ECLI:NL:RBDHA:2023:21681

• Datum uitspraak: 14 december 2023
• Publicatiedatum: 29 januari 2024
• Zaaknummer: C/09/636680 / FA RK 22-6930
• Instantie: Rechtbank Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: A.M. Brakel; W.G. de Boer; K.M. Crooij-Heins
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Herroeping adoptie en wijziging geboorteakte met betrekking tot verzoekster

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag op 14 december 2023 een beschikking gegeven met betrekking tot de herroeping van een adoptie en de wijziging van de geboorteakte van verzoekster. De verzoekster, geboren in Ethiopië, had eerder een adoptie ondergaan die naar Nederlands recht was uitgesproken. Na een verzoek tot herroeping van deze adoptie, heeft de rechtbank de zaak behandeld, waarbij de verzoekster haar oorspronkelijke identiteit wilde terugkrijgen. De rechtbank heeft vastgesteld dat de adoptie onzorgvuldig tot stand is gekomen en dat de biologische ouders van verzoekster nog leefden en geen instemming hadden gegeven voor de adoptie. De rechtbank heeft de verzoeken tot herroeping van de adoptie en wijziging van de geboorteakte beoordeeld. De verzoekster heeft haar verzoeken tot gerechtelijke vaststelling van het ouderschap en herroeping van de adoptie ingetrokken, maar heeft wel verzocht om verbetering van haar geslachtsnaam en geboortedatum in de geboorteakte. De rechtbank heeft geoordeeld dat de akte niet ten onrechte in het register voorkomt en heeft de verbetering van de geslachtsnaam en geboortedatum gelast, evenals de aanvulling van de geboorteakte met de gegevens van de biologische moeder. Tevens is de wijziging van de voornamen van verzoekster toegewezen. De rechtbank heeft de zaak met zorg behandeld, rekening houdend met de complexe achtergrond van de adoptie en de juridische implicaties van de herroeping.

Uitspraak

Rechtbank DEN HAAG

Meervoudige kamer

Rekestnummer: FA RK 22-6930

Zaaknummer: C/09/636680

Datum beschikking: 14 december 2023

Beschikking op het op 7 april 2022 bij de rechtbank Midden-Nederland en vervolgens op

14 oktober 2022 op de griffie van deze rechtbank ingekomen verzoek van:

[naam01] ,

verzoekster,

wonende te [woonplaats01] ,

advocaat mr. E.P.J. Appelman te Alkmaar.

Als belanghebbende wordt aangemerkt:

[naam02] ,

zonder bekende woon- of verblijfplaats, maar verblijvende in Ethiopië.

Als belanghebbende ten aanzien van het verzoek tot wijziging van de geboortegegevens wordt aangemerkt:

de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [plaats02] ,

zetelend te [plaats02] ,

de ambtenaar.

Procedure

Bij beschikking van [beschikkingsdatum01] 2022 heeft de rechtbank [plaats01] – voor zover hier nu van belang -:

- de bij beschikking van de rechtbank [plaats01] van [beschikkingsdatum02] 1993 uitgesproken adoptie naar Nederlands recht van [naam01] , geboren op [geboortedatum01] 1986 in [geboorteplaats01] , Ethiopië, door [naam03] en [naam04] herroepen, de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [plaats02] gelast een latere vermelding van de herroeping van de adoptie aan de daarvoor in aanmerking komende akte toe te voegen;

- zich onbevoegd verklaard kennis te nemen van de overige verzoeken (genummerd onder II, III, IV en V in het verzoekschrift) en de zaak, in de stand waarin deze zich op dat moment bevond, verwezen naar deze rechtbank.

Bij beschikking van 16 juni 2023 heeft de enkelvoudige kamer van deze rechtbank, gelet op de complexiteit en aard van de (aanvullende) verzoeken, ook in onderlinge samenhang met de overwegingen in voornoemde beschikking van [beschikkingsdatum01] 2022 bezien, de zaak voor verdere behandeling verwezen naar de meervoudige kamer.

De reden van deze verwijzing naar de meervoudige kamer is er vooral in gelegen dat de rechtbank [plaats01] in de beschikking van [beschikkingsdatum01] 2022 onder overweging 4.14 heeft aangegeven dat de in Ethiopië uitgesproken adoptie in Nederland geen juridische betekenis had en heeft. Geconcludeerd wordt in deze beschikking dat met de herroeping van de Nederlandse adoptie de grondslag van de in het geboorteregister van de gemeente

[plaats02] opgenomen gegevens komen te vervallen en dat sprake is van een situatie als bedoeld in artikel 1:25c lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dit betekent dat de rechtbank Den Haag de voor het opmaken van een geboorteakte noodzakelijke gegevens kan vaststellen.

De rechtbank heeft wederom kennis genomen van de inhoud van het dossier, waaronder thans ook:

• het F9-formulier van 31 oktober 2023 van de zijde verzoekster;
• het F9-formulier van 7 november 2023 van de zijde van verzoekster.

Voor liggen nog de volgende verzoeken:

1. vaststelling van het ouderschap tussen verzoekster en mevrouw

[naam02] (belanghebbende: [naam02] );

2. herroeping van de in Ethiopië uitgesproken adoptie van [datum01] 1991;

3. te verstaan dat verzoekster over de geslachtsnaam [geslachtsnaam01] beschikt;

4. verbetering c.q. aanvulling van de geboorteakte van verzoekster, in die zin dat waar

staat “ [naam01] van het vrouwelijk geslacht” zal worden verbeterd in :

“ [naam01] , van het vrouwelijk geslacht, dochter van [naam02]

”, en verbetering van de geboorteakte van verzoekster in die zin dat waar staat “Op [geboortedatum01] negentienhonderd zesentachtig” zal worden verbeterd in: “Op [geboortedatum02] negentienhonderdvijfentachtig”;

5. wijziging van de voornamen van verzoekster van “ [voornamen01] ” in “ [voornamen02] ”.

Op 16 november 2023 is de behandeling op de zitting van de meervoudige kamer van deze rechtbank voortgezet. Hierbij zijn verschenen: verzoekster, bijgestaan door haar advocaat en vergezeld door haar partner [naam05] , en de ambtenaar in de persoon van [naam06] en [naam07] . De belanghebbende is in de gelegenheid gesteld om via een video-verbinding ter zitting te verschijnen. Zij heeft daarvan geen gebruik gemaakt.

De verzoeken als hiervoor vermeld onder 1. en 2. zijn op de zitting van 16 november 2023 ingetrokken. Verzoekster heeft haar verzoeken vervolgens aangepast, zodat ze thans verzoekt:

-
primair (1) doorhaling van de akte [nummer01] van het jaar 1993 voorkomend in het register van geboorten van de ambtenaar, (2) vaststelling van haar geboortegegevens ex artikel 1:25c BW

subsidiair verbetering van voormelde akte [nummer01] (als genoemd onder 4 van het oorspronkelijke verzoek) en

- wijziging van haar voornamen van “ [voornamen01] ” in “ [voornamen02] ”.

Beoordeling

De rechtbank handhaaft alles wat in de beschikkingen van [beschikkingsdatum01] 2022 van de rechtbank [plaats01] en van 16 juni 2023 van deze rechtbank is overwogen en beslist, voor zover in deze beschikking niet anders wordt overwogen of beslist. Ten behoeve van de leesbaarheid van deze beschikking herhaalt de rechtbank nog het volgende.

Op [beschikkingsdatum02] 1993 heeft de Rechtbank [plaats03] de Nederlandse adoptie van verzoekster uitgesproken die is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente [plaats02] op [datum02] 1993 met adoptieakte met nummer [nummer02] (hierna ook: akte [nummer02] ).

Op [datum03] 1993 is door de ambtenaar van de burgerlijke stand in [plaats02] een akte van inschrijving van een buitenlandse akte (namelijk de Ethiopische geboorteakte van verzoekster) opgemaakt, onder aktenummer [nummer01] (hierna ook: akte [nummer01] ). Hierin is opgenomen dat op [geboortedatum01] 1986 is geboren [naam01] in Ethiopië. Aangetekend is dat de geboortedatum is verbeterd in [geboortedatum01] 1986 conform adoptieakte [nummer02] . Eveneens op [datum03] 1993 is door de ambtenaar van de burgerlijke stand in [plaats02] een akte opgemaakt met nummer [nummer03] (hierna ook: akte [nummer03] ) waarbij de voornaam “ [voornamen02] ” is gewijzigd in “ [voornamen01] ”, een en ander op grond van de beschikking van de rechtbank te Utrecht van [beschikkingsdatum02] 1993. Zowel akte [nummer02] als akte [nummer03] , zijn gevoegd achter de akte [nummer01] en maken daarvan onderdeel uit.

De Nederlandse adoptie van verzoekster is herroepen door de rechtbank [plaats01] bij beschikking van [beschikkingsdatum01] 2022. Die herroeping is inmiddels als latere vermelding aangetekend op de akte [nummer01] .

De rechtbank overweegt als volgt.

Doorhaling van de akte [nummer01]

Op grond van artikel 1:24, eerste lid, BW kan aanvulling van een register van de burgerlijke stand met een daarin ontbrekende akte of latere vermelding, doorhaling van een daarin ten onrechte voorkomende akte of latere vermelding, of verbetering van een daarin voorkomende akte of latere vermelding die onvolledig is of een misslag bevat, op verzoek van belanghebbenden of van het openbaar ministerie worden gelast door de rechtbank.

Primair is verzocht de akte [nummer01] door te halen. Verzoekster heeft daartoe aangevoerd dat haar adoptie onzorgvuldig tot stand is gekomen en dat sprake was van een frauduleus adoptietraject. Twee jaar na haar aankomst in Nederland bleek dat de biologische ouders van verzoekster nog leefden en dat zij hun instemming met de adoptie niet hadden verleend. Het werd voorgedaan alsof verzoekster een weeskind zou zijn. De biologische ouders van verzoekster schreven de adoptiefouders aan vanuit Ethiopië en de adoptiefouders onderzochten al snel of er sprake was van een legale adoptie. Een door de adoptiefouders ingediende klacht werd door de Klachtencommissie van de adoptiebemiddelaar van [stichting01] evenwel ongegrond verklaard. Verzoekster wenst dat zij haar oorspronkelijke identiteit terugkrijgt en dat – naar de rechtbank begrijpt – alle registraties met betrekking tot haar adoptie uit de registers worden verwijderd.

De rechtbank is van oordeel dat het verzoek tot doorhaling van akte [nummer01] dient te worden afgewezen.

Zij overweegt daartoe dat deze akte niet ten onrechte in het register van de ambtenaar voorkomt. In deze akte is immers vermeld dat deze is opgemaakt
“krachtens een beschikking van de rechtbank te [plaats03] van [beschikkingsdatum02] 1993, waarbij de inschrijving is gelast in het register van geboorten van de gemeente [plaats02] van een op [datum04] 1991 door de ambtenaar van de burgerlijke stand te [plaats04] , voormeld, opgemaakte geboorteakte op bladzijde [bladzijde01] , nummer [nummer04] .” Daarmee is geen sprake van een situatie als bedoeld in artikel 1:24, eerste lid, BW namelijk dat de akte ten onrechte voorkomt.

De rechtbank overweegt daarbij evenzeer het volgende. Doorhaling van de akte [nummer01] (en daarmee ook de doorhaling van de akten [nummer03] en [nummer02] en de aan de akte [nummer01] gehechte latere vermelding van herroeping van de op [beschikkingsdatum02] 1993 uitgesproken adoptie) zal leiden tot het wegvallen van alle hiervoor vermelde (en in Nederland bekende) historische gegevens betreffende verzoekster in de Nederlandse overheidsadministratie (Brp) en de burgerlijke stand. Dit doet geen recht aan de situatie dat deze feiten, hoe pijnlijk ook voor verzoekster, rechtsgevolg hebben gehad en op punten nog steeds hebben. Zo ontleent verzoekster bijvoorbeeld haar Nederlandse nationaliteit aan de adoptie en met het doorhalen van alle akten zou dit in de Nederlandse overheidsadministraties niet meer zijn na te gaan. Om die reden heeft de ambtenaar er ter zitting voor gepleit om de akte [nummer01] niet door te halen maar te verbeteren. De rechtbank volgt het standpunt van de ambtenaar op dit punt.

Verbetering van akte [nummer01] van het jaar 1993

Verzoekster heeft subsidiair verzocht de geboorteakte [nummer01] van het jaar 1993, voorkomende in het register van de ambtenaar, te verbeteren in die zin dat de geslachts- en voornaam van verzoekster en de dag van haar geboorte worden gewijzigd en dat de akte wordt aangevuld met de gegevens van haar (biologische) moeder, [naam02] . De rechtbank overweegt als volgt.

Op grond van artikel 1:24, eerste lid, BW kan aanvulling van een register van de burgerlijke stand met een daarin ontbrekende akte of latere vermelding, doorhaling van een daarin ten onrechte voorkomende akte of latere vermelding, of verbetering van een daarin voorkomende akte of latere vermelding die onvolledig is of een misslag bevat, op verzoek van belanghebbenden of van het openbaar ministerie worden gelast door de rechtbank.

Akte [nummer01] bevat een kantmelding waaruit blijkt dat verzoekster is geadopteerd door “ [naam03] ” en “ [naam04] ” en dat de geslachtsnaam (na de adoptie) “ [geslachtsnaam02] ” is. De herroeping van de adoptie heeft tot gevolg dat de geslachtsnaam [geslachtsnaam02] is komen te vervallen en dat de adoptiefouders niet meer als juridisch ouders van verzoekster zijn geregistreerd. Immers, door de herroeping van de adoptie houdt de familierechtelijke betrekking tussen verzoekster enerzijds en de adoptiefouders en hun bloedverwanten anderzijds op te bestaan. Dat betekent dat, zodra een adoptie wordt herroepen, de situatie zoals die voor de adoptie was herleeft.

Dit brengt met zich dat in de akte [nummer01] na de herroeping van de adoptie – voor zover hier van belang – de volgende gegevens van verzoekster resteren:

voornaam: [voornamen01]

geslachtsnaam: [geslachtsnaam]

geboortedatum: [geboortedatum01] 1986

geboorteplaats: [geboorteplaats02] , Ethiopië

Uit de stukken en hetgeen op de zitting is besproken volgt het volgende.

Nadat de biologische ouders van verzoekster de adoptiefouders hadden aangeschreven hebben de adoptiefouders in 2000 een DNA-onderzoek gedaan tussen – voor zover thans van belang – verzoekster en [naam02] (hierna ook: de biologische moeder). Uit de resultaten van het overgelegde DNA-onderzoek volgt dat de kans dat de biologische moeder de werkelijke moeder van verzoekster is 99,999% bedraagt. Voorts heeft de biologische moeder in deze procedure een ondertekende verklaring overgelegd waarin zij verklaart dat zij de biologische moeder van verzoekster is en dat verzoekster op [datum05] 1997 Ethiopische kalender, zijnde [geboortedatum02] 1985, is geboren. Blijkens de stukken heeft de biologische moeder ook ten overstaan van een ambtenaar in Ethiopië op deze punten een gelijkluidende verklaring afgelegd. Deze gegevens volgen ook uit de – naar aanleiding van de verklaring van de moeder – in Ethiopië op 1 november 2022 opgemaakte
birth certificate , nummer [nummer05] , die verzoekster heeft overgelegd.

Voorts heeft verzoekster op de zitting toegelicht dat gelet op de systematiek van naamgeving in Ethiopië ‘ [geslachtsnaam03] ’ als geslachtsnaam van de moeder heeft te gelden en ‘ [voornamen03] ’ als haar voornamen. Tot slot leidt de rechtbank uit de overgelegde kopie van het paspoort van de biologische moeder af dat zij is geboren op [geboortedatum03] 1970 te [geboorteplaats02] , Ethiopië.

Daarmee komt de rechtbank tot het navolgende, waarmee de ambtenaar op zitting heeft ingestemd.

Gegevens moeder en geslachtsnaam verzoekster

De rechtbank is van oordeel dat uit de inhoud van de in de procedure gebrachte stukken en het verhandelde ter terechtzitting – zoals hiervoor genoemd – voldoende bewijzen en aanwijzingen zijn verkregen dat verzoekster is geboren uit de vrouw met voornaam ‘ [voornamen03] ’ en geslachtsnaam ‘ [geslachtsnaam01] ’, geboren op [geboortedatum03] 1970 te [geboorteplaats02] , Ethiopië.

De rechtbank zal gelasten dat de akte [nummer01] daarmee wordt aangevuld. Gevolg daarvan is dat verzoekster de geslachtsnaam ‘ [geslachtsnaam01] ’ heeft gekregen. Immers, op grond van artikel 10:20 BW in samenhang met artikel 1:5 BW krijgt een kind dat alleen in familierechtelijke betrekking tot de moeder staat, haar geslachtsnaam. De rechtbank zal derhalve ook gelasten dat de akte [nummer01] in die zin wordt verbeterd.

Geboortedatum

De rechtbank is gelet op het voorgaande voorts van oordeel dat er voldoende aanwijzingen zijn verkregen dat verzoekster is geboren op [geboortedatum02] 1985, zodat de akte [nummer01] in die zin moet worden verbeterd.

Wijziging voornaam

Ingevolge artikel 10:20 BW is Nederlands recht op het verzoek van toepassing.

De rechtbank stelt voorop dat een voornaamswijziging – indien toegewezen – eerst tot stand komt doordat van de beschikking waarbij de voornaamswijziging is gelast een latere vermelding aan de geboorteakte wordt toegevoegd.

De ambtenaar is geen belanghebbende op dit punt en heeft zich gerefereerd aan het oordeel van de rechtbank.

Verzoekster heeft gesteld dat bij haar adoptie haar voornaam “ [voornamen02] ” is gewijzigd in “ [voornamen01] ”. Zij heeft verzocht haar voornamen weer te wijzigen in “ [voornamen02] ”. Zij heeft daartoe aangevoerd dat zij last heeft van haar adoptieverleden en om die reden ook heeft gebroken met haar adoptiefouders. Zij wenst haar oorspronkelijke identiteit en de bij haar geboorte gegeven voornaam terug te krijgen.

Naar het oordeel van de rechtbank is voldoende gebleken van een zwaarwichtig belang bij toewijzing van het verzoek tot voornaamswijziging. De gevraagde voornaam is geoorloofd naar de maatstaven van artikel 1:4, tweede lid, BW. De rechtbank zal het verzoek tot voornaamswijziging derhalve toewijzen.

Beslissing

De rechtbank:

*

gelast de verbetering van de akte, nummer [nummer01] , van het jaar 1993, voorkomend in het register van de gemeente [plaats02] , en daarmee de daaraan gehechte aktes [nummer03] en [nummer02] , in die zin dat in deze akte de geslachtsnaam en de geboortedatum van het kind worden verbeterd, zodat het kind zal zijn geheten:

geslachtsnaam: [geslachtsnaam03]

geboortedatum: [geboortedatum02] 1985

en

de gegevens van de moeder worden aangevuld met de volgende gegevens:

geslachtsnaam moeder : [geslachtsnaam03]

voornaam moeder : [voornamen03]

geboortedatum moeder : [geboortedatum03] -1970

geboorteplaats moeder : [geboorteplaats02] , Ethiopië

*

gelast de wijziging van de voornamen van verzoekster, in die zin dat de voornaam zal luiden: “ [voornamen02] ”;

*

wijst het meer of anders verzochte af.

Deze beschikking is gegeven door mrs. A.M. Brakel, W.G. de Boer en K.M. Crooij-Heins, rechters, bijgestaan door V. van den Hoed-Koreneef als griffier, en uitgesproken op de openbare zitting van 14 december 2023.