Uitspraak
vonnis
RECHTBANK DEN HAAG
Team handel
Zittingsplaats Den Haag
zaaknummer / rolnummer: C/09/496190 / KG ZA 15-1407
Vonnis in kort geding van 27 november 2015
in de zaak van
de stichting
STICHTING BUREAU KREDIET REGISTRATIE,
gevestigd te Tiel,
eiseres,
advocaten mr. R. van der Zaal, mr. E.W. Jurjens en mr. P.M. Tolen te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
DYNAMIET NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Zoetermeer,
gedaagde,
advocaten mr. E.B. Schnepper en mr. L. van Leeuwen te Haarlem.
Partijen zullen hierna BKR en Dynamiet genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 18 september 2015 met bijbehorende producties 1-30;
- de akte overlegging producties van Dynamiet, met producties 1-10;
- de aanvullende producties 31-34 van BKR;
- de akte overlegging aanvullende productie van Dynamiet, met productie 11;
- de akte overlegging aanvullende productie van Dynamiet, met productie 12;
- de mondelinge behandeling op 2 oktober 2015;
- de pleitnota van BKR;
- de pleitnota van Dynamiet.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
BKR is een stichting die onder meer het Centraal Krediet Informatiesysteem (CKI) beheert. Dit is een register met informatie over alle lopende en in de vijf voorafgaande jaren aan inwoners van Nederland verleende kredieten. Een registratie in het CKI zal hierna ook worden aangeduid als een BKR-registratie. Kredietverstrekkers dienen op grond van artikel 4:34 Wet Financieel Toezicht (onder meer) het CKI te raadplegen teneinde na te gaan of het verantwoord is een bepaalde consument een krediet te verstrekken.
2.2.
Aan de gegevens over het aan een bepaalde persoon verstrekte krediet kan BKR een code toevoegen. Gewerkt wordt met de codes A (Achterstand), B (Bijzonderheid, nader onderverdeeld in vijf categorieën) en H (Hersteld).
2.3.
Kredietnemers kunnen de over hen in het CKI geregistreerde gegevens opvragen en indien zij dat wensen bezwaar maken tegen onjuistheden daarin.
2.4.
BKR is houdster van de volgende merkregistraties:
- Benelux woordmerk BKR, met registratienummer 0587496, sinds 20 mei 1996 geregistreerd in klasse 35 voor onder meer reclame, beheer van commerciële zaken, zakelijke administratie, administratieve diensten en centrale registratie van kredieten en kredietfaciliteiten verstrekt aan natuurlijke personen en het geven van informatie over de geregistreerde gegevens aan deelnemers aangesloten bij Stichting BKR;
- Benelux woordmerk BKR, met registratienummer 1263361, sinds 10 mei 2013 geregistreerd voor verschillende diensten in klassen 35 en 36, waaronder beheer van commerciële zaken, zakelijke administratie, het verstrekken van voorlichting en informatie, kredietverzekeringen, financiële dienstverleningen en financiële adviezen met betrekking tot kredietwaardigheid.
2.5.
Dynamiet verleent juridische diensten, waarbij zij zich voornamelijk richt op geschillen rond BKR-registraties.
2.6.
Dynamiet heeft ‘BKR’ geregistreerd als ‘Google AdWord’. Na bezwaar van BKR heeft Google maatregelen genomen die het gebruik van ‘BKR’ als Adword door Dynamiet onmogelijk maken.
2.7.
Dynamiet presenteerde zich nadien via advertenties op Google op onder meer de volgende wijze:
2.8.
Verder maakt Dynamiet gebruik van de website www.dynamietnederland.nl
Op deze website is onder meer het volgende kopje geplaatst:
2.9.
Op de betreffende website is verder het volgende te lezen:
(…)
2.10.
Dynamiet heeft daarnaast een Facebookpagina waarop onder meer de volgende tekst is geplaatst:
2.11.
Op 9 oktober 2015 heeft Dynamiet een onthoudingsverklaring getekend waarin zij verklaart zich te zullen onthouden van (i) uitlatingen die inhouden dat zij het enige bureau in Nederland is dat volledig is gespecialiseerd in het onderzoeken, aanpassen en verwijderen van BKR-registraties en (ii) van uitlatingen die inhouden dat zij ‘Erkend Krediet Registratie Adviseur’ is. De hiervoor genoemde uitingen in r.o. 2.7 en 2.10 zijn in die zin aangepast.
3.Het geschil
3.1.
BKR vordert, na vermindering van eis ter terechtzitting, – samengevat – dat Dynamiet wordt geboden misleidende mededelingen – meer in het bijzonder de mededeling dat zij alle (terechte en onterechte) registraties bij het BKR kan (laten) verwijderen – alsmede elke inbreuk op het BKR merk, te staken en gestaakt te houden, op straffe van verbeurte van een dwangsom, met veroordeling van Dynamiet in 50% van de daadwerkelijk door BKR gemaakte proceskosten en 50% van de kosten volgens het liquidatietarief.
3.2.
BKR acht de mededelingen van Dynamiet dat zij BKR-registraties, inclusief terechte registraties, kan verwijderen, misleidend. Dynamiet heeft zelf geen toegang tot de registers en verwijderen van terechte registraties is niet mogelijk. De uitingen van Dynamiet doen daarnaast afbreuk aan de reputatie van het merk BKR, aldus nog altijd BKR.
3.3.
Dynamiet voert verweer. Zij acht zich gerechtigd om te stellen dat zij ook terechte BKR-registraties kan laten verwijderen. Een aanvankelijk terechte registratie kan op grond van een belangenafweging op een later moment onterecht worden. De bewuste uitingen moeten volgens Dynamiet worden gelezen in verband met de nadere uitleg die zij op haar website geeft. Van misleiding is daarom geen sprake, aldus Dynamiet. Dynamiet betwist verder dat haar reclame-uitingen het economisch gedrag van consumenten beïnvloeden en/of tot schade voor BKR leiden. Dynamiet betwist tevens dat sprake is van merkinbreuk.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
4.1.
De voorzieningenrechter overweegt ambtshalve dat hij bevoegd is van de vorderingen voor zover deze zien op de Benelux merkenrechten kennis te nemen aangezien Dynamiet gevestigd is in het arrondissement Den Haag (artikel 4.6 lid 1 BVIE [1] ). Hetzelfde geldt voor wat betreft de vorderingen gebaseerd op misleidende reclame, welke bevoegdheid overigens niet bestreden is.
4.2.
Na de vermindering van eis zien de vorderingen van BKR alleen nog op de door Dynamiet gedane mededelingen dat zij alle, dat wil zeggen ook terechte, BKR-registraties kan verwijderen. BKR grondt haar vorderingen zowel op het verbod op misleidende reclame ex artikel 6:194 van het BW [2] als op haar merkenrechtelijke bevoegdheden. De voorzieningenrechter zal beide gronden hierna bespreken.
Misleidende reclame
4.3.
BKR stelt dat Dynamiet de consument misleidt door te claimen dat zij (ook) terechte BKR-registraties kan verwijderen. Volgens BKR wekt Dynamiet met deze mededeling bij de consument de indruk dat Dynamiet iedere BKR-registratie kan verwijderen, terwijl zij geen toegang heeft tot de registers en derhalve zelf geen verwijdering kan realiseren. Reeds hierom is de mededeling misleidend. Bovendien is het onjuist om te beweren dat ook terechte registraties kunnen worden verwijderd. De gevallen waarop Dynamiet zich beroept betreffen zaken waarin een registratie onrechtmatig werd geacht op grond van nadere, door de consument aangeleverde, gegevens. Een onrechtmatige registratie is echter nimmer terecht, aldus BKR.
4.4.
Dynamiet betwist dat artikel 6:194 BW in dit geval van toepassing is omdat dit artikel bedoeld is om concurrenten tegen elkaar te beschermen. BKR en Dynamiet zijn niet als concurrenten van elkaar te beschouwen, aldus Dynamiet. Dynamiet betwist ook dat BKR schade leidt als gevolg van haar handelen. Los daarvan voert Dynamiet aan dat het onaannemelijk is dat consumenten haar uitlating dat zij “registraties kan verwijderen” opvat in de zin dat Dynamiet zelf toegang heeft tot de registers. Dynamiet wijst er op dat BKR zich op soortgelijke wijze uitdrukt, terwijl de actie tot verwijdering evenmin van BKR maar van de kredietverstrekkers uitgaat. Wat betreft haar claim dat zij ook terechte registraties kan verwijderen voert Dynamiet het volgende aan. Ingeval wordt voldaan aan de daaraan gestelde criteria kunnen de gegevens van een consument in het BKR-register worden voorzien van een bepaalde codering, bijvoorbeeld een achterstandscodering. Deze code blijft, ook als de achterstand later weer wordt ingelost, gedurende vijf jaar zichtbaar. Dit kan een beperkende werking hebben op de mogelijkheden van de betreffende consument om elders nieuw krediet te verkrijgen. Onder omstandigheden kan dit tot een (rechterlijk) oordeel leiden, inhoudende dat de belangen van de betrokken consument bij verwijdering geacht worden zwaarder te wegen dan de belangen van de kredietverstrekker bij handhaving van de registratie. In zo’n geval is sprake van verwijdering van een terechte registratie. In HR 9 september 2011, ECLI:NL:HR:2011:BQ8097, NJ 2011, 595 (Santander) is die belangenafweging opgenomen. Dynamiet wijst er daarbij op dat een consument haar reclame-uitingen niet zal opvatten in de zin dat hij vermoedt dat zijn registratie te allen tijde verwijderd zal kunnen worden. En zelfs in dat geval zal die consument door aanvullende informatie op de website (of door middel van rechtstreeks contact) op de onjuistheid van deze veronderstelling worden gewezen.
4.5.
De voorzieningenrechter oordeelt als volgt. In reclame-uitingen wordt gewoonlijk gebruik gemaakt van korte, compact geformuleerde zinnen die de kern van hetgeen de reclamemaker wil communiceren weergeven. De gemiddeld geïnformeerde, omzichtige en oplettende gewone consument is hiermee bekend en zal naar het oordeel van de voorzieningenrechter de stelling van Dynamiet dat zij (terechte en onterechte) BKR-registraties kan verwijderen niet opvatten in die zin dat Dynamiet zelf die handelingen verricht die voor de daadwerkelijke verwijdering noodzakelijk zijn. De reclame-uitingen zoals onder meer weergegeven onder 2.8 zijn daarom niet om die reden misleidend te noemen. Hierbij speelt tevens een rol dat ook BKR zich bedient van de uiting “Registratie verwijderen”, terwijl zij naar eigen zeggen evenmin daar zelfstandig toe in staat is. Alleen de kredietverstrekker die de registratie verrichtte kan dit, aldus BKR. Tot slot wordt naar voorlopig oordeel in het vervolg van de website van Dynamiet voldoende duidelijk gemaakt dat zij een juridische dienstverlener is die een bemiddelende rol vervult bij het betwisten van BKR registraties. Een gemiddelde geïnformeerde, omzichtige en oplettende gewone consument zal daaruit afleiden dat Dynamiet niet zelf de registraties verwijdert.
4.6.
Wat betreft de claim van Dynamiet dat zij terechte BKR-registraties kan verwijderen spitst het geschil tussen partijen zich toe op de vraag in welk geval sprake is van terechte registraties. Het standpunt van BKR komt er naar de kern genomen op neer dat ingeval geoordeeld wordt dat een registratie moet worden verwijderd deze onterecht is, zodat de claim van Dynamiet onjuist is. De voorzieningenrechter is evenwel met Dynamiet van oordeel dat van een terechte registratie kan worden gesproken indien op het moment dat deze registratie voor het eerst plaatsvond werd voldaan aan de daaraan gestelde criteria. Onbetwist is dat het mogelijk is dat een latere belangenafweging ertoe leidt dat een dergelijke registratie alsnog wordt verwijderd, zoals in de hiervoor genoemde Santander-zaak. Het daarvoor kernachtig gebruiken van de uitdrukking “terechte BKR-registratie verwijderen” acht de voorzieningenrechter niet misleidend. Zelfs tot het moment dat het verzoek tot verwijdering van de registratie wordt ingediend, is immers sprake van een terechte registratie. Het is pas de door betrokkene overgelegde aanvullende informatie over zijn specifieke belangen, die maakt dat de kredietverstrekker de registratie dient te herbeoordelen en desnodig te verwijderen (Santander r.o. 3.3). Voor zover BKR betoogt dat ten onrechte de indruk wordt gewekt dat iedere (terechte) BKR-registratie kan worden verwijderd, is de voorzieningenrechter van voorlopig oordeel dat Dynamiet op haar website dit beeld – zo dit al zou zijn ontstaan – in voldoende mate corrigeert. De onder 2.9 weergegeven teksten op de website maken de consument die zijn BKR-registratie wenst te laten verwijderen in voldoende mate duidelijk dat verwijdering niet zonder meer gegarandeerd is.
4.7.
Nu de vorderingen van BKR aangaande misleidende reclame reeds om deze redenen dienen te worden afgewezen, behoeft hetgeen Dynamiet overigens als verweer heeft aangevoerd geen bespreking.
Merkenrecht
4.8.
BKR onderkent dat Dynamiet zich kan beroepen op refererend gebruik van het teken BKR maar stelt dat er geen sprake is van eerlijk gebruik in de handel (artikel 2.23 lid 1 BVIE, slotzin) omdat er sprake is van misleiding. Zij verwijst daarbij naar hetgeen zij daarover aangaande misleidende reclame heeft gesteld. Aangezien hiervoor is overwogen dat van misleidende reclame geen sprake is, kan het beroep van BKR op haar merkrechten haar daarom evenmin baten.
Conclusie en proceskosten
4.9.
Uit het voorgaande volgt dat de gevraagde voorzieningen niet toewijsbaar zijn. In de omstandigheid dat Dynamiet (na dagvaarding) van twee van de vier gewraakte uitlatingen heeft toegezegd deze niet meer te gebruiken, vindt de voorzieningenrechter aanleiding de proceskosten te compenseren.
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
wijst de vorderingen af;
5.2.
compenseert de proceskosten aldus dat iedere partij zijn eigen kosten draagt.
Dit vonnis is gewezen door mr. E.F. Brinkman en in het openbaar uitgesproken op 27 november 2015.