ECLI:NL:RBAMS:2024:1602

• Datum uitspraak: 22 maart 2024
• Publicatiedatum: 22 maart 2024
• Zaaknummer: 23/3454
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: H.J.M. Baldinger
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Afwijzing aanvraag urgentieverklaring in het kader van de Toeslagenaffaire

Op 22 maart 2024 heeft de Rechtbank Amsterdam uitspraak gedaan in de zaak van eiseres, een alleenstaande moeder uit Amstelveen, die een aanvraag om een urgentieverklaring had ingediend. Eiseres is slachtoffer van de Toeslagenaffaire en had in 2019 een stadsvernieuwingsurgentie gekregen, maar kwam niet in aanmerking voor een nieuwbouw eengezinswoning vanwege schulden bij de Belastingdienst. Eiseres woont momenteel in een huurwoning en heeft geen acute huisvestingsproblemen, maar ervaart problemen met haar buren. De rechtbank heeft de aanvraag om urgentie afgewezen, omdat er geen sprake is van een urgent huisvestingsprobleem. Eiseres heeft een lopend huurcontract en kan haar situatie op andere manieren oplossen, zoals door het aangaan van een gesprek met de buren of het inschakelen van de woningcorporatie. De rechtbank oordeelt dat de hardheidsclausule niet van toepassing is, omdat er geen sprake is van een acute noodsituatie. Eiseres heeft niet voldoende stappen ondernomen om het probleem met de buren op te lossen en kan zich wenden tot het Steunpunt Toeslagenaffaire voor verdere ondersteuning.

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

Bestuursrecht

zaaknummer: AMS 23/3454

uitspraak van de enkelvoudige kamer van 22 maart 2024 in de zaak tussen

[eiseres] , woont in Amstelveen, eiseres

(gemachtigde: mr. B.B.A. Willering),

en

het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amstelveen , verweerder

(gemachtigde: mr. C. van Splunder).

Inleiding

1.1.

In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank het beroep van eiseres tegen de afwijzing van haar aanvraag om een urgentieverklaring.

1.2.

Verweerder heeft deze aanvraag met het besluit van 13 december 2022 afgewezen. Met het bestreden besluit van 24 februari 2023 op het bezwaar van eiseres is verweerder bij de afwijzing van de aanvraag gebleven.

1.3.

Eiseres heeft tegen het bestreden besluit beroep ingesteld. Verweerder heeft op het beroep gereageerd met een verweerschrift.

1.4.

De rechtbank heeft het beroep op 12 maart 2024 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen: eiseres, de gemachtigde van eiseres en de gemachtigde van verweerder.

Beoordeling door de rechtbank

2.1.

De rechtbank beoordeelt of verweerder de aanvraag van eiseres om een urgentieverklaring op goede gronden heeft afgewezen. Zij doet dat aan de hand van de beroepsgronden van eiseres.

2.2.

De rechtbank is van oordeel dat het beroep ongegrond is
. Hierna legt de rechtbank uit hoe zij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.

2.3.

De voor de beoordeling van het beroep belangrijke wet- en regelgeving is te vinden in de bijlage bij deze uitspraak.

Achtergrond van de zaak

3. De rechtbank gaat uit van de volgende feiten en omstandigheden. Eiseres is een alleenstaande moeder met drie minderjarige zonen. Zij heeft in 2019 een stadsvernieuwingsurgentie gekregen. Zij had toen schulden bij de Belastingdienst en kwam hierdoor niet in aanmerking voor een nieuwbouw eengezinswoning. Eiseres heeft toen wel een andere huurwoning aangeboden gekregen en geaccepteerd. Dit is haar huidige huurwoning. Eiseres woont hier nu een aantal jaren en zij voelt zich hier angstig en bezorgd. De ouderen in de flat zeggen last te hebben van haar kinderen. De kinderen kunnen soms druk zijn bij het spelen en de buren hebben eiseres hierover op een vijandige toon aangesproken. Als alleenstaande moeder voelt eiseres zich hierdoor onveilig.

Het bestreden besluit

4. Verweerder heeft zich in het bestreden besluit op het standpunt gesteld dat in het geval van eiseres geen sprake is van een urgent huisvestingsprobleem. Eiseres heeft een huurwoning op grond van een lopend huurcontract. Het toekennen van urgentie vanwege een burenruzie, zoals hier aan de orde, zou te veel druk leggen op de reeds overspannen sociale woningmarkt in de regio Amstelveen. Volgens verweerder kan ook het probleem dat hier speelt redelijkerwijs op een andere wijze worden opgelost. Eiseres kan de situatie aankaarten bij de wijkagent en bij de woningcorporatie. De woningcorporatie kan zo nodig bezien of er een mogelijkheid is voor woningruil. Tot slot kan eiseres ook afspraken maken met haar kinderen over waar en hoe er wordt gespeeld. Eiseres heeft vooralsnog niet voldoende inzet getoond voor het oplossen van het woonprobleem. Eiseres staat niet ingeschreven op Woningnet en zij heeft geen melding gedaan van het probleem bij de aangewezen instanties. Voor toepassing van de hardheidsclausule ziet verweerder geen aanleiding nu er geen sprake is van een acute noodsituatie.

Standpunten van partijen

5.1.

Eiseres stelt dat verweerder haar een urgentieverklaring moet geven. Zij is slachtoffer van de toeslagenaffaire. In de brochure van de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UTH) staat dat de gemeente slachtoffers van de toeslagenaffaire, zoals eiseres, moet helpen bij problemen met wonen. Eiseres is erg angstig in haar woning en voelt zich bedreigd door de buren. Volgens eiseres zijn de buren begonnen met een handtekeningenactie om ervoor te zorgen dat eiseres met haar kinderen vertrekt uit de flat.

5.2.

In het verweerschrift is verweerder bij zijn standpunt gebleven dat er geen sprake is van een urgent huisvestingsprobleem en dat eiseres de situatie zelf kan oplossen. Aanvullend heeft verweerder overwogen dat de woonproblematiek waar de folder van de UTH op doelt, problemen met het betalen van de huur of verlies van de woning als gevolg van de toeslagenaffaire betreft. Woonproblemen door conflicten met de buren vallen daar niet onder. In het geval van eiseres is er geen sprake van problemen als bedoeld in de genoemde folder.

Het oordeel van de rechtbank

Is er sprake van een urgent huisvestingsprobleem?

6. Met verweerder is de rechtbank van oordeel dat er geen sprake is van een urgent huisvestingsprobleem. Eiseres beschikt immers over een woning en zij woont ook feitelijk in deze woning met haar kinderen. Er is geen sprake van een (dreigende) dakloosheid. Op de zitting is eiseres gevraagd om de stelling over de handtekeningenactie van de buren om eiseres ‘uit de flat te krijgen’ toe te lichten. Uit de toelichting hierover op de zitting is niet gebleken dat de woningcorporatie voornemens is om het huurcontract te ontbinden vanwege (vermeende) overlast dan wel ontruiming van de woning of iets dergelijks. Eiseres heeft in feite geen huisvestingsprobleem, maar een conflict met de buren in de flat over (vermeende) (geluids)overlast door de kinderen van eiseres. De rechtbank kan zich goed voorstellen dat het conflict met de buren heel vervelend is voor eiseres. Maar dit vormt geen reden om te zeggen dat van eiseres in redelijkheid niet meer gevraagd kan worden gebruik te maken van de woning.

Kan het huisvestingsprobleem op een andere wijze worden opgelost?

7. De rechtbank is met verweerder van oordeel dat het probleem dat hier aan de orde is, op een andere wijze kan worden opgelost. Eiseres heeft op de zitting meegedeeld dat zij intussen het probleem met de buren heeft aangekaart bij de woningcorporatie en dat zij hierbij ook heeft verzocht om een woningruil. Daarmee heeft eiseres een aantal stappen gezet om het woonprobleem op te lossen, maar wat eiseres nog niet heeft gedaan is het gesprek aangaan met de buren, met behulp van een bemiddelaar van bijvoorbeeld de woningcorporatie of het buurtteam dan wel met tussenkomst van de wijkagent. In zo’n gesprek over de vermeende overlast kan geprobeerd worden tot onderlinge afspraken te komen die erop gericht zijn dat zowel eiseres met haar kinderen alsook de buren prettig kunnen wonen in de flat. Nu dit gesprek nog niet heeft plaatsgevonden, kan niet gezegd worden dat eiseres er alles aan heeft gedaan om het probleem op een andere wijze op te lossen.

Kan eiseres een geslaagd beroep doen op de hardheidsclausule?

8.1.

In het geval een algemene weigeringsgrond aan de orde is, is verweerder bevoegd om alsnog met toepassing van de hardheidsclausule een urgentieverklaring toe te kennen. De invulling van en toepassing van de hardheidsclausule behoort tot de discretionaire bevoegdheid van verweerder. Verweerder heeft een zeer terughoudend beleid ten aanzien van het verlenen van urgentieverklaringen op grond van de hardheidsclausule. Dit beleid komt erop neer dat de hardheidsclausule alleen wordt toegepast in zeer incidentele noodsituaties, waarbij gedacht moet worden aan levensbedreigende of daarmee vergelijkbare gevallen.

8.2.

De rechtbank is van oordeel dat verweerder in dit geval geen aanleiding heeft hoeven zien om de hardheidsclausule toe te passen. Eiseres beschikt over een woning en zij dreigt niet dakloos te worden. Het conflict met de buren is weliswaar vervelend te noemen, maar er is geen sprake van een incidentele noodsituatie.

8.3.

De rechtbank overweegt ten overvloede nog het volgende. Op zitting heeft de gemachtigde van eiseres toegelicht dat eiseres slachtoffer is van de toeslagenaffaire. Ook heeft de gemachtigde van eiseres nader toegelicht dat eiseres in 2019 in het kader van de stadsrenovatie urgentie kreeg en dat toen is bezien of zij in aanmerking kwam voor een eengezinswoning. Dat was niet het geval vanwege schulden bij de Belastingdienst. Als gevolg van de toeslagenaffaire zijn die schulden nu van de baan. Volgens de gemachtigde zou eiseres, met de wetenschap van nu, in aanmerking moeten komen voor een eengezinswoning die zij destijds is misgelopen door onterechte schulden. Verweerder heeft in reactie hierop meegedeeld dat eiseres zich kan wenden tot het Steunpunt Toeslagenaffaire van de gemeente. De gemachtigde van eiseres heeft toegezegd hieraan gehoor te zullen geven.

8.4.

De rechtbank geeft eiseres mee om alle mogelijk in haar bezit zijnde bewijsstukken met betrekking tot de toeslagenaffaire mee te nemen naar het Steunpunt Toeslagenaffaire van de gemeente. Dat kunnen stukken zijn die inzichtelijk maken welk nadeel zij precies als slachtoffer van de toeslagenaffaire heeft ondervonden of stukken over eventueel lopende procedures die verband houden met de toeslagenaffaire. Zo kan het Steunpunt Toeslagenaffaire van de gemeente een compleet beeld vormen van het nadeel dat eiseres heeft ondervonden en kan het Steunpunt Toeslagenaffaire vervolgens bezien of eiseres hulp kan worden geboden wat betreft huisvesting. Als het onderzoek van het Steunpunt Toeslagenaffaire bevindingen oplevert dat eiseres in 2019 zonder de schulden bij de Belastingdienst in aanmerking zou zijn gekomen voor een eengezinswoning, dan kan verweerder wellicht bezien of de hardheidsclausule ruimte biedt om eiseres een urgentie te verlenen.

Conclusie en gevolgen

9. Het beroep is ongegrond. Dat betekent dat eiseres geen gelijk krijgt. Eiseres krijgt daarom het griffierecht niet terug. Zij krijgt ook geen vergoeding van haar proceskosten.

Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan door mr. H.J.M. Baldinger, rechter, in aanwezigheid van mr. G. dos Santos 't Hoen, griffier. De uitspraak is uitgesproken in het openbaar op 22 maart 2024.

griffier

rechter

Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:

Informatie over hoger beroep

Een partij die het niet eens is met deze uitspraak, kan een hogerberoepschrift sturen naar de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State waarin wordt uitgelegd waarom deze partij het niet eens is met deze uitspraak. Het hogerberoepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop deze uitspraak is verzonden. Kan de indiener de behandeling van het hoger beroep niet afwachten, omdat de zaak spoed heeft, dan kan de indiener de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State vragen om een voorlopige voorziening (een tijdelijke maatregel) te treffen.

Bijlage: voor deze uitspraak belangrijke wet- en regelgeving

Huisvestingsverordening gemeente Amstelveen 2022

Artikel 2.9.5 Algemene weigeringsgronden urgentieverklaring

1. Burgemeester en wethouders weigeren de urgentieverklaring indien naar hun oordeel sprake is van één of meerdere van de volgende omstandigheden:

a. […];

b. er is geen sprake van een urgent huisvestingsprobleem;

c. de aanvrager kon het huisvestingsprobleem redelijkerwijs voorkomen of kan het huisvestingsprobleem redelijkerwijs op een andere wijze oplossen;

Artikel 2.9.11 Bijzondere omstandigheden

Burgemeester en wethouders zijn, indien toepassing van deze verordening zou leiden tot weigering van een urgentieverklaring, bevoegd om in bijzondere omstandigheden toch een urgentieverklaring toe te kennen indien:

weigering van een urgentieverklaring leidt tot een schrijnende situatie; en,

sprake is van bijzondere, bij het vaststellen van de verordening onvoorziene, omstandigheden die gelet op het doel van de verordening redelijkerwijs toch een grond voor de verlening van een urgentieverklaring zouden kunnen zijn.

Uitvoeringsregels Wonen Amstelveen 2019

2.2

Uitwerking algemene weigeringsgronden

Hieronder wordt eerst cursief de in de huisvestingsverordening opgenomen algemene weigeringsgrond geciteerd. Daarna wordt de in deze beleidsregels gegeven uitwerking weergegeven.

Burgemeester en wethouders weigeren de urgentieverklaring indien naar hun oordeel sprake is van één of meerdere van de volgende omstandigheden (cursief wordt de desbetreffende bepaling uit de huisvestingsverordening geciteerd):

[…];

er is geen sprake van een urgent huisvestingsprobleem ;

Er is sprake van een urgent huisvestingsprobleem als het huishouden van aanvrager dakloos is of zeer binnenkort dakloos zal worden. Met dakloosheid wordt gelijkgesteld de situatie waarin het huishouden van aanvrager naar het oordeel van burgemeester en wethouders als gevolg van een probleem met de huisvesting redelijkerwijs geen gebruik meer geacht wordt te kunnen maken van de tot dan toe bewoonde woning. In de volgende gevallen is in ieder geval op zichzelf staand geen sprake van een urgent huisvestingsprobleem:

• de huidige woning verkeert in slechte staat;

• het huishouden van aanvrager is te klein of te groot behuisd;

• de aanvrager is als gevolg van medische klachten niet meer in staat om de huidige woning of de daarbij behorende tuin zelf te onderhouden;

• de aanvrager wil of moet vanwege zijn werk naar Amstelveen verhuizen;

• de aanvrager woont op dit moment bij een ander huishouden in;

• de aanvrager gaat scheiden of is gescheiden maar bewoont nog met de (ex)partner één woning;

• de aanvrager wordt uit detentie vrijgelaten;

• de aanvrager bewoont thans woonruimte op grond van een tijdelijke huurovereenkomst, welke binnenkort afloopt of bewoonde woonruimte op grond van een inmiddels afgelopen tijdelijke huurovereenkomst.

de aanvrager kon het huisvestingsprobleem redelijkerwijs voorkomen of kan het huisvesting s probleem redelijkerwijs op een andere wijze oplossen ;

Hiervan is in ieder geval sprake als:

• de aanvrager er niet alles wat redelijkerwijs tot zijn mogelijkheden behoort aan heeft gedaan om het huisvestingsprobleem te voorkomen of op te lossen;

• de aanvrager in de periode dat aannemelijk werd dat hij een huisvestingsprobleem zou gaan krijgen, tot een jaar voorafgaand aan zijn aanvraag, een, ook voor zijn huidige situatie, passende regulier aangeboden woning heeft geweigerd;

• in de twee jaar direct voorafgaand aan zijn aanvraag een urgentie heeft gekregen voor hetzelfde huisvestingsprobleem als dat nu aan zijn aanvraag ten grondslag ligt;

• de aanvrager heeft gelet op zijn inkomen of vermogen de middelen om zelf in een oplossing voor het huisvestingsprobleem te voorzien;

• aanvrager in de periode dat aannemelijk werd dat hij een huisvestingsprobleem zou gaan krijgen niet zo vaak als mogelijk op via het reguliere aanbod van corporaties aangeboden voor hem passende woonruimte heeft gereageerd. De zinsnede "zo vaak als mogelijk" in de vorige zin moet gelezen worden als "tenminste twee maal per week, voor zover er tenminste twee keer per week voor hem passende woonruimte werd aangeboden";

• de aanvrager binnen een, gelet op de aard en ernst van het huisvestingsprobleem, binnen een redelijke termijn zelf, gelet op zijn inschrijfduur als woningzoekende, geacht wordt een woning te kunnen vinden binnen de gemeente Amstelveen.