ECLI:NL:RBDHA:2025:6215

Uitspraak

Rechtbank den haag

Team handel - voorzieningenrechter

zaak- / rolnummer: C/09/678425 / KG ZA 25-23

Vonnis in kort geding van 11 maart 2025

in de zaak van

QRS Health Care B.V.te Oss,

eiseres,

advocaten mr. T. van Wijk en mr. W. van Leeuwen te Arnhem,

tegen:

DE STAAT DER NEDERLANDEN (MINISTERIE VAN DEFENSIE)te Den Haag,

gedaagde,

advocaat mr. D. Wolters Rückert te Den Haag.

Partijen worden hierna ‘QRS’ en ‘de Staat’ genoemd.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding van 13 januari 2025;

- de akte overleggen producties van QRS, met producties 1 tot en met 16;

- de akte overleggen nadere producties van QRS, met producties 17 tot en met 20;

- de brief van 14 februari 2025 namens de Staat, met productie 1;

- de conclusie van antwoord van de Staat;

- de op 19 februari 2025 gehouden mondelinge behandeling, waarbij door de advocaten van QRS pleitnotities zijn overgelegd.

1.2.

Tijdens de zitting is vonnis bepaald op 7 maart 2025, maar de vonnisdatum is vervolgens nader bepaald op heden.

2.De feiten

Op grond van de stukken en op grond van wat er tijdens de zitting is besproken, wordt in dit geding van het volgende uitgegaan.

2.1.

De Staat heeft diverse aanbestedingsprocedures georganiseerd voor de inkoop van “tactisch medische producten”, waaronder een aanbesteding voor drie soorten snelverband (hierna: de aanbesteding snelverbanden) en een aanbesteding voor de levering van een tourniquet en tourniquet trainer (hierna: de aanbesteding tourniquets). In het navolgende zullen de relevante feiten voor beide aanbestedingen afzonderlijk worden weergegeven, te beginnen met de aanbesteding snelverbanden.

Aanbesteding snelverbanden

2.2.

De Staat heeft een Europese openbare aanbestedingsprocedure georganiseerd voor de levering van drie soorten snelverband. De opdracht is nader omschreven in de aanbestedingsleidraad (hierna: Leidraad) en het programma van eisen (hierna: PvE).

2.3.

Uit paragraaf 1.1 Leidraad volgt dat het een opdracht betreft voor het sluiten van één raamovereenkomst met één ondernemer voor de levering van drie soorten snelverband. De raamovereenkomst wordt gesloten voor een periode van vier jaar. De opdracht wordt gegund aan de inschrijver met de economisch meest voordelige inschrijving, die wordt vastgesteld op basis van de beste prijs-kwaliteit verhouding (paragraaf 3.2 Leidraad).

2.4.

Uit paragraaf 1.4 Leidraad volgt dat inschrijvers bij hun inschrijving 10 stuks van de drie soorten snelverbanden moeten aanleveren. Die producten worden nader getoetst aan de criteria in hoofdstuk 3 van de Leidraad:

“
Bij uw Inschrijving moet u een aantal producten aanleveren welke nader worden getoetst aan de criteria vermeld in hoofdstuk 3. Deze producten moeten uiterlijk voor de sluitingsdatum voor het indienen van de inschrijvingen op21-11-2024 om 23:59 uurbij de Aanbestedende dienst worden ingediend. Aanleveren na de genoemde datum en tijdstip leidt tot een ongeldige Inschrijving! De volgende aantallen moeten worden aangeleverd:

Naam medisch product

Aantallen aanleveren t.b.v. toetsingen

Snelverband groot, zie eis in het programma van eisen.

Snelverband klein, zie eis in het programma van eisen.

Snelverband set voor grote wond/amputatie, zie eis in het programma van eisen.

(…)”

2.5.

In hoofdstuk 3 van de Leidraad staan de methodiek en de criteria beschreven die voor de beoordeling van de inschrijvingen worden gehanteerd. In dat hoofdstuk wordt een onderscheid gemaakt tussen eisen die leiden tot een directe knock-out van een inschrijving als de inschrijving daaraan niet voldoet (paragraaf 3.1) en de subgunningscriteria waarmee de uiteindelijke rangorde tussen de inschrijvingen wordt bepaald (paragraaf 3.2):

“
3 DE INSCHRIJVING

In dit hoofdstuk staan de methodiek en de criteria beschreven die voor de beoordeling van de

Inschrijvingen zullen worden gehanteerd, ter bepaling welke Inschrijver de economisch meest

voordelige Inschrijving heeft ingediend. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen eisen die leiden tot een directe knock-out van een Inschrijving indien de Inschrijving daar niet aan voldoet, en de nadere (subgunnings)criteria waarmee de uiteindelijke rangorde tussen Inschrijvingen wordt bepaald.”

2.6.

De knock-out eisen zijn uiteengezet in paragraaf 3.1 Leidraad. Als tweede knock-out eis is opgenomen dat de inschrijving moet voldoen aan het PvE en dat dit moet worden aangetoond aan de hand van de op grond van paragraaf 1.4 Leidraad aangeleverde snelverbanden:

“
3.1 Knock-out eisen

Er zijn knock-out eisen die de inhoud van de Inschrijving betreffen, en die hieronder worden

uiteengezet bij K1 tot en met K4:

(…)

K2: Uw Inschrijving voldoet aan het programma van eisen als bedoeld in bijlage 3 – inclusief eventuele rectificaties die voortvloeien uit de nota(‘s) van inlichtingen. Dit moet worden aangetoond door het tijdig aanleveren van de medische verbruiksartikelen zoals gevraagd in paragraaf 1.4.

(…)”

2.7.

In paragraaf 4.4 Leidraad is tot slot nog het volgende vermeld over het niet voldoen aan een knock-out eis:

“
4.4 Beoordeling van u en uw Inschrijving

(…)

Ten slotte gelden er formele (knock-out) eisen, deze staan in par. 3.1. Wanneer uw Inschrijving hier niet of aan andere in hoofdstuk 3 genoemde eisen voldoet, wordt uw Inschrijving terzijde gelegd. Hierna wordt uw Inschrijving inhoudelijk getoetst aan het gunningscriterium.

De Aanbestedende dienst kan u vragen uw Inschrijving te verduidelijken of u de gelegenheid geven kleine gebreken in de Inschrijving te herstellen. U krijgt hiervoor meestal een termijn van maximaal 5 werkdagen.”

2.8.

In het PvE zijn de functionele specificaties vermeld die aan de producten en dienstverlening van de inschrijvers worden gesteld. Voor zover in dit kort geding relevant, zijn daarin de volgende eisen vermeld:

“
2 Eisen Producten en dienstverlening

Eisen algemeen

(…)

Alle Producten die worden geleverd dienen te voldoen aan alle in Nederland van toepassing zijnde vigerende nationale en internationale wet- en regelgeving, inbegrepen de Europese verordening 2017/045 (Medical Device Regulation) en de IVDR inclusief de uitgevaardigde transitieregelingen.

(…)

Kwaliteit van producten

Producten zijn geschikt voor gebruikt in de klimaatgebieden C1 (-21 tot -32°C, C0 (-6 tot -19°C) en A1 (32 tot 49°C), conform AECTP 200 Edition 4, LEAFLET 2311/1 (STANAG 4370).

Product is na opslag / transport direct gereed voor gebruik. Producten worden

opgeslagen en getransporteerd in de klimaatgebieden C1 (-21 tot -32°C, C0 (-6 tot -19°C) en A1 (32 tot 49°C), conform AECTP 200 Edition 4, LEAFLET 2311/1 (STANAG 4370). De temperatuur van goederen in een transportcontainer kunnen in warme gebieden oplopen tot 70°C.

(…)

Eisen houdbaarheid Producten

12.

(…)

13.

De houdbaarheidstermijn voor de Producten (eis 44, 45 en 46) zoals gehanteerd door fabrikant dient op moment van levering minimaal 60 maanden te bedragen. Indien er van de gestelde eis afgeweken wordt, is er te allen tijde toestemming van Koper benodigd.

(…)

Levering en Leverbetrouwbaarheid

27.

(…)

29.

Elke levering dient te geschieden met een pakbon en vrachtbrief. De pakbon dient minimaal de volgende informatie te bevatten:


Opdrachtnummer van Koper;


Productnummers Leverancier;


Bestelde en geleverde aantallen;


Expiratiedata;


EAN;


Paklijst

(…)

3 Eisen Product specifiek

Snelverband groot

44.

Het product is bedoeld voor het afdekken van een wond en het aanleggen van een wonddrukverband.

Product moet voldoen aan onderstaande eisen:


Verpakking moet te openen zijn met handsschoenen aan;


Steriel;


Compacte verpakking (vacuüm verpakt);


Verpakking heeft een gedekte kleur;


Gerold;


Het verband moet voorzien zijn van een kompres van 15x15cm;


Het verband moet voorzien zijn van een beugel waardoor het goed is aan te trekken en makkelijk druk kan worden uitgeoefend op de wond;


Het product moet geschikt zijn voor armen en benen;


Disposable.

Snelverband klein

45.

Het product is bedoeld voor het afdekken van een wond en het aanleggen van een wonddrukverband.

Product moet voldoen aan onderstaande eisen:


Verpakking moet te openen zijn met handsschoenen aan;


Steriel;


Compacte verpakking (vacuüm verpakt);


Verpakking heeft een gedekte kleur;


Gerold;


Het verband moet voorzien zijn van een kompres van 10x10cm.


Het verband moet voorzien zijn van een beugel waardoor het goed is aan te trekken en makkelijk druk kan worden uitgeoefend op de wond;


Het product moet geschikt zijn voor armen en benen;


Disposable.

Snelverband set voor grote wond/amputatie

46.

Het product is bedoeld voor het afdekken van een wond, inclusief buik-, hoofd- en brandwonden en het aanleggen van een wonddrukverband.

Product moet voldoen aan onderstaande eisen:


Verpakking moet te openen zijn met handsschoenen aan;


Steriel;


Compacte verpakking (vacuüm verpakt);


Verpakking heeft een gedekte kleur;


Gerold;


Het verband moet voorzien zijn van een kompres van minimaal 25x25cm en maximaal 30x30cm.


Het product moet voorzien zijn van een afneembare folie laag op het kompres, die minimaal 10cm groter is dan de afmeting van het kompres


Het product moet geschikt zijn voor armen, benen en romp;


Disposable.

(…)”

2.9.

QRS heeft op de aanbesteding ingeschreven. Bij brief van 20 december 2024 heeft de Staat de inschrijving van QRS ongeldig verklaard. QRS heeft hiertegen bij brief van 24 december 2024 bezwaar gemaakt. Op 2 januari 2025 heeft de Staat aan QRS bericht dat hij van mening blijft dat QRS terecht is uitgesloten van de aanbesteding.

Aanbesteding tourniquets

2.10.

De Staat heeft daarnaast een Europese openbare aanbestedingsprocedure georganiseerd voor de levering van de tourniquet en tourniquet trainer. De opdracht is nader omschreven in de aanbestedingsleidraad (hierna eveneens: de Leidraad) en het programma van eisen (hierna eveneens: PvE).

2.11.

Uit paragraaf 1.1 Leidraad volgt dat het een opdracht betreft voor het sluiten van één raamovereenkomst met één ondernemer voor de levering van de tourniquet en de tourniquet trainer. De raamovereenkomst wordt gesloten voor een periode van vier jaar. De opdracht wordt gegund aan de inschrijver met de economisch meest voordelige inschrijving, die wordt vastgesteld op basis van de beste prijs-kwaliteit verhouding (paragraaf 3.2 Leidraad).

2.12.

Uit paragraaf 1.4 Leidraad volgt dat inschrijvers bij hun inschrijving 8 stuks van de tourniquet en tourniquet trainer moeten aanleveren. Die producten worden nader getoetst aan de criteria in hoofdstuk 3 van de Leidraad:

“
Bij uw Inschrijving moet u een aantal producten aanleveren welke nader worden getoetst aan de criteria vermeld in hoofdstuk 3. Deze producten moeten uiterlijk voor de sluitingsdatum voor het indienen van de inschrijvingen op21 november 2024 om 23.59 uurbij de Aanbestedende dienst worden ingediend. Aanleveren na de genoemde datum en tijdstip leidt tot een ongeldige Inschrijving! De volgende aantallen moeten worden aangeleverd:

Naam medisch verbruiksartikel

Aantallen/ stuks benodigd t.b.v. beoordeling

Tourniquet

Tourniquet trainer

(…)”

2.13.

“
3 DE INSCHRIJVING

In dit hoofdstuk staan de methodiek en de criteria beschreven die voor de beoordeling van de

Inschrijvingen zullen worden gehanteerd, ter bepaling welke Inschrijver de economisch meest

2.14.

“
3.1 Knock-out eisen

Er zijn knock-out eisen die de inhoud van de Inschrijving betreffen, en die hieronder worden

uiteengezet bij K1 tot en met K4:

(…)

(…)”

2.15.

In paragraaf 4.4 Leidraad is tot slot nog het volgende vermeld over het niet voldoen aan een knock-out eis:

“
4.4 Beoordeling van u en uw Inschrijving

(…)

2.16.

In het PvE zijn de functionele specificaties vermeld die de Staat aan de producten en dienstverlening van de inschrijvers stelt. Voor zover in dit kort geding relevant, zijn daarin de volgende eisen vermeld:

“
3 Eisen Product specifiek

Tourniquet

43.

Het product is bedoeld om een slagaderlijke bloeding aan armen en/of benen te

stoppen door de vaten af te knellen.

Het product moet voldoen aan onderstaande eisen:


Gedekte kleur;


Minimale breedte 3,5cm maximaal 5cm breed;


Maximaal gewicht 110g;


Met 1 hand te bedienen;


De wringstaaf/knevel mag tijdens het aandraaien niet verbuigen of breken.

(…)”

2.17.

In de Nota van Inlichtingen zijn, voor zover in deze zaak relevant, de volgende vragen en antwoorden opgenomen:

“
# Referentie (…)

14 2.1.5

Vraag

De breedte van de tourniquet mag niet breder zijn dan 5cm. Betreft dit de band of de gesp? (Wij hebben ons huiswerk gedaan en ook de tourniquet die Defensie nu gebruikt is net iets breder dan 5cm.

Antwoord

De breedte van de band van de huidige tourniquet is 3,8 cm (=1,5 inch) en komt dus overeen met de in het PvE gevraagde bandbreedte van 3,5 – 5 cm.

(…)

# Referentie (…)

16 1.1. (Text item)

Vraag

Bij eisen product specifiek is aangegeven dat de tourniquet dient te voldoen aan een breedte van minimaal 3,5cm / maximaal 5cm. Nagenoeg alle tourniquets hebben een band van tussen de 3.5 en 5 cm. Klopt onze aanname dat de gestelde breedte de breedte van de band betreft?

Antwoord

Correct.

(…)”

2.18.

QRS heeft op de aanbesteding ingeschreven. Bij brief van 20 december 2024 heeft de Staat de inschrijving van QRS ongeldig verklaard. QRS heeft hiertegen bij brief van 24 december 2024 bezwaar gemaakt. Op 2 januari 2025 heeft de Staat aan QRS bericht dat hij geen reden ziet zijn voorlopige gunningsbeslissing respectievelijk afwijzingsbeslissing(en) in te trekken, de inschrijving van QRS alsnog te beoordelen en een nieuwe beslissing te nemen.

2.19.

QRS heeft de Staat op 13 januari 2025 in kort geding gedagvaard.

2.20.

Bij brief van 15 februari 2025 heeft de Staat een aangepaste voorlopige gunningsbeslissing voor de aanbesteding tourniquets aan QRS gestuurd. In deze brief heeft de Staat de ongeldigverklaring van 20 december 2024 ingetrokken en de inschrijving van QRS opnieuw ongeldig verklaard.

3.Het geschil

3.1.

QRS vordert, zakelijk weergegeven, bij vonnis voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

primair

I. de Staat te gebieden de voorlopige gunningsbeslissingen inzake de aanbesteding snelverbanden en de aanbesteding tourniquets in te trekken;

II. de Staat te gebieden de inschrijving van QRS geldig te verklaren;

III. de Staat te gebieden een nieuwe voorlopige gunningsbeslissing te nemen;

subsidiair

IV. de Staat te gebieden om de aanbesteding snelverbanden en de aanbesteding tourniquets in te trekken en (indien de Staat de opdracht nog steeds wenst te verstrekken) een nieuwe aanbesteding te organiseren;

een en ander met veroordeling van de Staat in de proceskosten, te vermeerderen met de

wettelijke rente.

3.2.

Daartoe voert QRS, samengevat, het volgende aan.

3.2.1.

De Staat heeft de inschrijving van QRS voor de aanbesteding van de snelverbanden ten onrechte ongeldig verklaard. De reden die de Staat aan de ongeldigverklaring ten grondslag heeft gelegd, is dat uit de verpakking van het door QRS geleverde proefproduct niet zou blijken dat is voldaan aan de eis van een minimale houdbaarheidsdatum. Uit de aanbestedingsstukken kan echter niet worden afgeleid dat de houdbaarheidsdatum op de verpakking van de proefproducten leidend is in de beoordeling van de vraag of de producten voldoen aan het PvE. Bovendien voldoet de inschrijving van QRS volledig aan de eisen in het PvE. De Staat heeft de inschrijving van QRS zonder enige grond ongeldig verklaard. Voor zover de geldigheid van de inschrijving van QRS niet voldoende uit de inschrijvingsstukken zou blijken, had de Staat een verduidelijkingsvraag moeten stellen. Ook is de Staat in de afwijzingsbeslissing niet ingegaan op diverse stukken uit de inschrijving van QRS en hij heeft zijn beslissing ondeugdelijk gemotiveerd. De Staat handelt zodoende in strijd met de beginselen van zorgvuldigheid, motivering en evenredigheid.

3.2.2.

Daarnaast heeft de Staat de inschrijving van QRS voor aanbesteding van de tourniquets ten onrechte ongeldig verklaard. De door QRS aangeboden tourniquets voldoen aan de eisen in het PvE. De Staat heeft de eisen voor de breedte van de tourniquets verkeerd uitgelegd, althans deze eisen zijn onduidelijk. Verder kan QRS zich niet vinden in het door de Staat vastgestelde meetresultaat en is de uitsluiting op basis van een minimale afwijking disproportioneel en onredelijk. Ook heeft de Staat het ontbreken van een wringstaaf of knevel ten onrechte als (nadere) uitsluitingsgrond aangemerkt. Tot slot heeft de beoordelingscommissie de inschrijving van QRS slechts op twee van de vier criteria beoordeeld en is het oordeel onjuist en ongefundeerd, waarbij het vermoeden rijst dat sprake is van vooringenomenheid.

3.2.3.

QRS heeft ook een spoedeisend belang bij haar vorderingen, omdat zij definitief niet in aanmerking dreigt te komen voor de twee verschillende raamovereenkomsten.

3.3.

De Staat voert verweer, dat hierna, voor zover nodig, zal worden besproken.

4.De beoordeling van het geschil

4.1.

In dit kort geding moet worden beoordeeld of de Staat de inschrijvingen van QRS voor de aanbesteding snelverbanden en voor de aanbesteding tourniquets terecht terzijde heeft gelegd. De voorzieningenrechter zal eerst ingaan op de aanbesteding snelverbanden en vervolgens op de aanbesteding tourniquets.

Aanbesteding snelverbanden

4.2.

Bij gunningsbeslissing van 20 december 2024 heeft de Staat de inschrijving van QRS ongeldig verklaard. Aan deze ongeldigverklaring heeft de Staat ten grondslag gelegd dat de inschrijving van QRS niet voldoet aan eis 13 uit het PvE en daarmee leidt tot een directe knock-out. QRS heeft gemotiveerd weersproken dat haar inschrijving ongeldig zou zijn.

4.3.

In paragraaf 3.1 Leidraad is als knock-out eis voorgeschreven dat de inschrijving moet voldoen aan het PvE. Of de inschrijving voldoet aan het PvE, moet door de inschrijver worden aangetoond door het tijdig aanleveren van de medische verbruiksartikelen zoals gevraagd in paragraaf 1.4 Leidraad, te weten 10 stuks van ieder type snelverband. Aan de hand van deze aangeleverde snelverbanden wordt dan beoordeeld of aan het PvE is voldaan, zo volgt uit paragrafen 1.4 en 3.1 Leidraad.

4.4.

Eén van de eisen in het PvE is dat de houdbaarheidstermijn voor de snelverbanden op het moment van levering minimaal 60 maanden (dus vijf jaar) dient te bedragen (zie eis 13 PvE). De voorzieningenrechter is met de Staat van oordeel dat QRS met de door haar aangeleverde snelverbanden niet heeft aangetoond dat haar inschrijving aan deze houdbaarheidstermijn voldoet. Niet in geschil is dat op alle verpakkingen van de door QRS aangeleverde snelverbanden een houdbaarheidstermijn staat van vijf jaar
vanaf de productiedatum. Ook is niet in geschil dat deze producten, die in China worden geproduceerd, onmogelijk op de dag van productie aan de Staat kunnen worden geleverd. De termijn tussen het moment van levering en het verstrijken van de houdbaarheidsdatum is dus korter dan vijf jaar, zodat niet is voldaan aan eis 13 van het PvE.

4.5.

QRS heeft daartegen ingebracht dat zij bij de verpakkingen met snelverbanden twee verklaringen van fabrikanten heeft gevoegd waaruit blijkt dat de snelverbanden feitelijk een houdbaarheidsdatum hebben tot tien jaar ná de productiedatum. Volgens haar zet de producent echter om verkooptechnische redenen vijf jaar op de verpakking. Ook heeft QRS erop gewezen dat zij in haar inschrijving meermaals heeft aangegeven dat zij een houdbaarheidstermijn garandeert van 96-120 maanden op het moment van levering aan de Staat. Volgens QRS voldoet zij dus wel degelijk aan de gevraagde houdbaarheidstermijn. De houdbaarheidstermijn op de verpakkingen is volgens QRS niet leidend en de Staat had bij de beoordeling acht moeten slaan op de verklaringen van de fabrikanten en de garanties in de inschrijving. Daaruit blijkt evident dat – na eventuele gunning – de juiste (langere) houdbaarheidstermijn op de verpakkingen van de snelverbanden wordt opgenomen, aldus QRS. Voor zover dat niet direct duidelijk was, had de Staat volgens QRS een verduidelijkingsvraag moeten stellen over het verschil tussen de datum op de verpakkingen en de datum die was af te leiden uit de verklaringen van de fabrikanten.

4.6.

De voorzieningenrechter volgt QRS niet in dat betoog. Uit de beoordelingssystematiek volgt duidelijk dat aan de hand van de door de inschrijvers aangeleverde snelverbanden wordt beoordeeld of de inschrijving voldoet aan de eisen van het PvE. Dat betekent dat de Staat moest uitgaan van de houdbaarheidstermijn zoals vermeld op de verpakking van de door QRS aangeleverde snelverbanden. Dat komt de voorzieningenrechter ook logisch voor, nu niet ter discussie staat dat het bij dergelijke medische producten voor de gebruiker direct duidelijk moet zijn wat de houdbaarheidsdatum daarvan is. De Staat heeft in dat kader ook onweersproken gesteld dat eis 2 van het PvE bepaalt dat de producten moeten voldoen aan de Europese Verordening 2017/745 (Medical Device Regulation). Daarin is voorgeschreven dat het etiket van het product een ondubbelzinnige vermelding van de uiterste datum voor veilig verbruik dient te bevatten. Nu de houdbaarheidstermijn op de aangeleverde verpakkingen niet aan eis 13 van het PvE voldoet, heeft de Staat de inschrijving van QRS ongeldig kunnen verklaren.

4.7.

De door QRS overgelegde verklaringen van de fabrikant doen aan dat oordeel niet af. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter kon de Staat uit deze verklaringen in redelijkheid niet afleiden dat op de verpakkingen van de – in de toekomst te leveren – identieke snelverbanden, ineens een houdbaarheidstermijn van tien jaar zou komen te staan, zoals QRS betoogt. Deze verklaringen vermelden weliswaar dat de producten een houdbaarheidstermijn van 10 jaar hebben, maar deze bevatten geen verklaring voor het feit dat die termijn (nog) niet op de verpakking van de aangeleverde snelverbanden staat vermeld. Bovendien heeft de Staat terecht opgemerkt dat hij de verklaringen van de fabrikanten niet kan verifiëren en dat hij – ook daarom – heeft af te gaan op de termijn op de verpakking van de aangeleverde producten. Dat QRS tijdens de mondelinge behandeling wel beschikte over een verpakking met een houdbaarheidstermijn van 10 jaar, maakt het voorgaande niet anders. Immers, deze verpakking dateert van ná de inschrijving en kan reeds daarom geen rol spelen bij de beoordeling.

4.8.

QRS heeft nog aangevoerd dat de Staat in zijn brief van 20 december 2024 slechts één van de door QRS aangeleverde drie typen snelverbanden aan de ongeldigverklaring ten grondslag heeft gelegd. Hoewel QRS dit terecht heeft opgemerkt, levert dat gegeven in dit geval geen strijd op met het motiveringsbeginsel. De Staat heeft in zijn conclusie van antwoord immers toegelicht dat het probleem met de houdbaarheidstermijn zich bij alle typen snelverband op dezelfde wijze voordoet. QRS is daarmee voldoende in de gelegenheid gesteld de beoordeling te toetsen op basis van de verstrekte motivering c.q. te controleren of de motivering de beslissing tot ongeldigverklaring rechtvaardigt.

4.9.

De voorzieningengerechter concludeert dat de Staat de inschrijving van QRS terecht ongeldig heeft verklaard en terzijde heeft mogen leggen. Van strijd met het de aanbestedingsrechtelijke beginselen is geen sprake. Dat betekent dat er geen plaats is voor intrekking van de voorlopige gunningsbeslissing en toewijzing van de primair gevorderde geldigverklaring van de inschrijving van QRS en het nemen van een nieuwe gunningsbeslissing. Datzelfde geldt voor de subsidiair gevorderde heraanbesteding. De vorderingen van QRS zullen daarom worden afgewezen.

Aanbesteding tourniquets

4.10.

Partijen verschillen ook van mening over de vraag of de Staat de inschrijving van QRS voor de aanbesteding tourniquets terzijde heeft mogen leggen. De Staat heeft de inschrijving van QRS bij brief van 15 februari 2025 (nogmaals) ongeldig verklaard. Aan de ongeldigverklaring heeft de Staat drie redenen ten grondslag gelegd, te weten dat de door QRS aangeboden (trainer) tourniquets (i) de voorgeschreven maximum breedte van 5 cm overschrijden, (ii) niet beschikken over een wringstaaf of knevel waarmee de band kan worden aangedraaid, en (iii) op de kwaliteitsvragen 3 en 4 op de onderdelen “gebruiksvriendelijkheid” en “gebruiksgemak” zijn beoordeeld met de waardering “knock-out (onvoldoende/matig)”. QRS kan zich daarin niet vinden en heeft gemotiveerd weersproken dat genoemde redenen tot ongeldigverklaring moeten leiden.

4.11.

De voorzieningenrechter ziet aanleiding om eerst in te gaan op de vraag of uit de aanbestedingsstukken volgt dat de inschrijvers verplicht waren om een tourniquet aan te bieden met daaraan een wringstaaf of knevel, zoals de Staat stelt. Bij de beoordeling staat voorop dat de aan het aanbestedingsrecht ten grondslag liggende beginselen van transparantie en gelijke behandeling vereisen dat de voorwaarden inzake de deelneming aan een opdracht tevoren duidelijk moeten zijn; voor betrokkenen moeten (procedurele) verplichtingen en eisen duidelijk zijn, en zij moeten er zeker van kunnen zijn dat deze verplichtingen voor alle (potentiële) deelnemers gelden, zodat elk risico van favoritisme en willekeur door de aanbestedende dienst wordt uitgebannen. Hierbij dient de aanbestedende dienst nauwgezet de door haar vastgestelde criteria in acht te nemen (zie onder meer HvJ 29 april 2004, ECLI:EU:C:2004:236 (Succhi di Frutta).

4.12.

Het antwoord op de vraag of de aangeboden tourniquets een wringstaaf of knevel moeten hebben, wordt bepaald aan de hand van hetgeen een redelijk geïnformeerde en normaal zorgvuldige inschrijver geacht moet worden uit de aanbestedingsstukken – in dit geval de Leidraad en het PvE – te hebben begrepen. Op grond van het transparantiebeginsel moet bij de uitleg van de bepalingen in de Leidraad en het PvE de zogenoemde CAO-norm worden toegepast. Dit betekent dat deze bepalingen naar objectieve maatstaven dienen te worden uitgelegd en dat de bewoordingen van die bepalingen, gelezen in het licht van de gehele tekst van de aanbestedingstukken, van doorslaggevende betekenis zijn.

4.13.

Naar het oordeel van de voorzieningenrechter geven de aanbestedingsstukken geen ondubbelzinnig antwoord op de vraag of de inschrijvers verplicht waren om tourniquets met een wringstaaf of knevel aan te bieden. Het programma van eisen bevat slechts één bepaling waarin de wringstaaf of knevel aan bod komt, namelijk eis 43: “
De wringstaaf/knevel mag tijdens het aandraaien niet verbuigen of breken.” QRS stelt deze tekst zo te hebben uitgelegd dat het aanbieden van tourniquets met een wringstaaf of knevel optioneel is en dat het ook mogelijk is om tourniquets zonder wringstaaf of knevel aan te bieden. Dat de wringstaaf of knevel niet mag verbuigen of breken, wil volgens QRS immers nog niet zeggen dat de aangeboden tourniquets daar ook over moeten beschikken. Deze uitleg van QRS komt de voorzieningenrechter op voorhand niet onbegrijpelijk voor, zeker als wordt bedacht dat – zoals QRS onweersproken heeft gesteld – in de branche bekend is dat er ook tourniquets op de markt worden aangeboden zonder wringstaaf of knevel. Anderzijds komt de uitleg van de Staat de voorzieningenrechter ook niet geheel onbegrijpelijk voor. Uit de eis dat de wringstaaf of knevel niet mag verbuigen of breken, zou immers ook impliciet kunnen worden afgeleid dat de uitgevraagde tourniquets (dus) een wringstaaf of knevel moeten hebben. De voorzieningenrechter acht het dan ook niet onvoorstelbaar dat een potentiële inschrijver daaruit de conclusie heeft getrokken dat het ontbreken van een wringstaaf of knevel leidt tot ongeldigverklaring en daaraan gevolgen heeft verbonden door niet in te schrijven.

4.14.

Het voorgaande leidt de voorzieningenrechter tot de conclusie dat de aanbestedingsstukken voor meerderlei uitleg vatbaar zijn. Zowel de uitleg van QRS als de uitleg van de Staat zijn immers verdedigbaar en op voorhand valt niet uit te sluiten dat daarmee onbedoeld de mededinging is beperkt. Dat betekent dat de onderhavige aanbesteding niet kan worden voortgezet en er een heraanbesteding moet plaatsvinden als de Staat de opdracht nog wenst te gunnen. Dat is door QRS subsidiair gevorderd, zodat de voorzieningenrechter die vordering zal toewijzen. Voor toewijzing van de primaire vorderingen van QRS is gezien het vorenstaande geen plaats. Gelet op het voorgaande behoeven de overige redenen die de Staat aan de ongeldigverklaring van de inschrijving van QRS ten grondslag heeft gelegd – zie hiervoor bij 4.10 – geen bespreking meer.

4.15.

De voorzieningenrechter merkt voor de goede orde nog op dat in deze kortgedingprocedure niet voorligt de vraag óf de Staat als eis mag stellen dat de tourniquets een knevel of wringstaaf moeten bevatten. Indien de Staat ervoor kiest om in de heraanbesteding de knevel of wringstaaf verplicht te stellen en QRS daartegen bezwaar heeft, kan QRS daar te zijner tijd bezwaar tegen maken en in rechte tegen opkomen.

Proceskosten

4.16.

In dit kort geding heeft de voorzieningenrechter een oordeel gegeven over twee van elkaar losstaande aanbestedingsprocedures. Partijen zijn over en weer deels in het (on)gelijk gesteld: de Staat is in het gelijk gesteld voor wat betreft de aanbesteding snelverbanden en QRS heeft gelijk gekregen voor wat betreft de aanbesteding tourniquets. Daarom zal worden bepaald dat iedere partij de eigen proceskosten draagt.

5.De beslissing

De voorzieningenrechter:

5.1.

gebiedt de Staat om de aanbesteding tourniquets in te trekken en, indien de Staat de opdracht nog steeds wenst te verstrekken, een nieuwe aanbesteding te organiseren;

5.2.

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;

5.3.

bepaalt dat iedere partij de eigen kosten draagt;

5.4.

wijst af het meer of anders gevorderde.

Dit vonnis is gewezen door mr. S.J. Hoekstra-van Vliet en in het openbaar uitgesproken op

7 maart 2025.

fjs

Ongeldigverklaring inschrijving QRS Health Care B.V. voor aanbestedingen van snelverbanden en tourniquets door de Staat der Nederlanden

Uitspraak

Rechtbank den haag

1.De procedure

2.De feiten

3.Het geschil

4.De beoordeling van het geschil

5.De beslissing