Uitspraak
Rechtbank Arnhem
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummer: 2003/155
Datum vonnis: 10 maart 2004
Vonnis
in de zaak van
de besloten vennootschap
STONEADVISE B.V.,
gevestigd te Eersel,
hierna te noemen: StoneAdvise,
eiseres bij dagvaarding van 20 januari 2003,
procureur mr. J.H.A.M. Hanssen te Arnhem
advocaat mr. D.P.M.G. van den Boom te Tilburg,
tegen
de besloten vennootschap
PREPOTON PANELCRAFT B.V.,
gevestigd te Kesteren,
hierna te noemen: Prepoton,
gedaagde bij genoemde dagvaarding,
procureur mr. W.J.G.M van den Broek,
advocaat mr. E.M. Matser,
beiden te Nijmegen.
Het verloop van de procedure
Voor het verloop van de procedure tot het tussenvonnis van 26 maart 2003 wordt naar dat vonnis verwezen. Ter uitvoering van dit vonnis is een comparitie van partijen gehouden. Het proces-verbaal daarvan bevindt zich bij de stukken. In dat proces-verbaal is o.a. een verklaring opgenomen van de heer X. Anders dan daarbij staat vermeld is X niet namens Prepoton op de comparitie verschenen maar namens Hugenholtz Project Groep.
De partijen zijn op de comparitie niet verenigd. Daarna zijn nog de volgende processtukken gewisseld:
? Conclusie van repliek van de zijde van StoneAdvise;
? Conclusie van dupliek van de zijde van Prepoton;
? Akte uitlating producties van de zijde van StoneAdvise.
Ten slotte is vonnis bepaald.
De vaststaande feiten
1.1 Door Hugenholtz Project Groep B.V., hierna: HPG, is op 21 januari 2000 GPS Nederland B.V., hierna: GPS, geselecteerd om voor een bedrag van f 2.900.000,- exclusief BTW als aanneemsom een complete natuurstenen buitengevel te vervaardigen en aanverwante werkzaamheden te verrichten ten behoeve van de in opdracht van HPG door hoofdaannemer Hillen & Roosen B.V. te realiseren nieuwbouw van het kantoorgebouw Q-Port te Amsterdam zoals beschreven in het bestek en de tekeningen van architectenbureau Hooper van 1 november 1999. Tussen HPG en GPS is besproken dat de opdracht aan GPS door Hillen & Roosen B.V., hierna: H&R, zou worden verstrekt en dat GPS ook onder deze hoofdaannemer zou gaan vallen.
Door GPS is aangegeven dat zij de natuurstenen platen wilde verlijmen aan de aluminium onderconstructie van het gebouw, waarmee HPG heeft ingestemd.
1.2 GPS heeft StoneAdvise ingeschakeld als hulppersoon bij uitvoering van de aan haar te geven opdracht en zij heeft StoneAdvise daartoe op 24 februari 2000 opgedragen advieswerkzaamheden te verrichten, bestaande uit het uitwerken en vervaardigen van werktekeningen en maatlijsten ten behoeve van de uitvoering en productie van de natuursteenwerken. GPS en StoneAdvise zijn daartoe een door GPS te betalen prijs overeengekomen van f 15,- exclusief BTW per m² gevelbekleding.
1.3 StoneAdvise heeft in 2000 daadwerkelijk voor GPS constructie- en maatvoeringstekeningen, statistische berekeningen en productietekeningen (maatlijsten natuursteen) vervaardigd. Op haar beurt had StoneAdvise daartoe in april 2000 eerst materiaalonderzoek (naar de uitbreekwaarde en buigtreksterkte van natuursteen) laten uitvoeren door Koning & Bienfait B.V. Haar mede op grond van dat onderzoek bepaalde productiegegevens heeft StoneAdvise ter beschikking gesteld van de tussenhandelaar Oprey die voor GPS het natuursteen heeft besteld bij een Chinees productiebedrijf. Dat bedrijf heeft de productie afgestemd op de gegevens van StoneAdvise.
1.4 De productiegegevens heeft StoneAdvise in 2000 ook geleverd aan GPS, HPG en H&R. Met deze partijen heeft StoneAdvise eveneens coördinatiebesprekingen gevoerd.
1.5 Voor haar werkzaamheden heeft StoneAdvise aan GPS tussen 1 november 1999 en 15 oktober 2000 facturen gezonden tot een totaalbedrag van f 119.337,30 exclusief BTW. Deze facturen heeft GPS onbetaald gelaten. StoneAdvise heeft geen rechtsmaatregelen tegen GPS getroffen.
1.6 GPS heeft uiteindelijk geen opdracht van H&R verkregen. Op voorspraak van HPG heeft H&R in oktober 2000 aan Prepoton de opdracht gegeven om op basis van een traditionele constructietechniek de gevelbekleding van het kantoorgebouw Q-Port te vervaardigen. Het benodigde materiaal heeft HPG via Oprey ingekocht bij hetzelfde Chinese productiebedrijf als door GPS was bepaald.
1.7 Op 11 oktober 2000 heeft Prepoton per fax aan StoneAdvise vragen gesteld over de meetwaarden van het meegezonden rapport van Koning & Bienfait B.V.
Die vragen heeft StoneAdvise niet beantwoord. In plaats daarvan heeft haar advocaat in november 2000 alle op dat moment bij het project betrokkenen (Prepoton, H&R en Oprey) aangeschreven met de boodschap dat StoneAdvise niet kon gedogen dat haar productiegegevens op enigerlei wijze gebruikt zouden worden.
Hierop heeft Prepoton bij brief van 5 december 2000 aan de advocaat van StoneAdvise o.a. geschreven:
Bij het uittekenen en berekenen van de natuursteengevel van bovengenoemd project hebben wij geen gegevens gebruikt van GPS. Wel hebben wij via Buro ‘Facade’ een beproevingsrapport ontvangen van Koning & Bienfait uit Amsterdam, nr. 251268 betreffende ‘Onderzoek aan Asian Black’.
1.8 In een door Y van S2 architecten B.V. op 22 september 2003 aan HPG gezonden brief staat o.a.:
GPS/Stoneadvise heeft geen bijdrage geleverd aan het uiterlijk van de natuurstenen gevel. Op het moment dat GPS/Stoneadvise zijn eerste werkzaamheden verrichtte (begin 2000), was het uiterlijk van de gevel immers al bepaald. […] GPS/Stoneadvise heeft wel werktekeningen gemaakt. Zij voorzagen de door S2 architecten bv ontworpen en door de welstand goedgekeurde gevelindeling van een achterconstructie op basis van verlijming. S2 architecten bv heeft u deze techniek sterk ontraden, omdat Bouw & Woningtoezicht Amsterdam verlijming van gevelelementen niet toestaat. Alleen al omdat de huidige gevel mechanisch bevestigd is, waren werktekeningen van GPS/Stoneadvise onbruikbaar.
Het geschil en de beoordeling daarvan
2. StoneAdvise vordert de veroordeling van Prepoton tot betaling van een bedrag van € 63.640,71 zijnde het totaal van de door GPS onbetaald gelaten factuurbedragen vermeerderd met BTW, vergoeding van buitengerechtelijke kosten tot een bedrag van € 2.276,64, alsmede afdracht van de door Prepoton behaalde winst uit de werkzaamheden ten behoeve van het project Q-Port en het geven van inzage in haar administratie waaruit de omvang van de winst kan blijken. StoneAdvise heeft daartoe -kort weergegeven- gesteld dat Prepoton gebruik heeft gemaakt, athans gebruik moet hebben gemaakt, van haar productiegegevens. Dat levert volgens StoneAdvise primair een inbreuk op haar auteursrechten op. Die rechten bestaan volgens StoneAdvise omdat zij op grond van haar deskundige inbreng en inzichten, in het bijzonder ten aanzien van de (door de Chinese producent gevolgde) indeling van de natuursteenplaten, een eigen zelfstandig auteursrechtelijk beschermde creatie heeft vervaardigd die zij openbaar heeft gemaakt. De tekeningen van Prepoton zijn volgens StoneAdvise bewust danwel onbewust ontleend aan haar productiegegevens.
Subsidiair stelt StoneAdvise dat Prepoton onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld door gebruik te hebben gemaakt van haar voortbrengselen terwijl zij ermee bekend was dat StoneAdvise daarvoor geen toestemming had gegeven en door GPS onbetaald was gelaten voor haar werkzaamheden. Dusdoende heeft Prepoton volgens StoneAdvise misbruik gemaakt van de wanprestatie van GPS en als concurrent op onbehoorlijke wijze geprofiteerd van de prestaties van StoneAdvise.
3. Prepoton heeft gemotiveerd verweer gevoerd.
4. Aan de orde is eerst de vraag of StoneAdvise zich op volledige auteursrechtelijke bescherming ten aanzien van haar productiegegevens kan beroepen. Die vraag moet ontkennend worden beantwoord. Het op basis van de door HPG ingeschakelde architect(en) bepaalde werk van StoneAdvise kan welbeschouwd niet anders worden gekarakteriseerd dan als een technische uitvoering daarvan, door toepassing van een bepaalde methode van ruimtelijke indeling van het aan te brengen natuursteen. Dat ontbeert een eigen origineel karakter. StoneAdvise kon het zich anders gezegd niet permitteren om ten aanzien van het ontwerp van de buitengevel als zelfstandig door haar uit te voeren werk een andere persoonlijke visie uit te dragen dan reeds door de architect(en) was bepaald.
Dat StoneAdvise met haar gegevens de op het project afgestemde productie van het natuursteen door de Chinese leverancier heeft bepaald, maakt dit niet anders. De daarvoor door StoneAdvise verschafte technische gegevens zijn wel aan te merken als ‘andere geschriften’ als bedoeld in artikel 10 lid 1 onder 1 Auteurswet 1912 maar aan de voor bescherming daarvan vereiste openbaringmaking is niet voldaan. Daarvoor is nodig (HR 8 februari 2002, NJ 2002, 515) dat het geschrift op enigerlei wijze ter beschikking van het publiek is gesteld. Enkele bespreking van die gegevens binnen een kleine kring van door de opdrachtgever bepaalde derden, op bouwvergaderingen van het project, is daarmee niet gelijk te stellen. Evenmin valt daaruit af te leiden dat de technische gegevens bestemd zijn om openbaar gemaakt te worden.
5. De bij repliek aangevoerd subsidaire grondslag van de vordering faalt evenzeer. Indien, hoewel de onder 1.8 weergegeven verklaring van de architect daar bepaald niet op duidt en Prepoton het ook gemotiveerd heeft betwist, veronderstellenderwijs wordt aangenomen dat Prepoton op enigerlei wijze gebruik heeft gemaakt van de technische kennis van StoneAdvise dan moet het volgende worden voorop gesteld. Het gebruik van die kennis als zodanig is in het algemeen niet onrechtmatig, hoezeer dat mogelijk ook degene van wie de kennis afkomstig is zou kunnen schaden. Het gaat erom dat hetzij de wijze waarop de kennis is verkregen, hetzij de concrete toepassing daarvan, in strijd is met enige door artikel 6:162 BW beschermde zorgvuldigheidsnorm. Daarbij is niet de aantasting van de belangen van de kennisdrager maatgevend maar het eigen gedrag van de derde.
6. StoneAdvise heeft daaromtrent onvoldoende gesteld. Haar stellingen komen er welbeschouwd slechts op neer dat Prepoton wist dat StoneAdvise voor het verrichten van haar werkzaamheden onbetaald was gebleven, en dat enkele feit Prepoton ervan had moeten weerhouden gebruik te maken van de door StoneAdvise vervaardigde technische gegevens. Zonder bijkomende omstandigheden, die niet zijn gesteld, kan dat door StoneAdvise genoemde profiteren van de wanprestatie van GPS niet onrechtmatig zijn (zie o.a. NJ 1990, 217).
7. De slotsom is dat de vorderingen van StoneAdvise moeten worden afgewezen. Zij dient bij deze uitkomst de kosten van de procedure te dragen.
De beslissing
De rechtbank
wijst de vorderingen af,
veroordeelt StoneAdvise in de kosten van de procedure die, voorzover tot op heden aan de zijde van Prepoton gevallen, worden bepaald op
€ 1.260,- voor verschotten en op € 2.313,- wegens salaris procureur,
verklaart de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. J.T.G. Roovers en uitgesproken in het openbaar op woensdag 10 maart 2004.
De griffier: De rechter: