Uitspraak
RECHTBANK Den Haag
Civiel recht
Zaaknummer: C/09/670638 / HA ZA 24-662
Vonnis van 6 november 2024
in de zaak van
STICHTING DE THUISKOPIE,
te Amsterdam,
hierna: Thuiskopie
eisende partij,
advocaat: mr. M.S. van der Jagt,
tegen
[gedaagde partij] handelend onder de naam [handelsnaam],
te [vestigingsplaats] ,
hierna: [gedaagde partij]
gedaagde partij,
niet verschenen.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 13 juni 2024, met producties EP01 t/m EP14;
- het tegen [gedaagde partij] verleende verstek.
1.2.
De rechtbank heeft de datum voor het vonnis nader bepaald op vandaag.
2.De beoordeling
2.1.
Voor de feiten en het gevorderde wordt verwezen naar de aan dit vonnis gehechte kopie van de dagvaarding.
De thuiskopievergoeding
2.3.
Op grond van artikel 16c lid 1 Aw is het maken van privé-kopieën van werken waarop auteursrecht rust toegestaan. Daartegenover staat dat een vergoeding moet worden betaald die bestemd is voor de makers van die werken. Dit wordt de thuiskopievergoeding genoemd. Thuiskopie is aangewezen om de thuiskopievergoeding te innen. In de SONT Besluiten is voor een aantal voorwerpen de daarvoor geldende thuiskopievergoeding opgenomen. Deze voorwerpen worden hierna Vergoedingsplichtige Voorwerpen genoemd. Onder deze Vergoedingsplichtige Voorwerpen vallen onder meer PC’s, laptops, notebooks, tablets, en smartphones.
2.4.
De verplichting tot het betalen van de thuiskopievergoeding ligt op grond van artikel 16c lid 2 Aw bij de
fabrikantof de
importeurvan Vergoedingsplichtige Voorwerpen. Op grond van artikel 16f lid 1 Aw moet die fabrikant of importeur aan Thuiskopie opgave doen van het aantal door hem geïmporteerde of vervaardigde voorwerpen. Hij moet ook op verzoek van Thuiskopie stukken geven die noodzakelijk zijn om vast te kunnen stellen of en hoeveel thuiskopievergoeding betaald moet worden.
fabrikantof de
importeurvan Vergoedingsplichtige Voorwerpen. Op grond van artikel 16f lid 1 Aw moet die fabrikant of importeur aan Thuiskopie opgave doen van het aantal door hem geïmporteerde of vervaardigde voorwerpen. Hij moet ook op verzoek van Thuiskopie stukken geven die noodzakelijk zijn om vast te kunnen stellen of en hoeveel thuiskopievergoeding betaald moet worden.
2.5.
Daarnaast moet de
verkopervan Vergoedingsplichtige Voorwerpen op grond van artikel 16ga lid 1 Aw op verzoek van Thuiskopie stukken geven die noodzakelijk zijn om vast te kunnen stellen of de thuiskopievergoeding door de fabrikant of de importeur betaald is. Als de verkoper niet kan aantonen dat de thuiskopievergoeding door de fabrikant of de importeur betaald is, moet hij de thuiskopievergoeding zelf betalen. Dit geldt niet als uit de stukken die hij aan Thuiskopie heeft gegeven blijkt wie de fabrikant of de importeur is.
verkopervan Vergoedingsplichtige Voorwerpen op grond van artikel 16ga lid 1 Aw op verzoek van Thuiskopie stukken geven die noodzakelijk zijn om vast te kunnen stellen of de thuiskopievergoeding door de fabrikant of de importeur betaald is. Als de verkoper niet kan aantonen dat de thuiskopievergoeding door de fabrikant of de importeur betaald is, moet hij de thuiskopievergoeding zelf betalen. Dit geldt niet als uit de stukken die hij aan Thuiskopie heeft gegeven blijkt wie de fabrikant of de importeur is.
2.6.
In het SONT besluit van 18 november 2022 is onder meer opgenomen:
4.1
Verduidelijking definitie refurbished voorwerp
Vanwege de kortere gebruiksduur is ook het aantal thuiskopieën dat op een refurbished apparaat wordt opgeslagen, lager. Derhalve geldt voor refurbished voorwerpen die door een onderneming worden aangeboden aan consumenten, sinds 2021 een tarief dat met 40% verlaagd is ten opzichte van het tarief in de tabel. Dit percentage blijft in 2023–2024 ongewijzigd.
Definitie gebruiksklaar maken
Het proces van refurbishment wordt door de SONT gezien als een vorm van fabricage in de zin van art. 16c Aw. In sommige gevallen worden verschillende stappen in het refurbishment proces voor rekening van verschillende partijen uitgevoerd. Dan kan de vraag opkomen wie in de keten heffingsplichtig is. Partijen binnen SONT willen de verschillende spelers in de markt voor refurbished apparaten een handreiking bieden waarmee zij onderling kunnen bepalen wie van hen geldt als de fabrikant en daarmee als betalingsplichtige.
Daarvoor willen de partijen in SONT aanhaken bij de partij die het voorwerp gebruiksklaar maakt voor de consument. Van gebruiksklaar is sprake als het voorwerp wordt aangeboden op een gelijkwaardige manier als het op de markt voor reguliere voorwerpen (d.w.z. niet-refurbished) wordt aangeboden. Er zijn geen essentiële handelingen meer nodig om het geschikt te maken voor normaal consumentengebruik. Onder normaal consumentengebruik wordt verstaan dat het voorwerp geschikt is om er auteursrechtelijk beschermd materiaal op vast te kunnen leggen, weer te geven, af te spelen of te vertonen.
Ter illustratie: Voor een smartphone betekent dit in elk geval dat het geheugen is gewist en dat een besturingssysteem (OS) is geïnstalleerd. Voor een laptop of PC is het geheugen gewist en wordt een besturingssysteem op de in de markt gebruikelijke wijze meegeleverd of ter beschikking gesteld ten behoeve van de eindgebruiker. Een gemiddelde consument kan de voorwerpen kopen en nog diezelfde dag gaan gebruiken.
Op 26 oktober 2022 oordeelde de rechtbank Den Haag in de zaak van Stichting de Thuiskopie tegen SES Computers BV (kenmerk C/09/596559/HA ZA 20-720) dat het louter repareren of controleren van een apparaat dat vervolgens wordt verhandeld, niet kan worden gekwalificeerd als fabricage in de zin van de Auteurswet. Bij het feitelijk opleggen van de thuiskopievergoeding zal rekening moeten worden gehouden met deze uitspraak. Handelingen die in het kader van refurbishment worden verricht zijn vergoedingsplichtig indien deze handelingen gelijk kunnen worden gesteld aan fabricage. Relevant is op te merken dat ook volgens deze door de rechtbank gepreciseerde maatstaf de meeste als refurbished aangeboden voorwerpen vergoedingsplichtig zijn, omdat er vaak sprake is van meer dan reparatie of controle, of omdat ze geïmporteerd zijn uit het buitenland of afkomstig zijn van professionele gebruikers. Daarbij heeft de rechter in het vonnis bevestigd dat de verkoper van vergoedingsplichtige voorwerpen op grond van artikel 16ga Auteurswet verplicht is om te bewijzen dat de thuiskopievergoeding is betaald, althans wie de importeur of fabrikant van de vergoedingsplichtige voorwerpen in Nederland is geweest. Kan zij dat niet, dan zal zij de thuiskopievergoeding zelf moeten betalen.
De activiteiten van [gedaagde partij]
2.7.
Thuiskopie stelt in de dagvaarding onder nr. 13 dat uit screenprints van de website van [gedaagde partij] volgt dat in het verleden tweedehands en nieuwe smartphones, laptops en tablets te koop werden aangeboden. Zij stelt onder nr. 13 verder dat uit de website volgt dat [gedaagde partij] de door hem aangeboden gebruikte voorwerpen zelf uitgebreid test, onderdelen vervangt en minimaal 3 maanden garantie op de verkochte voorwerpen geeft. Onder nr. 22 van de dagvaarding stelt zij dat uit de website volgt dat [gedaagde partij]
refurbishedvoorwerpen te koop heeft aangeboden en dat hij zelf de gebruikte voorwerpen die hij inkoopt uitgebreid test, repareert en onderdelen vervangt, en vervolgens doorverkoopt aan nieuwe gebruikers. Thuiskopie stelt dat [gedaagde partij] daarmee kwalificeert als degene die de voorwerpen gebruiksklaar heeft gemaakt, zoals bedoeld in het SONT Besluit van 18 november 2022 en is aan te merken als de fabrikant van de door hem te koop aangeboden
refurbishedvoorwerpen.
refurbishedvoorwerpen te koop heeft aangeboden en dat hij zelf de gebruikte voorwerpen die hij inkoopt uitgebreid test, repareert en onderdelen vervangt, en vervolgens doorverkoopt aan nieuwe gebruikers. Thuiskopie stelt dat [gedaagde partij] daarmee kwalificeert als degene die de voorwerpen gebruiksklaar heeft gemaakt, zoals bedoeld in het SONT Besluit van 18 november 2022 en is aan te merken als de fabrikant van de door hem te koop aangeboden
refurbishedvoorwerpen.
2.8.
In de screenprints van de website van [gedaagde partij] (productie 3 van Thuiskopie) waarop Thuiskopie haar vordering baseert is onder meer opgenomen:
Fast Fair biedt (tweedehands en nieuwe) iPhone’s, telefoons, laptops, MacBooks, ipads en tv’s aan.
(…)
Goed om te weten!- Wij zetten gratis uw gegevens over;
- Er zit 3 maanden op een tweedehands toestel;
- Extra garantie bijkopen is mogelijk in overleg;
- Op een nieuwe iPhone zit
1 jaar garantie;
- (…) Inruil is mogelijk vanaf de iPhone 7, schade toestellen zijn ook welkom;
- Alle toestellen zijn volledig getest Sim & Cloudlock vrij (…);
- Wij hanteren alleen maar
vaste prijzen!
- Er zit 3 maanden op een tweedehands toestel;
- Extra garantie bijkopen is mogelijk in overleg;
- Op een nieuwe iPhone zit
1 jaar garantie;
- (…) Inruil is mogelijk vanaf de iPhone 7, schade toestellen zijn ook welkom;
- Alle toestellen zijn volledig getest Sim & Cloudlock vrij (…);
- Wij hanteren alleen maar
vaste prijzen!
(…)
Tip!
Zoek je een iPhone met een nieuwe accu? Accu’s vervangen we al vanaf € 39,95(…)
Zoek je een iPhone met een nieuwe accu? Accu’s vervangen we al vanaf € 39,95(…)
2.9.
Uit deze screenprints blijkt niet dat [gedaagde partij] de gebruikte voorwerpen die hij inkoopt, repareert en onderdelen vervangt en vervolgens doorverkoopt. Daarnaast is het repareren of controleren van een apparaat niet aan te merken als het fabriceren van dat voorwerp. Dit volgt ook uit het in het SONT Besluit van 18 november 2022 genoemde vonnis van de rechtbank Den Haag van 26 oktober 2022. Daarmee heeft Thuiskopie onvoldoende gesteld voor de conclusie dat [gedaagde partij] fabrikant is van Vergoedingsplichtige Voorwerpen.
De vorderingen van Thuiskopie
2.10.
De vordering die ziet op opgave van
gefabriceerde(met de toevoeging “waarbij onder gefabriceerd tevens wordt begrepen:
refurbished”) Vergoedingsplichtige Voorwerpen wordt gezien het voorgaande als ongegrond afgewezen. Dit geldt ook voor de vordering voor een verbod om Vergoedingsplichtige Voorwerpen te
fabriceren(met de toevoeging “waaronder begrepen:
refurbishen”).
gefabriceerde(met de toevoeging “waarbij onder gefabriceerd tevens wordt begrepen:
refurbished”) Vergoedingsplichtige Voorwerpen wordt gezien het voorgaande als ongegrond afgewezen. Dit geldt ook voor de vordering voor een verbod om Vergoedingsplichtige Voorwerpen te
fabriceren(met de toevoeging “waaronder begrepen:
refurbishen”).
2.11.
De vorderingen worden voor het overige toegewezen omdat [gedaagde partij] in deze zaak geen verweer heeft gevoerd en deze vorderingen de rechtbank (grotendeels) niet onrechtmatig of ongegrond voorkomen. Om problemen bij de uitvoering van dit vonnis te voorkomen, zullen de termijnen waarbinnen [gedaagde partij] aan zijn verplichtingen moet voldoen worden aangepast. Dit betekent het volgende.
2.12.
Als [gedaagde partij] Vergoedingsplichtige Voorwerpen heeft
geïmporteerd,dan moet hij wel opgave doen van het aantal door hem geïmporteerde voorwerpen. Hij moet ook aan Thuiskopie stukken geven die noodzakelijk zijn om vast te kunnen stellen of en hoeveel thuiskopievergoeding betaald moet worden. Dit moet hij doen binnen 30 dagen na betekening van dit vonnis.
geïmporteerd,dan moet hij wel opgave doen van het aantal door hem geïmporteerde voorwerpen. Hij moet ook aan Thuiskopie stukken geven die noodzakelijk zijn om vast te kunnen stellen of en hoeveel thuiskopievergoeding betaald moet worden. Dit moet hij doen binnen 30 dagen na betekening van dit vonnis.
2.13.
Voor alle Vergoedingsplichtige Voorwerpen die [gedaagde partij] heeft
verkochtmoet hij ook aan Thuiskopie opgave doen van het aantal voorwerpen en stukken geven die noodzakelijk zijn om vast te kunnen stellen of de thuiskopievergoeding voor die voorwerpen door de fabrikant of de importeur betaald is of om vast te kunnen stellen wie de fabrikant of importeur is. Dit moet hij doen binnen 30 dagen na betekening van dit vonnis.
verkochtmoet hij ook aan Thuiskopie opgave doen van het aantal voorwerpen en stukken geven die noodzakelijk zijn om vast te kunnen stellen of de thuiskopievergoeding voor die voorwerpen door de fabrikant of de importeur betaald is of om vast te kunnen stellen wie de fabrikant of importeur is. Dit moet hij doen binnen 30 dagen na betekening van dit vonnis.
2.14.
De door Thuiskopie gebruikte term ‘verhandeling’ sluit niet aan op de tekst van artikel 16ga Aw. De rechtbank zal de vorderingen dan ook alleen toewijzen voor de
verkoopvan Vergoedingsplichtige Voorwerpen.
verkoopvan Vergoedingsplichtige Voorwerpen.
2.15.
Het gevorderde verbod wordt toegewezen voor het
importerenof
verkopenvan Vergoedingsplichtige Voorwerpen. Dit is geen algeheel verbod om die voorwerpen te importeren of te verkopen, maar een verbod om dit te doen zonder dat [gedaagde partij] daarbij de verplichte opgave doet, stukken geeft of de thuiskopievergoeding betaalt als hij daartoe verplicht is.
importerenof
verkopenvan Vergoedingsplichtige Voorwerpen. Dit is geen algeheel verbod om die voorwerpen te importeren of te verkopen, maar een verbod om dit te doen zonder dat [gedaagde partij] daarbij de verplichte opgave doet, stukken geeft of de thuiskopievergoeding betaalt als hij daartoe verplicht is.
2.16.
Om problemen bij de uitvoering van dit vonnis te voorkomen, zal de rechtbank hierbij bepalen dat [gedaagde partij] steeds uiterlijk 30 dagen na import of verkoop van Vergoedingsplichtige Voorwerpen opgave moet doen. Als [gedaagde partij] verplicht is om thuiskopievergoeding te betalen, moet hij dit binnen 30 dagen na ontvangst van een factuur daarvoor van Thuiskopie doen.
2.17.
De gevorderde dwangsommen zullen als prikkel tot nakoming worden toegewezen. De rechtbank zal deze wel verminderen en er een maximum aan verbinden.
2.18.
[gedaagde partij] is grotendeels in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten (inclusief nakosten) betalen. Bij de vaststelling van het salaris van de advocaat wordt aansluiting gezocht bij het liquidatietarief voor rechtbanken en gerechtshoven zoals dat geldt voor uitspraken op of na 1 februari 2024, waarbij wordt uitgegaan van tarief II voor vorderingen van onbepaalde waarde (1 punt x tarief II = € 614,-). Daar komen de kosten voor de dagvaarding van € 140,17 en het door Thuiskopie betaalde griffierecht van € 688,- bij. Dit betekent dat in totaal een bedrag van € 1.442,17 betaald moet worden.
2.19.
De nakosten worden begroot op het bedrag genoemd in het liquidatietarief civiel (per 1 februari 2024 een bedrag van € 178,- zonder betekening). Dit bedrag wordt onvoorwaardelijk toegewezen. In geval van betekening kent de rechtbank een extra component toe aan salaris (per 1 februari 2024 een bedrag van € 92,-) en de explootkosten van betekening. Deze kosten zullen voorwaardelijk worden toegekend, te weten voor het geval [gedaagde partij] niet binnen veertien dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden.
3.De beslissing
De rechtbank
3.1.
veroordeelt [gedaagde partij] om binnen 30 dagen na betekening van dit vonnis aan Thuiskopie volledig en gespecificeerd opgave te doen van het aantal door hem in Nederland geïmporteerde Vergoedingsplichtige Voorwerpen in de periode vanaf 1 november 2019 tot de datum van dit vonnis, onder medezending van inkoopfacturen, op verbeurte van een door Thuiskopie direct opeisbare dwangsom van € 200,- voor iedere dag dat [gedaagde partij] hier niet of niet volledig aan voldoet, met een maximum van € 10.000,-;
3.2.
veroordeelt [gedaagde partij] om binnen 30 dagen na betekening van dit vonnis aan Thuiskopie volledig en gespecificeerd opgave te doen van het aantal door hem in Nederland verkochte Vergoedingsplichtige Voorwerpen in de periode vanaf 1 november 2019 tot de datum van dit vonnis, op straffe van verbeurte van een direct opeisbare dwangsom van € 200,- per dag dat [gedaagde partij] niet of niet volledig voldoet aan deze veroordeling, met een maximum van € 10.000,-, zo mogelijk onder medezending van afschriften van bescheiden (waaronder begrepen in- en verkoopfacturen), waarvan kennisneming noodzakelijk is om vast te stellen of de thuiskopievergoeding door de fabrikant of importeur van de desbetreffende voorwerpen is betaald dan wel wie de betalingsplichtige fabrikant of importeur van de betreffende voorwerpen is;
3.3.
verbiedt [gedaagde partij] om, voor eigen rekening of voor rekening van een ander, Vergoedingsplichtige Voorwerpen in Nederland te importeren of te verkopen, waarover niet binnen 30 dagen na het moment van import opgave is gedaan op de voet van artikel 16f Aw of waarvan niet op eerste verzoek van Thuiskopie bescheiden ter inzage zijn gegeven als bedoeld in artikel 16ga Aw en/of waarvan [gedaagde partij] niet binnen 30 dagen na ontvangst van de daartoe strekkende factuur de verschuldigde thuiskopievergoeding aan Thuiskopie heeft voldaan, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 100,- voor ieder vergoedingsplichtig voorwerp dat in strijd met dit verbod wordt geïmporteerd of verkocht, dan wel, naar keuze van Thuiskopie, een dwangsom van € 500,- voor elke dag dat [gedaagde partij] in strijd met dit verbod handelt, met een maximum van € 25.000,-, één en ander onverminderd de aanspraak van Thuiskopie op de verschuldigde thuiskopievergoeding over de geïmporteerde en/of verkochte Vergoedingsplichtige Voorwerpen;
3.4.
veroordeelt [gedaagde partij] in de proceskosten van € 1.442,17 en de nakosten zoals vermeld onder 2.19, één en ander te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van de vijftiende dag na betekening van dit vonnis tot de dag van voldoening;
3.5.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
3.6.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. M.J.J. Visser en in het openbaar uitgesproken op
6 november 2024.
6 november 2024.