Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ARNHEM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 136413 / KG ZA 06-48
Vonnis in kort geding van 23 maart 2006
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
LEOXX B.V.,
gevestigd te Houten,
eiseres,
procureur mr. P.A.C. de Vries,
advocaat mr. A.J. van den Hoven en mr. B. Severs te 's - Hertogenbosch,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
J.K. B.V.,
Tevens handelende onder de naam Colorline,
gevestigd te Angerlo, gem. Zevenaar,
gedaagde,
advocaat mr. C.P.B. Kroep te Hengelo.
Partijen zullen hierna Leoxx en JK genoemd worden.
De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van Leoxx
- de pleitnota van JK.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
De feiten
2.1. Leoxx exploiteert een onderneming die zich sedert 1985 toelegt op de import en handel van (onder meer) projectvloerbedekking. JK exploiteert sedert 2003 een onderneming die zich eveneens bezighoudt met de handel van (onder meer) projectvloerbedekking. Beide partijen leveren uitsluitend aan professionele afnemers.
2.2. Partijen bedienen zich van stalenboeken om de door hen aangeboden vloerbedekking bij de potentiële afnemers te presenteren.
2.3. De raadsman van Leoxx heeft bij brief van 9 september 2005 JK gesommeerd het gebruik van haar stalenboeken te staken en gestaakt te houden. Aan deze sommatie heeft JK geen gevolg gegeven.
Het geschil
Leoxx vordert - samengevat - dat JK zal worden verboden de in de dagvaarding nader omschreven stalenboeken althans soortgelijke stalenboeken waarbij sprake is van hetzelfde totaalbeeld als de stalenboeken van Leoxx te (doen) gebruiken en/of zal worden geboden deze uit het verkeer te (doen) nemen en/of deze van haar website te (doen) verwijderen, een en ander op straffe van verbeurte van dwangsommen.
3.2. Leoxx beroept zich op de auteursrechtelijke bescherming van artikel 1 juncto artikel 10 van de Auterswet 1912. Zij stelt daartoe dat haar stalenboeken een eigen oorspronkelijk karakter hebben en het persoonlijk stempel van Leoxx dragen, zodat aan het oorspronkelijkheidvereiste is voldaan.
Leoxx legt aan die stelling onder meer ten grondslag dat uniek is in haar presentatiewijze dat deze is uitgewerkt in een aantal op kleur gesorteerde stalenboeken. Zij stelt in afwijking van de stalenboeken van de andere aanbieders bewust gekozen te hebben voor een rangschikking zowel aan de binnen- als buitenzijde op kleur, waarbij de buitenzijde aangeeft welke kleur de binnenzijde bevat. Ook uniek is de vermelding van richtprijzen in drie prijsgroepen, het afwijkende formaat van de stalenboeken, de gevarieerde indeling met gevarieerede grootten van stalen en de zilveren bedrukking, aldus Leoxx.
Nu JK de stalenboeken op de essentiele onderscheidende elementen één op één heeft gekopieerd, stelt Leoxx dat zij daarmee inbreuk maakt op haar auteursrecht en voorts dat er sprake is van slaafse nabootsing en dus van onrechtmatig handelen.
3.3. JK stelt dat de stalenboeken van Leoxx geen eigen oorspronkelijk karakter bezitten en niet het persoonlijk stempel van de maker dragen. JK legt aan deze stelling ten grondslag dat aan kleur, elementen van praktische aard, stijl- en vormelementen en op van anderen overgenomen elementen geen auteursrechtelijke bescherming kan toekomen.
Voorts stelt JK dat er geen sprake is van ongeoorloofde slaafse nabootsing omdat er geen sprake is van voldoende onderscheidend vermogen, nu de stalenboeken van Leoxx voortbouwen op het gebruikelijke stramien en aansluiten aan op gangbare trends, aldus JK.
4. De beoordeling
4.1. Leoxx wordt verondersteld een spoedeisend belang bij haar vordering te hebben nu zij een voorziening vraagt die ertoe moet strekken een einde te maken aan als stelselmatige inbreuk op een subjectief recht aan te merken handelingen waarvan zij stelt schade te ondervinden. Het feit dat Leoxx na de sommatie op 9 september 2005 enkele maanden heeft gewacht met het starten van deze procedure doet daaraan niet af.
Is er sprake van een auteursrechtelijk beschermd werk?
4.2. Op grond van artikel 1 in samenhang met artikel 10 Auteurswet 1912 is het auteursrecht het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtsverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen. Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen moet het werk een oorspronkelijk karakter hebben en moet de maker van het werk bij de vormgeving van het werk keuzes hebben gemaakt die subjectief bepaald zijn en die dus niet uitsluitend op objectieve vereisten van technische of praktische aard zijn gebaseerd.
4.3. Partijen verschillen van mening over de vraag de stalenboeken van Leoxx een oorspronkelijk karakter hebben en het persoonlijk stempel van Leoxx dragen, zodat het als werk van toegepaste kunst in de zin van artikel 10 lid 1 sub 11 Auteurswet 1912 auteursrechtelijke bescherming geniet.
Leoxx heeft een scala aan elementen opgesomd die haar stalenboeken het eigen oorspronkelijk karakter zouden geven. JK heeft van die elementen aangevoerd dat ze niet specifiek zijn voor de stalenboeken van Leoxx dan wel dat deze elementen geen auteursrechtelijke bescherming kunnen genieten. Hieronder zal de voorzieningenrechter eerst per element beoordelen of dit specifiek geacht moet worden voor de stalenboeken van Leoxx, waarna beoordeeld zal worden of aan deze elementen auteursrechtelijke bescherming kan toekomen.
4.4.
a. Ter zitting hebben partijen een groot aantal stalenboeken van aanbieders van vloerbedekking getoond. Daaruit blijkt dat kleur bij het sorteren van stalen een belangrijke factor is. Gebruikelijk is dat van alle kleuren van een bepaalde kwaliteit de stalen in één stalenboek bijeen zijn gebracht en dat de stalen op een logische manier zijn gerangschikt. (bijvoorbeeld van licht naar donker). Het bijzondere van de stalenboeken van Leoxx is dat de stalen van de verschillende kwaliteiten / soorten vloerbedekking op kleur bijeen zijn gebracht in één stalenboek: alle rode stalen in het rode stalenboeken, alle groene stalen in het groene stalenboek, etc.
b. De kleur van de kaft van het stalenboek duidt de kleur van de in dat boek gepresenteerde vloerbedekking aan. Samenhangend met de ordening op kleur is de buitenkant van de stalenboeken van Leoxx specifiek en creatief, in die zin dat die buitenkant in één oogopslag laat zien welke kleur vloerbedekking de binnenkant bevat.
c. Indeling in verschillende prijsgroepen. Uiteraard heeft JK gelijk waar zij stelt dat het vermelden van prijzen bij een product zeer gebruikelijk is, maar de indeling waarvoor Leoxx heeft gekozen is naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter nieuw in die zin dat Leoxx de door hem gepresenteerde stalen heeft gerubriceerd in categorieën prijs/kwaliteit.
d. Gevarieerde grootte van stalen. Ook hier heeft JK gelijk waar hij stelt dat ook in de overige stalenboeken verschillende grootten van stalen zijn gebruikt. Echter, ter zitting is voldoende gebleken dat de variatie in de overige stalenboeken minder groot en van een andere orde is dan in de boeken van Leoxx, waar de stalen per pagina tenminste twee á drie verschillende groottes laten zien.
e. de zwarte achtergrond, de zilverkleurige letters, het lettertype, de vermelding pictogrammen en het logo. Voldoende vast is komen te staan dat deze elementen ook, zij het in verschillende combinaties en op verschillende plaatsen, opgenomen zijn in de andere stalenboeken. Van deze elementen staat dan ook op voorhand vast dat zij de stalenboeken van Leoxx geen eigen oorspronkelijk karakter kunnen geven dan wel daarop een persoonlijk stempel van Leoxx kunnen drukken. Deze elementen zullen in het hierna volgende daarom buiten beschouwing worden gelaten.
4.5 Waar JK elk element afzonderlijk heeft beoordeeld op de mogelijkheid van auteursrechtelijke bescherming, is de voorzieningenrechter van oordeel dat uitgegaan moet worden van de combinatie van elementen. Naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter moet Leoxx geacht worden ten aanzien van haar stalenboeken - door het gebruiken van de hiervoor onder 4.4.onder a t/m d genoemde elementen - een aantal persoonlijke en niet objectief bepaalde keuzes te hebben gemaakt die uiteindelijk geresulteerd hebben in stalenboeken met een eigen, oorspronkelijk karakter die het stempel van de maker dragen. Niet aannemelijk wordt voorts geoordeeld dat het om gangbare elementen gaat waarvan het gebruik uitsluitend voortvloeit uit functionele eisen waaraan een stalenboek zou moeten voldoen. Dit blijkt zonder meer al uit het gegeven dat ook de stalenboeken die deze elementen niet in zich dragen in de praktijk goed functioneren.
Voorshands geoordeeld komt de stalenboeken van Leoxx dan ook de auteursrechtelijke bescherming van artikel 1 in samenhang met artikel 10 van de Auteurswet toe.
Is er sprake van inbreuk?
4.6. Onder verveelvoudiging van een auteursrechtelijk beschermd werk wordt verstaan iedere gehele of gedeeltelijke bewerking of nabootsing in bewerkte vorm, welke niet als nieuw, oorspronkelijk werk moet worden aangemerkt. Doorslaggevend is of er sprake is van overname van beschermde elementen van het beschermde werk. Niet van belang is de indruk die wordt gewekt bij het publiek (HR 13 oktober 1989, NJ 1990, 237). Daarbij mag de rechter uitgaan van de totaalindrukken die beide series stalenboeken maken (HR 29 december 1995, NJ 1996, 546). In de door JK aangevoerde arresten waarin wel de vraag naar verwarring bij het publiek aan de orde kwam, was er wel sprake van nabootsing, maar niet van auteursrechtelijk beschermde werken.
4.7. Vooropgesteld wordt dat de inbreukbescherming, vanwege de aard van het stalenboek als een werk van toegepaste kunst minder sterk is dan bijvoorbeeld bij een werk van vrije kunst (zie onder meer HR 5 januari 1979, NJ 1979,339). JK heeft echter niet betwist dat haar stalenboeken op de hiervoor genoemde elementen - sortering op kleur, de buitenzijde die aangeeft welke kleur de binnenzijde bevat, de variatie in grootte van stalen en de indeling in drie (richt)prijsklassen - niet (wezenlijk) afwijkt van de stalenboeken van Leoxx. Daarmee staat voldoende vast dat de stalenboeken van JK een ongeoorloofde verveelvoudiging van de stalenboeken van Leoxx zijn en dat JK inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van Leoxx. De voorzieningenrechter zal JK daarom verbieden de stalenboeken nog langer te (doen) gebruiken en gebieden de reeds uitgegeven stalenboeken uit het verkeer te (doen) nemen.
4.8. JK heeft ten aanzien van de vordering tot het uit het verkeer (doen) wegnemen van de stalenboeken betoogd dat zij onmogelijk aan een veroordeling hiertoe zal kunnen voldoen omdat zij niet meer zou kunnen achterhalen aan wie zij deze stalenboeken allemaal heeft uitgegeven.
4.9. De voorzieningenrechter is voorshands van oordeel dat dit in ieder geval onverlet laat dat JK alles in het werk kan en zal moeten stellen om de stalenboeken te traceren en terug te halen. Zij zal daartoe haar contacten schriftelijk dienen te benaderen met het verzoek om retournering van de door haar afgegeven stalenboeken.
4.10. De voorzieningenrechter zal de vorderingen dan ook toewijzen zij het op een wijze als hierna bepaald. De gevorderde dwangsom zal worden verlaagd en aan een maximum worden gebonden.
4.11. Ingevolge het bepaalde in artikel 260 Rv zal ambtshalve een termijn van zes (6) maanden worden bepaald voor het instellen van de eis in de hoofdzaak, zoals hierna in het dictum zal worden opgenomen.
4.12 Als de in het ongelijk gestelde partij zal JK in de kosten van deze procedure worden veroordeeld.
De voorzieningenrechter
De beslissing
- verbiedt JK de stalenboeken, waarin de stalen per kleur in een stalenboek bijeen zijn gebracht, en andere stalenboeken waarin de in 4.4 onder a t/m d beschreven auteursrechtelijk beschermde trekken in de stalenboeken zijn overgenomen te (doen) gebruiken en veroordeelt JK alles in het werk te stellen deze uit het verkeer te (doen) nemen en/of gebiedt JK deze van haar website te (doen) verwijderen, een en ander op straffe van een door haar te verbeuren dwangsom ter hoogte van een bedrag van € 5.000,00 per overtreding althans per dag dat JK nalaat aan een aan JK op te leggen gebod te voldoen, met een maximum van € 100.000,00,
- bepaalt de termijn in de zin van artikel 50 lid 6 TRIPS op zes (6) maanden na de datum van dit vonnis,
- veroordeelt JK in de kosten van deze procedure, tot aan deze uitspraak aan de zijde van Leoxx bepaald op € 816,00 voor salaris en op € 319,32 voor verschotten,
- verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad,
- weigert het anders of meer gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. F.J. de Vries en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier mr. I.A. van Gemert op 23 maart 2006.