Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ARNHEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 174433 / HA ZA 08-1455
Vonnis in incident van 25 februari 2009
in de zaak van
de vennootschap onder firma
SIMBO V.O.F.,
gevestigd te Arnhem,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat mr. F.J. Boom,
tegen
de naamloze vennootschap
JONGERENTRAVEL.BE N.V.,
gevestigd te 2640 Mortsel, België,
gedaagde in de hoofdzaak,
eiseres in het incident,
advocaat mr. W.A.J. Hagen.
Partijen zullen hierna Simbo en Jongerentravel.be genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de incidentele conclusie tot onbevoegdverklaring
- de incidentele conclusie van antwoord.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.
2. De beoordeling in het incident
2.1. Jongerentravel.be vordert dat de rechtbank zich onbevoegd verklaart. Simbo voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
2.2. Simbo en Jongerentravel.be zijn reisorganisatoren. Zij hebben in 2007 en 2008 met elkaar samengewerkt bij het organiseren van reizen voor jongeren van 5 tot en met 21 jaar in Lacanau, Frankrijk. Tussen partijen is een geschil ontstaan over deze samenwerking. Simbo heeft Jongerentravel.be gedagvaard voor deze rechtbank. Jongerentravel.be heeft de bevoegdheid van de rechtbank met een aantal stellingen bestreden. Simbo heeft daarop gereageerd.
2.3. Simbo baseert de rechtsmacht van de Nederlandse rechter op art. 18 lid 2 sub b van de ANVR-Reisvoorwaarden, dat als volgt luidt:
“De reiziger die geen gebruik wenst te maken van de in het vorige lid genoemde bindende adviesprocedure heeft het recht zich tot de bevoegde rechter te wenden. Uitsluitend een Nederlandse rechter is bevoegd van deze geschillen kennis te nemen, tenzij op grond van dwingende regels een andere rechter bevoegd is.”
2.4. Simbo heeft Jongerentravel.be op 1 november 2006 een offerte voor het seizoen 2007 gestuurd. Daarin komt de volgende bepaling voor:
“Bijzonderheden
Op deze offerte zijn de Simbo ANVR reisvoorwaarden van toepassing. Op aanvraag sturen we deze graag toe.”
2.5. Simbo hanteert “Algemene Simbo Reisvoorwaarden”. Daarin komt de volgende passage voor:
“De reizen in deze reisgids worden aangeboden onder het beding dat de ANVR-Reisvoorwaarden van toepassing zijn op alle aanbiedingen in deze reisgids tenzij uitdrukkelijk is aangegeven dat dit niet het geval is.”
2.6. Simbo stelt dat zij aan Jongerentravel.be tijdens een bespreking van eind oktober 2006 haar brochure over 2006 en tijdens een bespreking op 25 oktober 2007 haar brochure over 2008 heeft overhandigd. In de brochures komt onder de kopjes “Reisvoorwaarden” en “ANVR” dezelfde zin voor als in 2.5 vermeld. Ook op de website komt onder de kopjes “Keurmerk” en “ANVR” deze zin voor.
2.7. Jongerentravel.be stelt als eerste dat Simbo en zij reisorganisatoren zijn die hebben samengewerkt, o.a. bij het aanbieden aan jongeren van vakanties in Lacanau. Volgens haar zijn daarom de ANVR-Reisvoorwaarden niet van toepassing, omdat die de rechtsverhouding reisorganisator-reiziger regelen. Dit argument wordt verworpen. Geen rechtsregel verzet zich ertegen dat algemene voorwaarden van toepassing worden verklaard, hoewel deze een andere rechtsverhouding uitwerken dan die tussen partijen bestaat. Hooguit zal dat meebrengen dat sommige bepalingen uit de algemene voorwaarden niet op zinnige wijze kunnen worden toegepast, omdat de werkelijk tussen partijen bestaande rechtsverhouding te zeer afwijkt van de in de voorwaarden nader geregelde rechtsverhouding. Die complicatie geldt echter niet voor een forumkeuzebeding.
2.8. Jongerentravel.be heeft er zich subsidiair op beroepen dat op grond van art. 16 lid 2 EEX-Vo. de rechtsvordering van Simbo slechts kan worden ingesteld voor de Belgische rechter voor het geval zij moet worden beschouwd als consument. Omdat Jongerentravel.be een reisorganisator is en dus handelt in de uitoefening van een beroep, is zij geen consument. Deze stelling wordt daarom verworpen.
2.9. Meer subsidiair stelt Jongerentravel.be dat het forumkeuzebeding niet voldoet aan de vereisten van art. 23 EEX-Vo.. Jongerentravel.be stelt dat zij niet heeft ingestemd met het forumkeuzebeding en dat er slechts eenmalig in de offerte van 1 november 2006 is verwezen naar de ANVR Reisvoorwaarden. Dat is volgens haar onvoldoende.
2.10. Tussen partijen is niet in geschil dat de vraag of het in de ANVR Reisvoorwaarden voorkomend forumkeuzebeding Jongerentravel.be bindt, dient te worden beoordeeld aan de hand van de vereisten van art. 23 EEX-Vo.. De vereisten van art. 23 EEX-Vo. moeten autonoom worden uitgelegd. Afd. 6.5.3 Ned. BW is daarom niet van toepassing. Art. 23 lid 1 onder a EEX-Vo. vereist onder meer een schriftelijke overeenkomst. De overeenkomst tussen partijen is gesloten op basis van de schriftelijke offerte van 1 november 2006. Deze gold voor het jaar 2007 en is mondeling verlengd voor het jaar 2008. In de offerte is verwezen naar de “Simbo ANVR Reisvoorwaarden”. Blijkens haar stellingen heeft Jongerentravel.be dat begrepen als een verwijzing naar de ANVR Reisvoorwaarden. Deze schriftelijke verwijzing is daarom voldoende duidelijk en het forumkeuzebeding is bij betrachting van de normale zorgvuldigheid door Jongerentravel.be na te trekken, mits de algemene voorwaarden haar zijn meegedeeld (HvJ EG 14 december 1976, NJ 1977, 446, Colzani/Rüwa, punt 12). Simbo stelt dat zij de ANVR reisvoorwaarden aan Jongerentravel.be heeft overhandigd. Zou dat feit komen vast te staan, dan heeft de verwijzing naar het forumkeuzebeding rechtsgevolg. Simbo zal daarom conform haar bewijsaanbod worden belast met het bewijs van dit feit.
2.11. Simbo heeft nog beroep gedaan op art. 23 lid 1 sub b en c EEX-Vo. met de stellingen dat beide partijen werkzaam zijn in de reisbranche en dat het in de reisbranche zeer gebruikelijk is dat reisorganisaties algemene voorwaarden met een forumkeuze hanteren, ook in hun onderlinge verhoudingen en dat deze van toepassing worden door enkele verwijzing in de offerte, resp. dat tussen hen gezien hun duurzame samenwerkingsverband een dergelijke gewoonte is ontstaan. Uit de stellingen van Jongerentravel.be kan worden afgeleid dat zij een dergelijke gewoonte betwist. Om proceseconomische redenen zal Simbo ook worden belast met het bewijs van deze stelling.
2.12. Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.
3. De beslissing
De rechtbank
in het incident
3.1. draagt Simbo op te bewijzen dat:
1. de ANVR reisvoorwaarden aan Jongerentravel.be heeft overhandigd,
2. feiten en omstandigheden op basis waarvan kan worden vastgesteld dat het in de reisbranche zeer gebruikelijk is dat reisorganisaties algemene voorwaarden met een forumkeuze hanteren, ook in hun onderlinge verhoudingen en dat deze van toepassing worden door enkele verwijzing in de offerte, resp. dat tussen hen gezien hun duurzame samenwerkingsverband een dergelijke gewoonte is ontstaan,
3.2. bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van 11 maart 2009 voor uitlating door Simbo of zij bewijs wil leveren door het overleggen van bewijsstukken, door het horen van getuigen en / of door een ander bewijsmiddel,
3.3. bepaalt dat Simbo, indien zij geen bewijs door getuigen wil leveren maar wel bewijsstukken wil overleggen, die stukken direct in het geding moet brengen,
3.4. bepaalt dat Simbo, indien zij getuigen wil laten horen, de getuigen en de verhinderdagen van de partijen en hun advocaten op woensdagen in de maanden maart tot en met juni 2009 direct moet opgeven, waarna dag en uur van het getuigenverhoor zullen worden bepaald,
3.5. bepaalt dat dit getuigenverhoor zal plaatsvinden op de terechtzitting van mr. F.J. de Vries in het paleis van justitie te Arnhem aan de Walburgstraat 2-4,
in het incident en in de hoofdzaak
3.6. houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. F.J. de Vries en in het openbaar uitgesproken op 25 februari 2009.