Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
1.De procedure
Beide partijen hebben producties en een pleitnota in het geding gebracht.
Bij de mondelinge behandeling waren – voor zover van belang – aanwezig:
mr. Broers en mr. Lichtendahl.
Na verder debat is vonnis bepaald op 25 februari 2025. Op 24 februari 2025 zijn de advocaten van partijen ervan in kennis gesteld dat vonnis wordt gewezen op 27 februari 2025.
2.De feiten
social media(X, Instagram en Facebook).
Gaza-akkoord zal Jodenhaat niet stoppen”. Diezelfde column is gepubliceerd op pagina 11 van de papieren krant van 18 januari 2025.
Wellicht schuilt hierin het grootste verlies van Israël: de volledige verdraaiing en verduistering van de toedracht van 7 oktober, de endemische sympathie voor de doelen van Hamas en het welig tierende antisemitisme wereldwijd, met vertakkingen in de Europese politiek en culturele en bestuurlijke instituten. Tel daarbij de acceptatie en de bagatellisering van geweld tegen Joden. Het Gaza-akkoord zal de Jodenhaat niet stoppen. Het tij is definitief gekeerd. Kijk eens wat politici schrijven, zoals partijleider Esther Ouwehand die op X vreugde uitte over de ‘vrijheid voor Israëlische en Palestijnse gijzelaars.’Wensen Hamas-supportersDaarmee stelt ze slachtoffers van een pogrom gelijk aan hun opgepakte moordenaars: een gevangene van Israël is in haar ogen altijd een onschuldige. De strijd gaat voor Ouwehand door, want ze eist een ‘eind aan de bezetting.’ Daarmee omhelst ze de wensen van de Hamas-supporters die meteen na de bekendmaking van het akkoord op straat gingen brullen. In Rotterdam droegen ze trots hun accessoires van Hamas’ Al Qassem Brigades die nu ook veelvuldig geprezen worden door Hamas-leider Khalil al Hayya in zijn overwinningsspeech, waarin hij zijn trots uitsprak over 7 oktober.Wie dacht dat het akkoord een eind kan maken aan krijssessies op stations komt bedrogen uit. Daar zijn ze weer: zondag op Station Utrecht, voor de ‘Candlelight March ter ere van de Palestijnse martelaren’. Zondag wordt er ook geschreeuwd op de Dam tijdens een ‘solidariteitsdemonstratie met Gaza’ georganiseerd door aan Hamas gelieerde organisaties, Milli Görus en de moskeekoepel FIO. FIO is een Haagse koepel, maar het stadsbestuur vindt het vast prima dat ze met Hamas meeheult.
Volgens uw cliënte zou zij in de column een “aan Hamas gelieerde organisatie” worden genoemd. Daar is geen sprake van. Er wordt gebruik gemaakt van het leesteken “ , “ (komma) en niet van het leesteken “ : “ dubbele punt, wat met zich meebrengt dat uw cliënte juist niet een aan Hamas gelieerde organisatie wordt genoemd, anders zou uw cliënte nietachterde komma worden genoemd. De zin die daarop volgt, valt binnen de vrijheid van meningsuiting die aan een columniste toekomt en bevestigt overigens de door de columniste bedoelde afstand tussen uw cliënte en Hamas (namelijk het meeheulen met wel aan Hamas gelieerde organisaties zoals uit de voorgaande zin blijkt).Enige associatie tussen Hamas en uw cliënte wordt dus niet door de De Telegraaf maar door uzelf in uw brief gemaakt; evenmin wordt uw cliënte beschuldigd van Jodenhaat. Het gebruik van (tussen)kopjes valt binnen de redactionele vrijheid van De Telegraaf.Gelet op het voorgaande ziet De Telegraaf geen reden om aan uw sommaties te voldoen en wijst zij iedere aansprakelijkheid van de hand. Van een onrechtmatige publicatie is geen sprake. (…)
3.Het geschil
I. De Telegraaf te bevelen om
i) de column van de website www.telegraaf.nl te verwijderen en verwijderd te houden;
ii) op www.telegraaf.nl bovenaan de voorpagina voor de duur van een week de volgende rectificatie te plaatsen:
“
In De Telegraaf van 18 januari 2025 is onder de kop “Gaza-akkoord zal Jodenhaat niet stoppen” een column geplaatst. In deze column wordt aangegeven dat FIO, Federatie Islamitische Organisaties, gelieerd zou zijn aan Hamas en meeheult met aan Hamas gelieerde organisaties. De Telegraaf heeft zonder feitelijke basis FIO gelinkt aan Hamas en aan Hamas gelieerde organisaties. De negatieve uitlatingen over FIO in de krant van 18 januari 2025 zijn ten onrechte gepubliceerd en verspreid. De Telegraaf biedt daarvoor haar excuses aan FIO.”
social mediavan De Telegraaf (X, Instagram en Facebook);
iv) en op pagina 1 van de eerstvolgende editie van het dagblad De Telegraaf, in een kader van 11,5 cm x 8,5 cm;
v) bij Google en Bing een verzoek te doen tot de-indexatie van de URL van de webpagina’s van www.telegraaf.nl, zodanig dat als op de naam FIO of Federatie Islamitische Organisaties en Gaza wordt gezocht de column niet tot de zoekresultaten behoort;
en/of
vi) een rectificatie te plaatsen onder zodanige voorwaarden of omstandigheden zoals door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen, zodanig dat de schending van de eer en goede naam van FIO wordt beperkt;
II. een en ander op straffe van een dwangsom van € 25.000,- per overtreding, te vermeerderen met een dwangsom van € 5.000,- per dag dat de overtreding voortduurt, met een maximum van € 100.000,-;
III. De Telegraaf te veroordelen in de kosten van dit geding.
4.De beoordeling
de bezwaren van FIO
“
Zondag wordt er ook geschreeuwd op de Dam tijdens een ‘solidariteitsdemonstratie met Gaza’ georganiseerd door aan Hamas gelieerde organisaties, Milli Görus en de moskeekoepel FIO.”
Op grond van de strikt taalkundige uitleg van De Telegraaf (en zo is het volgens de columniste ook door haar bedoeld) staat er dat FIO
samen metaan Hamas gelieerde organisaties demonstraties organiseert, en niet dat FIO een aan Hamas gelieerde organisatie is. Na het woord ‘organisaties’ staat immers een komma en geen dubbele punt, aldus De Telegraaf. Dat FIO samen met aan Hamas gelieerde organisaties demonstraties organiseert, acht FIO een ernstige beschuldiging die De Telegraaf niet met feiten kan onderbouwen. Voor de lezer is niet duidelijk wie deze aan Hamas gelieerde organisaties zijn. De Telegraaf komt in deze procedure met de naam van één organisatie (PGNL), terwijl in de gewraakte zin staat dat het gaat om (niet bij naam genoemde) organisatie
s. Dat PGNL aan Hamas is gelieerd heeft De Telegraaf onvoldoende onderbouwd en PGNL ontkent dat. In december 2024 heeft de Minister van Justitie en Veiligheid naar aanleiding van Kamervragen bevestigd dat er op dit moment geen aan Hamas gelieerde organisaties actief zijn in Nederland, waarbij voldoende aanwijzingen zijn om deze op de nationale terrorismesanctielijst te plaatsen. De link tussen FIO en Hamas kan dan ook niet worden gemaakt, aldus FIO.
“
Zondag wordt er ook geschreeuwd op de Dam tijdens een ‘solidariteitsdemonstratie met Gaza’ georganiseerd door aan Hamas gelieerde organisaties, Milli Görus en de moskeekoepel FIO.”
Volgens FIO is aannemelijk dat de gemiddelde lezer, bij eerste lezing van deze zin, FIO zal aanmerken als een aan Hamas gelieerde organisatie. Pas na kennis genomen te hebben van de uitleg van De Telegraaf (over het verschil tussen een komma en een dubbele punt; zie hiervoor), zal de gemiddelde lezer de zin anders begrijpen en FIO juist
nietaanmerken als een aan Hamas gelieerde organisatie.
Wensen Hamas-supporters” en door de zin die na de gewraakte uitlating komt en waarin wordt gesproken over ‘meeheulen’ met Hamas. Omdat zowel De Telegraaf als de columniste in haar eigen verklaring zeggen dat niet is bedoeld FIO te betitelen als een aan Hamas gelieerde organisatie, en dit er strikt genomen ook niet staat, kan en hoeft van hen niet te worden verwacht dat zij aantonen dat de gewraakte uitlating steun vindt in de feiten. De gemiddelde lezer zal echter bij een oppervlakkige lezing van de column deze zin anders lezen, en concluderen dat FIO is gelieerd aan Hamas. Dit impliceert een ernstige beschuldiging van betrokkenheid bij terrorisme en antisemitisme, waar FIO zich terecht verre van wil houden. Als gesprekspartner in de gemeente Den Haag moet FIO het hebben van het vertrouwen van de partners met wie zij in gesprek is. Dat dit vertrouwen is afgenomen door de gelegde link met Hamas en dat FIO hierdoor met meer argwaan tegemoet zal worden getreden, kan weliswaar niet concreet worden gemeten, maar is wel aannemelijk, zoals ook op de mondelinge behandeling van dit kort geding is toegelicht door de voorzitter van FIO. Van belang hierbij is dat wanneer de zoekterm FIO (al dan niet in combinatie met andere zoektermen) wordt ingevoerd in een zoekmachine op het internet, de column als zoekresultaat naar boven komt. De (kans op) schade die FIO lijdt als gevolg van een verkeerde lezing van de gewraakte uitlating is reëel en FIO heeft een spoedeisend belang dat haar schade als hiervoor omschreven zo veel mogelijk wordt beperkt.
“
FIO is een Haagse koepel, maar het stadsbestuur vindt het vast prima dat ze met Hamas meeheult.”
In dit kader heeft FIO aangevoerd dat het woord ‘meeheulen’ volgens Van Dale collaboreren, samenspannen of samenzweren betekent. Meeheulen met Hamas houdt een ernstige beschuldiging in en geen enkel feit biedt grondslag om die kwalificatie aan FIO te geven, aldus FIO.
“Zondag wordt er ook geschreeuwd op de Dam tijdens een ‘solidariteitsdemonstratie met Gaza’ georganiseerd door aan Hamas gelieerde organisaties, Milli Görus en de moskeekoepel FIO.” Met deze zin, die ongelukkig is geformuleerd, kan de indruk worden gewekt dat FIO (de Stichting Federatie Islamitische Organisaties), een koepel van 25 Haagse moskeeorganisaties, een aan Hamas gelieerde organisatie is. De columniste heeft dit uitdrukkelijk niet zo bedoeld. Wij plaatsen deze mededeling op last van de voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam.
De hoofdredactie
Gaza-akkoord zal Jodenhaat niet stoppen” een column gepubliceerd van [naam 1] . In die column staat de zin
“Zondag wordt er ook geschreeuwd op de Dam tijdens een ‘solidariteitsdemonstratie met Gaza’ georganiseerd door aan Hamas gelieerde organisaties, Milli Görus en de moskeekoepel FIO.” Met deze zin, die ongelukkig is geformuleerd, kan de indruk worden gewekt dat FIO (de Stichting Federatie Islamitische Organisaties), een koepel van 25 Haagse moskeeorganisaties, een aan Hamas gelieerde organisatie is. De columniste heeft dit uitdrukkelijk niet zo bedoeld. Wij plaatsen deze mededeling op last van de voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam.
De hoofdredactie
1.107,00
5.De beslissing
“Zondag wordt er ook geschreeuwd op de Dam tijdens een ‘solidariteitsdemonstratie met Gaza’ georganiseerd door aan Hamas gelieerde organisaties, Milli Görus en de moskeekoepel FIO.” Met deze zin, die ongelukkig is geformuleerd, kan de indruk worden gewekt dat FIO (de Stichting Federatie Islamitische Organisaties), een koepel van 25 Haagse moskeeorganisaties, een aan Hamas gelieerde organisatie is. De columniste heeft dit uitdrukkelijk niet zo bedoeld. Wij plaatsen deze mededeling op last van de voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam.
De hoofdredactie
€ 50.000,-,
5.2. veroordeelt De Telegraaf om binnen drie werkdagen na betekening van dit vonnis op pagina 11 van de papieren krant de volgende tekst te plaatsen (in dezelfde lettergrootte als in de column en zonder begeleidend commentaar):
Gaza-akkoord zal Jodenhaat niet stoppen” een column gepubliceerd van [naam 1] . In die column staat de zin
“Zondag wordt er ook geschreeuwd op de Dam tijdens een ‘solidariteitsdemonstratie met Gaza’ georganiseerd door aan Hamas gelieerde organisaties, Milli Görus en de moskeekoepel FIO.” Met deze zin, die ongelukkig is geformuleerd, kan de indruk worden gewekt dat FIO (de Stichting Federatie Islamitische Organisaties), een koepel van 25 Haagse moskeeorganisaties, een aan Hamas gelieerde organisatie is. De columniste heeft dit uitdrukkelijk niet zo bedoeld. Wij plaatsen deze mededeling op last van de voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam.
De hoofdredactie
€ 50.000,-,