ECLI:NL:RBAMS:2023:6246

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel

zaaknummer / rolnummer: C/13/737950 / KG ZA 23-733 EAM/EB

Vonnis in kort geding van 4 oktober 2023

in de zaak van

1. de vennootschap naar buitenlands recht

TAGIUK GOLD LLC,

2. de vennootschap naar buitenlands recht

SAFONATT SERVICES LLC,

beide gevestigd te Nome, Alaska, Verenigde Staten van Amerika,

eiseressen bij gelijkluidende dagvaardingen van 12 september 2023,

advocaat mr. J. Faas te Groningen,

tegen

1. de naamloze vennootschap

ING BANK N.V.,

gevestigd te Amsterdam,

advocaat mr. M.E.G. Murris te Utrecht,

2. de coöperatie

COÖPERATIEVE RABOBANK U.A.,

gevestigd te Utrecht,

advocaat mr. J. Derksen te Utrecht,

gedaagden.

Partijen zullen hierna gezamenlijk Tagiuk en de banken worden genoemd en afzonderlijk Tagiuk Gold, Safonatt, ING en Rabobank.

1.De procedure

Op de zitting van 20 september 2023 heeft Tagiuk de vorderingen zoals omschreven in de dagvaarding toegelicht. De banken hebben verweer gevoerd. Tagiuk en Rabobank hebben producties in het geding gebracht en de banken hebben gebruik gemaakt van pleitaantekeningen, die aan het dossier zijn toegevoegd.

Ter zitting waren aan de zijde van Tagiuk aanwezig [naam 1] (CEO van Tagiuk), [naam 2] (bestuurder van Barcello B.V.) en mr. Faas.

Aan de zijde van Rabobank waren aanwezig [naam 3] (afdeling Fraude), mr. Derksen en mr. M.L. Thirij.

Aan de zijde van ING waren aanwezig [naam 4] (fraudespecialist), mr. [naam 5] (legal expert bij ING) en mr. Murris.

Vonnis is bepaald op vandaag.

2.De feiten

2.1.

Tagiuk Gold is een door de Amerikaanse overheid gecertificeerd offshore goudmijnbedrijf in Alaska. Zij verkoopt goud aan consumenten. Meer precies verkoopt zij de consument een certificaat waaruit blijkt dat de koper recht heeft op de gekochte hoeveelheid goud, die op een later moment zal worden geleverd. De consument betaalt de koopsom aan Safonatt, het administratiekantoor van Tagiuk Gold.

2.2.

Om potentiële kopers in Nederland te bereiken heeft Tagiuk Gold Barcello B.V. ingeschakeld. Voor elke gesloten koopovereenkomst tussen Tagiuk Gold en een consument ontvangt Barcello een provisie. De huidige handelsnaam van Barcello is goudvoordeel.nl. Daarvoor gebruikte zij als naam goudkorting.nl.

2.3.

Vanaf maart 2023 hebben de banken betalingen aan Tagiuk “bevroren” en de rekeninghouders gevraagd naar de redenen voor de betalingen aan Tagiuk. Daarbij hebben de banken uitlatingen gedaan zoals de volgende:

“Deze opdracht hebben wij niet uitgevoerd. Wij vermoeden fraude en willen voorkomen dat je daar slachtoffer van wordt.”

“U bent vermoedelijk slachtoffer van deze vorm van fraude (internetoplichting, vzr.) geworden.”

“U bent helaas slachtoffer geworden van internetoplichting (…) Wij vragen u om aangifte te doen (…)”

3.Het geschil

3.1.

Tagiuk vordert, kort gezegd, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

i) de banken te gebieden de blokkering van rekeningen van hun klanten als gevolg van betalingsopdrachten aan Tagiuk op te heffen;
ii) de banken te verbieden rekeningen van hun klanten te blokkeren vanwege betalingsopdrachten aan Tagiuk;
iii) de banken te verbieden hun klanten te bevragen over de achtergrond van betalingen aan Tagiuk;
iv) de banken te gebieden aan haar door te geven aan wie zij hebben meegedeeld dat (mogelijk) sprake is van fraude, verduistering en/of oplichting door Tagiuk;
v) de banken te gebieden om aan alle klanten aan wie zij hebben meegedeeld hebben dat mogelijk sprake is van fraude, verduistering of oplichting een brief te sturen waarin staat dat de banken met die mededeling onrechtmatig hebben gehandeld;
vi) althans een andere passende voorziening te treffen;

alles op straffe van dwangsommen en met hoofdelijke veroordeling van de banken in de proces- en nakosten.

3.2.

De banken voeren verweer.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, hierna ingegaan.

4.De beoordeling

4.1.

Tagiuk heeft een spoedeisend belang bij de beoordeling van haar vordering omdat voorshands aannemelijk is dat zij financieel flink wordt geraakt door het ingrijpen van de banken. Om de vorderingen te kunnen toewijzen, moet echter ook voorshands aannemelijk zijn dat Tagiuk in een bodemprocedure in het gelijk zal worden gesteld, en dat is niet het geval.

4.2.

De banken hebben toegelicht dat de betalingsopdrachten aan Tagiuk bij hen de nodige ‘red flags’ deden wapperen. Daarbij baseerden ze zich op eigen ervaringen, informatie die zij van klanten kregen (zij hebben hun klanten gebeld en bevraagd) en op informatie uit openbare bronnen. De rode vlaggen waren de volgende:

Er bestaan veel negatieve signalen over zogenoemde “forward gold sales” zoals hier aan de orde. Zo is in 2019 in de pers verschenen dat de FIOD drie aanhoudingen heeft gedaan in een onderzoek naar beleggingsfraude met dit soort goudverkoop.
Tagiuk Gold kan geen financiering van een reguliere bank krijgen en richt zich daarom op Nederlandse consumenten, terwijl zij zelf in de VS gevestigd is.
Barcello is (onder haar eerdere handelsnaam goudkorting.nl) in verband gebracht met beleggingsfraude/oplichting.
De websites van goudkorting.nl (inmiddels verwijderd) en goudvoordeel.nl zijn vrijwel identiek aan elkaar.
Benadeelden die via goudkorting.nl goud hadden gekocht, hebben zich verenigd in de Stichting Collectief Forward Gold Sale en spreken ING en Bunq aan tot vergoeding van de door hen geleden schade.
Klanten werden ongevraagd via e-mail benaderd door goudvoordeel.nl en naderhand gebeld door een ‘adviseur’. Die werkwijze toont parallellen met zogenaamde ‘boilerroom’ fraude, waarbij de klant telefonisch onder druk wordt gezet om in te gaan op een voorstel.
Het verschijnsel waarbij er plotseling veel transacties zijn met een partij die tot dat moment onbekend was, vormt een aanwijzing voor boilerroom fraude.

4.3.

Tagiuk heeft daartegen ingebracht dat zij zelf van onbesproken gedrag is en dat de strafzaak tegen Barcello “op de plank ligt om te worden geseponeerd”. Er moet volgens Tagiuk worden uitgegaan van het beginsel dat iemand onschuldig is tot zijn schuld is bewezen.

4.4.

Daargelaten dat informatie over de strafrechtelijke vervolging van medewerkers van Barcello (onder wie [naam 2] ) ontbreekt, miskent Tagiuk dat het hier niet gaat om een strafrechtelijke, maar om een civielrechtelijke kwestie. Het is niet zo dat de banken pas mogen waarschuwen op het moment dat er een strafrechtelijke veroordeling ligt. Integendeel, banken zijn verplicht om onderzoek te doen naar transacties die via hun rekeningen verlopen (op grond van de Wet op het Financieel Toezicht (Wft) en de Wet ter voorkoming van Witwassen en Terrorismebestrijding (Wwft), en (op grond van de bijzondere zorgplicht die zij jegens hun klanten hebben) hun klanten te waarschuwen tegen mogelijke fraude.

4.5.

De onder 4.2 genoemde feiten en omstandigheden waren voldoende reden voor de banken om de betalingen te “bevriezen” totdat zij bij haar klanten had geverifieerd of die de betalingen aan Tagiuk daadwerkelijk wilden doen, ondanks het risico van fraude. De banken hebben toegelicht dat de rekeningen van klanten niet geblokkeerd zijn geweest, maar dat alleen de overboekingen naar Tagiuk ‘on hold’ zijn gezet tot na ruggespraak met hun klanten. Niet betwist is dat de betalingsopdrachten van de klanten die de transactie wilden laten doorgaan in weerwil van de waarschuwingen van de banken, gewoon zijn verwerkt. De banken voeren aan dat zij dat ook in de toekomst zo zullen blijven doen. Er is geen reden om daaraan te twijfelen.

4.6.

Nu er voldoende grond was voor de waarschuwingen, hebben de banken niet onrechtmatig jegens Tagiuk gehandeld. In één van de overgelegde uitlatingen is Rabobank stellig in haar bewoordingen en wordt het vermoeden van fraude als feit gebracht. Dat is echter onvoldoende voor een ander oordeel. Aannemelijk is dat de klant ook zou hebben afgezien van de transactie als de lichtere waarschuwing van “een vermoeden van fraude” zou zijn gegeven. Dat hebben veruit de meeste klanten in ieder geval gedaan. Dat het ingrijpen van de banken Tagiuk belemmert bij het ophalen van investeringen in Nederland door middel van forward gold sales moge zo zijn, maar leidt in de gegeven omstandigheden evenmin tot onrechtmatigheid.

4.7.

De vorderingen zullen worden afgewezen en Tagiuk zal in de proceskosten worden veroordeeld omdat zij in het ongelijk is gesteld. De kosten aan de zijde van de banken worden voor ieder van hen begroot op:

- griffierecht € 2.837,00

- salaris advocaat
1.079,00

Totaal € 3.916,00

5. De beslissing

De voorzieningenrechter

5.1.

weigert de gevraagde voorzieningen,

5.2.

veroordeelt Tagiuk in de proceskosten, aan de zijde van de banken tot op heden begroot op € 3.916,00 voor elk,

5.3.

verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. E.A. Messer, bijgestaan door mr. E. van Bennekom, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 4 oktober 2023.^[1]