Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
INTERNATIONALE RECHTSHULPKAMER
Parketnummer: 13/062981-24
Datum uitspraak: 3 juli 2024
UITSPRAAK
op de vordering van 4 maart 2024 van de officier van justitie bij deze rechtbank tot het in behandeling nemen van een Europees aanhoudingsbevel (EAB). [1]
Dit EAB is uitgevaardigd op 4 december 2023 door
the Prosecutor General Office of the Republic of Latvia, Letland, hierna: de uitvaardigende justitiële autoriteit en strekt tot de aanhouding en overlevering van:
the Prosecutor General Office of the Republic of Latvia, Letland, hierna: de uitvaardigende justitiële autoriteit en strekt tot de aanhouding en overlevering van:
[opgeëiste persoon]
geboren in [geboorteplaats] (Letland) op [geboortedag] 2001
zonder vaste woon- of verblijfplaats in Nederland
uit anderen hoofde gedetineerd in [detentieplaats]
hierna ‘de opgeëiste persoon’.
1.Procesgang
Zitting van 23 april 2024
De behandeling van het EAB heeft plaatsgevonden op de zitting van 23 april 2024, in aanwezigheid van mr. W.H.R Hogewind, officier van justitie. De opgeëiste persoon is verschenen en is bijgestaan door zijn raadsvrouw, mr. S. Drent, advocaat te Diemen en door een tolk in de Russische taal.
De rechtbank heeft de termijn waarbinnen zij op grond van de Overleveringswet (OLW) uitspraak moet doen over de verzochte overlevering met 30 dagen verlengd. [2] Tevens werd de gevangenhouding bevolen.
Tussenuitspraak van 7 mei 2024
De rechtbank heeft in de tussenuitspraak van 26 juni 2024 de grondslag van het EAB vastgesteld. Voorts heeft de rechtbank met uitzondering van feit 3 vastgesteld dat de feiten dubbel strafbaar zijn. Voor wat betreft feit 3 heeft de rechtbank afgezien van de facultatieve weigeringsgrond van artikel 7 OLW.
De overwegingen 3 en 4 van de tussenuitspraak worden in deze uitspraak als herhaald en ingelast beschouwd.
Het onderzoek is met de tussenuitspraak heropend en voor onbepaalde tijd geschorst omdat de rechtbank de beslissing tot overlevering op grond van artikel 11, tweede lid, OLW heeft aangehouden.
De rechtbank heeft de beslistermijn met 60 dagen verlengd op grond van artikel 22, zesde lid, OLW onder gelijktijdige verlenging van de gevangenhouding met 60 dagen op grond van artikel 27, derde lid, OLW.
Zitting van 3 juli 2024
De behandeling van het EAB is met toestemming van partijen voortgezet in de stand van het onderzoek van de zitting van de zitting van 3 juli 2024 in aanwezigheid van mr. M. Al Mansouri, officier van justitie. De opgeëiste persoon is verschenen en is bijgestaan door zijn raadsvrouw, mr. S. Drent en door een tolk in de Russische taal.
2.Identiteit van de opgeëiste persoon
Ter zitting heeft de opgeëiste persoon herhaald dat de bovenvermelde persoonsgegevens juist zijn en dat hij de Letse nationaliteit heeft.
3.Artikel 11 OLW; detentieomstandigheden
1. Inleiding
In de tussenuitspraak van 23 april 2024 heeft de rechtbank – kort samengevat – overwogen dat met de aanvullende informatie van de Letse autoriteiten van 11 maart 2024 en 25 maart 2024 onvoldoende antwoord is gegeven op de cruciale vraag naar de concrete bescherming van de opgeëiste persoon tegen geweld en andere negatieve gevolgen van het kastenstelsel.
Nu daardoor het vastgestelde algemene gevaar niet is weggenomen, bestaat er voor de opgeëiste persoon een reëel gevaar dat hij in detentie in Letland onmenselijk of vernederend zal worden behandeld.
Voorts heeft rechtbank overwogen dat bij wijziging van de omstandigheden dit reële gevaar van een onmenselijke of vernederende behandeling alsnog kan worden uitgesloten.
De rechtbank heeft de beslissing over de overlevering aangehouden op grond van artikel 11, tweede lid, OLW en gedurende de aanhouding zal de rechtbank nagaan of er een wijziging in de omstandigheden plaatsvindt. De rechtbank heeft daarbij de in artikel 11, vierde lid, OLW bedoelde redelijke termijn in deze zaak vastgesteld op maximaal 60 dagen. Wanneer binnen die termijn geenwijzigingen in de omstandigheden zijn opgetreden, zal ingevolge artikel 11, eerste lid, OLWgeen gevolg worden gegeven aan het EAB.
Na de tussenuitspraak van 23 april 2024 is op 10 juni 2024 onder meer de volgende aanvullende informatie van de Letse autoriteiten binnengekomen:
“(…) In reply to the question "[.] What protection can specifically be offered to the wanted person?" the Department informs that in case of serious endangerment the imprisoned person may be isolated from the "source" of endangerment, for example, by relocating to another cell or unit, by relocating to another black, by relocating to another prison. If first three relocation options are not possible or are inefficient (inexpedient), then the officials of prison may conduct the reinforced supervision (monitoring) of the cell or unit where prisoner is deployed into. In addition, the prisoner, who is endangered, may at any time within 24 hours apply to the officials conducting the supervision. It shall be noted that any case in the prisons is evaluated individually for choosing the most appropriate protective measures for a prisoner.
In reply to the question "[.] Is there any possible of placing the wanted person in a ward where he will not be exposed to (the negative consequences of) the caste system? Is it possible to guarantee (in any way) that the wanted person will not be in contact with leaders of the informal hierarchy or other prisoners who display violent or degrading behavior?" the Department shall inform that likewise in the freedom it is not possible to deploy one police officer to each human being, who would safeguard the health and life of a person, also in prisons it is not possible to ensure the uninterrupted attaching of prison's official to any individual prisoner for ongoing supervision. Nevertheless, the administration and officials of prisons are flexible and are trying to find the most appropriate solutions in each case of the specific endangerment, violence or other degrading situations which prisoners may be exposed to.
In relation with placing a prisoner into cell (including remanding into any specific prison) the legal acts of the Republic of Latvia provide for that placing of prisoner into any specific prison shall be decided by Head of the Department, taking into the account several factors (for example, the criteria of security and crime prevention, as well as the personal qualities (as far as possible) and psychological compatibility, including the restrictions laid down by a person directing the proceedings).
In addition, it shall be noted that the commission for remanding the prisoners set up by the order of Head of a prison shall lay down in which specific unit, ward and cell the prisoner shall be placed. Also in this case the members of the commission shall take into account several factors laid down by the legal acts (for example, vacant places in cells, the psychological compatibility of prisoners, health condition, previous criminal experience). Namely, the deciding on placing of a prisoner into the cell falls within the competence of the commission for remanding the prisoners, the commission may place prisoner into the cell intended for one person, and also into the cell intended for several persons on the basis of the identified factors (including the risks, security considerations). Head of the Department and the remanding commission upon deciding on placing of prisoners shall take into account only those factors which are provided for by the legal acts, any other factors (for example, the self-declared laws of prisoners) shall not be taken into account.”
Op 11 juni 2024 hebben de Letse autoriteiten op vragen van het Openbaar Ministerie onder meer als volgt geantwoord:
“(…) In response to the question "[..] Has any plan been adopted to reduce the influence of the informal hierarchy/
caste-system in Latvian prisons?" the Administration informs that no such plan has been developed. In response to the question "[..] Is the psychological climate among prisoners also monitored? If yes, in what ways?" the Administration informs that prison staff carry out supervision and control over, for example, any bodily injuries, daily traumas, and also those bodily injuries inflicted as a result of the mutual conflicts between prisoners. The officials of prisons, during their daily check-up of cells (units), carry out the monitoring of not only the visual appearance of prisoners (traumas, bodily injuries) but also the psychological climate in the cell. In case of necessity the officials can take the required steps for solving the situation at hand. It shall be noted that prisoners, for example, in case of worries, stress, psychological or emotional hardships may apply to the prison administration, officials, employees (including the medical practitioners and psychologist of the place of imprisonment), to inform about any specific situation at hand, and to ask fora solution toa stress situation. Namely, any prisoner is entitled to apply to the administration of a place of imprisonment, and to request their assistance, protection against a person who in any form of expression may endanger or is endangering one's health.”
caste-system in Latvian prisons?" the Administration informs that no such plan has been developed. In response to the question "[..] Is the psychological climate among prisoners also monitored? If yes, in what ways?" the Administration informs that prison staff carry out supervision and control over, for example, any bodily injuries, daily traumas, and also those bodily injuries inflicted as a result of the mutual conflicts between prisoners. The officials of prisons, during their daily check-up of cells (units), carry out the monitoring of not only the visual appearance of prisoners (traumas, bodily injuries) but also the psychological climate in the cell. In case of necessity the officials can take the required steps for solving the situation at hand. It shall be noted that prisoners, for example, in case of worries, stress, psychological or emotional hardships may apply to the prison administration, officials, employees (including the medical practitioners and psychologist of the place of imprisonment), to inform about any specific situation at hand, and to ask fora solution toa stress situation. Namely, any prisoner is entitled to apply to the administration of a place of imprisonment, and to request their assistance, protection against a person who in any form of expression may endanger or is endangering one's health.”
Op 17 juni 2024 hebben de Letse autoriteiten op vragen van het Openbaar Ministerie onder meer als volgt geantwoord:
“(…)
The Department, having reviewed your request, referring to the information being at its
disposal and according to the provisions of the legal acts provides the following information:
In response to the question "[..] Whether the leaders of the informal hierarchy, when identified, can be isolated from the general prison population to put an end to their influence?" the Department would like to inform that the Department categorically does not support or promote any hierarchy among prisoners, it is only a matter of following the subcultural customs carried out by the prisoners themselves, therefore the Department has no information about the informal leaders in places of imprisonment.
In response to the question "[..] Are any other concrete steps or measures taken to improve the situation as described by the ruling of the European Court of Human Rights in the case D v. Latvia of 11 January 2024?" the Department informs that in order to eliminate the informal hierarchy, the Administration uses all possible resources within its capabilities, thus:
- there have been established commissions responsible for the distribution of imprisoned persons, which place the imprisoned persons in compliance with specific medical, security and crime prevention criteria;
- premises are being renovated and repaired as much as it is possible; as a result of the renovations and repairs, the number of imprisoned persons located in one cell is being reduced;
- during the renovation, both living conditions are improved and security risks of any prohibited objects and substances being brought into the cells are eliminated, which, in its turn, reduces both the violence in prisons and the supporting of the prisoners' subculture;
- there is a separate place for serving the sentence of imprisonment intended specifically for former employees of the law enforcement institutions, namely, the Special Department of Riga Central Prison, where they serve their sentences separately from other convicted persons;
- in case of any danger, the relevant person is immediately transferred to another cell, but if the danger is very significant, then the relevant person can also be transferred to another prison. In special cases, when a person provides his/her testimony in a criminal procedure, there may be also applied measures of special procedural protection by placing the relevant person separately from other convicted persons.”
Standpunt van de raadsvrouw
De raadsvrouw heeft aan de hand van haar ter zitting overgelegde pleitnota betoogd dat de nieuwe informatie die is verstrekt door de uitvaardigende justitiële autoriteit niet leidt tot een ander oordeel over het reële gevaar ten aanzien van de gewaarborgde grondrechten zoals vastgesteld door de rechtbank in de tussenuitspraak van 23 april 2024.
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de nieuw verkregen informatie te algemeen van aard is om het reële gevaar ten aanzien van de waarborging van de grondrechten te kunnen wegnemen. De officier van justitie heeft verzocht om de behandeling van de zaak nogmaals aan te houden om opnieuw te bezien of de Letse autoriteiten meer concrete informatie kunnen verschaffen of dat zij een op de opgeëiste persoon toegespitste, individuele detentiegarantie kunnen verstrekken.
Oordeel van de rechtbank
Met de raadsman en de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat de aanvullende informatie van 10 juni, 13 juni en 17 juni 2024 niet leidt tot een wijziging in de omstandigheden waarmee het eerder vastgestelde reële gevaar zoals bedoeld in artikel 11, eerste lid, OLW kan worden uitgesloten. Hiervoor is de informatie te algemeen van aard, terwijl nog steeds geen antwoord is gegeven op de cruciale vraag naar de concrete bescherming van de opgeëiste persoon tegen geweld en andere negatieve gevolgen van het kastenstelsel. Nu de Letse autoriteiten naar het oordeel van de rechtbank voldoende mogelijkheden hebben gehad om informatie te verstrekken over de detentieomstandigheden en de in artikel 11, vierde lid, OLW bedoelde redelijke termijn bij tussenuitspraak van 23 april 2024 is vastgesteld op maximaal 60 dagen, wijst de rechtbank het verzoek om aanhouding van de officier van justitie af.
Het voorgaande leidt ertoe dat de rechtbank ingevolge artikel 11, eerste lid, OLW geen gevolg zal geven aan het EAB.
4.Slotsom
De rechtbank geeft met toepassing van artikel 11, eerste lid, OLW geen gevolg aan het EAB.
5.Toepasselijke wetsartikelen
De artikelen 2, 5, 7 en 11 OLW.
6.Beslissing
GEEFTmet toepassing van artikel 11, eerste lid, OLW geen gevolg aan het EAB;
HEFT OPhet bevel gevangenhouding.
Deze uitspraak is gedaan door
mr. M.T.C. de Vries, voorzitter,
mrs. A.J.R.M. Vermolen en D.A. Segbedzi, rechters,
in tegenwoordigheid van mr. H.L. van Loon, griffier,
en in het openbaar uitgesproken op de zitting van 3 juli 2024.
Ingevolge artikel 29, tweede lid, OLW staat tegen deze uitspraak geen gewoon rechtsmiddel open.