ECLI:NL:RBAMS:2025:2543

• Datum uitspraak: 17 april 2025
• Publicatiedatum: 17 april 2025
• Zaaknummer: C/13/766099 / KG ZA 25-17
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Kort geding
• Rechters: N.C.H. Blankevoort
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Onrechtmatige publicatie door RTL Nieuws over Samen-Zorgzaam B.V. en beschuldigingen van vervalste diploma's

In deze zaak heeft de Rechtbank Amsterdam op 17 april 2025 uitspraak gedaan in een kort geding tussen Samen-Zorgzaam B.V. (SZ) en RTL Nieuws B.V. SZ, een arbeidsbemiddelingsbureau, vorderde een verbod op de publicatie van een nieuwsitem en een artikel door RTL Nieuws, waarin beschuldigingen werden geuit dat SZ zzp’ers in de zorg had laten werken zonder de juiste diploma’s, en dat vijftien van hen gebruik hadden gemaakt van vervalste diploma’s. SZ stelde dat deze beschuldigingen onrechtmatig waren en schadelijk voor haar reputatie, en dat RTL Nieuws het beginsel van hoor- en wederhoor had geschonden.

Tijdens de zitting op 3 april 2025 heeft SZ haar vorderingen toegelicht, terwijl RTL Nieuws verweer voerde op basis van journalistiek onderzoek en de noodzaak om publiek belang te dienen. De rechtbank heeft vastgesteld dat RTL Nieuws voldoende feitenmateriaal had om de beschuldigingen te onderbouwen, waaronder een persbericht van de gemeente Utrecht en verklaringen van zorginstellingen die met SZ samenwerkten. De rechtbank oordeelde dat de publicaties van RTL Nieuws niet onrechtmatig waren, omdat zij een onderwerp van groot publiek belang betroffen en RTL Nieuws voldoende zorgvuldigheid had betracht in haar berichtgeving.

De rechtbank heeft de vorderingen van SZ afgewezen en haar veroordeeld in de proceskosten van RTL Nieuws. Dit vonnis benadrukt de balans tussen de vrijheid van meningsuiting en de bescherming van de reputatie van commerciële ondernemingen, waarbij de journalistieke vrijheid in dit geval prevaleerde.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel

zaaknummer / rolnummer: C/13/766099 / KG ZA 25-179 NB/JD

Vonnis in kort geding van 17 april 2025

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

SAMEN-ZORGZAAM B.V. ,

gevestigd te Utrecht,

eiseres bij dagvaarding van 25 maart 2025,

advocaat mr. M. Teunissen te Amsterdam,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

RTL NIEUWS B.V. ,

gevestigd te Hilversum,

gedaagde,

advocaat mr. H.A.J.M. van Kaam te Amsterdam.

Partijen zullen hierna SZ en RTL Nieuws worden genoemd.

1. De procedure

Ter zitting van 3 april 2025 heeft SZ de vorderingen zoals omschreven in de dagvaarding toegelicht. RTL Nieuws heeft verweer gevoerd, mede aan de hand van een vooraf ingediende conclusie van antwoord.

Beide partijen hebben producties en een pleitnota ingediend.

Ter zitting waren aanwezig:

aan de kant van SZ:

• mr. Teunissen;
• [naam 1] , bestuurder van SZ;
• [naam 2] , bestuurder van SZ;

aan de kant van RTL Nieuws:

• Mr. Van Kaam;
• Mr. Van Dorp;
• [naam 3] , adjunct directeur bij RTL Nieuws;
• [naam 4] , bedrijfsjurist bij RTL Nieuws;
• [naam 5] , chef onderzoeksredactie bij RTL Nieuws;
• [naam 6] , onderzoeksjournalist bij RTL Nieuws.

Vonnis is bepaald op heden.

2. De feiten

2.1.

SZ is een arbeidsbemiddeling bureau en koppelt zorgprofessionals die werkzaam zijn als zzp’er aan zorgaanbieders via een detacherings- of tussenkomst constructie. Twee grote klanten van SZ zijn zorgaanbieders Stichting Alliade en Stichting ZoZijn.

2.2.

RTL Nieuws produceert het gelijknamige nieuwsprogramma.

2.3.

Op 7 december 2023 heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) SZ onverwachts bezocht, een gesprek gevoerd met [naam 2] (indirect bestuurder van SZ) en verschillende documenten opgevraagd, waaronder een modeldetacheringsovereenkomst tussen SZ en een zzp’er en een kopie van de medewerkerslijst. Van dit bezoek heeft de IGJ een verslag gemaakt, waarin het volgende staat:

“(…)
Aanleiding gesprek

De inspectie doet momenteel onderzoek naar de detacheringsmarkt. Samen

Zorgzaam B.V. heeft SBI-codes die doen vermoeden dat ze tevens

zorgaanbieder zijn. (…) De inspectie heeft vragen over de

structuur en diensten van de organisatie. De inspectie ziet verder dat de

bestuurders van Samen Zorgzaam B.V. verschillende organisaties op hun naam

hebben, en dat die staan ingeschreven in het Landelijk register zorgaanbieder

(Lrza). De inspectie wil hiervan weten of deze organisaties zorg verlenen en

zodoende onder haar toezicht vallen.

(…)”

2.4.

Op 3 december 2024 hebben zes agenten zonder aankondiging het kantoor van SZ betreden. Van dit binnentreden heeft de politie een verslag opgemaakt, waarin (voor zover hier van belang) staat:

“(…)

In het pand werden in beslag genomen:

- Persoonsdossiers van ZZP'ers, circa 100 stuks.

Daarnaast werden er kopieën gemaakt van diverse mappen die relevant zijn voor het onderzoek.

(…)”

2.5.

Op 5 december 2024 hebben de bestuurders van SZ een nieuwe vennootschap opgericht: Talenzo B.V.

2.6.

Bij e-mail van 25 februari 2025 heeft RTL Nieuws aan SZ (voor zover hier van belang) het volgende geschreven.

“(…)
Onder embargo delen wij vast het volgende met u: wij hebben vernomen dat via uw uitzendbureau Samen Zorgzaam B.V. ruim 60 zzp’ers in de zorgsector zijn uitgezonden, zonder dat zij daarvoor de juiste diploma’s hadden. Bij 15 zzp’ers zijn sterke aanwijzingen gevonden dat zij gebruik hebben gemaakt van een vals diploma. Tegen hen is door Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) aangifte gedaan en loopt een strafrechtelijk onderzoek.

Het zou gaan om veelal vroegtijdig schoolverlaters. Uw uitzendbureau kwam in het vizier nadat er meldingen binnenkwamen bij Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) over mogelijke misstanden. Hierbij liepen patiënten onder meer brandwonden op doordat zij in een te heet bad zouden zijn gezet.

In totaal zijn er bij het uitzendbureau 182 dienstverbanden doorgelicht. Daarvan bleek ongeveer een derde niet over de benodigde diploma’s te beschikken voor het werk of over nepdiploma’s.

Graag horen wij ook uw kant van het verhaal. Wat is uw reactie op bovenstaande

bevindingen? Wij vragen u om te reageren voor woensdag 26 februari 2025 om 13.30 uur, zodat wij dit mee kunnen nemen in een eventuele publicatie. We horen ook graag of u beschikbaar bent voor een reactie op camera.
(…)”

2.7.

Dezelfde dag heeft [naam 1] telefonisch contact opgenomen met [naam 6] , onderzoeksjournalist van RTL Nieuws.

2.8.

Bij e-mail van 27 februari 2025 heeft [naam 6] (voor zover hier van belang) het volgende aan SZ geschreven:

“(…)
Goed dat wij elkaar dinsdag 25 februari hebben gesproken. Bij dezen laat ik u graag weten dat wij voornemens zijn om zaterdag 1 maart uit te gaan zenden over onder andere de aangiftes die zijn gedaan wegens valsheid in geschifte tegen 15 medewerkers die via Samen Zorgzaam B.V. aan de slag waren bij een of meer zorginstellingen. Er zijn sterke aanwijzingen dat de diploma’s die zij overlegden vals zijn. Ook zullen wij in die uitzending melding maken van ruim 60 zzp’ers die in de zorgsector zijn uitgezonden door Samen Zorgzaam B.V. zonder dat zij daarvoor de juiste diploma’s hadden.

(…)
Uw uitzendbureau kwam in het vizier nadat er meldingen binnenkwamen bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd over mogelijke misstanden.
(…)
Wij zullen ook melding maken van het feit dat wij in de Kamer van Koophandel hebben vastgesteld dat u op 5 december 2024 een nieuw uitzendbureau ben begonnen onder de naam Talenzo. Wij willen graag van u weten waarom u een nieuw uitzendbureau bent begonnen en of u nu betere controles doet op het personeel dat u uitzendt.

(…)
Graag stellen we u in de gelegenheid om hierop te reageren voor vrijdag 28 februari om 12.00 uur. Dit kan ook schriftelijk. Overigens hebben wij alle telefoongesprekken opgenomen en zijn wij van plan om daar een kort fragment van uit te zenden. Fijn als u zo snel als mogelijk een bevestiging kunt sturen dat u dit hebt ontvangen en kunt laten weten of u al dan niet met een reactie komt. Wij gaan sowieso uitzenden. Ook als u niet met een reactie komt. Maar we hopen wel dat u ook uw kant van het verhaal wilt toelichten.

(…)”

2.9.

Bij e-mail van vrijdag 28 februari 2025 heeft (de advocaat van) SZ het (voor zover hier van belang) volgende aan [naam 6] geschreven.

“(…)
Namens mijn cliënte Samen Zorgzaam B.V. heb ik u vanmiddag tweemaal, met mijn kantoornummer en mijn mobiel, proberen te bellen. Het is helaas niet gelukt om u te pakken te krijgen. Mijn cliënte heeft vandaag mijn hulp ingeschakeld in dit dossier. De reactietermijn op uw beschuldigingen aan het adres van mijn cliënte is in het kader van een deugdelijke hoor en wederhoor wel erg krap. Namens mijn cliënte zal ik maandag met een inhoudelijke schriftelijke reactie bij u terugkomen. Ik ga ervanuit dat u die reactie afwacht alvorens tot publicatie over te gaan.

(…)”

2.10.

Op zaterdag 1 maart 2025 om 19:30 uur heeft RTL Nieuws een item uitgezonden over SZ (hierna: “het Fragment”). Van het Fragment heeft SZ (voor zover hier van belang) het volgende transcript overgelegd.

“09:35 [naam 7] (presentatrice)

Een uitzendbureau uit Utrecht heeft maar liefst 60 zzp’ers laten werken in de zorg zonder de juiste papieren. De werknemers hadden geen diploma of diploma’s werden vervalst.

09:47 [naam 8] (presentator)

Blijkt uit een groot onderzoek van onder meer de inspectie gezondheidszorg naar malafide uitzendbureaus in de zorg.

09:53 [naam 9] (verslaggeefster)

Het gaat om Samen-Zorgzaam B.V. en ze werkten onder meer uit dit pand op een bedrijventerrein in de provincie Utrecht. Het uitzendbureau stuurde 60 zorgverleners op pad en allemaal zonder diploma of met een vals diploma.

10:09 Voice-over vrouw

De inspectie IGJ deed aangifte van de valse diploma’s. De ongediplomeerde zzp’ers werden ingehuurd door grote zorginstellingen, zoals ZoZijn en Alliade, aanbieders van gehandicaptenzorg en jeugdzorg. En dit kan onveilig zijn, zegt universitair docent André den Exter.

(…)

10:41 Voice-over vrouw

Onze onderzoeksredactie ontdekte dan uitzendbureau Samen-Zorgzaam B.V, nog steeds actief is. Ze breiden zelfs uit. In de Kamer van Koophandel staat dat ze onlangs nog een nieuw uitzendbureau zijn gestart, ook in de zorg. En dat roept vragen op.

10:56 Voice-over vrouw

We bellen aan voor een reactie, maar niemand doet open. En als we proberen te bellen om antwoorden te krijgen, gebeurt dit.

11:05 Telefoongesprek [naam 6] (onderzoeksjournalist RTL)

Ik wil graag weten of u bekend bent met de aangiftes die gedaan zijn tegen 15 medewerkers van Samen-Zorgzaam B.V. omdat er sterke aanwijzingen zijn dat zij beschikten over valse diploma’s.

11:20 Telefoonsignaal wordt verbroken

11:20 Voice-over vrouw

We spreken uiteindelijk met een van de eigenaren. Hij zegt niet bekend te zijn met de aangiftes van valse diploma’s, en heeft verder geen vragen beantwoord. Zorginstellingen zijn zelf verantwoordelijk voor goede controles van diploma’s, maar dat deden ze dus niet.

(…)

11:50 [naam 8] (presentator)

Ja werken met valse diploma’s is strafbaar, toch gebeurt het in het hele land. Meestal zijn het jonge criminelen die op deze manier even makkelijk geld willen verdienen. Ze draaien zo veel mogelijk uren, soms zelfs dubbele diensten. Vaak zonder zich überhaupt te bekommeren om de kwetsbare patiënten.(…)”

2.11.

Dezelfde dag heeft RTL Nieuws ook een artikel (hierna: “het Artikel”) gepubliceerd op haar website (www.rtl.nl) met de titel “Uitzendbureau stuurde zzp’ers met valse diploma de zorg in, 15 aangiftes”. In het artikel staat (voor zover hier van belang) het volgende.

“In een groot onderzoek door onder meer de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) naar malafide bemiddelingsbureaus in de zorg zijn bij één bureau ruim 60 zzp'ers gevonden die zonder juiste papieren in de zorg werkten. Het bureau bracht hen onder bij grote zorginstellingen in het hele land. Tegen vijftien zzp'ers is aangifte gedaan vanwege vervalste diploma's en loopt een strafrechtelijk onderzoek.

RTL Nieuws ontdekte dat het gaat om het in 2018 opgerichte uitzend- en detacheringsbureau Samen-Zorgzaam B.V. uit Utrecht. Dat bemiddelingsbureau van drie mannen van rond de dertig jaar, levert onder meer personeel aan de jeugdzorg, gehandicaptenzorg, psychiatrie en

ouderenzorg. Het is de eerste keer dat in Nederland een bemiddelingsbureau voor medewerkers in de zorg compleet is doorgelicht.

(…)

Het onderzoek naar Samen-Zorgzaam is gedaan door de IGJ in samenwerking met de Arbeidsinspectie, politie, de gemeente Utrecht en het Openbaar Ministerie. Het bedrijf kwam naar voren na meerdere meldingen bij de IGJ over misstanden. Het is niet bekend of patiënten of cliënten schade hebben opgelopen door de zorg van ongediplomeerde zzp'ers.

Vrijuit

Hoewel er in deze Utrechtse zaak van ruim zestig zzp'ers is geconstateerd dat zij niet over de benodigde diploma's beschikken, wordt naar slechts vijftien van hen strafrechtelijk onderzoek gedaan vanwege vervalste diploma's. De andere ruim 45 zzp'ers die überhaupt geen zorgdiploma hadden, lijken momenteel vrijuit te gaan.

(…)

Het bemiddelingsbureau zelf is volgens Den Exter niet onder gezondheidsrecht aan te pakken. RTL Nieuws ontdekte bij de Kamer van Koophandel dat de drie eigenaren in december vorig jaar een nieuw uitzendbureau onder de naam Talenzo zijn gestart.

(…)

Eigenaar bureau 'weet van niets'. In een reactie zegt één van de eigenaren van Samen-Zorgzaam niet bekend te zijn met de resultaten van het onderzoek en de aangiftes tegen vijftien zzp'ers die met mogelijke valse

papieren via het bureau in de zorg werkten. "De politie heeft mij niets laten weten en ook de IGJ niet."

Volgens de bestuurder werkt het bureau volgens de regels. "Wij doen ons werk zoals dat moet." Op verdere vragen, waaronder over het nieuw opgerichte uitzendbureau, wil hij niet ingaan.”

2.12.

Bij brief van 4 april 2025 heeft de advocaat van SZ RTL Nieuws (kort gezegd en voor zover hier van belang) gesommeerd het Fragment en het Artikel offline te halen en te houden.

2.13.

Bij brief van 7 maart 2025 dag heeft (een jurist van) RTL Nieuws gemotiveerd gereageerd dat zij ervan overtuigd is dat de haar berichtgeving zorgvuldig tot stand gekomen en rechtmatig is en aansprakelijkheid van de hand gewezen.

3. Het geschil

3.1.

SZ vordert samengevat –

I RTL Nieuws te verbieden het Fragment en het Artikel openbaar te maken, waaronder wordt begrepen het offline halen en offline houden van het Artikel en het offline houden van het Fragment en het Fragment niet nogmaals lineair uit te zenden, op straffe van dwangsommen;

II RTL Nieuws te bevelen een rectificatie, zoals weergegeven in het lichaam van de dagvaarding te plaatsen;

III RTL Nieuws te veroordelen in de proceskosten.

3.2.

SZ heeft aan haar vorderingen (samengevat) ten grondslag gelegd dat het Fragment en het Artikel onrechtmatig jegens haar zijn omdat daarin ernstige beschuldigingen worden gedaan die schadelijk zijn voor haar reputatie, terwijl deze beschuldigingen onvoldoende steun vinden in het beschikbare feitenmateriaal en RTL Nieuws het beginsel van hoor- en wederhoor heeft geschonden.

3.3.

De specifieke uitingen waartegen SZ zich verzet, heeft zij als volgt geformuleerd:

Samen-Zorgzaam zou ruim zestig zzp’ers hebben weggezet bij haar opdrachtgevers met geen of valse diploma’s en dat tegen vijftien van hen aangifte is gedaan vanwege vervalste diploma’s en dat tegen hen een strafrechtelijk onderzoek loopt.

Samen-Zorgzaam is een malafide bemiddelingsbureau.

Samen-Zorgzaam zou zware criminelen aan lucratieve baantjes in de zorg hebben geholpen.

Het handelen van Samen-Zorgzaam is er debet aan c.q. heeft bijgedragen aan een onveilige situatie voor kwetsbare mensen met mogelijke gezondheidsschade tot gevolg.

De verdachtmaking van de oprichting van het uitzendbureau Talenzo dat de bestuurders van Samen Zorgzaam hebben opgericht.

Dat 15 aangiftes zijn gedaan tegen Samen-Zorgzaam.

3.4.

RTL Nieuws voert verweer.

3.5.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

Toetsingskader

4.1.

Het gevorderde publicatieverbod en de gevorderde rectificatie strekken tot een beperking van de vrijheid van meningsuiting van RTL Nieuws, die wordt beschermd door artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Zo’n beperking moet bij de wet zijn voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk zijn, bijvoorbeeld ter bescherming van de goede naam of de rechten van anderen (artikel 10 lid 2 EVRM).

4.2.

Wil sprake zijn van een beperking die bij de wet is voorzien, dan zullen de publicaties onrechtmatig jegens SZ moeten zijn in de zin van artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Om uit te maken of dat het geval is moet een belangenafweging worden gemaakt.

4.3.

Daarbij is het belang van SZ dat zij niet door de publicaties wordt blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen en dat haar reputatie niet onnodig wordt geschaad. RTL Nieuws heeft in dit kader aangevoerd dat SZ (een commerciële onderneming) zich niet kan beroepen op artikel 8 EVRM ter bescherming van haar reputatie. Haar reputatie valt in dit geval niet onder de bescherming van dat artikel, omdat zij in haar professionele hoedanigheid wordt bekritiseerd en de gestelde inbreuk is daarmee niet voldoende ernstig, aldus RTL Nieuws. Dit verweer wordt gepasseerd. De omstandigheid dat SZ een commerciële onderneming is maakt niet dat haar reputatie van bescherming onder artikel 8 EVRM is uitgesloten. Deze omstandigheid weegt wel mee bij het bepalen van de omvang van die bescherming, en in de afweging van dit recht tegenover het recht op de vrijheid van meningsuiting (EHRM 8 september 2020 (Regnum v. Rusland), r.o. 66-67).

4.4.

Het belang van RTL Nieuws is er met name in gelegen dat zij zich als journalistiek medium in het openbaar kritisch, informerend, opiniërend en waarschuwend moet kunnen uitlaten over zaken van publiek belang. Daarbij geldt dat aan de pers in beginsel een ruime vrijheid toekomt om zaken van algemeen belang aan de kaak te stellen. Op die manier vervult de pers immers de maatschappelijke functie van publieke waakhond om te voorzien in

het recht van het publiek om (kritische) informatie te ontvangen, hetgeen ten goede komt aan het publieke debat dat fundamenteel is in een democratische maatschappij. De wijze waarop de pers daarbij te werk gaat valt in beginsel onder de journalistieke vrijheid. Daarbij dient wel de journalistieke zorgvuldigheid in acht te worden genomen: journalisten moeten voor een accurate en betrouwbare berichtgeving zorgen, in het bijzonder wanneer beschuldigingen worden geuit, met in achtneming van de journalistieke ethiek. Bij de te maken afweging dient dus ook te worden gekeken naar de totstandkoming van de publicaties en (de zorgvuldigheid van) de wijze waarop RTL Nieuws hierbij te werk is gegaan.

4.5.

In uitspraken van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en van de Hoge Raad zijn voor de te maken belangenafweging gezichtspunten ontwikkeld. In dit geval zijn de volgende algemene omstandigheden (gezichtspunten) van belang:

de aard van de gepubliceerde verdenkingen en de ernst van de te verwachten gevolgen voor degene op wie die verdenkingen betrekking hebben;

de ernst - bezien vanuit het algemeen belang - van de misstand die de publicatie aan de kaak beoogt te stellen;

de mate waarin ten tijde van de publicatie de verdenkingen steun vonden in het toen beschikbare feitenmateriaal;

e inkleding van de verdenkingen, gezien in verhouding tot de onder a) tot en met c) bedoelde factoren;

de omvang van het publiek dat met de uitlatingen wordt bereikt (het gaat hier om een televisie-uitzending, die RTL Nieuws ook online beschikbaar stelt);

het gezag dat derden zullen toekennen aan een journalistiek programma als RTL Nieuws;

de persoon over wie de uitlatingen gaan (commerciële ondernemingen hebben in het algemeen meer kritisch commentaar op hun handelen te dulden dan natuurlijke personen).

De kern van het Fragment en het Artikel en het maatschappelijke belang daarvan

4.6.

De kern van het nieuwsbericht dat op 1 maart 2025 is uitgezonden (het Fragment) en dat sinds die dag ook is gepubliceerd op de website van RTL (het Artikel) is dat uit onderzoek door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) is gebleken dat SZ zzp’ers in de zorg heeft laten werken, van wie 60 zzp’ers niet beschikten over de juiste diplomering, en 15 zzp’ers beschikten over een vervalst diploma, tegen wie aangifte is gedaan.

4.7.

RTL Nieuws heeft aan het Artikel een grijs kader toegevoegd waarin zij de achtergrond heeft beschreven van het nieuwsbericht en de context heeft geschetst waarin het moet worden begrepen. Daarin staat dat het aantal bemiddelingsbureaus in de zorg in de afgelopen jaren flink is gegroeid en dat de IGJ en de politie zich zorgen maken om incidenten die worden veroorzaakt door dubieuze bemiddelingsbureaus. In rapporten melden ze dat er verschillende bureaus zijn die banden hebben met de georganiseerde criminaliteit. Zo kregen zware criminelen als plofkrakers, drugshandelaren en geweldsplegers met hulp van bemiddelingsbureaus lucratieve baantjes in de zorg. Ook kreeg IGJ meldingen over zorgverleners die verbonden waren aan een organisatie met terroristische motieven. Ze werkten in de zorg met een vervalst diploma. Omdat zorginstellingen diploma's onvoldoende controleren, duiken zo onbekwame en gevaarlijke criminelen op aan het bed van kwetsbare patiënten, aldus steeds RTL Nieuws.

4.8.

Dat de geschetste situatie (dat zware criminelen aan het bed van kwetsbare patiënten zouden opduiken) een serieus onderwerp van e maatschappelijk belang is behoeft geen betoog. Op grond van de uitingsvrijheid voor RTL Nieuws moet er dus veel ruimte zijn om dit onderwerp aan de orde te stellen.
De aard van de gepubliceerde verdenkingen en de ernst van de te verwachten gevolgen

4.9.

Dat het voor SZ zeer schadelijk is dat RTL Nieuws, tegen deze achtergrond, haar ervan beschuldigt dat zij zzp’ers zonder diploma, dan wel met vervalst diploma laat werken, behoeft evenmin betoog. Het Artikel maakt de lezer duidelijk dat het immers dergelijke (malafide) bureaus zijn die een toegangspoort vormen voor criminelen tot de zorg. De impact van deze beschuldigingen wordt groot geacht, nu deze zijn gedaan in een item van RTL Nieuws, een journalistiek programma waarvan aannemelijk is dat het een groot publiek bereikt, dat deze berichtgeving serieus neemt. RTL Nieuws heeft het Fragment en het Artikel bovendien op haar website gepubliceerd, zodat het Fragment en het Artikel voor een groot publiek beschikbaar en vindbaar blijft. SZ heeft ter zitting toegelicht dat de schadelijke gevolgen van deze publicaties zich al verwezenlijken: een van haar klanten heeft inmiddels afgezien van verdere dienstverlening door SZ. Gelet op de ernst van de (te verwachten) gevolgen voor SZ van de door RTL Nieuws gepubliceerde beschuldigingen, zal RTL Nieuws deze niet lichtvaardig mogen doen, en zullen de beschuldigingen dus voldoende steun moeten vinden in het beschikbare feitenmateriaal.

Steun in het beschikbare feitenmateriaal

4.10.

Ter onderbouwing van de door haar gepubliceerde beschuldigingen, heeft RTL Nieuws in de eerste plaats gewezen op een persbericht dat de gemeente Utrecht op 21 februari 2025 met haar heeft gedeeld. Daarin staat (voor zover hier van belang) het volgende.

“(…)
Via een Utrechts uitzendbureau zijn ruim 60 zzp'ers in de zorgsector uitgezonden, zonder dat zij daarvoor de juiste diploma's hadden. Dat blijkt uit een gezamenlijk onderzoek van de gemeente Utrecht, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), de Nederlandse Arbeidsinspectie, politie Midden-Nederland en het Openbaar Ministerie. Bij 15 zzp'ers zijn sterke aanwijzingen gevonden dat zij gebruik hebben gemaakt van een vals diploma. Tegen hen is door IGJ aangifte gedaan en loopt een strafrechtelijk onderzoek.
(…)”

4.11.

RTL Nieuws heeft toegelicht dat dit persbericht de resultaten vermeldt van een onderzoek dat is uitgevoerd door een ‘Field Lab’ (een multidisciplinair team) samengesteld door het RIEC-LIEC, een samenwerkingsverband tussen Regionale Informatie- en Expertisecentra en het Landelijk Informatie- en Expertisecentrum. Op 24 februari 2025 heeft RTL Nieuws een e-mail van de gemeente Utrecht ontvangen in reactie op door haar gestelde vragen, waarin de in het persbericht vermelde feiten worden bevestigd. In die e-mail staat verder (voor zover hier van belang) het volgende:

“Hierbij een paar punten die hopelijk antwoord geven op je vragen. We kunnen helaas geen namen en rugnummers geven, zoals […] al had laten weten. (…)”

4.12.

Het persbericht en de e-mail onderbouwen de door RTL Nieuws gepubliceerde gegevens, maar vermelden slechts dat het gaat om “een Utrechts uitzendbureau”. Uit de e-mail van de gemeente blijkt dat zij uitdrukkelijk niet heeft willen bevestigen om welk Utrechts uitzendbureau het precies gaat. Het is RTL Nieuws zelf die deze connectie met SZ in haar berichtgeving heeft toegevoegd. RTL Nieuws heeft als volgt (samengevat) toegelicht hoe zij hiertoe is gekomen.

• RTL Nieuws heeft twee klanten van SZ (Alliade en ZoZijn) benaderd met vragen over SZ. ZoZijn heeft op 26 februari 2025 gereageerd dat zij bekend is met het onderzoek door de IGJ. ZoZijn schrijft verder
• Alliade heeft op dezelfde dag (voor zover hier van belang) als volgt gereageerd:
• RTL Nieuws heeft op 27 februari 2025 telefonisch contact gehad met ‘diverse instanties en autoriteiten’.
• Een medewerker van de IGJ heeft aan RTL Nieuws in een

4.13.

Geoordeeld wordt als volgt. De connectie die RTL Nieuws maakt tussen het persbericht van de gemeente Utrecht van 21 februari 2025 en SZ kan op geen van de door haar gepresenteerde bronnen afzonderlijk overtuigend worden gebaseerd. Ook aan het schrijven van ZoZijn dat “slechts een deel” van de zzp’ers die voor SZ werken “malafide is”, kan weinig overtuigingskracht worden ontleend, nu deze opmerking ook een gevolg kan zijn van de vraagstelling van RTL Nieuws, waarin zij de beschuldigingen aan het adres van SZ reeds als feit presenteert. In haar voorafgaande e-mail schrijft zij immers:

“(…) wij hebben vernomen dat uw zorginstelling (…) gebruik heeft gemaakt van diensten van uitzendbureau [SZ]. Dit uitzendbureau heeft ruim 60 zzp’ers in de zorgsector uitgezonden, zonder dat zij daarvoor de juiste diploma’s hadden. Bij 15 zzp’ers zijn sterke aanwijzingen gevonden dat zij gebruik hebben gemaakt van valse diploma’s (…)”

4.14.

Het beschikbare feitenmateriaal lijkt in samenhang bezien echter wel enige basis te bieden voor de stelling van RTL Nieuws dat het persbericht van de gemeente Utrecht betrekking heeft op SZ. Vaststaat dat de politie op 3 december 2024 het kantoor van SZ heeft betreden en dat daarbij ongeveer honderd personeelsdossiers in beslag zijn genomen. Verder staat vast dat klanten van SZ (Alliade en ZoZijn) zijn benaderd met vragen over SZ. RTL Nieuws beschikt daarbij naar eigen zeggen over een
off the record verklaring van een medewerker van de IGJ waaruit blijkt dat juist deze zorgaanbieders zijn benaderd, die op de website van SZ als samenwerkingspartners stonden vermeld. Daar komt bij dat SZ ter zitting weliswaar heeft gesteld dat er veel uitzendbureaus op het gebied van de zorg in Utrecht zijn gevestigd, maar desgevraagd niet één bureau heeft kunnen noemen. Voor zover zij het standpunt inneemt dat het persbericht van de gemeente Utrecht niet op haar ziet, maar op een ander Utrechts bureau, heeft zij dit geen handen en voeten gegeven.

Wederhoor

4.15.

Bij haar onderzoek heeft RTL Nieuws SZ meerdere malen benaderd voor een reactie. Zij heeft SZ op 25 februari 2025 haar bevindingen gemaild met het verzoek om een reactie en dezelfde dag een telefoongesprek gevoerd met [naam 1] . Uit het overgelegde transcript van dit gesprek blijkt dat [naam 1] RTL Nieuws wedervragen heeft gesteld over de herkomst van haar bevindingen, maar hij neemt niet het standpunt in dat deze niet kloppen. Bij e-mail van 27 februari 2025 heeft RTL Nieuws haar voornemen om het nieuwsbericht over SZ te gaan uitzenden op 1 maart 2025 met SZ gedeeld en nogmaals gevraagd om haar kant van het verhaal toe te lichten. Op 28 februari 2025 heeft SZ gereageerd dat zij pas op 3 maart 2025 (“aanstaande maandag”) in staat is om te reageren op de beschuldigingen van RTL Nieuws en zij heeft gevraagd om niet voor die tijd uit te zenden. Dezelfde dag heeft RTL Nieuws gereageerd dat de volgende dag zal worden uitgezonden en gepubliceerd op de website, maar toegezegd dat de aanvullende vragen, gesteld op 27 februari 2025 niet aan bod zullen komen.

4.16.

Aan SZ kan worden toegegeven dat haar weinig tijd (ongeveer drie dagen) is gegund om te reageren op de beschuldigingen van RTL Nieuws. Tegelijkertijd is in dit kort geding gebleken dat het verweer van SZ tegen deze beschuldigingen in de kern eenvoudig is. SZ weerspreekt dat de beschuldigingen van RTL Nieuws betrekking hebben op haar en stelt dat zij de diploma’s van ‘haar’ zzp’ers zorgvuldig controleert. Het had op de weg van SZ – een professionele organisatie met een maatschappelijke verantwoordelijkheid – gelegen om deze reactie tijdig te formuleren en aan RTL Nieuws te zenden. Dat zij dit niet heeft gedaan kan zij dan ook niet voor rekening van RTL Nieuws brengen.

Conclusie

4.17.

RTL Nieuws heeft journalistiek onderzoek verricht, waarbij zij verbanden heeft gelegd tussen informatie uit verschillende bronnen waaruit zij haar beschuldigingen aan het adres van SZ heeft afgeleid. Deze beschuldigingen heeft zij, na het toepassen van wederhoor, opgenomen in haar publicaties die gaan over een onderwerp van groot publiek belang. Of de door RTL Nieuws gelegde verbanden juist zijn kan in dit kort geding, waarin geen ruimte is voor onderzoek naar de feiten, niet worden vastgesteld. Al met al is er onvoldoende grond voor een voorshands oordeel dat RTL Nieuws onrechtmatig heeft gehandeld jegens SZ met de gepubliceerde beschuldiging. RTL Nieuws heeft voldoende uiteengezet uit welk feitenmateriaal zij deze beschuldigingen heeft afgeleid en SZ heeft daar onvoldoende tegenover gesteld. Dit betekent dat het gevorderde verbod en de gevorderde rectificatie zullen worden afgewezen.

Overige bestreden uitingen

4.18.

De overige bestreden uitingen zijn evenmin onrechtmatig. RTL Nieuws heeft het in haar achtergrond bij het Artikel over “malafide” uitzendbureaus, maar kwalificeert SZ niet uitdrukkelijk als zodanig. Wel wordt de reactie van ZoZijn geciteerd, waarin zij schrijft dat een deel van de zzp’ers van SZ malafide is, maar citeren mag. Dat SZ zware criminelen aan lucratieve baantjes in de zorg zou hebben geholpen en zou hebben bijgedragen aan een onveilige situatie voor kwetsbare mensen met mogelijke gezondheidsschade tot gevolg wordt niet in het Artikel, noch in het Fragment beweerd. In de geschetste achtergrond bij het artikel gaat het wel over deze onderwerpen, maar nergens wordt SZ hier uitdrukkelijk van beschuldigd. Dat in het Artikel wordt vermeld dat de eigenaren van SZ een nieuw uitzendbureau zijn gestart is ook niet onrechtmatig. Dat de 15 aangiftes betrekking zouden hebben op SZ wordt niet beweerd.

4.19.

Dit alles leidt tot de beslissing dat de gevraagde voorzieningen zullen worden geweigerd. Als de in het ongelijk gestelde partij zal SZ worden veroordeeld in de proceskosten, aan de zijde van RTL Nieuws begroot op:

• € 714,00 griffierecht
• € 1.107,00 salaris advocaat
• € 178,00 nakosten
• € 1.999,00 Totaal

5. De beslissing

De voorzieningenrechter

5.1.

weigert de gevraagde voorzieningen,

5.2.

veroordeelt SZ in de proceskosten, aan de zijde van RTL Nieuws begroot op: € 1.999,00, te vermeerderen met € 92,00 plus de kosten van betekening, indien dit vonnis wordt betekend,

5.3.

verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. N.C.H. Blankevoort, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. J. Dekker, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 17 april 2025. ^[1]

Voetnoten

1. type JD: