ECLI:NL:RBDHA:2022:12389

• Datum uitspraak: 17 november 2022
• Publicatiedatum: 21 november 2022
• Zaaknummer: C/09/617618 / FA RK 21-6095
• Instantie: Rechtbank Den Haag
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: C.S.F. de Nijs; J.C. Sluymer; W.G. de Boer
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vaststelling geboortegegevens en adoptie van een in Oekraïne geboren kind via draagmoederschap

In deze zaak heeft de Rechtbank Den Haag op 17 november 2022 een beschikking gegeven met betrekking tot de vaststelling van de geboortegegevens van een in Oekraïne geboren kind, dat via een draagmoederschapsovereenkomst is geboren. De wensvader heeft het kind al voor de geboorte erkend, met toestemming van de draagmoeder. De rechtbank heeft het ouderlijk gezag van de Oekraïense draagmoeder beëindigd en de adoptie door de wensmoeder uitgesproken, waarbij de familierechtelijke betrekkingen tussen het kind en de wensvader in stand blijven. De rechtbank heeft vastgesteld dat na de adoptie beide wensouders gezamenlijk met het gezag over het kind zijn belast.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de relevante stukken, waaronder het verzoekschrift van de wensouders, de instemmingsverklaring van de draagmoeder en de verklaringen van de ambtenaar van de burgerlijke stand. De draagmoeder is niet verschenen op de zitting, maar is wel opgeroepen. De rechtbank heeft geoordeeld dat het draagmoederschapstraject zorgvuldig is verlopen en dat de belangen van het kind en de draagmoeder voldoende zijn gewaarborgd. De rechtbank heeft Nederlands recht van toepassing verklaard op de vaststelling van de geboortegegevens en de adoptie, en heeft geoordeeld dat het in het belang van het kind is dat het gezag van de draagmoeder wordt beëindigd.

De beschikking is uitgesproken ter openbare terechtzitting en is gegeven door een meervoudige kamer van de rechtbank, bestaande uit drie rechters, bijgestaan door een griffier. De rechtbank heeft de verzoeken van de wensouders toegewezen en de adoptie van het kind door de wensmoeder goedgekeurd, met inachtneming van de relevante wetgeving en de omstandigheden van de zaak.

Uitspraak

Rechtbank DEN HAAG

Meervoudige kamer

Rekestnummer: FA RK 21-6095

Zaaknummer: C/09/617618

Datum beschikking: 17 november 2022

Beschikking op het op 8 september 2021 ingekomen verzoekschrift van:

[verzoeker01] en [verzoeker02] ,

verzoekers, dan wel wensouders, of wensmoeder en wensvader,

wonende te [woonplaats01] ,

advocaat mr. J.H. van der Tol te Amsterdam.

Als belanghebbende wordt aangemerkt:

de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [plaats01] ,

zetelend te [plaats01] ,

hierna: de ambtenaar,

en

[naam01] ,

wonende in Oekraïne,

hierna: de draagmoeder.

Procedure

De rechtbank heeft kennisgenomen van de stukken, waaronder:

- het verzoekschrift, met bijlagen;

- de brief van 23 september 2021 van de Raad voor de Kinderbescherming (hierna: de Raad)

- de brief van 6 december 2021 van de ambtenaar;

- het F9-formulier van 14 december 2021 van verzoekers.

Op 20 oktober 2022 is de zaak op de zitting van deze rechtbank behandeld. Hierbij zijn verschenen: verzoekers met hun advocaat, de ambtenaar in de persoon van [naam02] en [naam03] , en [naam04] namens de Raad.

De draagmoeder heeft geen bekende woon- of verblijfplaats in of buiten Nederland heeft. Zij is openbaar opgeroepen in de Staatscourant van [datum01] 2022, nummer [nummer01] , zoals blijkt uit de door de griffier in het dossier gevoegde gegevens. De draagmoeder is desondanks niet verschenen.

Verzoek

Het verzoekschrift strekt ertoe dat de rechtbank:

- op grond van artikel 1:25c Burgerlijk Wetboek (BW) de geboortegegevens van na te noemen minderjarige vaststelt, zulks volgens door hun gedaan voorstel,

- het gezag van de draagmoeder over de minderjarige beëindigt en de wensvader belast met dat gezag;

- de adoptie van de minderjarige door de wensmoeder uitspreekt en voor recht verklaart dat de familierechtelijke betrekkingen tussen de wensvader en de minderjarige na de adoptie door de wensmoeder in stand blijven;

- verstaat dat na de adoptie van de minderjarige door de wensmoeder beide wensouders met het gezag over de minderjarige zijn belast.

Feiten

- Verzoekers wonen gedurende een periode van zes jaar samen en zijn op [datum huwelijk01]

2020 met elkaar gehuwd.

• Verzoekers hebben de Nederlandse nationaliteit.
• Verzoekers hebben hun kinderwens niet op eigen kracht kunnen verwezenlijken en

zij hebben gekozen voor een hoogtechnologisch draagmoederschap.

- Verzoekers hebben de draagmoeder bereid gevonden om via deze methode een kind te dragen. De draagmoeder heeft de Oekraïense nationaliteit en is ongehuwd.

- Op [datum] 2020 hebben verzoekers en de draagmoeder ten overstaan van

[notaris01] , notaris te [woonplaats02] , Oekraïne, een draagmoederschapsovereenkomst gesloten.

- Op 31 mei 2021 heeft de draagmoeder schriftelijk verklaard dat zij uit vrije wil de draagmoederschapsovereenkomst is aangegaan, dat zij geen wens heeft om enige rol in de verzorging en opvoeding van het kind dat uit haar geboren wordt te vervullen, dat zij geen ouderlijke rechten en verantwoordelijkheden heeft ten opzichte van het kind en dat zij toestemming geeft om de ouderlijke rechten en verantwoordelijkheden te doen toekomen aan verzoekers en dat zij voorts toestemming geeft aan verzoekers om de wettige ouders te worden van dat kind en dat zij er mee instemt dat het kind de geslachtsnaam ‘ [geslachtsnaam01] ’ krijgt.

- Op [datum02] 2021 heeft verzoeker bij de ambtenaar van de burgerlijke stand te [plaats02] , met toestemming van de draagmoeder, een akte van erkenning van elk kind waarvan de draagmoeder zwanger is laten opmaken. Daarbij is gekozen voor de geslachtsnaam ‘ [geslachtsnaam01] ’ voor het kind.

- Op [geboortedatum01] 2021 is te [geboorteplaats01] , Oekraïne, [voornaam minderjarige01] uit de draagmoeder geboren. Volgens het Certificate of Genetic Affinity of Parents (mother or father) with Fetus van [datum03] 2021, No. [nummer02] zijn daartoe bij de draagmoeder embryo’s geplaatst die tot stand zijn gekomen met eicellen van de wensmoeder en zaadcellen van de wensvader.

- In de op [datum04] 2021 te [geboorteplaats01] , Oekraïne, opgemaakte geboorteakte van [voornaam minderjarige01] zijn de wensouders als vader en moeder van [voornaam minderjarige01] vermeld.

- Op 28 juli 2021 is door de State Civil Registry Office in [plaats03] City of the Southern Interregional Administration of the Ministry of Justice ( [plaats03] City) een
‘ Complete extract from State Register of Civil Registry Acts concerning birth entry record’ voormelde geboorteakte geregistreerd onder nummer [nummer03] . Bij deze registratie is genoteerd dat de draagmoeder, die bekend is in het elektronisch systeem van gezondheidszorg, [naam01] is.

- Volgens op [datum05] 2021 gedane DNA-testen zijn met een zekerheid van 99,99% verzoekers de biologische ouders van [voornaam minderjarige01] (rapport van DCC DNA Diagnostics Center van 23 augustus 2021).

Beoordeling

Rechtsmacht

De rechtbank heeft op grond van artikel 3 onder a van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) rechtsmacht om van de verzoeken kennis te nemen, nu verzoekers hun woonplaats in Nederland hebben.

Positie van de draagmoeder

De draagmoeder kan in beginsel als belanghebbende als bedoeld in artikel 798 Rv worden aangemerkt. Gelet evenwel op voormelde vastgestelde feiten, waaronder de instemmingsverklaring van de draagmoeder dat zij – kort gezegd – instemt met alle verzoeken die verzoekers bij deze rechtbank doen om hun ouderschap over [voornaam minderjarige01] erkend en ingeschreven te krijgen en waarbij zij heeft aangegeven aangaande [voornaam minderjarige01] geen ouderlijke rechten en verantwoordelijkheden te willen dragen, zal de rechtbank de draagmoeder verder niet als belanghebbende aanmerken. Desondanks is de draagmoeder wel opgeroepen bij advertentie in de Staatcourant en niet ter zitting verschenen.

Standpunt verzoekers

Verzoekers beogen met hun verzoeken dat familierechtelijke betrekkingen tussen hen en [voornaam minderjarige01] tot stand worden gebracht en dat zij beiden gezag over [voornaam minderjarige01] zullen verkrijgen.

Standpunt ambtenaar

Ten aanzien van de voorwaarden van erkenning van het verkrijgen van een kind door hoogtechnologisch draagmoederschap in het buitenland en de toetsing daarvan, refereert de ambtenaar zich, nu daarvoor geen expliciete wetgeving bestaat, aan het oordeel van de rechtbank. Tegen het verzoek om de geboortegegevens vast te stellen overeenkomstig het voorstel van verzoekers, voert de ambtenaar geen verweer. Na de gerechtelijke vaststelling van de geboortegegevens zal de ambtenaar ambtshalve een latere vermelding betreffende de erkenning van [voornaam minderjarige01] door verzoeker toevoegen. Ten aanzien van de adoptie en het gezag refereert de ambtenaar zich wederom aan het oordeel van de rechtbank.

Zorgvuldig draagmoedertraject

De rechtbank acht het in het kader van de openbare orde toets van belang om te oordelen of het in het buitenland gevolgde traject van draagmoederschap zorgvuldig heeft plaatsgevonden, met name dat wordt bekeken of de belangen van het kind en de draagmoeder voldoende in acht zijn genomen. Het traject van draagmoederschap dient zorgvuldig en transparant te verlopen en dient zoveel mogelijk rechtszekerheid te bieden aan de draagmoeder, de wensouders en het kind, in de eerste plaats omdat het voor kinderen van groot belang is om te (kunnen) achterhalen uit wie zij zijn geboren, van wie zij genetisch afstammen en onder welke omstandigheden zij zijn ontstaan en geboren.

Op grond van de overgelegde stukken en dat wat op de zitting is besproken, komt de rechtbank tot het oordeel dat het traject van draagmoederschap in Oekraïne met waarborgen is omkleed. Verzoekers hebben bij het realiseren van hun ouderschapswens een draagmoederschapsovereenkomst opgesteld en ondertekend. [voornaam minderjarige01] kan in de toekomst, indien zij dit wil, contact zoeken met haar draagmoeder. De rechtbank stelt dan ook vast dat de ontstaansgeschiedenis van [voornaam minderjarige01] op termijn voor haar volledig is te achterhalen en dat zij te zijner tijd contact kan opnemen met haar draagmoeder. De wensouders hebben onafhankelijk juridisch advies ontvangen, hetgeen naar de verklaring van verzoekers ter zitting eveneens voor de draagmoeder het geval was. Voor de draagmoeder was tevens psychologische hulp en medische zorg geregeld.

Vaststelling geboortegegevens

Toepasselijk recht

Nu het gaat om het vaststellen van de noodzakelijke gegevens voor het opmaken van de geboorteakte van een kind en opname daarvan in de Nederlandse registers, acht de rechtbank Nederlands recht van toepassing op het verzoek.

Juridisch kader

Op grond van artikel 1:25c, eerste lid, BW kan, indien ten aanzien van een buiten Nederland geboren persoon geen akte van geboorte overeenkomstig de plaatselijke voorschriften door een bevoegde instantie is opgemaakt of kan worden overgelegd, op verzoek van een belanghebbende de rechtbank Den Haag de voor het opmaken van een geboorteakte noodzakelijke gegevens vaststellen, indien die persoon Nederlander is dan wel Nederlands onderdaan niet-Nederlander is geweest, die persoon rechtmatig verblijft op grond van artikel 8, onder c en d, van de Vreemdelingenwet 2000 dan wel op grond van dit boek een latere vermelding aan de akte van geboorte moet worden toegevoegd. Op grond van het tweede lid van dat artikel houdt de rechtbank rekening met alle bewijzen en aanwijzingen omtrent de omstandigheden waaronder en het tijdstip waarop de geboorte moet hebben plaatsgehad. De geslachtsnaam, de voornamen, alsmede de plaats en de dag van de geboorte van de vader en van de moeder worden vastgesteld, voor zover daarvoor aanwijzingen zijn verkregen.

Nu vast staat dat [voornaam minderjarige01] naar Nederlands recht, met toestemming van de draagmoeder zoals naar Nederlands en naar Oekraïens recht is vereist, door haar wensvader is erkend, ontleent [voornaam minderjarige01] aan haar vader de Nederlandse nationaliteit. Op deze grond kunnen verzoekers, althans in ieder geval de wensvader, worden ontvangen in hun verzoek tot het vaststellen van de geboortegegevens van [voornaam minderjarige01] .

Verzoekers en de ambtenaar zijn het er over eens dat de in Oekraïne opgemaakte geboorteakte van [voornaam minderjarige01] , is opgemaakt door een daartoe bevoegde instantie in overeenstemming met het in Oekraïne geldend recht. De ambtenaar stelt zich op het standpunt dat, nu verzoekers als ouders van [voornaam minderjarige01] in die akte zijn vermeld, deze akte niet in de Nederlandse registers kan worden ingeschreven. De rechtbank zal, met verzoekers, dit standpunt volgen, nu verzoekers wensen dat op een zo kort mogelijke termijn komt vast te staan dat zij de (juridisch) ouders zijn van [voornaam minderjarige01] .

Het voorgaande betekent dat de geboortegegevens van [voornaam minderjarige01] dienen te worden vastgesteld.

Nu de geboortegegevens van [voornaam minderjarige01] uit de stukken blijken en de ambtenaar geen verweer voert tegen het door verzoekers gedane voorstel voor de vaststelling van die gegevens, zal de rechtbank het daartoe gedane verzoek toewijzen.

Gezag

Volgens artikel 16 van het Haags Kinderbeschermingsverdrag wordt het gezagsrecht bepaald door de staat van de gewone verblijfplaats van het kind. De gewone verblijfplaats van [voornaam minderjarige01] is in Nederland gelegen, zodat Nederlands recht van toepassing is. Op dit moment is alleen de draagmoeder met het gezag over [voornaam minderjarige01] belast. Door verzoeker, die door de erkenning de juridische vader van [voornaam minderjarige01] is geworden, is verzocht het gezag van de draagmoeder te beëindigen en alleen hem met het gezag te belasten, zodat voor verzoekster, de wensmoeder, de weg voor adoptie van [voornaam minderjarige01] open komt te staan. Sinds de geboorte van [voornaam minderjarige01] vormt [voornaam minderjarige01] met haar wensouders een gezin en het is de bedoeling dat [voornaam minderjarige01] in dat gezin zal worden verzorgd en opgevoed en verder zal opgroeien.

Op grond van artikel 1:253c lid 1 BW kan de tot het gezag bevoegde ouder van het kind, die nooit het gezag gezamenlijk met de moeder uit wie het kind is geboren heeft uitgeoefend, de rechtbank hem alleen met het gezag over het kind te belasten. Volgens het derde lid van artikel 1:253c BW wordt dit verzoek slechts ingewilligd, indien de rechtbank dit in het belang van het kind wenselijk oordeelt.

De rechtbank is gelet op dat wat uit het dossier is gebleken en wat op de zitting is besproken van oordeel dat het in het belang van [voornaam minderjarige01] is dat het gezag van de draagmoeder wordt beëindigd en dat verzoeker wordt belast met het gezag over [voornaam minderjarige01] . De rechtbank beslist aldus.

Adoptie

Verzoekster heeft te kennen gegeven dat zij [voornaam minderjarige01] wenst te adopteren. Verzoekers verzoeken ook dat voor recht wordt verklaard dat de familierechtelijke betrekkingen tussen [voornaam minderjarige01] en verzoeker na de adoptie in stand blijven.

De rechtbank acht, gelet op het vorenstaande, voldoende aanknopingspunten met de Nederlandse rechtssfeer aanwezig om van het onderhavige verzoek kennis te nemen.

Verzoeker, geboren op [geboortedatum02] 1982 te [geboorteplaats02] en verzoekster, geboren op [geboortedatum03] 1984 te [geboorteplaats03] , zijn met elkaar gehuwd op [datum huwelijk01] 2020 te [plaats huwelijk01] . Zij leven gedurende een periode van zes jaar samen.

Verzoekers hebben ten minste drie aaneengesloten jaren onmiddellijk voorafgaand aan de indiening van het adoptieverzoek met elkaar samengeleefd. [voornaam minderjarige01] is sinds haar geboorte in hun gezin opgenomen. Verzoekers hebben [voornaam minderjarige01] op dit moment derhalve ten minste één jaar samen verzorgd en opgevoed.

Bij de stukken bevindt zich een schriftelijke verklaring van de draagmoeder, waarbij zij mededeelt akkoord te gaan met de adoptie ten gunste van de verzoekster, althans, dat zij wenst dat verzoekster [voornaam minderjarige01] adopteert en dat de juridische banden tussen haar en [voornaam minderjarige01] daardoor worden verbroken.

Het is de rechtbank voldoende gebleken dat verzoekers de intentie hebben om [voornaam minderjarige01] op een moment dat [voornaam minderjarige01] daaraan toe is, over haar afstamming en de adoptie voor te lichten.

Nu aan alle voorwaarden genoemd in de artikelen 1:227 en 1:228 BW – voor zover in deze zaak van toepassing – is voldaan, zal de rechtbank het verzoek tot adoptie toewijzen. De rechtbank verstaat daarbij dat na de adoptie beide verzoekers met het gezag over [voornaam minderjarige01] zijn belast.

Op grond van artikel 1:5, derde lid, BW houdt [voornaam minderjarige01] van rechtswege de geslachtsnaam [geslachtsnaam01] .

De rechtbank zal in verband met het bepaalde in artikel 2, eerste lid, aanhef en onder sub k van het Besluit gezagsregisters tevens bepalen dat de griffier, wanneer deze uitspraak in kracht van gewijsde is gegaan, een afschrift van deze beschikking zal doen toekomen aan het gezagsregister om daarin aantekening te doen van deze beschikking.

De aard van de zaak verzet zich tegen het bij voorraad uitvoerbaar verklaren van de beschikking, zodat het daartoe strekkende verzoek wordt afgewezen.

Beslissing

De rechtbank:

stelt de volgende voor het opmaken van een geboorteakte van de minderjarige noodzakelijke gegevens vast:

KIND

geslachtsnaam : [geslachtsnaam01]

voornamen : [voornaam minderjarige01]

dag van geboorte : [geboortedatum01] -2021

plaats van geboorte : [geboorteplaats01] , Oekraïne

geslacht : F (vrouwelijk)

OUDERS

geslachtsnaam vader : [geslachtsnaam01]

voornamen : [voornamen01]

dag van geboorte vader : [geboortedatum02] -1982

plaats van geboorte vader : [geboorteplaats04]

geslachtsnaam moeder : [geslachtsnaam02]

voornamen moeder : [voornamen02]

dag van geboorte moeder : [geboortedatum04] -1997

plaats van geboorte moeder : [geboorteplaats01] , Oekraïne;

beëindigt het ouderlijk gezag van [naam01] over de minderjarige:

- [minderjarige01] , geboren te [geboorteplaats01] , Oekraïne, op [geboortedatum01] 2021;

spreekt uit de adoptie van:

- [minderjarige01] , geboren te [geboorteplaats01] , Oekraïne, op [geboortedatum01] 2021,

door: [verzoeker01] , geboren op [geboortedatum03] 1984 te [geboorteplaats03] ;

verklaart voor recht dat na de adoptie van de minderjarige de familierechtelijke betrekkingen tussen [verzoeker02] en de minderjarige in stand blijven;

verstaat dat na adoptie [verzoeker02] en [verzoeker01] gezamenlijk met het ouderlijk gezag over de minderjarige zijn belast;

bepaalt dat de griffier, wanneer deze uitspraak in kracht van gewijsde is gegaan, een afschrift van deze beschikking zal doen toekomen aan het gezagsregister, om daarin aantekening te doen van deze beschikking;

wijst af het meer of anders verzochte.

Deze beschikking is gegeven door mrs. C.S.F. de Nijs, J.C. Sluymer en W.G. de Boer, rechters tevens kinderrechters, bijgestaan door V. van den Hoed-Koreneef als griffier en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 17 november 2022.