ECLI:NL:RBDHA:2018:9972

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK DEN HAAG

Team handel

zaaknummer / rolnummer: C/09/532994 / HA ZA 17-552

Vonnis van 8 augustus 2018

in de zaak van

[eiser],

wonende te [woonplaats] , gemeente [gemeente] ,

eiser,

advocaat: mr. G.R.A.G. Goorts te Deurne,

tegen

1.REAAL SCHADEVERZEKERINGEN N.V.,

gevestigd te Zoetermeer,

2.
AEGON SCHADEVERZEKERING N.V.,

gevestigd te Den Haag,

3.
ACHMEA SCHADEVERZEKERINGEN N.V.,

gevestigd te Apeldoorn,

4.
NATIONALE-NEDERLANDEN SCHADEVERZEKERING MAATSCHAPPIJ N.V.,

gevestigd te 's-Gravenhage,

gedaagden,

advocaat: mr. W.A.M. Rupert te Rotterdam.

Eiser zal hierna ‘ [eiser] ’ worden genoemd. Gedaagden worden hierna samen aangeduid als ‘Reaal’.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding van 17 mei 2017 met producties 1 tot en met 14;
de conclusie van antwoord van 26 juli 2017 met producties 1 tot en met 5;
het tussenvonnis van 30 augustus 2017, waarbij een comparitie van partijen is bevolen;
de ambtshalve beschikking van 15 december 2017 waarbij de comparitie van partijen nader is bepaald op 13 maart 2018;
de akte overlegging producties van de zijde van Reaal van 13 maart 2018, met producties 6 tot en met 8;
het proces-verbaal van de comparitie van partijen van 13 maart 2018.

1.2.

Het proces-verbaal van de comparitie van partijen is met instemming van partijen buiten hun aanwezigheid opgemaakt. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld om opmerkingen te maken over het proces-verbaal voor zover het feitelijke onjuistheden betreft. Reaal en [eiser] hebben bij brieven van respectievelijk 19 april 2018 en 20 april 2018 van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Het proces-verbaal zal worden gelezen met inachtneming van de in de brieven door partijen gemaakte opmerkingen.

1.3.

Ten slotte is de datum voor vonnis nader bepaald op heden.

2.De feiten

2.1.

[eiser] is eigenaar van de woning met aangebouwde zadelkamer (hierna: “de woning”), twee stallen ten behoeve van de stalling van paarden en een binnenbak (hierna: “de overige opstallen”) aan de [adres] . Ten behoeve van de woning en de overige opstallen heeft [eiser] een opstalverzekering bij Reaal afgesloten. De polis is ingegaan op 3 augustus 2015. De polisvoorwaarden bevatten onder meer de volgende bepalingen:

“Algemene voorwaarden

(...)

2 BegripsomschrijvingenIn deze voorwaarden wordt verstaan onder:(…)

2.24

StormEen windsnelheid van ten minste 14 meter per seconde. Als bewijs kan dienen:


waarneming door een erkend meteorologisch instituut in Nederland, België of Duitsland;


stormschade aan andere gebouwen in de omgeving.

(…)

Gebouwen

Bijzondere voorwaarden(…)

2.Omvang van de dekkingHet in de polis omschreven gebouw is verzekerd tegen plotselinge materiële schade veroorzaakt door of ten gevolge van:(…)

2.9

Storm”

2.2.

Op 23 juni 2016 is een supercel over [woonplaats] getrokken. Op 27 oktober 2016 heeft Meteogroup Nederland B.V. (hierna ‘Meteogroup’) hierover – onder meer – gerapporteerd:

“In de tweede helft van de avond betreft het meest markante weerfenomeen het overtrekken van de zeer zware onweersbui: een supercel. Dit is een bijzonder zware onweersbui, welke veelal gepaard gaat met zware neerslag, zeer zware windstoten (…), grootschalige onweersactiviteit en grote hagelstenen. (…)

Bewolking hoger in de atmosfeer manifesteert zich als ijskristallen. Bij buien vinden opgaande en neergaande luchtbewegingen plaats, waarin deze ijskristallen heen en weer bewegen. In het bevroren deel van de buienwolk ontstaan sneeuwvlokken die op lagere hoogte tot regendruppels smelten en vervolgens in een opgaande luchtbeweging weer bevriezen. Dit is het moment waarop hagel wordt gevormd. Op hun tocht op en neer door de wolk groeien de hagelstenen steeds verder aan. Zodra de hagelstenen te zwaar worden of buiten de luchtbewegingen van de bui geraken, zullen ze het aardoppervlakte bereiken.Bij zeer zware buien, zoals in het geval van de supercel, zijn de opgaande en neergaande luchtbewegingen (up- en downdraft) zeer krachtig, waardoor de aangroei van de hagel erg lang kan doorgaan; pas als de hagel door aangroei erg groot/zwaar is geworden, kan zij zich onttrekken aan de luchtbewegingen binnen de bui, en het aardoppervlak bereiken. Dit is ook de reden dat de hagelstenen uit een supercel in de regel groter zijn dan uit een reguliere (hagel)bui. (…)

Zoals eerder beschreven zijn in de omgeving hagelstenen met een grootte van 5 tot 10 cm waargenomen. Dit getuigt van een zeer grote onstabiliteit in de atmosfeer, wat ook maakt dat het optreden van zeer zware windstoten (…) in deze bui erg waarschijnlijk wordt geacht. De hoogte van de windstoten kan niet worden gestaafd met observaties, en moet dus worden geschat. Kijkend naar de onstabiliteit van de atmosfeer tijdens het overtrekken van de supercel, wordt geschat dat naar alle waarschijnlijkheid windstoten met een snelheid van 25 tot 30 m/s hebben plaatsgevonden.”

2.3.

Tijdens de supercel is aan de opstallen van [eiser] schade ontstaan.

2.4.

Op 24 juni 2016 heeft [eiser] de schade via zijn tussenpersoon bij Nedasco (als gevolmachtigde van Reaal) gemeld. Deze heeft als schade-expert Dekra Experts (hierna ‘Dekra’) ingeschakeld, die op 4 augustus 2016 de schade aan de opstallen van [eiser] heeft opgenomen. Dekra heeft de schade aan de gebouwen als volgt vastgesteld:

woonhuis: € 356,-
paardenstal 1/zadelkamer € 4.780,03
paardenstal 2 € 8.551,90
strohal € 6.189,94
rijhal/binnenbak € 18.957,37

Totaal € 38.835,24 (ex btw)

2.5.

Dekra heeft op 7 augustus 2016 een eindverslag van expertise uitgebracht. In dat rapport heeft Dekra onder meer het volgende gerapporteerd:

“Uit het schadebeeld maken wij op dat er tijdens het passeren van de ‘supercel’ ook sprake is geweest van windstoten van ruim meer dan 14 m/s. Ter plaatse is een boom bezweken. Echter, gesteld kan worden dat de windstoten niet direct hebben bijgedragen aan het ontstaan van schade aan daken. Uit eerdere onderzoeken van het KNMI is gebleken dat storm geen invloed heeft op de valsnelheid van hagelstenen.

Wel hebben wij uit het algemene schadebeeld kunnen opmaken dat (storm)wind van invloed is geweest op het ontstaan van de schade aan verticale (opstal)componenten zoals bijvoorbeeld beglazing, kozijnen, overheaddeuren en rolluiken. Dit kan worden verklaard doordat de hagelstenen wel door de windvlagen onder een behoorlijke hoek (circa 45 graden) het aardoppervlak hebben bereikt. Bij dergelijke schaden zijn wij van mening dat windstoten hebben bijgedragen aan de oorzaak van de schade. Uit de gegevens van Meteo Consult blijkt dat er windsnelheden zijn geregistreerd van 25 m/s.

Als er geen sprake zou zijn geweest van wind(stoten) dan waren de hagelstenen loodrecht naar beneden gevallen en was schade aan verticale oppervlakken niet ontstaan. Bij schade aan daken is dat anders. Hieraan zou ook schade zijn ontstaan als er geen sprake zou zijn geweest van storm. Zoals gememoreerd hebben de windstoten immers geen invloed op de valsnelheid van hagelstenen.”

2.6.

Von Reth Contra-Expertise (hierna ‘Von Reth’) heeft in opdracht van de tussenpersoon van [eiser] op 17 november 2016 een contra-expertise uitgebracht. De herstelkosten voor de schade aan de gebouwen is door Van Reth Contra-Expertise als volgt vastgesteld:

herstel daken € 36.129,23
herstel dak woonhuis eigen beheer € 356,-
herstel gevelbekleding, binnenzijde

stallen en zadelkamer € 11.029,-

Totaal € 47.514,23 (ex btw)

Von Reth schrijft onder meer:

“Schade oorzaak

Op 23 juni 2016 is door storm schade ontstaan aan het gebouwencomplex van verzekerde.

Toedracht

Door de storm (…) werden wanden en daken ernstig beschadigd. (…) De storm ging gepaard met ernstige hagelbuien waarbij hagelkorrels door de stormwind opgestuwd werden en samenklonterden tot hagelstenen. De hagelstenen werden door de stormwind gedragen en sloegen tegen en op onderhavige gebouwen.”

2.7.

Reaal heeft voor schade aan het dak van het woonhuis een bedrag van € 356,- vergoed. Voor schade aan de gevelbeplating en herstel van waterschade aan de binnenzijde van de stallen en de zadelkamer heeft Reaal een bedrag van € 11.029,- vergoed. Een vergoeding voor schade aan de daken van de overige opstallen – hierna ook ‘de schade’ – heeft Reaal afgewezen.

3.Het geschil

3.1.

[eiser] vordert – samengevat en na vermindering van eis – dat de rechtbank, voor zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad,

I. gedaagden hoofdelijk veroordeelt tot nakoming van hun verplichtingen uit de verzekeringsovereenkomst, door aan eiser een bedrag van € 36.129,23 te voldoen, te vermeerderen met wettelijke rente;

II. gedaagden hoofdelijk veroordeelt aan eiser wegens buitengerechtelijke kosten een bedrag van € 1.466,72 te voldoen, te vermeerderen met de wettelijke rente;

III. gedaagden hoofdelijk veroordeelt in de kosten van de procedure, inclusief nakosten, vermeerderd met de wettelijke rente.

3.2.

[eiser] stelt daartoe dat Reaal ten onrechte de schade aan de daken van de overige opstallen niet heeft vergoed, nu immers sprake is van stormschade en [eiser] daarvoor verzekerd is. Op 23 juni 2016 was geen sprake van hagel, maar van een uitzonderlijk weerbeeld waarbij sprake was van storm. De neerslag in de vorm van ijsbrokken is ontstaan ten gevolge van de storm en is daarvan slechts een neveneffect. Dat sprake is van stormschade blijkt ook uit het feit dat de daken van de opstallen slechts aan één zijde – de zijde waar de wind op stond – zijn beschadigd. Subsidiair stelt [eiser] dat, voor zover er al sprake zou zijn van hagel, de schade niet enkel door de hagel is veroorzaakt. Ter zitting heeft [eiser] daartoe gesteld dat als de hagelstenen recht naar beneden zouden zijn gevallen, deze van het dak zouden zijn afgerold.

3.3.

Reaal voert tegen de vordering van [eiser] aan dat bij gebreke van hagelschadedekking op de polis van [eiser] er geen dekking is voor de schade aan de daken. Zij voert aan dat voor het antwoord op de vraag of sprake is van “storm” in de zin van de polisvoorwaarden niet relevant is dat storm in de stratosfeer mede noodzakelijk is voor het doen ontstaan van een supercel. Het gaat bij de uitleg van het begrip storm om storm aan het aardoppervlakte. Reaal voert verder aan dat voor de vraag of er bij schade als gevolg van storm (of hagel) verzekeringsdekking is, gekeken moet worden naar de oorzaak die direct aan de schade voorafging, en niet naar de verst gelegen oorzaak. Om die reden, zo betoogt Reaal, is de supercel geen benoemd en verzekerd gevaar, maar heeft deze te gelden als de verst gelegen oorzaak. Reaal erkent dat de wind aan het aardoppervlakte wél een rol heeft gespeeld bij het ontstaan van de verticale schade (aan de gevels), maar dat met betrekking tot de horizontale schade (aan de daken) de inslag van hagelstenen de dominante – en dus relevante – oorzaak is geweest. De schade aan de daken zou ook zijn ontstaan als het volledig windstil was geweest – dan zou de schade alleen maar groter zijn geweest omdat deze aan beide zijden van de daken was ontstaan – , daarmee betwist Reaal dat er een verband is tussen de storm en de aan de vordering ten grondslag liggende schade.

4.De beoordeling

4.1.

De vraag die voorligt is of de schade waarvoor [eiser] een vergoeding wil, is veroorzaakt door storm, als bedoeld in de polis. Het gaat in deze kwestie derhalve om de uitleg van polisvoorwaarden. Nu over dergelijke voorwaarden niet tussen partijen onderhandeld pleegt te worden, is de uitleg daarvan met name afhankelijk van objectieve factoren zoals de bewoordingen waarin de desbetreffende bepaling is gesteld, gelezen in het licht van de poliswaarden als geheel en van de daarbij behorende begrippenlijst.

4.2.

Uit de bewoordingen van de dekkingsomschrijving volgt dat schade door of ten gevolge van storm is gedekt en dat onder storm wordt verstaan “een windsnelheid van ten minste 14 meter per seconde”. De rechtbank is met Reaal van oordeel dat voor de beantwoording van de vraag óf sprake is van storm aansluiting gezocht moet worden bij de windsnelheid aan het aardoppervlakte. De stelling van [eiser] dat de schade aan de overige opstallen is veroorzaakt door of ten gevolge van storm omdat storm op grote hoogte in de lucht (de stratosfeer) een noodzakelijke voorwaarde is geweest voor het ontstaan van de neerslag in de vorm van ijsbrokken (hagel), wordt dan ook verworpen. Met juistheid heeft Reaal naar voren gebracht dat in de polisvoorwaarden is bepaald dat voor de vaststelling of sprake is van storm onder meer de waarneming door een erkend meteorologisch instituut als bewijs kan dienen. Daarbij is door [eiser] niet weersproken dat (onder meer) het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut voor de meting van storm kijkt naar windsnelheden op een hoogte van 10 meter boven de grond. De omstandigheid dat storm op veel grotere hoogte in de lucht een noodzakelijke voorwaarde is voor het ontstaan van hagel is voor de uitleg van de polis dan ook niet relevant. Ook de stelling van [eiser] dat in het geval van de supercel sprake is van één samenhangend weerfenomeen, zodat om die reden uitgegaan dient te worden van storm, wordt om die reden verworpen. Dát ten tijde van het ontstaan van de schade sprake was van storm – aan het aardoppervlak – is tussen partijen niet in geschil.

4.3.

De rechtbank verwerpt het standpunt van [eiser] dat geen sprake is geweest van hagel. Met Reaal is de rechtbank van oordeel dat de grootte van de door [eiser] benoemde “ijsbrokken” onverlet laat dat sprake is geweest van hagel. De omstandigheid dat de hagel in de supercel is aangegroeid maakt naar het oordeel van de rechtbank niet dat geen sprake meer is van hagel. De rechtbank verwijst daartoe mede naar het rapport van Meteogroup, hiervoor weergegeven onder 2.2., waarin de ongewone grootte van de hagelstenen geen reden is om van het begrip hagel af te wijken. Zodoende komt de rechtbank toe aan het subsidiaire standpunt van [eiser] , dat de schade niet enkel door de hagel is ontstaan.

4.4.

Nu ten tijde van het ontstaan van de schade zowel sprake was van storm als van hagel, moet worden beoordeeld waardoor de schade is ontstaan. Voor het antwoord op de vraag of de schade is veroorzaakt door of ten gevolge van storm stelt de rechtbank voorop dat – bij gebreke van een causaliteitsmaatstaf in de polisvoorwaarden – bij beoordeling van de polisdekking aansluiting moet worden gezocht bij de zogenoemde dominant-cause-leer. Deze leer houdt in dat een of meer gebeurtenissen als oorza(a)k(en) van de schade kunnen worden aangewezen als zij effectief de schade als rechtens relevant (heeft) hebben veroorzaakt en dat meer dan één oorzaak als rechtens relevant voor het ontstaan van de schade kan worden aangemerkt.

4.5.

De enkele omstandigheid dat hagelstenen gaten in de daken van [eiser] hebben geslagen doet er naar het oordeel van de rechtbank niet aan af dat binnen het samenstel van storm en hagel, de storm een doorslaggevende factor voor de schade geweest kán zijn. Als dat het geval is, is Reaal gehouden de schade van [eiser] te vergoeden. Evenzo heeft zij immers de schade aan de gevels van [eiser] , veroorzaakt door hagelstenen die door de storm tegen de verticale oppervlakten van de gevels zijn geslagen, vergoed. Met [eiser] stelt de rechtbank zich de vraag waar – aan oppervlakken van verticaal tot horizontaal – dan het omslagpunt ligt. Weliswaar is bij schade door hagelstenen aan verticale geveloppervlakken evident dat de storm daar invloed moet hebben gehad – omdat de hagelstenen zonder storm langs de verticale vlakken recht naar beneden waren gevallen – bij hellende dakoppervlakken is die invloed er niet zonder meer niet. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat op de door [eiser] in het geding gebrachte foto’s van de beschadigde daken te zien is dat de hagelstenen onder een hoek – als het ware horizontaal – in de dakvlakken lijken te zijn ingeslagen.

4.6.

Nu Dekra en Von Reth, hiervoor weergegeven onder 2.4. en 2.6., de situatie ieder anders hebben beoordeeld, heeft de rechtbank behoefte aan nadere voorlichting door een deskundige op dit punt. Overeenkomstig zijn bewijsaanbod zal [eiser] derhalve in de gelegenheid worden gesteld aan de hand van een deskundigenbericht te bewijzen dat de schade (niet enkel door de hagel maar ook) door storm is ontstaan. Of, zoals [eiser] ter zitting heeft aangevoerd, een deskundige daartoe een proefopstelling of nabootsing van de situatie een geëigende manier acht om tot beantwoording van de vragen te komen, laat de rechtbank aan de deskundige.

4.7.

Voordat tot het inwinnen van een deskundigenbericht zal worden overgegaan,

zal de rechtbank partijen in de gelegenheid stellen zich bij akte uit te laten - bij voorkeur na onderling overleg - over de persoon van de te benoemen deskundige, de aard van de benodigde deskundigheid en over de aan de deskundige te stellen vragen. De rechtbank zal de zaak hiertoe naar de rol verwijzen.

4.8.

De rechtbank is voorlopig van oordeel dat aan de deskundige de navolgende vragen dienen te worden voorgelegd:

Is de schade – mede – door de storm ontstaan?

Zou de schade ook zijn ontstaan zonder de storm?

Zo ja, in welke mate, en zo nee, waarom niet?

Zijn er nog andere punten die u naar voren wilt brengen waarvan de rechter volgens u kennis dient te nemen bij de verdere beoordeling?

4.9.

Iedere verdere beslissing zal in afwachting van de aktewisseling worden aangehouden.

5.De beslissing

De rechtbank

5.1.

bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
5 september 2018voor het nemen van een akte door beide partijen waarin zij zich uitlaten over de aangekondigde deskundigenrapportage,

5.2.

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. N.E.M. de Coninck en in het openbaar uitgesproken op
8 augustus 2018.^[1]