ECLI:NL:RBAMS:2024:3096

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel

zaaknummer / rolnummer: C/13/747754 / KG ZA 24-201 IHJK/TF

Vonnis in kort geding van 30 april 2024

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

VIGNETTE & VISA B.V.,

gevestigd te Utrecht,

eiseres bij dagvaarding op verkorte termijn van 14 maart 2024,

advocaten mr. P.J. Kreijger en mr. B.J.A. Bogaerts te Amsterdam,

tegen

de rechtspersoon naar buitenlands recht

GOOGLE IRELAND LIMITED,

gevestigd te Dublin (Ierland),

gedaagde,

advocaten mr. A. Strijbos en mr. P.P.J. van Ginneken te Amsterdam.

Partijen zullen hierna Vignette & Visa en Google worden genoemd.

1.De procedure

1.1.

Ter zitting van 15 april 2024 heeft Vignette & Visa de vordering zoals omschreven in de dagvaarding toegelicht. Google heeft verweer gevoerd, mede aan de hand van een vooraf ingediende conclusie van antwoord. Beide partijen hebben producties en een pleitnota ingediend. Mr. Kreijer heeft een nieuwe productie 8 ingediend, die door de voorzieningenrechter is toegelaten nadat Google kenbaar had gemaakt daartegen geen bezwaar te hebben. Vonnis is bepaald op vandaag.

1.2.

Ter zitting waren, voor zover van belang, aanwezig:

aan de kant van Vignette & Visa: [naam 1] (oprichter en gevolmachtigde van Vignette & Visa) met mr. Kreijger en mr. Bogaerts;

aan de kant van Google: [naam 2] (head of legal Google Netherlands),
[naam 3] (legal councel Google Netherlands) met mr. Strijbos en mr. Van Ginneken.

2.De feiten

2.1.

Medio 2023 is Vignette & Visa gestart met het online aanbieden van digitale tolvignetten voor (Oost-)Europese landen aan afnemers in Nederland en daarbuiten. Vignette & Visa biedt haar diensten aan via de URL’s www.online-vignet.nl en www.tolvignettes.com.

2.2.

Google is een Europese dochteronderneming van Google LLC, een in 1998 in Californië opgericht bedrijf, dat internetgebruikers een gratis zoekmachinedienst biedt. Google levert in Europa advertentiediensten aan onder de naam Google Ads.

Google Ads is een online advertentieplatform waar klanten onder andere toegang hebben tot tools om advertenties te maken. Klanten maken en configureren hun eigen advertenties. Tegen betaling wordt de advertentie van de klant bovenaan geplaatst als resultaat van gekozen zoektermen, onder het label “gesponsord” Met Google Ads kan op een eenvoudige en goedkope manier worden geadverteerd op internet en een groot publiek worden bereikt.

2.3.

Elk(e) persoon of bedrijf kan zich eenvoudig registreren voor Google Ads en een account openen via de online procedure op de Google Ads-website, die toegankelijk is via https://ads.google.com/. Om een account te openen moeten eerst de Advertentie Programma Voorwaarden (hierna: de Advertentievoorwaarden) worden geaccepteerd. De overeenkomst tussen Google en de klant komt tot stand door aanvaarding van deze voorwaarden. De klant aanvaardt hiermee ook de Google Ads Policies, die op grond van artikel 2 van de Advertentievoorwaarden onderdeel daarvan uitmaken. Deze Policies zijn onder andere gepubliceerd op de website van Google (op de online helpcentrumpagina van Google Ads) en bevatten richtlijnen voor de inhoud van online advertenties. De Policies omvatten de criteria, die bij overtreding kunnen leiden tot de weigering van de weergave van een advertentie (en zelfs tot opschorting of verwijdering van Google Ads-accounts). Als een overtreding wordt gedetecteerd door de automatische systemen van Google, wordt de advertentie afgewezen en niet zichtbaar op de Google-website. De klant krijgt vervolgens een waarschuwing op zijn account of in een e-mail.

2.4.

In de Advertentievoorwaarden staat voor zover van belang het volgende:

“
12. Wijzigingen bepalingen en beëindiging.

(…) Google mag de deelname van de Klant aan de Programma’s op elk gewenst moment opschorten. Bijvoorbeeld bij betalingsproblemen, vermoedelijke of daadwerkelijke schendingen van de Policies of deze Voorwaarden, of om juridische redenen. (…)

13 Diverse bepalingen(a) Op deze Voorwaarden is Nederlands recht van toepassing en de partijen aanvaarden de exclusieve bevoegdheid van de rechtbank Amsterdam met betrekking tot een geschil (contractueel of niet-contractueel) dat verband houdt met deze Voorwaarden of de Programma’s. (…)”

2.5.

In de Google Ads Policies staat voor zover van belang het volgende:

“(…) Systemen omzeilen

Het volgende is niet toegestaan”

De advertentiesystemen en -processen van Google omzeilen of verstoren, of hier een poging toe doen.

Voorbeelden (niet volledige lijst):

Herhaald en gelijktijdige beleidsschendingen in uw accounts, waaronder 2 of meer accounts gebruiken om advertenties te posten die dit of ander Google Ads-beleid schenden. Zoals nieuwe domeinen of accounts maken om advertenties te posten die vergelijkbaar zijn met advertenties die zijn afgekeurd op basis van dit of ander Google Ads-beleid. (…)”
Na een eerdere opschorting proberen het Google Ads-systeem opnieuw te gebruiken door nieuwe accounts te maken, om zo weer toegang te krijgen tot het systeem. (…)”

Andere beperkte bedrijven

(…)

We beperken bepaalde soorten bedrijven in de advertenties die ze via Google weergeven om te voorkomen dat gebruikers worden uitgebuit, zelfs als die afzonderlijke bedrijven zich lijken te houden aan ons beleid. Op basis van onze doorlopende beoordelingen en feedback van gebruikers, toezichthouders en instanties voor consumentenbescherming, identificeren we soms producten of services die vatbaar zijn voor misbruik. Als we van mening zijn dat bepaalde soorten bedrijven een hoger risico vormen voor de gebruikersveiligheid of -ervaring, kunnen we de weergave van hieraan gerelateerde advertenties beperken of stopzetten.

Hieronder volgen enkele voorbeelden van wat u moet vermijden in uw advertenties. Herhaalde schendingen van ons beleid kunnen leiden tot opschorting van uw account.

(…)

Overheidsdocumenten en -services

(…) Alleen gecertificeerde overheden en geautoriseerde leveranciers mogen advertenties tonen die het rechtstreeks verkrijgen van specifieke overheidsdocumenten en services promoten.

Overheidsdocumenten en services zijn officiële documenten die door de overheid worden geleverd en officiële services die door de overheid worden verleend.

Een geautoriseerde leverancier is een adverteerder die expliciet toestemming heeft gekregen van een overheid om een specifiek overheidsdocument of een specifieke service te leveren. Als u als geautoriseerde leverancier in aanmerking wilt komen, moet op een officiële overheidswebsite naar uw domein worden gelinkt en expliciet daarnaar worden verwezen als gemachtigd door die overheid om een specifiek overheidsdocument of een specifieke service te verkrijgen.

(…)”

Onder Overheidsdocumenten en -services vallen:

(…)
Toegangskosten en passen voor openbare wegen

Voorbeelden:Betalen voor openbare tolwegen, vervoerskosten of spitstoeslag. Aanvragen van emissiestickers

Voorbeelden van regiospecifieke aanvragen zijn onder meer:

de Ultra Low Emission Zone (ULEZ) in het Verenigd Koninkrijk
het Crit'Air-certificaat in Frankrijk
vignetten/elektronische vignetten, die in heel Europa worden gebruikt.”

2.6.

Google heeft Vignette & Visa op 2 augustus 2023 een geautomatiseerd bericht gestuurd, dat haar advertenties in strijd zijn met het advertentiebeleid van Google omtrent
Overheidsdocumenten en officiële services. Op 22 augustus 2023 heeft Google aan Vignette & Visa bericht dat haar account met nummer 647-629-8219 is opgeschort wegens schending van het beleid omtrent
Systemen omzeilen. Vignette & Visa heeft hiertegen bezwaar gemaakt. Bij e-mail van 15 december 2023 heeft Google aan Vignette & Visa bevestigd dat haar account in strijd is met het Google Ads-beleid en verzocht geen nieuwe accounts aan te maken, omdat die ook zullen worden opgeschort.

In een e-mail van dezelfde dag te 16:38 uur van (een medewerker van) Vignette & Visa aan Google staat voor zover van belang het volgende:

“(…) Ik zou toch graag willen vragen of jullie dit nogmaals willen controleren. Wat jullie doen mag niet, aangezien een concurrent van ons nu een oneerlijk voordeel heeft aangezien zij wel mogen adverteren en wij niet. Daarnaast is de zaak die jullie tegen hen hadden in hun voordeel beslist, waardoor er sprake is van jurisprudentie.

Zie hier het oordeel van de rechter: (…)

Zoals u kunt zien, is er geen sprake van overtreding van de regels en moet ons ads-account zo snel mogelijk gedeblokkeerd worden, zodat wij niet al onze inkomsten kwijtraken door deze oneerlijke concurrentie. (…)”

Nog dezelfde dag heeft Google in antwoord hierop aan Vignette & Visa hetzelfde laten weten als eerder die dag.

2.7.

In een brief van 26 januari 2024 heeft de advocaat van Vignette & Visa Google op verschillende gronden gesommeerd (waaronder met een beroep op een Duitse uitspraak van 31 augustus 2023 (zie hierna onder 3.2)) te bevestigen dat Google de beslissing om het account van Vignette & Visa op te schorten, intrekt.

In een brief van 26 februari 2024 heeft Google daarop geantwoord dat zij haar opschorting handhaaft, omdat zij – kort gezegd – daarmee adverteerders niet ongelijk behandelt. Daarnaast heeft Google te kennen gegeven dat zij gerechtelijke stappen heeft ondernomen tegen de Duitse uitspraak en heeft zij een vonnis van 3 oktober 2023 van de voorzieningenrechter van deze rechtbank meegestuurd.^[1]

3.Het geschil

3.1.

Vignette & Visa vordert – samengevat – Google op straffe van een dwangsom te gelasten bestaande en/of nieuwe Google-accounts van Vignette & Visa niet (langer) op te schorten met een beroep op schending van het Google Ads beleid, meer in het bijzonder het deel over de “Government documents and services”, subcategorie “Public road access fees and passes”. Vignette & Visa vordert daarnaast Google te veroordelen in de proceskosten.

3.2.

Vignette & Visa legt het volgende aan haar vordering ten grondslag.

In korte tijd heeft Vignette & Visa een aanzienlijke omzet kunnen realiseren, omdat met hulp van advertentiediensten van Google via de zoekmachine haar aanbod zichtbaar was tussen de links naar het aanbod van gevestigde concurrenten. Google heeft deze dienstverlening abrupt afgekapt, omdat het aanbod van Vignette & Visa in strijd zou zijn met het advertentiebeleid van Google ten aanzien van
Toegangskosten en passen voor openbare wegen. De Duitse rechter^[2]heeft echter in een vergelijkbare zaak (het ging om een Duits bedrijf dat digitale tolvignetten online aanbood en gebruik maakte van de advertentiediensten van Google) bij wijze van voorlopige voorziening bepaald dat Google de opschorting van het account van dit bedrijf vanwege de beperking in haar beleid voor overheidsdocumenten moest opschorten, omdat zij daarmee in strijd met het Europees (en Duits) mededingingsrecht handelt en haar economische machtspositie misbruikt. Sindsdien zijn de zoekmachine advertenties van het Duitse bedrijf, een concurrent van Vignette & Visa, weer toegestaan. Google volhardt echter ten aanzien van Vignette & Visa in haar weigering om advertentiediensten te verlenen, waardoor haar omzet met 99,5% is afgenomen. De Google-zoekmachine is wereldwijd dominant en daarmee ook het aanbod van advertentiediensten daarop. Het gaat om een marktaandeel van 90% tot 100%.

3.3.

Vignette & Visa stelt dat Google haar dienstverlening onrechtmatig heeft gestaakt. Op grond van artikel 102 VWEU en artikel 24 Mededingingswet (Mw) is het ondernemingen immers verboden misbruik te maken van hun machtspositie. Op de voet van artikel 1 aanhef onder i Mw kan worden aangenomen dat Google op de relevante markt waarop zij advertentiediensten aanbiedt een economisch machtspositie heeft. In feite is zij zelfs monopolist in alle landen van EER (ook Nederland) en is het Google-concern aangewezen als “poortwachter” in de zin van artikel 3 van de Verordening 2022/1925 (de digitale markten verordening) voor online advertentiediensten. Het misbruikverbod is dus van toepassing.

Google maakt ten nadele van Vignette & Visa misbruik van haar economische machtspositie. Er is namelijk sprake van ongelijke en discriminerende behandeling van klanten, omdat de grond voor opschorting van het Google-account van Vignette & Visa niet wordt toegepast op het Duitse bedrijf Barely Digital. Dit heeft gevolgen voor de positie van Vignette & Visa in de concurrentiestrijd. De toegang tot de markt is afgesneden. Dit terwijl de advertentiediensten voor Vignette & Visa onmisbaar waren. Dat deze uitsluiting geen uitsluiting van de organische zoekresultaten impliceert, doet hier niet aan af. De organische zoekresultaten bieden geen volwaardig alternatief. Vignette & Visa kan die resultaten, die afhankelijk zijn van de algoritmen van Google, niet wezenlijk beïnvloeden. Dit terwijl hoge plaatsing van invloed is op de te behalen omzet. Alleen gevestigde partijen eindigen hoog in de zoekresultaten.

3.4.

Vignette & Visa stelt verder dat het misbruik ook wordt veroorzaakt door het handhaven en toepassen van een vergaande restrictie in de advertentievoorwaarden van Google. De wens om consumenten te beschermen lijkt niet onredelijk maar Google is geen toezichthouder. Zij sluit categorisch
kinds of businessesuit. Ongeacht of dat terecht is en of daadwerkelijk onvermijdelijk is dat de goeden in de branche onder de kwaden lijden. Een mogelijkheid om voor individuele gevallen ontheffing te vragen is er niet. De restrictie is ook onredelijk omdat, voor zover Vignette & Visa bekend, over haar of over vergelijkbare aanbieders nooit klachten zijn ingediend. Er is ook geen sprake van dreigende reputatieschade voor Google als zij de diensten voor Vignette & Visa niet staakt. Google kan haar dienstverlening niet alleen weigeren met verwijzing naar het algemeen belang van zoekmachinegebruikers, maar dient dreigende reputatieschade voor haarzelf aan te voeren. Verder is het beleid van Google niet effectief, omdat consumenten zoekresultaten blijven houden die verwijzen naar vergelijkbare diensten. De voorwaarden van Google voldoen niet aan de strenge eisen die het FIFA-arrest^[3]ten aanzien van de procedures van poortwachters stelt. Het gaat immers niet om transparante en objectieve criteria. De categorische uitsluiting van Google is onvoldoende onderbouwd en disproportioneel. De generieke en niet- onderbouwde opschorting door Google van de diensten van Vignette & Visa is ook in strijd met haar verplichtingen op grond van de zogeheten “P2B” (platform to business) Verordening 2019/1150 betreffende de bevordering van eerlijkheid en transparantie voor zakelijk gebruikers van online bemiddelingsdiensten. Vignette & Visa stelt niet de vrijheid van Google om in zijn algemeenheid advertentiebeleid te voeren aan de orde, maar de vraag of Google in dit specifieke geval misbruik van haar machtspositie maakt door haar advertenties te weigeren. Als dominante onderneming met een bijzondere verantwoordelijkheid op de voet van artikel 102 VWEU komt Google niet die ruimte toe. Van een objectieve rechtvaardiging op basis van externe factoren is in deze zaak geen sprake, aldus - steeds - Vignette & Visa.

3.5.

Google voert – samengevat – het volgende verweer.

Voor Google hebben de Google Ads Policies en de toepassing daarvan hoge prioriteit om de kwaliteit van de dienstverlening aan internetgebruikers en klanten en haar reputatie te beschermen. Schending van de Google Ads Policies vormt een schending van de overeenkomst met Google, die kan leiden tot opschorting (soms definitief: een beëindiging) op grond van artikel 12 van de Advertentievoorwaarden.

Google probeert producten en diensten waarbij vaak sprake is van misbruik en misleiding te identificeren, op basis van voortdurend onderzoek en feedback van gebruikers, toezichthouders en belangenverenigingen. Toegespitst op deze zaak mogen consumenten in advertenties bijvoorbeeld niet worden misleid met betrekking tot de prijs van producten en diensten. Dit gebeurt vaak bij bemiddeling voor het verkrijgen van overheidsdocumenten en -services. In theorie kunnen die diensten een toegevoegde waarde hebben voor consumenten, maar in de meeste gevallen wordt een disproportionele prijs gevraagd en is niet duidelijk dat dezelfde dienst ook direct en/of eenvoudig via een overheidsorgaan kan worden afgenomen tegen een lagere prijs of gratis. In mei 2019 heeft Google beleid uitgerold om advertenties voor deze diensten te verbieden, als zij niet van gecertificeerde overheden of geautoriseerde leveranciers afkomstig zijn (een advertentieverbod).

Toegangskosten en -passen (inclusief elektronische vignetten) voor openbare wegen behoren tot de categorie overheidsdocumenten en -services die hieronder vallen.

3.6.

Google stelt verder dat Vignette & Visa wist dat voor het aanbod van vignetten een advertentieverbod gold, maar heeft tóch haar businessmodel zo ingericht dat zij afhankelijk is van deze advertentiemogelijkheid. Google heeft op goede gronden voor haar beleid gekozen. Het is bovendien bij uitstek onderdeel van het eigendomsrecht en het recht op uitingsvrijheid en ondernemersvrijheid van Google om te bepalen welke advertenties zij toestaat op haar zoekmachinedienst. Zij maakt geen misbruik van haar (eventuele) machtspositie en mocht Vignette & Visa weren. Verder is daadwerkelijk gebleken dat door een gebrek aan transparantie en hoge servicekosten de dienst van Vignette & Visa consumenten kan misleiden. In reviews wordt daarover geklaagd. Vignette & Visa maakt bovendien steeds nieuwe accounts aan om het advertentieverbod te omzeilen. Dit levert een zelfstandige grond voor opschorting van het account op. Dat is nu ook het grootste bezwaar. De vordering van Vignette & Visa dient daarom te worden afgewezen.

3.7.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.De beoordeling

4.1.

De voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam is bevoegd om van de vordering kennis te nemen. Artikel 13 van de Advertentievoorwaarden bevat een rechts- en forumkeuze voor Nederlands recht en deze rechtbank. Daarnaast is deze rechtbank ook bevoegd op grond van artikel 7 van de Verordening Brussel I-bis, dat specifiek ziet op verbintenissen uit onrechtmatige daad.

4.2.

Vignette & Visa heeft een spoedeisend belang bij haar vordering. Haar omzet is namelijk voor een heel groot deel (zij noemt een percentage van 99,5%) weggevallen, doordat haar account is opgeschort.

4.3.

Voorshands is onvoldoende aannemelijk geworden dat de bodemrechter de vordering van Vignette & Visa om Google te gelasten niet langer haar bestaande of nieuwe accounts op te schorten (vanwege schending van haar Google Ads policy) zal toewijzen. Hierna wordt uitgelegd waarom.

4.4.

Vast staat dat Vignette & Visa bij het aanmaken van haar account bij Google Ads de Advertentievoorwaarden met inbegrip van de Google Ads Policies heeft aanvaard. Op de voet van artikel 6:217 jo. 3:33 jo. 3.25 BW zijn partijen dan ook een overeenkomst aangegaan waarvan al deze voorwaarden onderdeel zijn.

Niet in geschil is bovendien dat Vignette & Visa niet slechts één account heeft geopend, maar op z’n minst 18, waarvan de meeste zijn opgeschort. Steeds opnieuw is dus tussen partijen een overeenkomst gesloten met acceptatie van de voorwaarden.

4.5.

Google stelt dat zij vanaf augustus 2023 accounts van Vignette & Visa heeft opgeschort, vanwege omzeiling van haar beleid. Vignette & Visa probeerde namelijk door steeds nieuwe accounts aan te maken toch advertenties te plaatsen. Google kon deze accounts opschorten, omdat deze vorm van omzeiling in strijd is met de Google Ads Policies (zie onder 2.5). In de kern gaat het in deze zaak echter om het advertentieverbod in de Google Ads Policies en de visie van Google dat de advertenties die Vignette & Visa voor haar diensten aanbiedt daarmee in strijd zijn. Vignette & Visa kan zich er niet achter verschuilen dat zij het beleid omtrent omzeiling en de advertentieverboden van Google niet kende. Zij heeft immers uitdrukkelijk ingestemd met de Google Ads Policies en had het beleid van te voren kunnen raadplegen.

Mag Google advertenties verbieden en accounts opschorten?

4.6.

Uitgangspunt is dat Google als online dienst in beginsel vrij is om te bepalen welke inhoud zij wel en niet wil toelaten op haar forum. Die vrijheid is verankerd in het recht op vrije meningsuiting (artikel 10 Europees verdrag voor de Rechten van de Mens) en het recht van vrijheid van onderneming (artikel 16 Handvest van de grondrechten van de Europese Unie). Dat laatste recht omvat ook contractsvrijheid (vrijheid om wel of niet te contracteren). Google is dus gerechtigd om advertenties te weigeren en accounts op te schorten, alsmede daarvoor beleid te bepalen (de Google Ads Policies). Google kan daarbij de belangen van consumenten en haar eigen reputatiebelang voor laten gaan op commerciële belangen van adverteerders (ook als het niet per definitie om illegale diensten gaat). Uit de Digital Services Act (hierna: DSA)^[4]volgt ook dat Google niet onrechtmatige content van zijn diensten kan weren ten behoeve van de consumentenbescherming.

4.7.

Aannemelijk is bovendien geworden dat de keuze van Google om specifiek advertenties voor vignetdiensten te verbieden, gerechtvaardigd is. Doel van dit beleid is om het risico voor gebruikers op misleiding te verkleinen en reputatieschade voor Google te voorkomen. Vignetdiensten zijn namelijk al geruime tijd onderwerp van aandacht van toezichthouders en consumentenorganisaties. Google heeft in haar conclusie van antwoord onder 57 in voetnoot 18 verwezen naar links waarin tot voorzichtigheid bij de aankoop van (onder andere) autobaanvignetten wordt gemaand. Reden voor deze voorzichtigheid is dat het meestal goedkoper is om vignetten via de officiële kanalen te kopen. Het gebruik van tussenpersonen wordt afgeraden, omdat de kosten die in rekening worden gebracht vaak disproportioneel hoger zijn of niet transparant. Daar tegenover staat dat de officiële sites vaak moeilijk toegankelijk zijn (en de betalingsmogelijkheden beperkt zijn). Sites van tussenpersonen kunnen beter inspelen op de behoeftes van de klant. Echter problematisch is dat vaak op niet transparante wijze disproportionele vergoedingen voor de te leveren diensten worden gevraagd. Of Vignette & Visa zich zelf ook schuldig maakt aan misleiding door hoge kosten in rekening te brengen is niet relevant. Het grofmazige beleid van Google op dit onderdeel geldt voor alle aanbieders van advertenties en verbiedt noodgedwongen ook advertenties voor niet-misleidende advertentiediensten. Google heeft afdoende betoogd dat zij niet anders kan, omdat de advertentiemarkt te groot is om een fijnmaziger systeem toe te passen. Aannemelijk is dat Vignette & Visa (zeker op de korte termijn) nadeel ondervindt van het niet kunnen plaatsen van advertenties. Ook al stelt Google dat er manieren zijn om hoog in de organische zoekresultaten te verschijnen en er andere platforms zijn, alleen al uit het enkele feit dat de omzet van Vignette & Visa drastisch is gedaald na het verbod blijkt dat het gebruik van advertenties op de zoekmachine van Google voor haar van groot belang is. Het belang van Google bij handhaving van haar gerechtvaardigde beleid weegt echter zwaarder. Tot slot kan Vignette & Visa geautoriseerd worden om te adverteren.

Het beleid voor overheidsdocumenten en officiële services biedt daar ruimte toe.

Ter zitting heeft Vignette & Visa betoogd dat op de markt voor vignetten voor

(Oost-)Europese landen waar zij zich op richt dat alleen voor Hongarije mogelijk is. Dat autorisatie kennelijk niet tot de mogelijkheden behoort komt voor haar rekening, nu zij willens en wetens voor het aanbieden van de dienst in deze landen heeft gekozen.

Schending mededingingsrecht?

4.8.

De vraag is of tegen deze achtergrond het verwijt van Vignette & Visa dat Google in strijd met artikel 102 VWEU en artikel 24 Mw misbruik van haar economische machtspositie maakt en dus onrechtmatig handelt, doel treft. Voorop staat dat dit kort geding zich niet leent voor een volledige beoordeling van deze mededingingsrechtelijke kwestie. Of (1) Google een dominante positie inneemt op de relevante markt (in geschil is ook om welke markt het gaat) en zo ja, of (2) Google misbruik maakt van deze positie door anders te handelen dan bij een op basis van prestaties berustende normale mededinging, (3) of door misbruik een beperking van de mededinging plaatsvindt waarvoor geen objectieve rechtvaardigingsgrond is, vergt een nader onderzoek waarvoor dit kort geding zich niet leent en dat in een bodemzaak thuishoort. Hierop vooruitlopend is echter op basis van de beoordeling van de volgende twee in het oog springende onderdelen vooralsnog voldoende aannemelijk geworden dat Google niet in strijd handelt met het mededingingsrecht.

4.9.

Vignette & Visa stelt dat Google haar ongelijk en discriminerend behandelt, omdat de grond voor opschorting van het Google-account op grond van een uitspraak van de Duitse voorzieningenrechter niet wordt toegepast op het Duitse bedrijf Barely Digital. Hierdoor is een ongelijk speelveld ontstaan, aldus Vignette & Visa. Dit standpunt wordt niet gevolgd. Van een ongelijke behandeling door Google is niet gebleken. Het advertentieverbod van Google geldt voor alle adverteerders in gelijke situaties. Dat Google de advertenties van Barely Digital momenteel wel toelaat gebeurt op last van een voorlopig oordeel van de Duitse rechter. Barely Digital bevindt zich dan ook niet in een situatie die gelijk is aan Vignette & Visa, maar in een uitzonderingspositie omdat zij in de Duitse procedure tegen Google (voorlopig) in het gelijk is gesteld. De bodemprocedure in deze zaak loopt nog. Dat Google op basis van deze voorlopige uitspraak in één Europees land haar advertentiebeleid niet heeft aangepast, valt te begrijpen. Dat wil nog niet zeggen dat zij daarmee erop gericht is om andere aanbieders van dezelfde dienst nadeel te berokkenen.

4.10.

Verder heeft er door het handelen van Google ook anderszins geen horizontale of verticale verstoring van de concurrentie plaatsgevonden. Google biedt zelf geen vignetdiensten aan en heeft er geen belang bij zelf concurrenten (als Vignette & Visa) te verdrijven (en de mededinging te beperken). Google mist door haar beleid zelfs omzet, omdat zij geen inkomsten krijgt voor de advertenties van Vignette & Visa. Zij buit bovendien door het advertentieverbod de adverteerder niet uit. Het gaat slechts om het toepassen van gerechtvaardigd beleid zoals hiervoor omschreven.

4.11.

Ten slotte heeft Vignette & Visa nog een beroep gedaan op artikel 4 van de P2B-verordening, waarop Google inbreuk zou maken. Nu zij deze stelling – mede in het licht van het hiervoor overwogene – onvoldoende heeft toegelicht, leidt ook dit niet tot toewijzing van de vordering.

4.12.

Gelet op het voorgaande zal de vordering worden afgewezen.

4.13.

Vignette & Visa zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Google worden begroot op:

- griffierecht € 688,00

- salaris advocaat 1.107,00

- nakosten
178,00

Totaal € 1.973,00

5.De beslissing

De voorzieningenrechter

5.1.

weigert de gevraagde voorziening,

5.2.

veroordeelt Vignette & Visa in de proceskosten, aan de kant van Google tot op heden begroot op € 1.973,00, te vermeerderen met € 92,00 en de kosten van betekening indien het vonnis moet worden betekend,

5.3.

verklaart de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. I.H.J. Konings, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. G.H. Felix, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 30 april 2024.^[5]