ECLI:NL:RBAMS:2023:6646

• Datum uitspraak: 12 oktober 2023
• Publicatiedatum: 24 oktober 2023
• Zaaknummer: C/13/732380 / HA RK 23-119
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: J.W. Bockwinkel
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Voorlopig deskundigenbericht in een gendertransitietraject met medische aansprakelijkheid

In deze zaak heeft de Rechtbank Amsterdam op 12 oktober 2023 een beschikking gegeven in een verzoekschrift van [verzoekster] tegen de STICHTING VUMC. [Verzoekster] heeft als onderdeel van een gendertransitietraject aangezichtoperaties ondergaan in het VUmc, waarbij zij stelt dat zij niet correct is geïnformeerd over de ingreep en dat er medisch onzorgvuldig is gehandeld, wat heeft geleid tot een zenuwbeschadiging. De rechtbank heeft het verzoek van [verzoekster] om een voorlopig deskundigenbericht te bevelen toegewezen, omdat het verzoek voldoet aan de wettelijke vereisten en er geen afwijzingsgronden zijn. De rechtbank benoemt dr. R.H. Schepers als deskundige, die de medische behandeling en de verwijten van [verzoekster] zal onderzoeken. De rechtbank heeft de vraagstelling voor de deskundige vastgesteld en benadrukt dat partijen wettelijk verplicht zijn om mee te werken aan het onderzoek. Tevens is er een voorschot van € 4.000 vastgesteld voor de kosten van de deskundige, die door [verzoekster] moet worden gedeponeerd. De rechtbank heeft ook het inzage- en blokkeringsrecht van [verzoekster] in het kader van het deskundigenonderzoek benoemd, wat inhoudt dat zij als eerste het conceptrapport van de deskundige ontvangt. De rechtbank heeft verder richtlijnen gegeven voor de uitvoering van het onderzoek door de deskundige, inclusief de verplichting om partijen in de gelegenheid te stellen opmerkingen te maken over het concept-rapport.

Uitspraak

RECHTBANK Amsterdam

Civiel recht

Zaaknummer / rekestnummer: C/13/732380 / HA RK 23-119

Beschikking van 12 oktober 2023

in de zaak van

[verzoekster] ,

wonende te [woonplaats] ,

verzoekster,

hierna te noemen: [verzoekster] ,

advocaat: mr. H.J. Oosterhagen,

tegen

STICHTING VUMC ,

gevestigd te Amsterdam,

verweerster,

hierna te noemen: VUmc,

advocaat: mr. J.A. de Clerck.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het verzoekschrift van [verzoekster] ,

- het verweerschrift van VUmc,

- de brief van de rechtbank van 8 augustus 2023 aan partijen met daarin een voorstel voor de vragen aan de deskundige,

- het proces-verbaal van de mondelinge behandeling, die heeft plaatsgevonden op

10 augustus 2023,

- de correspondentie van de griffier met partijen over de te benoemen deskundige.

2. Het verzoek

2.1.

[verzoekster] heeft als onderdeel van een gendertransitietraject aangezichtoperaties laten verrichten in het ziekenhuis van VUmc. Deze operaties zijn uitgevoerd onder de noemer van Facial Feminization Surgery (FFS), de vervrouwelijking van het gelaat.

2.2.

[verzoekster] verwijt VUmc (in de persoon van dr. [naam] ) dat zij op 23 augustus 2018 niet is geïnformeerd over de uit te voeren ‘cat eye operatie’ en dat zij bij de eerste operatie op 12 november 2018 als gevolg van medisch onzorgvuldig handelen een zenuwbeschadiging heeft opgelopen, waardoor zij nu een lui oog heeft. Ten derde verwijt [verzoekster] VUmc dat dr. [naam] in 2018 [verzoekster] niet
schriftelijk om toestemming heeft gevraagd voor het uitvoeren van de ingreep.

2.3.

Het verzoekschrift van [verzoekster] strekt ertoe dat de rechtbank een voorlopig

deskundigenbericht zal bevelen.

2.4.

VUmc verzet zich niet tegen benoeming van een deskundige, maar wel tegen benoeming van de door [verzoekster] voorgestelde deskundige en (de formulering van) een aantal onderdelen van de door haar voorgestelde vraagstelling.

3. De beoordeling

Het verzoek

3.1.

Het verzoekschrift strekt ertoe dat de rechtbank een voorlopig deskundigenbericht beveelt. Het verzoek voldoet aan de wettelijke vereisten van artikel 202 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en er zijn geen afwijzingsgronden. Dit betekent dat het verzoek toewijsbaar is.

De deskundige

3.2.

De rechtbank zal dr. R.H. Schepers als deskundige benoemen. Dr. Schepers beschikt over de vereiste deskundigheid en heeft aan de griffier meegedeeld bereid te zijn om het deskundigenonderzoek uit te voeren, vrij te staan ten opzichte van partijen en (anders dan [verzoekster] bij de mondelinge behandeling veronderstelde) geen samenwerkingsverband met VUmc te hebben.

De vragen

3.3.

Partijen hebben tijdens de mondelinge behandeling grotendeels overeenstemming bereikt over de aan de deskundige voor te leggen vragen. De rechtbank heeft de vraagstelling, aan de hand van haar voorstel en met inachtneming van de opmerkingen van partijen, definitief vastgesteld, zoals in de beslissing opgenomen.

Het horen van [verzoekster] en de behandelend arts

3.4.

De rechtbank laat het ter beoordeling van de deskundige of hij het nodig acht om [verzoekster] en/of de behandelend arts te bevragen. De keuze om een en/of ander wel of niet te doen, dient in het rapport te worden toegelicht. De rechtbank ziet geen aanleiding om de deskundige op voorhand te verplichten om als de één wordt gehoord, ook de ander te horen.

Voorschot

3.5.

De rechtbank ziet geen aanleiding om af te wijken van het wettelijk uitgangspunt dat het voorschot op de kosten van de door de verzoekende partij moet worden gedeponeerd. Omdat [verzoekster] met een toevoeging procedeert, zal het voorschot op de voet van artikel 195 in verbinding met artikel 199 lid 3 Rv in debet worden gesteld.

3.6.

De deskundige heeft aan de griffier meegedeeld dat hij vooralsnog uitgaat van een tijdsbesteding van acht uren en een uurtarief van € 325 (excl. btw). De rechtbank zal het voorschot aan de hand hiervan bepalen, met enige marge, op € 4.000 (incl. btw).

3.7.

De rechtbank zal na afronding van het deskundigenonderzoek, dan wel zo spoedig daarna, in het geval er geen procedure tussen partijen wordt ingesteld, op grond van artikel 205 lid 2 Rv bepalen welk deel van de kosten van de deskundige elk der partijen moet dragen en partijen dienovereenkomstig veroordelen tot voldoening daarvan aan de griffier. Voor deze beslissing is de inhoud van het rapport van de deskundigen van belang. Partijen krijgen te zijner tijd gelegenheid om zich hierover uit te laten.

Blokkeringsrecht

3.8.

De rechtbank overweegt ambtshalve dat nu het onderzoek door de deskundige een medisch onderzoek is waarvoor geen geneeskundige behandelingsovereenkomst bestaat, [verzoekster] het inzage- en blokkeringsrecht heeft als bedoeld in artikel 7:464 lid 2 sub b van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dit betekent dat [verzoekster] als eerste het conceptrapport van de deskundige moet ontvangen en vervolgens, als zij bij dat rapport haar blokkeringsrecht niet heeft uitgeoefend, ook als eerste het definitieve rapport van de deskundige ontvangt. De deskundige zal daarom moeten handelen als hierna in de beslissing is opgenomen. De rechtbank wijst er overigens op dat, als [verzoekster] van haar blokkeringsrecht gebruik maakt, de rechtbank daaruit de gevolgtrekking kan maken die zij in de gegeven omstandigheden geraden acht

Slotopmerkingen

3.9.

De rechtbank wijst erop dat partijen wettelijk verplicht zijn om mee te werken aan

het onderzoek door de deskundige. De rechtbank zal deze verplichting uitwerken zoals

nader onder de beslissing omschreven. Wordt aan een van deze verplichtingen niet voldaan,

dan kan de rechtbank daaruit de gevolgtrekking maken die zij geraden acht, ook in het

nadeel van de desbetreffende partij.

3.10.

Indien een partij desgevraagd of op eigen initiatief schriftelijke opmerkingen en

verzoeken aan de deskundige doet toekomen, dient zij daarvan meteen afschrift aan de

wederpartij te verstrekken.

4. De beslissing

De rechtbank

4.1.

beveelt een onderzoek door een deskundige ter beantwoording van de volgende

vragen:

Inleiding

In deze zaak staat het handelen van dr. [naam] , MKA-chirurg, ter discussie. Uw onderzoek(s-rapport) heeft als doel dat de rechter over het handelen van de betrokken arts kan oordelen; is er juist gehandeld door de arts? Het handelen van de betrokken arts moet de rechter toetsen aan een norm die wordt geduid als de norm van het goed hulpverlenerschap. Die norm vereist kennis van de medisch professionele standaard en de manier waarop de betrokken arts de geneeskundige behandeling heeft verricht. Om die toets te kunnen doen, is het noodzakelijk dat de rechter door u als medische deskundige wordt voorgelicht, om zo voorzien te worden van feitelijke informatie over de medische praktijk en het handelen van de betrokken arts. U wordt als medisch deskundige niet gevraagd om te oordelen over de aansprakelijkheid. Bij uw beoordeling moet u dan ook uit gaan van objectieve maatstaven. Leeftijd, rang en ervaring van de arts zijn voor de toets niet van belang.

In dit kader worden u onderstaande vragen gesteld. Het zal niet mogelijk zijn om alle vragen met zekerheid te beantwoorden. Van u wordt ook niet gevraagd zekerheid te geven. Wel wordt gevraagd of u, vanuit uw kennis en ervaring op uw vakgebied, de geformuleerde vragen wilt beantwoorden, naar de stand van de wetenschap op het moment waarop de geneeskundige behandeling plaats had, uw antwoorden te motiveren en zo mogelijk te verwijzen naar relevante literatuur.

Het begrip ‘medisch professionele standaard’ moet u steeds opvatten als het geheel van regels en normen waaraan de hulpverlener is gehouden, die blijken uit de opleiding(s-eisen) voor medici, inzichten en ervaring uit de geneeskundige praktijk, wetenschappelijke literatuur, protocollen en gedragsregels.

Onderzoek

Het staat u vrij om op ieder moment personen – waaronder mevrouw [verzoekster] en de behandelend arts – te horen, aanvullend onderzoek te verrichten en/of nadere gegevens op te vagen indien u dat wenselijk acht voor de beantwoording van de aan u gestelde vragen. Wilt u in voorkomend geval in uw rapport beschrijven welke personen u heeft gehoord en wat met hen is besproken, welk aanvullend onderzoek u heeft verricht en/of een afschrift van de opgevraagde gegevens als bijlage voegen bij uw rapport?

Hoe hoort het in het algemeen te gaan?

[verzoekster] verwijt VUmc (in de persoon van dr. [naam] ) dat zij op 23 augustus 2018 niet is geïnformeerd over de ‘cat eye operatie’ en dat zij op 12 november 2018 als gevolg van medisch onzorgvuldig handelen een zenuwbeschadiging heeft opgelopen, waardoor zij nu een lui oog heeft. Ten derde verwijt [verzoekster] VUmc dat zij niet
schriftelijk om toestemming is gevraagd voor het uitvoeren van de ingreep. U wordt verzocht uw onderzoek te richten op de medische behandeling vanaf augustus 2018 tot en met de laatste controle op 17 juli 2019 en de verwijten die mevrouw [verzoekster] het ziekenhuis maakt.

1. a. Kunt u voor de verschillende stadia van de geneeskundige behandeling waar het hier over gaat, aangeven waaruit deze moet bestaan volgens de binnen de beroepsgroep bestaande professionele standaard?

b. Wilt u daarbij zoveel mogelijk verwijzen naar richtlijnen, protocollen en literatuur, en de (digitale) vindplaats daarvan vermelden?

c. Kunt u bij de verschillende stadia van de geneeskundige behandeling aangeven of met de bepaalde handelwijze wordt beoogd een specifiek omschreven medisch doel te bereiken?

d. Zo ja, welk doel?

e. Zijn er meerdere mogelijkheden van behandeling?

f. Zo ja, voor welke mogelijke behandeling is in dit geval gekozen?

g. Kunt u aangeven of er binnen de beroepsgroep bestaande medisch professionele standaard iets bekend is over het verschil in resultaat van de behandelingen?

2. Kunt u aangeven hoe betrokkene had moeten worden geïnformeerd over de ingrepen op

12 november 2018 en 1 mei 2019?

Hoe is het in dit geval gegaan?

3 a. Kunt u op basis van de beschrijving in het medisch dossier en uw bevindingen bij eventueel lichamelijk onderzoek, voor zover verricht, een beschrijving geven van de geneeskundige behandeling zoals op 12 november 2018 is verricht bij betrokkene?

b. Voor zover een handeling niet duidelijk is, wilt u dit dan aangeven onder opgave van redenen?

c. Is het voor u mogelijk aan te geven hoe betrokkene is geïnformeerd over de diverse onderdelen van de FFS-behandeling? Kunt u specifiek ingaan op de informatie die is gegeven in verband met de zg. ‘cat eye operatie’?

d. Kunt u voor zover mogelijk aangeven of betrokkene toestemming heeft gegeven voor de verschillende stadia van de behandeling?

e. Zou een redelijk handelend patiënt hebben afgezien van (een of meer onderdelen van) de behandeling?

f. Wat zijn uw ervaringen met het wel of niet verlenen van toestemming voor deze ingreep door patiënten die daarover dezelfde informatie hebben ontvangen als betrokkene?

U moet vraag 4 zo feitelijk mogelijk beantwoorden. U hoeft niet aan te geven in hoeverre een eventuele afwijking aanvaardbaar, redelijk of verwijtbaar is.

4 a. Kunt u aangeven of naar uw oordeel de behandelend arts(en) heeft/hebben gehandeld volgens de op dat moment voor hem geldende professionele standaard?

b. Als er niet volgens de professionele standaard is gehandeld, kunt u dan aangeven in hoeverre dat niet is gebeurd en hoe er anders had moeten en kunnen worden gehandeld?

c. Kunt u aangeven of een deskundige met een andere opvatting in dit geval tot een andere conclusie was gekomen dan waartoe u komt?

d. Als inderdaad een deskundige met een andere opvatting in dit geval tot een ander oordeel was gekomen: kunt u aangeven wat die conclusie zou zijn geweest?

Overig

5. Heeft u nog opmerkingen die van belang zouden kunnen zijn voor de beoordeling van deze zaak?

4.2.

benoemt tot deskundige:

de heer dr. R.H. Schepers

correspondentieadres:

[adres]

[adres]
[adres]

telefoon: [telefoonnummer]

e-mailadres: [e-mailadres]

4.3.

bepaalt dat de griffier een afschrift van deze beschikking aan de deskundige zal toezenden,

het voorschot

4.4.

bepaalt het voorschot op de kosten van de deskundige op € 4.000 (incl. btw),

4.5.

bepaalt dat het voorschot ten laste van [verzoekster] door de griffier zal worden betaald aan de deskundige, ten laste van ’s Rijks kas en dat dit bedrag hangende de procedure voorlopig in debet wordt gesteld,

het onderzoek

4.6.

bepaalt dat [verzoekster] zo spoedig mogelijk het procesdossier in afschrift aan de deskundige moet toesturen,

4.7.

wijst de deskundige erop dat:

- de deskundige voor aanvang van het onderzoek kennis moet nemen van de Gedragscode voor gerechtelijk deskundigen in civielrechtelijke en bestuursrechtelijke zaken én van de Leidraad deskundigen in civiele zaken (beide te raadplegen op www.rechtspraak.nl),

- de deskundige het onderzoek pas begint na het bericht van de griffier omtrent betaling van het voorschot,

- de deskundige het onderzoek onmiddellijk staakt en contact opneemt met de griffier, als tijdens de uitvoering van de werkzaamheden het voorschot niet toereikend blijkt te zijn,

4.8.

bepaalt dat partijen nadere inlichtingen en gegevens aan de deskundige moeten verstrekken als de deskundige daarom vraagt,

het schriftelijk rapport

4.9.

draagt de deskundige op om uiterlijk
drie maanden na het bericht van de griffier omtrent de betaling een schriftelijk en ondertekend rapport in drievoud ter griffie van de rechtbank in te leveren, met een gespecificeerde declaratie,

4.10.

schrijft de deskundige voor dat hij bij het onderzoek partijen in de gelegenheid moet stellen opmerkingen te maken en verzoeken te doen, en dat uit het schriftelijk bericht van de deskundige moet blijken of aan dit voorschrift is voldaan, terwijl in het bericht tevens melding moet worden gemaakt van de inhoud van die opmerkingen en verzoeken;

4.11.

bepaalt dat de deskundige een concept van het rapport eerst aan [verzoekster] zal toezenden en dat hij schriftelijk aan VUmc zal laten weten dat hij het concept-rapport aan [verzoekster] heeft gezonden;

- bepaalt dat de deskundige, als [verzoekster] zijn blokkeringsrecht niet binnen veertien dagen, dan wel een door partijen nader overeen te komen termijn, heeft uitgeoefend, zijn concept-rapport vervolgens aan VUmc zal toezenden;

- bepaalt dat de deskundige partijen vervolgens in de gelegenheid zal stellen opmerkingen over het concept te maken en dat hij in zijn rapport moet vermelden of aan dit voorschrift is voldaan en waaruit die opmerkingen bestaan, alsmede zijn reactie daarop;

- bepaalt dat partijen binnen vier weken dienen te reageren op het concept-rapport van de deskundige nadat dit aan partijen is toegezonden en dat partijen bij de deskundige geen gelegenheid hebben op elkaars opmerkingen en verzoeken naar aanleiding van het concept-rapport te reageren,

- bepaalt dat de deskundige zijn definitieve rapport eerst aan [verzoekster] zal toezenden en dat hij schriftelijk aan VUmc zal laten weten dat hij het definitieve rapport aan [verzoekster] heeft gezonden;

- bepaalt dat de deskundige, als [verzoekster] zijn blokkeringsrecht niet binnen veertien dagen, dan wel een door partijen nader overeen te komen termijn, heeft uitgeoefend, zijn definitieve rapport vervolgens aan de rechtbank zal toezenden, met afschrift aan VUmc;

- bepaalt dat de deskundige, als [verzoekster] zijn blokkeringsrecht heeft uitgeoefend, daarvan schriftelijk bericht zal geven aan de rechtbank, met afschrift aan VUmc.

Deze beschikking is gewezen door mr. J.W. Bockwinkel, rechter, bijgestaan door

mr. A. Chu, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 12 oktober 2023.

De griffier is buiten staat deze beschikking mede te ondertekenen.