Beoordeling door de rechtbank
2. De staatssecretaris heeft het asielverzoek van eiser afgewezen als ongegrond. De rechtbank beoordeelt het beroep van eiser aan de hand van de beroepsgronden van eiser.
3. De rechtbank verklaart het beroep van eiser ongegrond. Hierna legt de rechtbank uit hoe zij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.
4. Eiser en zijn vriend hebben eind oktober/begin november 2022 gezien hoe een overheidsfunctionaris vermoord werd door, volgens eiser, Al Shabaab. De politie deed vervolgens onderzoek in zijn wijk. De vriend van eiser heeft verteld dat zij getuigen waren. Eiser is meegenomen naar het bureau om een getuigenis af te leggen. Daarbij heeft eiser verteld over de jongen uit zijn wijk. Hij zou een Al Shabaab lid zijn en de overheidsfunctionaris vermoord hebben. Al Shabaab is hierachter gekomen en heeft de
vriend van eiser vermoord. Ze hebben toen ook een andere jongen vermoord waarvan ze dachten het eiser was. Vervolgens is eiser meerdere malen via zijn moeder telefonisch bedreigd door Al Shabaab. Eiser, zijn moeder, broertjes en zusjes zijn verhuisd naar de wijk waar zijn oma woont. Ook hier heeft Al Shabaab hen telefonisch bedreigd. De moeder van eiser is toen begonnen om zijn reis uit Somalië te regelen met behulp van de oom van eiser. Bij een mogelijke terugkeer vreest eiser dat Al Shabaab hem alsnog zal vermoorden.
Het bestreden besluit
5. Het asielrelaas van eiser bevat volgens de staatssecretaris de volgende relevante elementen:
Identiteit, nationaliteit en herkomst;
Problemen met Al Shabaab.
6. De staatssecretaris stelt zich op het standpunt dat de verklaringen van eiser over zijn identiteit, nationaliteit en herkomst geloofwaardig zijn. De problemen met Al Shabaab worden ongeloofwaardig geacht. De staatssecretaris stelt zich op het standpunt dat eiser onduidelijk en ongerijmd heeft verklaard over de problemen met Al Shabaab. Zijn vrees is voor een groot deel gebaseerd op niet nader onderbouwde aannames en uit zijn verklaringen blijkt niet dat betrokkene daadwerkelijk door Al Shabaab wordt gezocht. Het wordt daarom ongeloofwaardig geacht dat eiser door Al Shabaab gezocht wordt.
Geloofwaardigheid problemen met Al Shabaab
7. Eiser voert aan dat de staatssecretaris ten onrechte ongeloofwaardig vindt dat hij heeft te vrezen voor Al Shabaab. In Mogadishu worden vaak overheidsfunctionarissen vermoord door leden van Al Shabaab. Aangezien dit soort incidenten vaak voorkomen, heeft eiser de conclusie getrokken dat Al Shabaab achter het incident zat. Volgens eiser past zijn asielrelaas binnen de landeninformatie uit het Algemeen Ambtsbericht.¹ Daarnaast heeft eiser verwezen naar het artikel van Marije Jongejan in het vakblad A&MR², waaruit blijkt dat Al-Shabaab regelmatig gebruik maakt van telefonische bedreigingen. Ook blijkt hieruit dat er geen eenduidig beeld is van de manier waarop Al-Shabaab te werk gaat. De staatssecretaris werpt tegen dat de problemen die eiser met Al-Shabaab heeft ongeloofwaardig zijn, zonder enige verdere onderbouwing over hoe Al-Shabaab dan wel te werk zou gaan. Eiser voert verder aan dat, als het aannemelijk is dat als Al Shabaab weet dat hij bij de politie is geweest, hij daardoor in de negatieve aandacht van Al Shabaab is komen te staan. De verklaringen van eiser worden ondersteund door landeninformatie van het EUAA³ over Somalië, waaruit blijkt dat Al Shabaab in de nationale inlichtingen- en veiligheidsdienst is geïnfiltreerd. Ook was de hele wijk op de hoogte van het feit dat de politie de wijk aan het uitkammen was op zoek naar informatie over het incident, waardoor eiser ook risico loopt om in de negatieve aandacht van Al Shabaab te komen te staan.
In het bestreden besluit wordt gesteld dat het ongerijmd is dat de moeder van eiser aan mensen zou doorvertellen dat haar zoon was meegenomen met de politie, omdat dit het gestelde gevaar van eiser zou vergroten. Eiser stelt dat hij hier heeft verteld wat hij van zijn moeder heeft gehoord en dat het daarom niet ongerijmd is. Eiser voert ten aanzien van zijn vlucht aan dat hij zich bij de reis van zijn ouderlijk huis naar het huis van zijn oma heeft
1. Algemeen ambtsbericht Somalië, juni 2023.
2 A&MR 2024, nr. 1 - Vraag & Antwoord - Is de werkwijze van de Somalische Al-Shabaab eenduidig?, Marije Jongejan, 23 januari 2024.
3 European Union Agencyfor Asylum, Richtsnoer: Somalië, juni 2022, pagina 50.
verkleed in een boerka en onderweg naar het vliegveld niet. De staatssecretaris kan van een vijftienjarige jongen niet verwachten dat hij deze risicotaxatie had kunnen maken.
Wat oordeelt de rechtbank?
8. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de staatssecretaris zich niet ten onrechte op het standpunt gesteld dat niet is gebleken dat eiser door het afleggen van zijn getuigenis in de negatieve belangstelling van Al Shabaab is komen te staan. De staatssecretaris heeft hierbij mogen betrekken dat Al Shabaab slechts driemaal zijn moeder heeft gebeld maar niet langs zijn woning is gekomen. Eiser geeft daarbij nog aan dat zijn moeder niet meer is benaderd sinds zijn vertrek.⁴ Dit komt niet overeen met zijn verklaring dat Al Shabaab overal infiltranten heeft en dat het achterhalen van een telefoonnummer voor Al Shabaab makkelijk is.⁵ De staatssecretaris heeft hierbij verder kunnen betrekken dat het niet duidelijk is waarop hij en zijn moeder hebben gebaseerd dat Al Shabaab achter de gestelde schietpartij heeft gezeten. Het standpunt van eiser dat zijn asielrelaas past binnen de informatie die hij heeft overgelegd, betekent niet dat de staatssecretaris zijn asielrelaas om die reden geloofwaardig moet vinden en niet aan eiser kan tegenwerpen dat zijn verklaringen ongeloofwaardig zijn.
9. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de staatssecretaris niet ten onrechte aan eiser tegengeworpen dat het ongerijmd is dat zijn moeder aan haar hartsvriendinnen zou doorvertellen dat hij wordt gezocht door Al Shabaab. Volgens de staatssecretaris heeft eiser onvoldoende inzichtelijk gemaakt waarom zijn moeder dit zou hebben gedaan, omdat het doorvertellen aan anderen het gestelde gevaar waarin eiser zou verkeren enkel zou vergroten. Dat eiser stelt dat Somalische moeders veel met elkaar praten en zaken doorvertellen en dat hij heeft verteld wat hij van zijn moeder heeft gehoord, heeft de staatssecretaris onvoldoende inzichtelijk mogen vinden.
10. Naar het oordeel van de rechtbank heeft de staatssecretaris zich niet ten onrechte op het standpunt gesteld dat de verklaring van eiser dat hij de eerste keer vermomd ging omdat hij toen wegging uit gebied waar Al Shabaab aanwezig was, niet strookt met zijn verklaring dat hij zonder voorzorgmaatregelen naar de luchthaven is gereisd.⁶ De staatssecretaris heeft hierbij kunnen verwijzen naar de landeninformatie, waaruit blijkt dat het gebied rond de luchthaven al jaren een prominent doelwit is voor Al Shabaab.⁷ Dat van een vijftienjarige jongen niet verwacht kan worden hij deze risicotaxatie had kunnen maken maakt het voorgaande niet anders, aangezien eiser ook heeft verklaard dat Al Shabaab overal infiltranten heeft en op hoogte waren dat hij was verhuisd en dat Al Shabaab overal achter kan komen.⁸ Daarnaast is de reis geregeld door zijn moeder en oom, die hadden hier ook aan kunnen denken.
11. Het voorgaande hangt ook samen met de andere tegenwerpingen die de staatssecretaris aan zijn bestreden besluit ten grondslag heeft gelegd en die eiser in beroep niet heeft bestreden. De staatssecretaris heeft eiser ook tegengeworpen dat uit zijn verklaringen niet blijkt dat Al Shabaab hem daadwerkelijk wil straffen en doden, omdat dan verwacht kan worden dat ze eiser direct benaderen. Ook heeft de staatssecretaris
5 Nader gehoor, p. 15 en 17.
7 Algemeen Ambtsbericht Somalië juni 2023, p. 19.
8 Nader gehoor, p. 15 en 17.
tegengeworpen dat niet is te volgen dat Al Shabaab de moeder van eiser drie keer heeft gebeld om te dreigen eiser te doden, omdat dit hem de gelegenheid zou geven om te vluchten. Hierbij vindt de staatssecretaris het niet aannemelijk dat Al Shabaab niet direct naar het huis van eiser zou gaan omdat hij daar makkelijk te vinden is temeer omdat zij volgens eiser zijn gezicht niet zouden herkennen.⁹ Het voorgaande is niet betwist door eiser.
12. Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat de staatssecretaris heeft kunnen concluderen dat het asielrelaas van eiser ongeloofwaardig is. De aanvraag is terecht afgewezen.
13. Eiser voert aan dat in beoordeling van de staatssecretaris zijn referentiekader niet voldoende is meegenomen. Eiser is een minderjarige jongen, die zijn hele leven in Mogadishu heeft gewoond en die maar zes jaar scholing heeft gehad. In de besluitvorming is het referentiekader dan ook onvoldoende meegenomen. Eiser verwijst naar de uitspraak van deze rechtbank, zittingsplaats Amsterdam van 20 juni 2023.¹⁰
14. De rechtbank overweegt als volgt. Eiser heeft geen concrete aanwijzingen gegeven dat hij in de gehoren bepaalde vragen niet begrepen heeft. Daarnaast is ook niet geduid waar de staatssecretaris het referentiekader van eiser onvoldoende heeft betrokken bij de beoordeling. De rechtbank is van oordeel dat de staatssecretaris het referentiekader van eiser voldoende heeft betrokken. De beroepsgrond slaagt niet.
Voordeel van de twijfel
15. Eiser voert aan dat de staatssecretaris onvoldoende heeft gemotiveerd dat rekening is gehouden met het voordeel van de twijfel. Eiser heeft consistent verklaard, wat moet worden gezien in combinatie met landeninformatie en zijn minderjarigheid. Daarnaast is de enige tegenstrijdigheid die aan eiser werd tegengeworpen komen te vervallen. Eiser verwijst naar de uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) van 23 augustus 2016.¹¹
15. De stelling van eiser dat de staatssecretaris hem het voordeel van de twijfel had moeten gunnen, volgt de rechtbank niet. De staatssecretaris heeft immers – gelet op wat hiervoor is overwogen – het asielrelaas van eiser niet ten onrechte ongeloofwaardig bevonden. Verweerder heeft daarom geen reden hoeven zien om te twijfelen. De verwijzing naar de uitspraak van het EHRM heeft eiser niet verder onderbouwd en kan daarom niet slagen. De beroepsgrond slaagt niet.