ECLI:NL:RBAMS:2025:2125

Rechtbank Amsterdam

Datum uitspraak
1 april 2025
Publicatiedatum
1 april 2025
Zaaknummer
C/13/765393 / KG ZA 25-143
Instantie
Rechtbank Amsterdam
Type
Uitspraak
Procedures
  • Proceskostenveroordeling
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

(On)rechtmatigheid van uitlatingen over fertiliteitstrackers en koperspiraaltjes

In deze zaak heeft de Rechtbank Amsterdam op 1 april 2025 uitspraak gedaan in een kort geding tussen de besloten vennootschap Titus Health Care B.V. en de gedaagden, een vennootschap en een persoon, die beiden in Bulgarije gevestigd zijn. Titus vorderde onder andere een verbod op uitlatingen die zij als onrechtmatig beschouwde, met betrekking tot de vergelijking van hun koperspiralen met de fertiliteitstrackers van de gedaagden. De eiseres, Titus, is actief in de verkoop van anticonceptiemiddelen, waaronder de T-Safe en Multi-Safe koperspiralen. De gedaagden hebben op hun websites en sociale media uitlatingen gedaan die volgens Titus denigrerend zijn ten opzichte van koperspiralen en de effectiviteit daarvan in twijfel trekken.

Tijdens de zitting op 18 maart 2025 heeft Titus haar vorderingen toegelicht, terwijl de gedaagden verweer hebben gevoerd. De voorzieningenrechter heeft in zijn beoordeling gekeken naar de vrijheid van meningsuiting van de gedaagden en de vraag of hun uitlatingen onrechtmatig zijn. De rechter oordeelde dat de uitlatingen van de gedaagden voldoende basis in de feiten hadden en dat er geen reden was om de uitingsvrijheid te beperken. De vorderingen van Titus zijn afgewezen, en zij is veroordeeld in de proceskosten.

De rechter heeft benadrukt dat de uitlatingen van de gedaagden een bijdrage leveren aan het publieke debat over anticonceptie en dat de informatie die zij verstrekken niet onterecht is. De rechter heeft ook vastgesteld dat de fertiliteitstrackers niet als anticonceptiemiddel worden gepresenteerd, maar als hulpmiddel voor vrouwen die hun cyclus willen volgen. De vorderingen van Titus zijn afgewezen, en zij is als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten veroordeeld.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel
zaaknummer / rolnummer: C/13/765393 / KG ZA 25-143 IHJK/EB
Vonnis in kort geding van 1 april 2025
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
TITUS HEALTH CARE B.V.,
gevestigd te Oegstgeest,
eiseres bij dagvaarding op verkorte termijn van 6 maart 2025,
advocaat mr. A.E. Heezius te Amsterdam,
tegen
1. de vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[gedaagde 1] LTD,
kantoorhoudend te [vestigingsplaats] , Bulgarije,
2.
[gedaagde 2]
[gedaagde 2],
wonende te [woonplaats] , Bulgarije,
gedaagden,
advocaten mr. J.G.J. van Groenendaal en mr. P.P.A. Steijvers te Amsterdam.
Eiseres zal hierna Titus worden genoemd en gedaagden [gedaagden] (gezamenlijk) danwel [gedaagde 1] en [gedaagde 2] (afzonderlijk).

1.De procedure

Op de zitting van 18 maart 2025 heeft Titus de vorderingen zoals omschreven in de dagvaarding toegelicht. [gedaagde 1] en [gedaagde 2] hebben verweer gevoerd, mede aan de hand van een tevoren ingediende conclusie van antwoord. Beide partijen hebben producties en een pleitnota ingediend.
Ter zitting waren aan de zijde van Titus aanwezig [naam 1] (statutair directeur), [naam 2] (directeur), [naam 3] (medisch adviseur) en mr. Heezius. Aan de zijde van gedaagden waren aanwezig [gedaagde 2] , mede in haar hoedanigheid van statutair directeur en mede-eigenaar van [gedaagde 1] , [naam 4] (haar partner en de andere mede-eigenaar van [gedaagde 1] ), mr. Van Groenendaal en mr. Steijvers.
Vonnis is bepaald op vandaag.

2.De feiten

2.1.
Titus drijft een onderneming die onder meer actief is in de verkoop van anticonceptiemiddelen, waaronder de koperspiraaltjes T-Safe en Multi-Safe (short).
2.2.
In de bijsluiters van de T-Safe en de Multi-Safe staat bij de contra-indicaties onder meer het volgende:

Werking en doeltreffendheid
(…)
Het werkingsmechanisme van een IUD is nog niet volledig bekend. Er wordt
verondersteld dat het anticonceptief effect berust op een wijziging van de
normale functie van de mannelijke gameten (spermacellen), die daardoor geen
vrouwelijke eicellen meer kunnen bevruchten. Er wordt ook verondersteld dat
de koperionen invloed hebben op de ontwikkeling van de eicellen, zodat er
geen bevruchting kan plaatsvinden.
Contra-indicaties
(…)
Omzichtigheid is geboden in geval van:
(…)
4. Behandeling met ontstekingsremmers
(…)
Mogelijke complicaties en veiligheidsmaatregelen
De eerste drie cycli nadat het device werd ingebracht, verlopen anders dan uw normale cycli. De menstruaties kunnen heviger zijn, er kunnen krampen en tussentijds verlies optreden zowel voor als na de menstruatie. Normaal gezien verloopt de menstruatie drie tot vier cycli nadat het IUD werd ingebracht, opnieuw zoals voorheen. Soms treden cyclusveranderingen op tussen de menstruatieperioden in.
(…)
Vanwege het risico op infecties en een mogelijk groter risico van uitstoting, kan het inbrengen van een spiraaltje bij vrouwen die nog geen kinderen gekregen hebben heroverwogen worden en moeten de voordelen en mogelijke therapeutische risico’s wederzijds zorgvuldig worden afgewogen.
Je moet met je dokter contact opnemen als:
(…)
- je last hebt van abdominale pijn, koorts of ongewone vaginale afscheiding.
(…)
Interacties
(…)
Toch wordt in sommige publicaties gewag gemaakt van een verminderde doeltreffendheid
bij langdurig gebruik van niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (in het bijzonder
acetylsalicylzuur) en corticosteroïden.”
2.3.
In februari 2025 was op de website van [gedaagde 2] ( [website 1] ) te lezen dat zij fertiliteitsdeskundige is, en in te huren als orthomoleculair docent/ spreker. De website vermeldt de volgende persoonlijke motivatie van [gedaagde 2] :
“Net als vele vrouwen kwam ik op een zeker moment mezelf tegen. Dat moment was voor mij toen ik in de perimenopause kwam. Heftig bloedverlies met krampen en maanden aan een stuk menstrueren, waar mijn gynaecoloog maar 1 oplossing voor had en dat was de anticonceptiepil. Binnen 3 maanden koste 'de pil' bijna mijn leven, ik belande met diep veneuze trombose en longembolieën op de IC.
Het besef dat zo'n klein pilletje levensbedreigende gevolgen kan hebben heeft mij gemotiveerd om de optie voor het tracken van je cyclus met [gedaagde 1] of [website 2] aan vrouwen beschikbaar te stellen. Neem gerust een kijkje op mijn websites en leer van de blogs en trainingen, want we leren veel te weinig over de cyclus en het belang van onze eigen hormonen. Ook de andere vormen van anticonceptie (incl. het koperspiraal) zijn medicijnen en hebben bijwerkingen. Jouw eigen cyclus is de enige manier om hormonen te produceren die je organen en je hoofd kunnen aansturen voor een gezond lijf!”
2.4.
Op de website van [gedaagde 2] staan links naar verschillende webshops, waaronder [website 3] (geëxploiteerd door [gedaagde 1] ) en [website 2] . [gedaagde 2] is enig eigenaar van [gedaagde 1] .
2.5.
De [gedaagde 1] en de [website 2] zijn apparaatjes, ook wel fertiliteitstrackers genoemd, waarmee vrouwen meer zicht kunnen krijgen op het verloop van hun cyclus (vruchtbare en onvruchtbare dagen), door dagelijks hun basale lichaamstemperatuur te meten. Beide apparaatjes geven de status van de menstruatiecyclus weer met behulp van gekleurde lampjes, al dan niet in combinatie met symbolen.
In de gebruiksaanwijzing van de [gedaagde 1] -tracker staat dat die moet worden gebruikt om conceptie te vergemakkelijken, en dat het geen vervanging is voor anticonceptie.
In de gebruiksaanwijzing van de [website 2] staat dat de [website 2] tevens wordt gebruikt om conceptie te vergemakkelijken bij kinderwens en om het verloop van je cyclus te volgen, en dat de [website 2] geen vervanging is voor (een barrière methode als) anticonceptie.
2.6.
Op de website [website 3] staat (of stond tot voor kort) onder meer:
“99,4% Nauwkeurig dankzij slim intern algoritme
(…)
Heb je op dit moment geen kinderwens? Dan gebruik je tijdens vruchtbare dagen een barrièremethode zoals condooms.”
2.7.
Op [website 3] stond tot voor kort ook de volgende blog:

Stoppen met anticonceptie, maar wat dan?
De angst voor een ongewenste zwangerschap is groot. Aan de andere kant daalt het
vertrouwen in gangbare anticonceptiemethoden. Vrouwen zoeken steeds vaker een
natuurlijke manier waarbij ze inzicht krijgen in hun menstruatiecyclus en ovulatie.
  • Welke andere opties zijn dat? Hoe kan ik meer inzicht krijgen in mijn natuurlijke cyclus?
  • Zijn er methoden die geen chemische medicijnen bevatten of ingebracht hoeven te worden? Ik wil dat mijn eigen hormonen zorgen voor de ovulatie en menstruatie dat lijkt mij het meest gezond. Zo heeft de natuur het toch bedacht?!
(…)
Hoe mooi is het als je nauwkeurig weet wanneer jouw persoonlijke vruchtbare dagen zijn?
Overstappen naar het meten van je natuurlijke cyclus is spannend en voor veel stellen een
hele stap.
Je wilt geen risico's lopen
Het is vaak een gewoonte, een logische stap als je niet zwanger wilt raken neem je een
pilletje of spiraaltje. Logisch je wilt geen risico's lopen. In die fase hebben we allemaal
gezeten. Maar was die keuze op basis van kennis of angst? Wellicht sta je nu op een punt
om andere keuzes te maken? Wanneer je kennis en nauwkeurige gegevens van je lichaam
combineert stijgt het vertrouwen in je eigen lichaam. Want waarom zou je jaar in jaar uit
vitale functies in je lichaam onderdrukken, als dat niet nodig is?
Making the Switch
Bekijk onderstaande video's die het doel hebben om je te informeren. Educatie over de
menstruatiecyclus en hormonen die we veel eerder hadden willen horen. Met kennis kun je
eigen beslissingen nemen!”
2.8.
Op [website 3] stonden, onder het kopje “ [gedaagde 1] Ervaringen” foto’s van zes vrouwen met daaronder hun ervaringen met de [gedaagde 1] -tracker.
2.9.
Op de Instagram pagina van [gedaagde 1] stonden tot voor kort de volgende posts:
2.10.
Titus heeft [gedaagde 1] en [gedaagde 2] op 19 februari 2025 aangeschreven en gesommeerd om, kort gezegd en voor zover nu van belang:
  • i) de ontoelaatbare, denigrerende en vergelijkende uitingen over koperspiraaltjes en fertiliteitstrackers te staken en gestaakt te houden;
  • ii) een schadevergoeding van € 50.000,00 te betalen;
  • iii) het aanprijzen van de [gedaagde 1] -tracker en [website 2] als anticonceptiemiddelen en als alternatief voor koperspiralen te presenteren;
  • iv) de podcast te verwijderen van Spotify en andere podcastplatforms; en
  • v) de rectificatie te plaatsen die in dit kort geding ook gevorderd wordt;
alles op straffe van boetes.
In die sommatie staat over de claim dat de [gedaagde 1] -tracker je vruchtbare en onvruchtbare dagen aangeeft met een nauwkeurigheid van 99,4% het volgende:
“Een dergelijke claim is niet toelaatbaar: het product is niet goedgekeurd als anticonceptie. De nauwkeurigheid van 99,4 % is misleidend, dat getal richt zich hooguit op het kunnen
vaststellen van vruchtbare dagen, maar niet van onvruchtbare dagen.”
2.11.
Bij brief van 22 februari 2025 heeft [gedaagde 2] Titus geantwoord dat zij de blog met podcast en de Instagram-uitingen heeft verwijderd. In deze brief betwist zij dat de [gedaagde 1] -tracker wordt aangeprezen als anticonceptiemiddel en verwijst zij naar verschillende wetenschappelijke publicaties over werkingsmechanismen en bijwerkingen van koperspiralen.

3.Het geschil

3.1.
Titus vordert, kort gezegd:
[gedaagde 1] en [gedaagde 2] te verbieden om op hun eigen websites, op [website 2] , Instagram, andere sociale mediakanalen, Spotify of andere podcastplatforms uitlatingen te (laten) doen over koperspiralen, of uitlatingen waarbij koperspiralen worden vergeleken met fertiliteitstrackers te doen die in dit vonnis onrechtmatig zijn geoordeeld;
[gedaagde 1] en [gedaagde 2] te verbieden om de [gedaagde 1] en [website 2] aan te (laten) prijzen als anticonceptiemiddelen;
[gedaagde 1] en [gedaagde 2] te bevelen gedurende een jaar de volgende rectificatietekst op hun websites en hun Instagram pagina te plaatsen:
“Belangrijke mededeling/waarschuwing. Eerder stonden op deze plaats foutieve beweringen over koperspiralen. Die waren ernstig misleidend en zijn op last van de Voorzieningenrechter te Amsterdam verwijderd. Daarbij beschikken de hulpmiddelen [gedaagde 1] ® en [website 2] ® niet over een CE-certificaat risicoklasse IIb hetgeen vereist is voor een medisch hulpmiddel dat als anticonceptiemiddel bedoeld is. De producten [gedaagde 1] ® en [website 2] ® mogen in de Europese Unie daarom niet als anticonceptie verhandeld worden. Deze producten (inclusief de apps) dienen niet als anticonceptie gebruikt te worden, de betrouwbaarheid daarvan is niet aangetoond. Raadpleeg altijd een arts of een verloskundige indien u vragen heeft over anticonceptie.”
al het voorgaande op straffe van verbeurte van dwangsommen;
te bepalen dat als [gedaagde 1] en [gedaagde 2] niet aan deze veroordelingen voldoen,
dit vonnis in de plaats zal treden van een verzoek van [gedaagde 1] en [gedaagde 2] aan hun host en SIDN om hun websites buiten gebruik te stellen, en van een verzoek aan het betreffende sociale medium of podcastplatform om het betreffende account af te sluiten.
[gedaagde 1] en [gedaagde 2] te veroordelen in de proceskosten, te vermeerderen met
rente.
3.2.
Als reden voor het instellen van deze vordering heeft Titus gegeven, kort gezegd, dat [gedaagde 1] en [gedaagde 2] consumenten met uit de lucht gegrepen argumenten ten onrechte willen laten geloven dat aan koperspiralen, met name die van Titus, niet wetenschappelijk onderkende gezondheidsrisico's verbonden zouden zijn en/of dat deze niet effectief zouden zijn. Door de beweerdelijke giftigheid van koper zouden onder meer cognitieve bijwerkingen, tekorten aan mineralen, verstoring van het hormonale patroon, reuma, ernstige bloedingen en schade aan lichaamscellen optreden. En deze denigrerende uitingen over koperspiralen zijn bedoeld om onrechtmatig de verkoop van de eigen fertiliteitstrackers en bijbehorende apps [gedaagde 1] en [website 2] als beter anticonceptiemiddel, zonder dergelijke bijwerkingen, te bevorderen. Die producten zijn echter niet CE-gecertificeerd als klasse IIb medisch hulpmiddel. Deze mogen in de EU dus niet als anticonceptiemiddel verhandeld worden. Dat deze producten ook niet als anticonceptie bedoeld zijn staat expliciet vermeld in de gebruiksaanwijzing van [gedaagde 1] -tracker en [website 2] . [gedaagde 1] en [gedaagde 2] laten dus hun eigen commerciële belang zonder enige terughoudendheid prevaleren boven de veiligheid van consumenten, die het risico lopen op onbedoelde zwangerschap, aldus Titus.
3.3.
[gedaagde 1] en [gedaagde 2] voeren verweer.
3.4.
Op de stellingen van partijen zal hierna worden ingegaan, voor zover van belang.

4.De beoordeling

4.1.
Titus heeft zowel bezwaar tegen de teksten op de websites van [gedaagden] die door [gedaagde 2] zijn geschreven, als tegen de “ [gedaagde 1] -ervaringen”, die volgens Titus door influencers in opdracht van [gedaagden] zijn geschreven. Hierna zal eerst worden ingegaan op de uitlatingen van [gedaagde 2] , en daarna op de [gedaagde 1] -ervaringen.
4.2.
Bij toewijzing van de vorderingen zouden [gedaagden] in hun uitingsvrijheid worden beperkt. Een beperking van de vrijheid van meningsuiting is alleen toelaatbaar als zij voldoet aan de in artikel 10 lid 2 EVRM gestelde eisen: de beperking moet voorzien zijn bij wet, een in het tweede lid genoemd legitiem doel dienen, en noodzakelijk zijn in een democratische samenleving. Deze eisen moeten strikt worden uitgelegd. Het noodzakelijkheidsvereiste betekent volgens het EHRM dat er een dringende maatschappelijke behoefte (“pressing social need”) moet bestaan voor de beperking, dat er een proportionele verhouding moet bestaan tussen doel en beperking, en dat de voor de beperking aangevoerde redenen “relevant and sufficient” moeten zijn. Ook commerciële uitlatingen vallen in beginsel onder de vrijheid van meningsuiting. Maar als een commerciële uiting een algemeen belang betreft zal de beoordelingsvrijheid aanzienlijk beperkter zijn.
4.3.
De uitlatingen van [gedaagden] hebben een gemengd karakter. Op haar eigen website ( [website 1] ) hebben de uitlatingen overwegend een informatief karakter. Alleen voor zover de bezoeker daarop de weg wordt gewezen naar [website 3] , waar de [gedaagde 1] -tracker kan worden gekocht, hebben haar uitlatingen ook een commercieel karakter. Dat karakter boet nog aan belang in omdat ook wordt verwezen naar de website [website 2] . Gesteld noch gebleken is dat [gedaagde 1] en/of [gedaagde 2] iets te maken hebben met [website 2] of iets verdienen op producten die via die website worden verkocht.
4.4.
Op de website [website 3] ligt het accent anders. Voor een deel wordt op die website voorlichting gegeven, maar de fertiliteitstrackers worden op die website als meest natuurlijke wijze van het voorkomen van zwangerschap aangeprezen. De [gedaagde 1] -tracker is te koop via deze website. Hier weegt het commerciële aspect het zwaarst.
4.5.
Het bezwaar van Titus tegen de uitlatingen van [gedaagde 2] valt uiteen in twee delen: de negatieve uitlatingen over koperspiralen en het aanprijzen van de [gedaagde 1] – en de [website 2] fertiliteitstrackers als anticonceptie. Om met dat laatste te beginnen: dat doet [gedaagden] niet. Dat blijkt al uit het kopje “Stoppen met anticonceptie, maar wat dan?” Nergens zegt zij dat je bij het gebruik van een fertiliteitstracker niet zwanger kunt worden, wat toch wel de essentie van anticonceptie is. Integendeel, op [website 3] staat met zoveel woorden dat je tijdens je vruchtbare dagen een barrièremethode zoals een condoom moet gebruiken.
4.6.
[gedaagde 2] heeft op de zitting toegelicht dat de fertiliteitstrackers primair zijn bedoeld als hulpmiddel om zwanger te worden, maar dat zij ook kunnen worden gebruikt als aanvulling op traditionele, “natuurlijke” methodes om zwangerschap te voorkomen, zoals periodieke onthouding. Je hebt bij het gebruik van een fertility tracker namelijk meer inzicht in wanneer je vruchtbaar bent. Op die dagen moet je dan een voorbehoedsmiddel gebruiken als je niet zwanger wilt worden. Dat is een subtiel, maar wezenlijk verschil met anticonceptie, zoals [gedaagde 2] terecht stelt. En dat de fertiliteitstrackers goed in staat zijn te meten wanneer je vruchtbaar bent, wordt door Titus zelf in haar sommatiebrief onderschreven. Het gaat dus om wezenlijk verschillende medische hulpmiddelen, die ook in verschillende klassen vallen. Van misleidende of vergelijkende reclame is daarom evenmin sprake, anders dan Titus stelt.
4.7.
De volgende vraag die ter beoordeling voorligt, is of de uitlatingen over koperspiralen onrechtmatig jegens Titus zijn. [gedaagde 2] is in haar uitlatingen inderdaad kritisch over koperspiralen in het algemeen. Anders dan Titus stelt, zegt [gedaagde 2] echter nergens dat koperspiralen niet goed werken als anticonceptiemiddel. Zij noemt alleen een aantal risico’s die het gebruik van koperspiralen haars inziens opleveren. Die uitlatingen heeft zij gebaseerd op de bijsluiters van onder andere de T-Safe en de Multi-Safe, en op een aantal (wetenschappelijke) publicaties, die ook zijn genoemd in haar antwoord op de sommatiebrief. De meest sprekende citaten daaruit zullen hieronder worden weergegeven.
4.7.1.
In het Farmacotherapeutisch Kompas staat over de werking van koperspiralen:
“De koperspiraal veroorzaakt een steriele ontsteking van het endometrium en deels in de tuba en verhindert de innesteling van de bevruchte eicel in de uterus. (…)”
4.7.2.
Op de website [website 4] staat in een artikel met de kop “Intrauterine devices and intrauterine systems”, vertaald naar het Nederlands:
““Bloedingen en pijn zijn de meest voorkomende redenen voor een
verwijderingspercentage van 10% in het eerste jaar en tot 50% binnen 5 jaar. De
anticonceptieve werking van spiraaltjes kan te wijten zijn aan een steriele ontstekingsreactie
in de endometriumholte die de spermafunctie verstoort, zodat bevruchting minder
waarschijnlijk is.”
4.7.3.
In een artikel getiteld “Effect of hormonal and copper IUDs on genital microbial colonisation and clinical outcomes in North-Western Nigeria”, gepubliceerd op de website [website 5] , staat het volgende:

Results: The prevalecence of genital tract infection was 20% in Copper IUD users and 8,6% among LNG-IUS (hormoonspiraal, vzr.) users. Genital infection was significantly higher among copper IUD users compared to hormonal IUD users (…)”
4.8.
In een artikel met de naam “Chronic Systemic Toxicity Study of Copper Intrauterine Devices in Female Wistar Rats”, gepubliceerd op de website [website 6] , staat het volgende, in de overgelegde Nederlandse vertaling:
“De ratten hadden echter wel verhoogde aantallen witte bloedcellen, wat de onderzoekers
uitlegden als onderdeel van de natuurlijke ontstekingsreactie van het lichaam op koper.”
(…)
“Het langdurig vrijkomen van de corrosieproducten van Cu-ionen uit een Cu-IUD is vrij
efficiënt voor anticonceptie door het vrijkomen van baarmoederontstekingsproducten -
leukocyten en prostaglandines - door het endometrium als reactie op het ingebrachte Cu-
IUD. Ze leiden ook tot veranderingen in de samenstelling van cellen en baarmoedervocht in
het weefsel, wat niet alleen de levensvatbaarheid van sperma vermindert, maar ook de
ontvankelijkheid van het baarmoederslijmvlies voor de implantatie van embryo's [4,5].
Koper is een essentieel spoorelement voor levende organismen; het weefsel rondom het Cu-IUD wordt echter blootgesteld aan toxische Cu-ion niveaus. Cu-IUDs veroorzaken ook
bijwerkingen zoals bekkenontstekingen, bloedingen en pijn [6]. De toxiciteit van Cu-ionen
heeft de laatste tijd veel aandacht getrokken, vooral met betrekking tot de chronische
systemische blootstelling van de rest van het lichaam [7,8]. Zodra de opname van Cu-ionen
een grens overschrijdt, worden de cellen apoptotisch en sterven af [9,10]. Eerdere studies
hebben zich gericht op de koperconcentratie in serum of in de irrigatievloeistof van de
baarmoederholte. Een onderzoek aan de Nationale Universiteit van La Platain, Argentinië
[8] toonde aan dat Cu-ionen die vrijkomen uit een ingebracht Cu-IUD cytotoxische en
genotoxische effecten hebben op zoogdiercellen in vitro. Vermindering van de
mitochondriale activiteit werd waargenomen wanneer de concentratie Cu-ionen hoger was
dan 7,42 mg/L, en een significante afname van de levensvatbaarheid van de cellen werd
waargenomen bij 10,85 mg/L. De genitaliën werden blootgesteld aan 25-80 μg/dag Cu-ionen [5], wat resulteerde in schade aan het baarmoederweefsel. Bovendien kan de aanhoudend hoge concentratie van vrijgekomen Cu-ionen leiden tot accumulatie van Cu, en ook aanleiding geven tot chronische systemische blootstelling [11]. Het belangrijkste is dat Cu-ionen die vrijkomen uit Cu-IUDs cytotoxiciteit veroorzaken voor de cellen, niet alleen op
de implantatieplaats, maar ook in afgelegen weefsels zoals lever, nieren, milt en longen.”
4.9.
De conclusie van een artikel met de kop “Rheumatoid arthritis activity and severity in relation to commonly used contraceptive methods in a cohort of Egyptian female patients”, verschenen op de website [website 7] ” luidt als volgt, in de overgelegde Nederlandse vertaling:
“De verhoogde ACPA-positiviteit evenals hogere ACPA-titers bij vrouwen die
momenteel IUD-gebruiksters suggereert een mogelijke etiopathogene rol voor IUD in het
ontstaan en voortduren van RA-ziekte. Mechanismen waardoor het spiraaltje het risico op
RA-gerelateerde auto-immuniteit zou kunnen verhogen werden besproken. Of het stoppen
met het gebruik van spiraaltjes bij RA-patiënten hun huidige ziektetoestand zou kunnen
verbeteren, moet verder worden onderzocht.”
4.10.
Titus stelt dat alle door [gedaagde 2] aangehaalde publicaties om verschillende redenen niet valide zijn, althans irrelevant voor het geschil dat nu voorligt. Het kort geding biedt echter geen ruimte voor een uitvoerig inhoudelijk medisch debat. Voor de beoordeling in dit kort geding is uitgangspunt dat het werkingsmechanisme van koperspiralen nog niet volledig bekend is. Dat staat met zoveel woorden in de gebruiksaanwijzingen van de T-Safe en de Multi-Safe koperspiralen. De invloed van koper op het lichaam is kennelijk onderwerp van onderzoek en er zijn publicaties verschenen die steun bieden aan de veronderstelling dat gebruik van koper een negatieve uitwerking op het lichaam heeft. De uitlatingen van [gedaagde 2] hebben daarmee voldoende basis in de feiten.
4.11.
De uitlatingen dienen ook het publieke debat. Koperspiralen staan in de belangstelling. Consumentenprogramma Radar heeft daags voor de zitting in haar uitzending aandacht besteed aan (complicaties bij gebruik van) koperspiralen en het NRC Handelsblad heeft dat op dezelfde datum ook gedaan.
4.12.
Er is al met al geen reden om de uitingsvrijheid van [gedaagden] in te perken, niet naar de maatstaven voor de gewone vrijheid van meningsuiting, en ook niet naar de maatstaven voor de commercial Free Speech.
4.13.
In de ‘ [gedaagde 1] -ervaringen’ beschrijft een aantal vrouwen dat zij gestopt zijn met (hormonale) anticonceptie en nu hun vruchtbaarheid en cyclus tracken met behulp van [gedaagde 1] . Nergens wordt beweerd dat de [gedaagde 1] een (alternatief) anticonceptiemiddel is, in zoverre bevatten de ervaringen dan ook geen onjuistheden. Voor zover daarover al twijfel zou kunnen ontstaan, maakt de website van [gedaagde 1] , waarop de ervaringen zijn geplaatst, voldoende duidelijk dat je een barrièremethode zoals een condoom moet gebruiken op de vruchtbare dagen als je geen kinderwens hebt. De uitlatingen van de vrouwen zijn dan ook niet onrechtmatig.
4.14.
Op het voorgaande stranden de vorderingen. Er hoeft daarom niet meer te worden ingegaan op de vraag of Titus een belang heeft bij haar vorderingen nu haar koperspiralen niet met naam worden genoemd. Evenmin hoeft te worden ingegaan op de vraag of influencers in opdracht van [gedaagde 2] of [gedaagde 1] reclame hebben gemaakt voor de [gedaagde 1] -tracker. De vorderingen zullen worden afgewezen.
4.15.
Titus zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [gedaagde 1] en [gedaagde 2] worden begroot op:
- griffierecht € 714,00
- salaris advocaat 1.107,00
- nakosten
178,00
Totaal € 1.999,00
Als dit vonnis wordt betekend, komen hier nog de kosten bij die worden genoemd aan het slot van 5.2 van de beslissing.

5.De beslissing

De voorzieningenrechter
5.1.
weigert de gevraagde voorzieningen,
5.2.
veroordeelt Titus in de proceskosten, aan de zijde van [gedaagde 1] en [gedaagde 2] tot op heden begroot op € 1.999,00, te vermeerderen met € 92,00 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening als dit vonnis wordt betekend,
5.3.
verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. I.H.J. Konings, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. E. van Bennekom, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 1 april 2025. [1]

Voetnoten

1.type: eB