ECLI:NL:RBAMS:2023:1476

Uitspraak

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht

zaaknummer: 10197290 EA VERZ 22-698

beschikking van: 15 maart 2023

func.: 33494

beschikking van de kantonrechter

I n z a k e

de naamloze vennootschap Koninklijke Luchtvaartmaatschappij N.V.

gevestigd te Amstelveen

verzoekster

nader te noemen: KLM

gemachtigde: mr. T. Ridder

t e g e n

[verweerder]

wonende te [woonplaats]

verweerder

nader te noemen: [verweerder]

gemachtigde: mr. F. Damen en mr. A.T. Nijk

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

KLM heeft op 15 november 2022 een verzoek ingediend, met producties, dat strekt tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst. [verweerder] heeft een verweerschrift ingediend, eveneens met producties. KLM en [verweerder] hebben voorafgaand aan de zitting nadere stukken in het geding gebracht.

Het verzoek is mondeling behandeld op 2 februari 2023. KLM is verschenen bij dhr. [naam 1] , dhr. [naam 2] , mw. [naam 3] en mw. [naam 4] , vergezeld door de gemachtigde en de bedrijfsjurist mr. [naam 5] . [verweerder] is in persoon verschenen, vergezeld door de gemachtigden. Partijen hebben ter zitting hun standpunten toegelicht, mede aan de hand van een pleitnota, en vragen van de kantonrechter beantwoord. Vervolgens is de zaak aangehouden teneinde partijen in de gelegenheid te stellen een minnelijke regeling te treffen.

Partijen hebben de kantonrechter daarna bericht dat zij niet tot een regeling in der minne zijn gekomen en hebben verzocht om beschikking, waarna een datum voor beschikking is bepaald.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

1. Als gesteld en niet (voldoende) weersproken staat het volgende vast.

1.1.

[verweerder] , geboren op [geboortedatum] 1966, is sinds 10 februari 1995 in dienst van KLM en is laatstelijk werkzaam in de functie van Gezagvoerder B777/787. Het bruto salaris op basis van een tewerkstellingspercentage van 80% bedraagt
€ 17.358,39 per maand exclusief vakantietoeslag en overige emolumenten.

1.2.

Op de arbeidsovereenkomst is de CAO Vliegers en Vleugelvliegtuigen 2020-2025 van toepassing. In hoofdstuk 11 en 12 is omschreven hoe wordt gehandeld in geval van een voorval dat gemeld is en welke disciplinaire maatregelen mogelijk zijn. Een voorval dat aanleiding geeft voor een nader feitenonderzoek, bijvoorbeeld houding en/of gedrag, wordt onderzocht en de vlieger wordt gehoord. Mogelijke maatregelen zijn, voor zover hier relevant, een berisping en een verbod tot het verrichten van werkzaamheden en betreden van gebouwen en terreinen. Alvorens tot een maatregel wordt overgegaan dient een vlieger in de gelegenheid te worden gesteld een verklaring te geven in een hoor- en wederhoor gesprek. In artikel 12 wordt vermeld dat KLM terughoudend gebruik zal maken van geanonimiseerde (getuigen)verklaringen. Ook staat in artikel 12.5 dat na 2 respectievelijk 3 jaar de aantekeningen betreffende de disciplinaire maatregelen geacht uit het personeelsdossier te zijn verwijderd. De gegevens worden dan wel in het dossier behouden, maar er wordt na 2 respectievelijk 3 jaar geen rekening meer mee gehouden.

1.3.

In het kader van een ontwikkelassessment van 8 juli 2013 is een overzicht gemaakt van de ontwikkelpunten van [verweerder] . De ontwikkelpunten betroffen, voor zover relevant, de volgende:
- balans in mens- en zaakgerichtheid: nadruk op resultaat- effectieve communicatie: praat veel, snel en kan domineren; is niet altijd tactvol- omgaan met kritiek: daadwerkelijk open stellen en consequenties onderzoeken van eigen houding en gedrag op anderen- irriteert zich vrij snel- weloverwogen besluitvorming, kan te snel zijn en de situatie niet voldoende breed onderzoeken.In de toelichting daarop staat onder meer:
(…) een achterliggend aandachtspunt: de rust nemen om zich in te leven in anderen, de consequenties op met name gevoelsniveau te overzien en zijn communicatiewijze daarop af te stemmen.(…) Hij prevaleert het rationeel oplossen van het probleem boven het meekrijgen van anderen. Daartoe gebruikt hij zijn gezag, autoriteit en waar mogelijk zijn positie.

1.4.

[verweerder] heeft in september 2013 een coaching gevolgd bij [naam 7] betreffende zijn wijze van communiceren.

1.5.

Tussen partijen staat vast dat [verweerder] een technisch goede vlieger is.

1.6.

In maart 2015 heeft KLM twee klachten ontvangen van buitenstations Moskou en Barcelona over het gedrag van [verweerder] . De klachten luidden als volgt:
Moskou:
On the 8th of Feb at 7-55am the police brought a guest from the room # [nummer 1] ( [verweerder] , KLM, 07.02-09.02.15).the policemen explained that the man had been escorted from the shop situated in front of the hotel where the guest had been taking bites out of various pastries situated on the shop shelfs. The policemen asked the reception employee [naam 6] to explain that this behavior was unacceptable and a possible penalty could follow. The policemen behaved in a professional and non-aggressive manner, the guest’s behavior however was found to be inappriopriate petraing signs of possible inebriation. (…)After that the guest started to accuse the employees at the front desk of refusing to protect him. In his own words he had been seriously threatened by the police who weapons against him. The employees at the reception noted that the guest’s speech had been not connected and difficult to understand. (…)Barcelona:
One guest was missing at Gate. A lady, ‘Platinum’ customer, was coming from the Lounge, but was needing a special assistance (wheelchair). (…) The flight had a slot of 24 minutes delay still. However the captain started to yell on groundstaff, ordered the offload the customer+bags and was completely out of his nerves, shouting even on the Platinum customer!It is certainly not a desired behavior, we reject completely this kind of non-cooperative and anti-customer person.We welcome with satisfaction his will not to fly anymore to BCN (as per his words)

1.7.

Op 7 maart 2015 heeft een formeel hoor- en wederhoorgesprek plaatsgevonden met [verweerder] . [verweerder] heeft daarin verklaard dat hij zich van de gebeurtenissen in Moskou niets kan herinneren, en dat hij na het lezen van de klacht de indruk heeft gekregen dat hij mogelijk gedrogeerd is geweest doordat iets in zijn drankje in de discotheek is gedaan of hij een drankje van iemand anders had gepakt. Over de klacht uit Barcelona staat in de gespreksbevestiging het volgende:
U gaf aan de inhoud van deze klacht niet als zodanig letterlijk te herkennen en dat u niet geschreeuwd heeft naar de afhandelaars of de late passagier. U gaf wel aan dat u waarschijnlijk intens bent overgekomen op hen. U geeft aan dat het afhandelingsproces niet vlekkeloos is verlopen. Naar uw mening was er sprake van verschillen in interpretatie en hoe uw energie overkomt op anderen.(…) U had het gevoel dat de co-piloot de neiging had om “de show over te willen nemen”. Hierdoor wilde u nadrukkelijk bij de besluitvorming betrokken worden en ging u naar eigen zeggen “op uw strepen staan”. U gaf zelf aan dat u dan snel gaat praten en uw energie dan te groot en overdonderend kan overkomen op anderen. Toen vervolgens drie minuten voor vertrek bleek dat een passagier ontbrak bent u in geagiteerde staat naar boven gegaan om de afhandeling en de passagier te woord te staan. De coachingspunten die u vanuit uw traject met de heer [naam 7] (coach) heeft meegekregen heeft u op dat moment helaas niet toegepast. Daar bent u zich bewust van. (…)[verweerder] is voorts door KLM gewaarschuwd:
Uw gedrag en de manier waarop u, in negatieve zin, op andere mensen overkomt in interactie is in het verleden meermalen met u besproken. Ik heb u laten weten dat gedrag wat dergelijke klachten oproept niet acceptabel is, schadelijk is voor KLM en haar klanten, en dat ik van u verwacht dat u er alles aan doet om herhaling in de toekomst te voorkomen. Indien u desondanks toch in herhaling valt kunnen wij ons dan ook genoodzaakt zien om maatregelen te treffen.(…) Wij zullen ons intern beraden en bepalen of verdere vervolgacties eventueel noodzakelijk zijn op dit moment. In afwachting daarvan blijft u vrijgesteld van werkzaamheden.

1.8.

In reactie op deze brief heeft [verweerder] gereageerd en onder meer nog concreet betwist dat hij heeft geschreeuwd en met de passagier heeft gesproken, en merkt hij op dat hij de toelichting die hij heeft gegeven mist in het verslag en dat KLM eerst onderzoek had moeten doen naar de meldingen voordat zij hem een onderzoek had laten doen betreffende problematisch middelengebruik, waardoor hij 3 maanden ten onrechte uit de running is geweest.

1.9.

In december 2015 ontvangt KLM een klacht over [verweerder] van de Maintenance manager in Tel Aviv:
I am very upset regarding the fact that I have to send to you a formal complain regarding a very annoying, improper and regretful behavior of the Captain [verweerder] to our Technicians (…)This was OK unless the communication was done properly respecting the Technical crew, but unfortunately it was done in a way of insulting the crew and even shouting with a very aggressive way. (…)Our B1 Engineer tried to talk and to explain to the captain practically and in a calm way regarding the MEL. The Captain continued to insult our technician and our B1 Engineer with loud voices and doing strange moves with his hands very aggressively. (…)May I express my concerns that such behavior of a Captain to our Technical crew is unaccepted!! (…) May I add that this time I received a formal complain from our Guys, but verbally they told me that it isn’t the first time…(…).

1.10.

Op 4 december 2015 heeft over de klacht uit Tel Aviv een hoor- en wederhoorgesprek plaatsgevonden met [verweerder] . Daarin verklaart [verweerder] dat er aanvankelijk slechte communicatie was omdat de eerste techneut onvoldoende Engels sprak en dat er onduidelijkheid bleef over het functioneren van een pomp. [verweerder] was gehaast en is fel geweest richting de techneut qua tempo, waarmee [verweerder] bedoelt snel, niet agressief. In de bevestiging van het gesprek staat voorts:
U gaf aan dat u naar uw mening niet beledigend bent geweest en dat u niet geschreeuwd hebt. Daarnaast gaf u aan de techneut niet eerder gezien te hebben dus dat het ook niet meerdere malen gebeurd kon zijn. Ik heb u laten weten dat het mij opviel dat u zich ook totaal niet kon herkennen in de over u geschreven klacht over uw gedrag in Barcelona (hoor/wederhoor gesprek in maart jl.). Ik heb u gevraagd of u hier een verklaring voor had. U gaf aan dat het situaties betreft waarin mensen, naar uw mening, niet goed hun werk uitvoeren en als u hen daar dan direct op aanspreekt vinden ze dat niet fijn. Vervolgens gaan ze door middel van het schrijven van een klacht proberen ‘hun hachje te redden’ naar uw mening.(…)Ik heb u aangegeven dat ik niet langer dergelijke klachten over uw gedrag wil ontvangen. M.i. schort het u aan zelfreflectie en zelfbeheersing. Daarnaast twijfel ik aan uw functioneren op de competenties voor gezagvoerder.

1.11.

[verweerder] heeft voor de klacht uit Tel Aviv geen formele berisping gehad. Wel is daarna een ‘niet-technisch trainingstraject’ gevolgd bij een extern bureau. [verweerder] heeft daartoe zes coachgesprekken gevoerd en onder begeleiding van route-instructeurs gevlogen.

1.12.

Route-instructeur [naam 8] heeft eind december 2015 als volgt geadviseerd:
(…) dat [verweerder] soms te directief, verbaal agressief zelfs, ondersteund met stevig non-verbaal gedrag, kan overkomen op zijn collega’s, afhandelaars, gate agents, techneuten, enz. Dit gaat gekoppeld aan een hoog tempo van communiceren, waardoor de balans tussen zender en ontvanger verstoord raakt. Dit kan leiden tot een suboptimale werksfeer, irritaties en zelfs ruzies.

1.13.

Op 7 april 2016 heeft het eindgesprek van dit trainingstraject plaatsgevonden. De conclusie is dat [verweerder] het traject succesvol heeft doorlopen en daardoor is het vertrouwen van de Operations Manager in [verweerder] hersteld.

1.14.

Op 18 mei 2016 ontvangt KLM een nieuwe klacht over [verweerder] van KLM Health Services. De klacht hield in dat [verweerder] zeer luid en intimiderend praatte met een medewerker van de KLM Health Services en dat hij de medewerksters van KLM Health Services tijdens het weglopen luid roepend betitelde als ‘flapdrollen’.

1.15.

[verweerder] is over de klacht van Health Services gehoord. [verweerder] heeft de situatie omschreven als een kleine terugval vanwege haast en emoties, en beschouwt het als een leermoment. KLM schrijft in de bevestiging van het gesprek:
Bovengenoemd gedrag – zeker gezien uw functie als gezagvoerder – is voor KLM onaanvaardbaar.Gezien de ernst van de feiten en gelet op onze eerdere brieven, delen wij u mee dat wij u berispen, zoals is bedoeld in artikel 12.1.(2)a van de CAO voor KLM-vliegers op vleugelvliegtuigen. Tevens delen wij u mee dat bij een volgende klacht over uw gedrag, in welke zin dan ook, wij verregaande maatregelen zullen nemen, waaronder zelfs het overwegen het dienstverband te beëindigen.

1.16.

Op 3 juni 2016 heeft KLM [verweerder] berispt.

1.17.

In mei 2017 komt er bij KLM een klacht binnen van een senior purser rond een vlucht naar Shanghai. Deze purser heeft [verweerder] zelf eerst per e-mail aangesproken, waarop [verweerder] ook heeft gereageerd, voordat zij een formele klacht heeft ingediend. In de e-mail aan [verweerder] schrijft zij:
(…) net voordat wij wilden gaan ontbijten hoorden wij een enorm geschreeuw op de gang, dit duurde een aantal minuten en opeens werd het zo erg dat mijn dochter van 18 de deur open deed terwijl ze tegen mij zei “Mama… dit is te erg… wij moeten helpen..” Tot mijn grote verbazing zag ik jou in je ondergoed staan met een vrouw die om een bedrag gilde die jij haar nog schuldig was en volgens jou niet. Jij zei met verheven stem… “remove her from my room!” Het werd een gedoe… kamermeisjes rende heen en weer. Ik deed toen de deur dicht.Tijdens het uitstappen, na onze vlucht AMS-PVG stond je naast mij met uit te stappen… toen ik een C class gebruikte comfortbag aan een chinees meisje gaf zei jij… “waarom geef je die troep aan ze? Wat hebben ze daaraan? Ik wou dat de KLM daarmee ophield, het vervuilt alleen maar de aarde.”Op onze terugreis klaagde bemanningsleden over de manier waarop jij hun ongemakkelijk liet voelen tijdens de borrel bij [naam 9] . (saaie mensen)Ik schrijf je dit [verweerder] omdat ik door alle 3 dingen geen respect, vertrouwen of veiligheid bij jou voel en dit nu precies is wat een gezagvoerder in mijn ogen moet zijn voor zijn bemanning, de passagiers en de KLM.

1.18.

[verweerder] heeft hierop gereageerd dat hij het vervelend vindt dat de purser zich zorgen om hem maakt en dat zij last van hem hebben gehad betreffende het incident in het hotel en dat hij blij is dat zij hem benadert. Voorts laat hij weten dat de opmerking omtrent het weggeven van (aangebroken) spullen op een misverstand moet berusten, hij niet degene was die het tijdens de borrel over saaie mensen had, en dat de dame in kwestie een hotelmasseuse was die hij via de hotelrekening wilde betalen om te voorkomen dat hij tweemaal zou betalen, waarna zij tegen hem begon te schreeuwen. Het zou uiteindelijk door het ondertekenen van de rekening zijn opgelost.

1.19.

[verweerder] is hierover ook gehoord en heeft zijn visie gegeven. Hij heeft het incident met de masseuse toegelicht zoals in zijn e-mail aan de purser, en betwist de opmerking te hebben gemaakt over de comfortbag. Voorts is er volgens [verweerder] niets aan de hand geweest tijdens de crewborrel.

1.20.

Na te zijn gehoord is [verweerder] berispt op 21 juni 2017. In de berisping staat:
U geeft aan dat deze klacht veel impact op u heeft. De stress heeft tot fysieke klachten heeft geleid waardoor u uw medical op dit moment niet heeft gehaald. (…)Ik geef u een schriftelijke berisping (…). Omdat wij vorig jaar ook een disciplinair gesprek hebben gehad over uw gedrag en houding heb ik ernstig overwogen of ik u moet schorsen. Bij een volgende klacht over uw gedrag of houding, in welke zin dan ook, zal ik verregaande maatregelen moeten nemen, waaronder zelfs het overwegen van het dienstverband een optie kan zijn.Wij vertrouwen erop dat deze disciplinaire maatregel voor u aanleiding is om u voortaan strikt aan de geldende (gedrags)regels te houden. En dat u zich pro-aktief en open zal opstellen waardoor gedrag en houdings incidenten niet meer zullen voorkomen.

1.21.

In juni 2019, een kleine 2 jaar later, ontvangt KLM een nieuwe klacht over zijn gedrag. Daarin staat onder meer:
De captain was in het gesprek zeer geirriteerd over de gang van zaken en bleef maar hameren op het feit dat hij zelf niets ging regelen en niemand anders ging bellen. Ik heb alle begrip voor de kern van zijn verhaal. Immers wanneer we iemand vragen om een ander schema te draaien dan wil je zo snel mogelijk het complete verhaal overdragen. (…)Ik denk aan de andere kant dat hij zich ook anders op had kunnen stellen en begrip op had kunnen brengen voor de situatie. Meerdere malen heb ik de CPT aangegeven dat a) een ETA nu eenmaal zijn verantwoordelijkheid is en b) de tickets en aanverwante zaken door YYZ/LP (ktr: Toronto)
geregeld worden en dat zij al zijn vragen kunnen beantwoorden. Dit is nu eenmaal hoe dit proces door KLM is ingericht en het is volkomen zinloos en onprofessioneel om je ongenoegen hierover te uiten door je bot en aggresief op te stellen tegenover de mensen die bezig zijn om een en ander te (laten) regelen.

1.22.

[verweerder] reageert op de klacht met onder meer de volgende opmerkingen:
(…) spijt het me dat we beide tijd moeten besteden aan de klacht van [naam 10] . Zoals ik zal laten zien niet nodig als [naam 10] over wat meer introspectie zou beschikken. Zijn communicatie en verhaal zijn doordrenkt met onduidelijkheden en onjuistheden. (…)Resumé, de verhalen van zowel [naam 10] als [naam 11] zijn vooringenomen, doorspekt van misverstanden en fouten en spreken niet van respect. De vlucht van UYL naar AMS was die dag niet vertrokken als ik niet had ingegrepen. Ik vind het jammer dat je de verhalen van [naam 10] en [naam 11] als waar aannam en niet eerst mij hebt gehoord voor je jouw mening vormde.

1.23.

[naam 2] (verder: [naam 2] ), Deputy Chief Pilot van KLM, laat daarop weten dat hij geen stelling inneemt, en dat hij het jammer vindt dat [verweerder] niets zegt over zijn eigen tone of voice, omdat het niet zo heel erg van belang is of hij gelijk heeft maar hoe de manier van communiceren overkomt. Aan deze klacht zijn op dat moment verder geen maatregelen verbonden.

1.24.

In december 2021 krijgt KLM een klacht van Hestia, het bedrijf dat voor KLM de PCR testen regelt. De klacht luidde als volgt:
(...) wij werden gebeld door een medewerker van Hestia dat er een cpt voor haar stond die alleen maar een PCR test accepteerde ondanks het feit dat voor Lima waar hij heen ging, een antigeen wordt gevraagd. Doordat de medewerker van hestia vertelde dat een PCR test niet kon werd [verweerder] erg boos en onredelijk en ontstond er een hevige discussie. Doordat de Hestia medewerker de situatie erg vervelend vond, belde zij ons.Mijn collega [naam 12] nam de telefoon op en hoorde [verweerder] schreeuwen tegen de medewerkster. De Hestia medewerkster heeft [verweerder] naar beneden gestuurd en toen stond hij dus bij ons voor de balie. Daar ik hem verwachtte, heb ik hem direct te woord gestaan en gevraagd wat er gebeurd was. [verweerder] begon op een bijna overspannen toon te vertellen dat niemand hem uit liet praten en dat het belachelijk was dat hij geen PCR test kon doen, immers dit stond op zijn rooster.Ik heb het CDI erop na geslagen en ook daar zag ik wederom dat Lima een antigeen test vereist. Heb [verweerder] gezegd dat de CDI leidend is en dat ook ik hem geen PCR kaartje zou geven. [verweerder] bleef bij zijn standpunt dat hij alleen een PCR eiste en niet accoord ging met een antigeen. Ook mij beschuldigde hij van het feit dat ik hem niet liet uit praten. Hij gaf ook aan dat hij het belachelijk vond dat KLM zo karig was met PCR testen.OMF [naam 13] gebeld en de situatie uitgelegd. (…) Ook OMF vertelde [verweerder] dat CDI leidend is en dat hij alleen een antigeen moest doen. Nadat dit telefoongesprek beeindigd was ben ik weer met [verweerder] in gesprek gegaan en gezegd dat hij de antigeen moest gaan doen en heb hem gevraagd om zich boven bij Hestia te gedragen en zijn fatsoen te behouden.

1.25.

[naam 2] heeft de melding doorgestuurd en daarin aangegeven dat men zich zorgen maakt over de manier van communiceren van [verweerder] en dat deze overspannen en onfatsoenlijk over kwam.

1.26.

[verweerder] heeft op de melding gereageerd. Hij betwist dat hij heeft geschreeuwd, erop gewezen dat men hem niet liet uitpraten en wijst op onjuistheden in de melding. Voorts schrijft hij:
De hele toon van schrijven van het bericht voelt voor mij vervelend. Deze persoon gaat op een kinderlijke manier in de verdediging en lijkt slecht tegen kritiek te kunnen. Beschuldigen van het feit dat ik hem niet liet uitpraten komt er gewoon op neer dat ik haar weer vroeg om naar elkaar te luisteren. Het woord belachelijk heb ik zeker in deze context niet in de mond genomen.(…)[naam 2] , ik vind dit zeer vervelend. Ik ben mij zoals eerder gezegd terdege bewust van mijn communicatieve beperkingen. Jij noemt deze ineffectief, ik denk dat als mensen goed naar mij luisteren mijn inhoudelijke communicatie zeer effectief is. Het probleem is dat veel mensen zenden en niet willen ontvangen, niets menselijks is ook mij vreemd. Als ik echter merk dat iemand het punt mist en alsnog niet wil luisteren naar de juiste uitleg wordt het moeilijk. Terugschakelen en vertragen pas ik regelmatig toe maar ook dan moet er wel ontvangen worden. (…) De schrijfster heeft het over mijn gedrag, ik denk dat ze ook een hand in eigen boezem mag steken, (…)[naam 2] , ik ga na een korte nacht weer een nieuwe dag tegemoet waarin ik zoals gebruikelijk veel ga nadenken over mijn manier van communiceren. Ik ben nog zeker niet waar ik moet zijn maar krijg naast deze kritiek ook veel complimenten uit mijn omgeving over de sprongen die ik communicatief voorwaarts maak, zowel privé als bij KLM. Neemt niet weg dat als ik vermoeid ben ik kribbig kan overkomen en helaas komt dat met de leeftijd door minder goed slapen vaker voor. Mocht jij tips of toevoegingen op mijn communicatie hebben sta ik daar graag voor open.

1.27.

[verweerder] en KLM hebben vervolgens per e-mail mogelijkheden besproken voor een communicatietraining.

1.28.

In april 2021 ontvangt KLM een melding vanuit een hotel op Bonaire. Daarin staat:
Vandaag, 16 April heeft dhr. [verweerder] (kamer [nummer 2] ) zich zeer boos en ongemanierd geuit door naar onze restaurant hostess te schreeuwen. (…) Er kwam direct een F&B Supervisor bij die het hoorde en probeerde de meneer te kalmeren maar dit lukte niet. Meneer bleef roepen dat het hotel slecht was, dat hij altijd bij Delfins verblijft, etc. Andere gasten waren geschrokken (…) De avond ervoor klaagde hij ook erg veel over het hotel en de kwaliteit van de rose die geserveerd werd.Bij het uitchecken die avond, heeft hij het front desk personeel onheus bejegend door niet de rekening te willen tekenen, uiteindelijk heeft hij dit bonnetje wel getekend met gewoon een streep en gooide hij het naar front desk agent [naam 14] .(…) Ook hier voelde het restaurantpersoneel zich vreselijk gekleineerd door zijn toon en boosheid echter sloeg dit om in zorgen toen zij zagen dat meneer de hele tijd luid en hardop tegen zichzelf aan het praten was, in zijn eentje terwijl hij het resort rondliep. Dit vonden zij verontrustend.

1.29.

[verweerder] heeft op de klacht gereageerd en de gang van zaken betwist. Hij heeft betwist te hebben geschreeuwd en het bonnetje naar de front desk agent te hebben gegooid. Voorts heeft hij zijn teleurstelling over het hotel geuit.

1.30.

[naam 2] laat daarop weten:
Ik ga vooral over de vorm en hoewel jij in je app alles afschuift op jouw behandeling vanuit het hotel heb ik helaas meerdere berichten gehad over HOE jij communiceert. Men maakt zich zorgen [verweerder] ! Daar wil ik het met je over hebben morgen.Je staat daar trouwens niet prive maar ook als KLM gezagvoerder. Juist dan is terughoudendheid en beleefdheid een groot goed in mijn ogen. Je hebt helaas al een verleden over jouw manier van praten/communiceren. Het zou je sieren als je ook bij jezelf te rade gaat en niet alleen maar goed praat of je op inhoud gelijk hebt zoals je nu in je reactie gedaan hebt. Het gaat om devorm(…)

1.31.

Over voornoemde vlucht ontvangt KLM ook een zorgmelding van de crew omdat [verweerder] tekeer zou zijn gegaan tegen hen terwijl er passagiers bij staan omdat zij waren vergeten een screenshot te maken van hun negatieve PCR test.

1.32.

In juli 2022 ontvangt KLM een melding van seksueel grensoverschrijdend gedrag door [verweerder] . De interne veiligheidsdienst van KLM, KLM Security Services, heeft onderzoek gedaan. Vast is komen te staan dat er seksueel contact is geweest. De meldster, [naam 15] , heeft verklaard dat (bepaalde) handelingen tegen haar zin zijn verricht en [verweerder] haar belemmerd zou hebben de hotelkamer te verlaten. [verweerder] heeft verklaard dat het met wederzijds instemming was en dat hij [naam 15] de kamer uit heeft gezet daarna. Uit app correspondentie volgt dat [verweerder] de dag na het contact een berichtje aan [naam 15] heeft gestuurd of zij nog boos was, en of ze nog even wil praten of niet. Na de terugvlucht heeft [naam 15] geprobeerd met [verweerder] te praten, maar dat gesprek verliep niet goed.

1.33.

Op 2 augustus 2022 is [verweerder] gehoord over de klacht van [naam 15] . 20 minuten voorafgaand aan het gesprek heeft [verweerder] een afschrift van het onderzoeksrapport mogen inzien.

1.34.

[verweerder] is na het gesprek berispt en voor een week geschorst. In de brief daarover staat onder meer:
(…) u verbaal en non-verbaal veel ruimte inneemt. Ik heb u aangegeven dat dat op een ander, mede gelet op de positie die u binnen KLM bekleedt, vriendelijk gezegd imponerend kan overkomen. Iemand die wat onzeker is zou dit gedrag (eenvoudig en wat negatief uitgelegd) als aanvallend en agressief uit kunnen leggen. U komt op mij dominant in het gesprek over. (…)Ik heb u medegedeeld dat ik ondanks het feit dat ik geen oordeel kan vellen over hetgeen in Kaapstad in de paar uren dat u samen met mevrouw [naam 15] in de hotelkamer was, gebeurd is, ik u wel een disciplinaire maatregel zal opleggen. Ik vind dat uw gedrag en houding met name na afloop van deze Kaapstad-vlucht veel beter had gekund en had gemoeten. U heeft onvoldoende gehoor gegeven aan de behoefte van niet alleen mevrouw [naam 15] maar ook aan de behoefte van andere crewleden, waaronder de Senior Purser van die vlucht. Het niet openstaan voor vragen of het bespreken van het voorval, en het niet willen verbinden of het uit laten praten van Mevrouw [naam 15] , de Senior Purser en de medewerkers van CSH zijn hier voorbeelden van. Het past bij uw rol van gezagvoerder om te allen tijde open te staan voor feedback en u heeft een verantwoordelijkheid daar waar het gaat om het goed afronden van een vlucht. (…)Ik realiseer me heel goed dat we vandaag in het H12 gesprek spraken over de afhandeling van de klacht van mevrouw [naam 15] . Ik kan er echter niet omheen dat u in zijn algemeenheid veel vaker gedrag laat zien welke niet past bij dat van een gezagvoerder van KLM. U komt naar mijn mening te vaak in situaties terecht, zo ook in deze Kaapstad case, waarbij u stellig, direct, assertief en soms zelfs aanvallend gedrag laat zien welke door meerdere collega’s als niet gewenst wordt ervaren. Ik reken u dat aan.[verweerder] wordt vervolgens gewaarschuwd dat KLM niet nogmaals een klacht over houding en gedrag wenst te ontvangen, en dat dan mogelijk zwaardere sancties, zoals ontslag, kunnen volgen.

1.35.

[naam 15] heeft aangifte gedaan tegen [verweerder] . Op 23 december 2022 heeft het Openbaar Ministerie [verweerder] bericht dat hij niet verder zal worden vervolgd omdat naar het oordeel van de officier van justitie het feit niet strafbaar is.

1.36.

Op 5 oktober 2022 heeft [verweerder] per e-mail aan [naam 1] (verder: [naam 1] ), Vice President Cockpit Crew, laten weten dat hij zich niet kan vinden in het gespreksverslag van 2 augustus 2022 en dat hij dit wil aanvullen. Daarin geeft hij aan dat hij de klacht pas 20 minuten voor het gesprek ontving, dat het hem niet duidelijk werd wat de klacht van [naam 15] was en dat hij daar geen antwoord op kreeg. Voorts betwist hij dat hij vaker gedrag laat zien dat niet past bij een gezagvoerder van KLM en dat hij aanvallend gedrag vertoont.

1.37.

Na het gesprek op 2 augustus 2022 zijn drie nieuwe meldingen binnengekomen bij KLM over (seksueel) grensoverschrijdend gedrag in het verleden. Twee van die meldingen zijn anoniem gedaan en daarin is over meerdere momenten in de periode van 2009 tot 2022 verklaard. In de samenvatting van deze klachten staat:
De verklaringen schetsen het beeld van een collega die zich autoritair opstelt, collega’s uitscheldt en denigreert en geen nee accepteert. Hij wordt omschreven als een persoon met stemmingswisselingen die zich ook agressief kan opstellen (met name gericht tegen vrouwen). Het betreft met name (maar niet uitsluitend) gedrag buiten de cockpit, in de periode tussen de heen-en terugvlucht waarbij vaak ook alcohol gebruikt is door de heer [verweerder] .Daarnaast blijkt uit beide meldingen dat dhr. [verweerder] tegen/in het bijzijn van verschillende crewleden ongevraagd opmerkingen maakte over seksuele handelingen die hij zou hebben verricht. Een van die opmerkingen betrof een trio dat hij met een moeder en dochter zou hebben gehad. Opmerkingen die door dhr. [verweerder] gemaakt zijn richting crewleden, dan wel woorden van gelijke strekking:“Je komt net kijken en denkt dat je alles weet”“Ik ben helemaal klaar met jullie stelletje kutwijven”“Ik ga naar een discotheek waar ik gisteren was. Daar heb ik een chick geneukt en die ga ik vanavond weer neuken”“Er wordt hier door mij besteld en naar mij geluisterd (in een bar)”Een van de meldsters geeft aan zich onveilig te hebben gevoeld tijdens de reis omdat ze nog met hem naar huis moest vliegen en vreesde waartoe hij in staat was. (…)Een andere meldster geeft aan een naar gevoel te hebben gekregen van dhr. [verweerder] en daar niet de enige in te zijn geweest. (…)

1.38.

De derde meldster, mw. [naam 16] (verder: [naam 16] ) verklaart als volgt:
In de kroeg vertoonde hij al gedragsverandering. Ik beschrijf het als hyper gedrag, erg druk, daar zoende hij me ineens. Op dat moment wil je geen scène maken dus ik heb me er vriendelijk glimlachend uit losgemaakt en besloot toen uit zijn buurt te blijven.Ik was op een gegeven moment aan het dansen met vrouwelijke collega’s toen ik ineens heel hard in mijn schouder werd gebeten van achteren. Toen ik me geschrokken omdraaide stond [verweerder] achter mij te lachen met een blik op zijn gezicht van: wat ga je doen dan? Ik kwam op dat moment zelf niet veel verder dan de opmerking: kappen nou, doe normaal! En draaide me weer om waarna ik vervolgens weer werd gebeten, nog harder dit keer en hij liet niet los. In een reflex van pijn zwaaide ik met mijn arm naar achteren en dat triggerde iets bij hem blijkbaar want toen ging ‘zijn licht uit’ zeg maar. Ik werd uitgescholden, bedreigd en geïntimideerd. (Wil je vechten hoer… ik kom van de straat...je zal niet de eerste zijn…ik kan je nek breken…jouw bestaansrecht ligt in mijn handen…). Op dat moment werd hij door lokaal personeel ingesloten en in een hoek gedreven en toen riep de gezagvoerder die erbij was; ok allemaal nu naar beneden we gaan NU weg en dat deden we ook.Terug in het hotel ben ik meteen naar mijn kamer gegaan en daar verscheen hij niet veel later ook voor mijn deur. Hij wilde erin. Hij bleef bonken op de deur en roepen dat hij me ‘alleen maar mijn sigaretten terug wilde geven’ die ik achter had gelaten op de bar. Ik was het zat, ben naar de deur gelopen om hem weg te sturen maar voordat ik open deed zette ik uit voorzorg mijn voet tegen de deur aan (…). Dat had hij niet verwacht, hij liep letterlijk tegen de deur aan verwachtend dat die open zou gaan. (…) Ik heb gezegd dat hij ze kon houden en bleef maar herhalen: ga naar bed [verweerder] ! Ga gewoon slapen!Op dat moment werd hij geirriteerd en begon hij tegen de deur te duwen om binnen te komen, ik kreeg de deur niet meer dicht omdat hij hem met zijn lijf blokkeerde. Precies op dat moment kwam er stomtoevallig iemand van hotel security langslopen (…)(Hij is de volgende nacht nog een keer langs mijn kamer geweest, dit weet ik omdat ik ’s avonds laat nog room service had besteld en die daarna buiten mijn deur in de gang heb geplaatst, toen ik ’s ochtend wakker werd lag er een briefje onder mijn deur van hem met de tekst: ik zie dat je roomservice hebt besteld, als je betere keuzes had gemaakt hadden we veel leukere dingen kunnen doen)Eenmaal thuis begonnen de telefoontjes (…) Op een gegeven moment had hij een voicemail bericht ingesproken (…) waarin zulke nare termen voorbij kwamen dat ik op dat moment van telefoon nummer ben gewisseld. (Je bent moeilijk om te bereiken maar dat geeft niet, daar hou ik wel van… jij en ik moeten op een date… maar je vindt jezelf zeker te goed voor mij… vuile hoer… maar dat geeft niet ik krijg het toch wel)(…)Tot ik twee jaar geleden met hem moest vliegen. Daar schrok ik zo erg van dat ik stond te trillen op mijn benen en even in paniek raakte. Op dat moment heb ik een gesprek aangevraagd met mijn mcc om te vertellen wat ik eerder had meegemaakt met hem, (…)Tijdens die vlucht probeerde ik hem aan te spreken op zijn gedrag omdat hij zich vreselijk gedroeg. (…) En ik werd door hem compleet afgebrand en gekleineerd. (Ik doe dit al 25 jaar zo (het aantal jaren is een indicatie, ik weet niet precies meer hoeveel hij zei) en niemand legt mij wat in de weg, dat is ze nog nooit gelukt en dat lukt jou zéker niet…Wie ben ik! (…) En wat ben jij!... (ik gaf hier geen reactie op) Jij bent niets, helemaal niets, en dit gesprek is dus nu klaar, ga doen wat je moet doen..!Toen ik na de vlucht bij mijn mcc zat om te praten over waar ik van dit alles melding kon maken. Ving ik meteen bot. De vliegdienst doet hier niets mee, kreeg ik te horen. Ze zullen zeggen dat hij een ‘technisch goede vlieger’ is en daarmee is het klaar. (…)

1.39.

[verweerder] is op 7 oktober 2022 uitgenodigd voor een hoor/wederhoor gesprek op 12 oktober 2022 over deze drie verklaringen. Na ontvangst van de uitnodiging en een samenvatting van de verklaringen stuurt [verweerder] [naam 2] een WhatsApp bericht. De correspondentie is als volgt:
[verweerder] , 7 oktober:
Beste [naam 2] , zoals jij ook hebt kunnen zien is de klacht waarom het gaat “ongeveer” 15 jaar oud. Meen je nou echt dat je daarom haast hebt en mij aan de grond zet?Kan je dat als je blieft uitleggen?Grt, [verweerder].
[naam 2] , 8 oktober 2022:
[verweerder] , ik heb aangegeven dat er meerdere klachten zijn binnengekomen waarvan sommige met heftige inhoud. Dat, opgeteld maakt dat we je op korte termijn via H11 je de kans willen geven jouw kant van de meldingen te geven. We willen je woensdag spreken, agenda technisch komen we hier op uit.[verweerder] , 8 oktober 2022 (avond):
Hé [naam 2] , heb de foto’s van het bijtincident gevonden! :-)(bij dit bericht zit een foto van een baby (het kind van [verweerder] ) die [verweerder] in zijn schouder lijkt te bijten- ktr.).

1.40.

Op 10 oktober 2022 heeft een vertrouwenspersoon van KLM een verklaring afgelegd, die, voor zover relevant, luidt als volgt:
Meldingen grensoverschrijdend gedrag dhr. [verweerder] (…)Inmiddels ontvangen: 4 persoonlijke meldingen van direct betrokkenen. Daarnaast geeft Vertrouwensteam Cabine en het Onafhankelijk Team Burger Luchtvaart aan dat ook daar in de loop der jaren meerdere meldingen (meer dan deze vier) zijn binnengekomen (…)Rode draad:


Ernstig seksueel overschrijdend gedrag naar collega’s op de route


Ongewenste aanrakingen, bedreiging, stalking en verkrachting


Meldingen dateren uit 2002, 2007, 2009, 2019, 2020, 2022.

Enkele voorbeelden van zijn gedrag (met toestemming van de meldsters gedeeld:


Toont (ongevraagd en ongewenst) pornografisch materiaal aan collega’s;


Heeft op bestemming prostitué in zijn hotelkamer, maakt veel lawaai terwijl collega’s in de kamers ernaast liggen.

(…)

De meldingen van de direct betrokkenen zijn van dusdanig ernstige aard dat ik mij grote zorgen maak over de veiligheid van collega’s waarmee hij werkt. De melders voelen zich in ieder geval niet veilig bij deze captain. (…)

Uit de verklaring volgt dat één van de meldsters [naam 16] was.

1.41.

Op 11 oktober stuurt [naam 2] [verweerder] een email waarin hij hem wijst op zijn houding en communicatie tijdens een telefoongesprek van 7 oktober 2022:
, ik zag in dit gesprek gedrag terug waar je eerder op aangesproken bent. Je luistert niet naar mijn kant van het verhaal, blijft intimiderend in je tone of voice en geeft niet de indruk ook maar iets te willen aanpassen om de zaak op te lossen of te zorgen dat je gaat werken aan gedragsverandering. Ik voelde eerder strijdlust om de confrontatie aan te gaan. Je stemmingswisselingen en het (te) boos worden als ik iets zeg waar jij het niet mee eens bent, komen ook terug in de meldingen over jouw gedrag tijdens het verblijf op de route (…)

1.42.

Het rapport van KLM Security Services heeft [verweerder] niet voorafgaand aan het hoor- en wederhoorgesprek, dat op 12 oktober 2022 heeft plaatsgevonden, ontvangen. [verweerder] heeft laten weten dat hij zich niets kan herinneren van de voorvallen en ontkent deze. In het gesprek heeft [verweerder] aangegeven dat het allemaal begonnen is met de klacht van [naam 15] en dat zij anderen heeft opgeroepen om ook meldingen over hem te gaan doen, en dat haar doel is om hem ‘op te hangen’.

1.43.

Per brief van 18 oktober 2022 heeft KLM aan [verweerder] laten weten dat zij streeft naar een beëindiging van het dienstverband van [verweerder] .

1.44.

Op 19 december 2022 heeft KLM een interne e-mail verzonden, die ook in de media terecht is gekomen. Deze luidt als volgt:
Onderzoek na meldingen vermeend ernstig grensoverschrijdend gedragDe afgelopen tijd hebben meerdere piloten bij ons melding gemaakt van vermeend ernstig grensoverschrijdend gedrag, door een oud-medewerker van KLM die werkzaam was als piloot.Wij zijn enorm geschrokken van deze meldingen. (…) Daarom hebben wij een extern onderzoeksbureau gevraagd de meldingen te onderzoeken. Inmiddels hebben wij hiervan de eerste terugkoppelingen ontvangen. Deze geven aanleiding om een breder onderzoek te doen binnen Flight Operations, Inflight Services en KLM Cityhopper (cockpit en cabine crew).Meldpunt Ongewenste OmgangsvormenDaarom aan jou de vraag: heb jij te maken (gehad) met ernstig grensoverschrijdend gedrag dat aansluit bij bovenstaande beschrijving, of ben je hiervan getuige geweest, meld dit dan. (…)

Aanvankelijk was niet duidelijk dat dit bericht niet ging over [verweerder] , dit is ter zitting toegelicht.

Verzoek

2. KLM verzoekt de kantonrechter bij beschikking, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, de arbeidsovereenkomst met [verweerder] ex artikel 7:671b lid 1 BW, onderdeel a Burgerlijk Wetboek (BW) te ontbinden, met veroordeling van [verweerder] in de kosten van het geding. Aan dit verzoek legt KLM ten grondslag dat sprake is van een redelijke grond als bedoeld in artikel 7:669 lid 3 jo lid 1 BW. Volgens KLM is primair sprake van verwijtbaar handelen (de e-grond). Ter onderbouwing daarvan stelt KLM - kort gezegd - dat het gedrag van [verweerder] onacceptabel is voor KLM. Het gedrag zoals beschreven in de drie meldingen die aanleiding waren voor het gesprek van 12 oktober 2022 is door de ontkenning van [verweerder] niet vast komen te staan, maar er is sprake van een rode draad in de omgangsvormen die [verweerder] hanteert. De meldingen schetsen een congruent beeld, en het gaat om verbaal intimiderend gedrag en soms zelfs fysiek (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. De houding, gedrag en wijze van communicatie van [verweerder] is dermate grensoverschrijdend dat KLM dit niet kan tolereren. Er zijn vele voorvallen geweest waarbij [verweerder] is aangesproken, gewaarschuwd en hij heeft gesprekken en coachingssessies gehad. [verweerder] lijkt de ernst niet in te zien, een voorbeeld hiervan is de foto die hij van zichzelf met een baby stuurt naar aanleiding van de melding van het ‘bijtincident’. De laatste meldingen zijn voor KLM de spreekwoordelijke druppel geweest.

3. KLM voert subsidiair aan dat sprake is van disfunctioneren (d-grond) en van een verstoorde arbeidsverhouding (g-grond), dan wel de cumulatiegrond (i-grond). Herplaatsing ligt niet in de rede ongeacht de ontbindingsgrond, en bovendien zijn er geen vacatures voor [verweerder] . De transitievergoeding zoals die door [verweerder] berekend is, is correct.

Verweer

4. [verweerder] voert als verweer dat - samengevat - geen sprake is van een voldragen ontbindingsgrond. De meeste door KLM aangehaalde situaties hebben zich al meer dan vijf jaar geleden voorgedaan en na de schorsing in augustus 2022 zijn er geen nieuwe omstandigheden meer bij gekomen. Deze oude meldingen mogen niet meer worden meegewogen. In feite is [verweerder] sinds de klacht over Shanghai in mei 2017 tot aan de melding van [naam 15] niet in aanraking geweest met artikel 11 of 12 cao-gesprekken. KLM is na een onzorgvuldig onderzoek uitgegaan van de juistheid van die nieuwe (anonieme) meldingen, terwijl hij het rapport niet heeft gehad en niet adequaat heeft kunnen reageren op de ernstige beschuldigingen aan zijn adres; zowel van de twee anonieme meldingen als voor de melding van [naam 16] geldt dat [verweerder] tijdens het gesprek niet wist wat de identiteit van de melders was. Dat is niet juist en KLM mag mede gezien de betwisting van [verweerder] niet uitgaan van de juistheid van de nieuwe meldingen. Van verwijtbaar handelen is dan ook geen sprake.

5. Wat resteert is derhalve enkel de kritiek op de communicatiestijl van [verweerder] , maar dat kan niet tot ontbinding leiden. De procedure omtrent de (on)bekwaamheid van een vlieger die in de cao staat is niet gevolgd. En bovendien is [verweerder] in september 2022 nog positief beoordeeld als gezagvoerder. Aan [verweerder] is ook geen serieuze en reële kans tot verbetering gegeven. Voort is van een ernstig en duurzaam verstoorde arbeidsrelatie geen sprake. Tot de nieuwe meldingen (2 anonieme en [naam 16] ) was daar geen sprake van, en deze nieuwe meldingen zijn evenmin gegrond zodat ontbinding niet aan de orde is. Voor zover de relatie wel verstoord is, dan geldt dat deze verstoring niet duurzaam is. KLM heeft onvoldoende ondernomen om de arbeidsrelatie te herstellen. Er is geen mediation ingezet of een concreet aanbod tot coaching gedaan. Een combinatie van omstandigheden is evenmin aan de orde en KLM voert ook niets anders aan dan hetgeen zij ten onrechte aan de andere gronden ten grondslag heeft gelegd. [verweerder] voert dan ook aan dat het ontbindingsverzoek moet worden afgewezen en verzoekt daarom ook wedertewerkstelling op straffe van een dwangsom.

6. Voor zover de arbeidsovereenkomst wordt ontbonden, verzoekt [verweerder] om KLM te veroordelen tot betaling van de transitievergoeding op grond van artikel 7:673 BW en om aan hem een billijke vergoeding van € 1.535.533,- bruto toe te kennen op grond van artikel 7:671 b lid 9 sub c BW, en de volledige opzegtermijn in acht te nemen. [verweerder] stelt daartoe dat KLM ernstig verwijtbaar heeft gehandeld. Er is geen sprake geweest van een zorgvuldig onderzoek met een gerechtvaardigd doel en duidelijke vraagstelling, de commissie heeft een rapport opgemaakt (met betrekking tot de laatste 3 meldingen) zonder [verweerder] zelf te horen, en bovendien is het onderzoek gedaan door KLM Security Services zelf, waarvan de vraag is of zij onafhankelijk onderzoek kunnen doen. [verweerder] kreeg het rapport pas 20 minuten voor het gesprek in te zien en KLM heeft nagelaten aandacht te besteden aan de bescherming van [verweerder] . Verder heeft KLM onvoldoende actie ondernomen om de verhalen die [naam 15] verspreidde onder collega’s in te perken en de roddelcultuur tegen te gaan. KLM heeft tegen het eigen beleid in bij de week schorsing verwezen naar eerdere berispingen. [verweerder] mocht in redelijkheid verwachten dat hij tot zijn pensioen bij KLM had gewerkt, zodat de billijke vergoeding, bestaande uit inkomensschade en pensioenschade, daarop is gebaseerd.

7. Daarnaast verzoekt [verweerder] , ongeacht of wordt ontbonden, veroordeling van KLM om een rehabilitatiebrief op te stellen en – na afstemming daarvan met [verweerder] – deze te circuleren onder het KLM personeel, waarin op ondubbelzinnige wijze wordt medegedeeld dat niet is gebleken van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag en er excuses worden aangeboden. Voorts verzoekt [verweerder] vergoeding van zijn volledige juridische kosten.

Beoordeling

8. De kantonrechter stelt voorop dat uit artikel 7:671b lid 1 jo 7:669 lid 1 BW volgt dat de arbeidsovereenkomst alleen kan worden ontbonden indien daar een redelijke grond voor is als bedoeld in artikel 7:669 lid 3 sub c tot en met i BW en herplaatsing van de werknemer binnen een redelijke termijn niet mogelijk is of niet in de rede ligt. KLM heeft primair aangevoerd dat sprake is van verwijtbaar handelen door [verweerder] (e-grond) waardoor de arbeidsovereenkomst dient te eindigen, subsidiair dat sprake is van disfunctioneren (d-grond), meer subsidiair dat de arbeidsverhouding verstoord is (g-grond) en uiterst subsidiair dat sprake is van de zogenaamde cumulatiegrond (i-grond).

9. De kantonrechter is van oordeel dat de door KLM naar voren gebrachte feiten en omstandigheden ontbinding van de arbeidsovereenkomst rechtvaardigen, en wel vanwege verwijtbaar handelen (de e-grond). Daartoe wordt overwogen als volgt.

10. Directe aanleiding voor het besluit van KLM om de arbeidsovereenkomst met [verweerder] te beëindigen zijn de klachten inzake seksueel grensoverschrijdend gedrag, althans het feit dat, nadat [naam 15] daarover een klacht had ingediend, anderen zich hebben gemeld met soortgelijke ervaringen, zoals [naam 16] . Vooropgesteld moet worden dat de klachten van [naam 15] en [naam 16] niet zijn komen vast te staan. De verwijten die hem door hen worden gemaakt, namelijk seksueel grensoverschrijdend gedrag, liggen dan ook niet ten grondslag aan het hierna volgende oordeel, nu deze klachten weliswaar zijn ingediend maar er geen andere, ondersteunende verklaringen of documenten zijn waaruit kan worden afgeleid dat hetgeen [naam 15] en [naam 16] hebben verklaard (op die wijze) heeft plaatsgevonden.

11. Wat wel vaststaat betreffende deze klachten is de manier waarop [verweerder] hiermee om is gegaan en dat dit past in een patroon van eerdere klachten over zijn optreden. Rode draad daarbij is het feit dat [verweerder] steevast ernstige bejegeningsklachten betwist en bagatelliseert en de schuld van het ontsporen van de communicatie bij de klagers legt. Daarbij stelt hij regelmatig de geloofwaardigheid van de klagers zelf ter discussie. Dit terwijl sprake is van een jarenlange reeks van klachten van telkens andere klagers waarmee [verweerder] tijdens de uitvoering van zijn werkzaamheden te maken heeft. [verweerder] is daarop telkens aangesproken, hij heeft diverse berispingen gekregen en heeft trainingstrajecten gevolgd of aangeboden gekregen om zijn manier van communiceren te verbeteren, waarna het telkens opnieuw toch weer mis ging. Treffend is zijn reactie op de klacht van [naam 16] , die onder meer aangeeft door [verweerder] op de dansvloer in haar schouder te zijn gebeten. Niet alleen vraagt hij zijn leidinggevende waarom hij van KLM hangende het onderzoek niet mag vliegen (“meen je nou echt dat...), daarbij kennelijk het besef missend dat de aard en ernst van een dergelijke klacht voor een werkgever aanleiding moet zijn om nader onderzoek te doen. Daarnaast meende hij dat het op zijn plaats was om vervolgens een foto van hem en zijn baby – die hem in de schouder bijt – naar zijn leidinggevende te sturen met de tekst dat hij een foto van het bijtincident had gevonden.

12. Voor wat betreft de melding van [naam 15] geldt dat weliswaar niet vast is komen te staan wat er precies is gebeurd in de hotelkamer, maar uit de stukken kan wel worden afgeleid dat [verweerder] daarover niet naar waarheid heeft verklaard. Hij stelt immers dat hij haar zijn kamer uit gedirigeerd heeft terwijl uit een overgelegd Whatsapp-bericht blijkt dat hij de volgende ochtend een bericht heeft gestuurd dat hij – samengevat – het jammer vindt zonder haar wakker te worden. Ook dat [verweerder] stelt niet begrepen te hebben wat er aan de hand was strookt niet met het feit dat hij [naam 15] de volgende ochtend een bericht heeft gestuurd met de vraag of zij nog boos is en of zij nog wil praten. Daaruit blijkt dat hij wist dat haar iets tegenstond over het verblijf in zijn kamer. Daarbij komt dat het gesprek de dag na het contact tussen [verweerder] en [naam 15] - mede door toedoen van [verweerder] - uit de hand is gelopen, hetgeen ook volgt uit de verklaring van onder meer de Senior Purser die daarbij aanwezig was.

13. Voorts blijkt uit het coachingsverslag van route-instructeur [naam 8] (zie rov. 1.12) in het kader van een trainingstraject na incidenten in Moskou, Barcelona (rov 1.6 en 1.7) en Tel Aviv (rov. 1.9 en 1.10), dat [verweerder] directief en verbaal agressief kan overkomen. Weliswaar is in april 2016 beslist dat [verweerder] het trainingstraject succesvol had doorlopen, doch zeer kort daarna deden zich alweer nieuwe incidenten voor zoals bij KLM Health Services (rov. 1.14), in Shanghai (rov. 1.17-1.20), bij Hestia (rov. 1.24) en op Bonaire (rov. 1.28). Van deze genoemde klachten staat naar het oordeel van de kantonrechter voldoende vast dat de wijze van communicatie van [verweerder] aldaar niet door de beugel kon. Ook leidinggevende [naam 2] heeft diverse malen geconstateerd dat [verweerder] (vaker) te boos wordt en intimiderend overkomt (zie hierboven rov. 1.23, 1.25 en 1.30).

14. Hoewel [verweerder] zich daar niet of moeilijk tegen kan verweren en de waarde hiervan in de procedure derhalve gering is, speelt op de achtergrond ook nog mee dat de vertrouwenspersoon stelt vier meldingen van ongewenst gedrag te hebben ontvangen, en dat er daarnaast nog twee anonieme meldingen zijn waaruit ook een beeld volgt van een autoritaire collega die (verbaal) agressief kan overkomen. Dat past in het beeld van het gedrag dat [verweerder] wordt verweten.

15. Van al het voorgaande kan [verweerder] een verwijt worden gemaakt en alles bij elkaar genomen is dat verwijt ook voldoende ernstig voor een ontbinding op de e-grond. De kantonrechter is daarbij van oordeel dat herplaatsing van [verweerder] , gelet op de grond voor de ontbinding niet in de rede ligt, nog daar gelaten dat niet gebleken is dat andere geschikte functies voorhanden zijn.

15. De conclusie is dan ook dat de kantonrechter het verzoek van KLM zal toewijzen en dat de arbeidsovereenkomst met toepassing van artikel 7:671b lid 9, onderdeel a, BW zal worden ontbonden met ingang van 1 mei 2023. Dat is de datum waarop de arbeidsovereenkomst bij regelmatige opzegging zou zijn geëindigd, verminderd met de duur van deze procedure, met een minimum van een maand.

15. Nu de arbeidsovereenkomst wordt ontbonden, zal de door [verweerder] verzochte transitievergoeding op basis van artikel 7:673 BW worden toegekend. KLM verzet zich daar niet tegen, zodat zij zal worden veroordeeld tot betaling daarvan. Deze bedraagt, herberekend naar de ontbindingsdatum van 1 mei 2023, € 189.982,00 bruto.

15. [verweerder] verzoekt voorts om toekenning van een billijke vergoeding omdat hij meent dat de ontbinding het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen aan de zijde van KLM. De kantonrechter ziet daartoe echter geen aanleiding. Gelet op artikel 7:671b lid 9, onderdeel c, BW is voor toekenning van een billijke vergoeding alleen plaats indien de ontbinding van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. Uit de wetsgeschiedenis volgt dat ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van een werkgever zich slechts zal voordoen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld als een werkgever grovelijk de verplichtingen niet nakomt die voortvloeien uit de arbeidsovereenkomst en er als gevolg daarvan een verstoorde arbeidsverhouding ontstaat of als een werkgever een valse grond voor ontslag aanvoert met als enig oogmerk een onwerkbare situatie te creëren. Een dergelijke situatie doet zich hier niet voor, zodat het verzoek om toekenning van een billijke vergoeding wordt afgewezen, en wel om het volgende.

15. KLM heeft [verweerder] door de jaren heen steeds in de gelegenheid gesteld om op de binnengekomen klachten te reageren. Zij heeft [verweerder] ook over een groot aantal van de klachten (mondeling) gehoord, hem in de gelegenheid gesteld om door middel van coaching c.q. trainingstrajecten zijn wijze van communiceren te verbeteren en zij heeft ook in een aantal gevallen geen consequenties verbonden aan de binnengekomen klachten, terwijl daar wel aanleiding voor was. KLM kan wel een verwijt worden gemaakt voor wat betreft het onderzoek over de melding van [naam 15] . Het had op de weg gelegen van KLM om het rapport tijdig, en dat is in ieder geval niet pas 20 minuten voorafgaand aan het gesprek, aan [verweerder] te verstrekken zodat hij zich daarop kon voorbereiden. Dit handelen kwalificeert hier echter niet als ernstig verwijtbaar. Daarbij komt dat een billijke vergoeding pas verschuldigd is als de ontbinding het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen van een werkgever, maar – zoals hiervoor in rov. 10 is gebleken – ligt de klacht van [naam 15] en het onderzoek daarnaar niet aan de ontbinding ten grondslag. Dat KLM geen gehoor heeft gegeven aan het verzoek van [verweerder] dat zij ‘
als KLM [naam 15] (ktr: [naam 15] ) moeten aanpakken op het verspreiden van laster’ maakt voorts niet dat KLM ernstig verwijtbaar heeft gehandeld. Daarbij moet worden opgemerkt dat KLM niet heeft kunnen vaststellen wat er op de hotelkamer tussen [naam 15] en [verweerder] is gebeurd, zodat zij ook niet kan oordelen of en wie er laster verspreid. Ook het feit dat het Openbaar Ministerie de aangifte van [naam 15] tegen [verweerder] heeft geseponeerd. betekent nog niet dat het niet waar kan zijn wat [naam 15] stelt. In ieder geval heeft zij het recht om haar eigen versie van het gebeurde te hebben en die met anderen te bespreken. Van een concrete situatie waarin [naam 15] [verweerder] schade heeft berokkend waarbij KLM in had moeten grijpen is niet gebleken.

15. Uit de stukken volgt al met al dat KLM steeds met [verweerder] het gesprek is aangegaan en hoor en wederhoor heeft toegepast, dat hij over het algemeen de klachten direct of in ieder geval tijdig vooraf kreeg doorgestuurd en hij in de gelegenheid is geweest zijn visie te geven daarop. Uit het feit dat er vanaf 2015 meldingen over de houding en het gedrag van [verweerder] zijn binnengekomen en ook niet aan al die meldingen een consequentie is verbonden volgt eerder dat KLM veel geduld heeft gehad met [verweerder] .

15. Dat KLM niet steeds een hoor- en wederhoor gesprek heeft gehouden als bedoeld in hoofdstuk 11 van de CAO maakt voorts niet dat aan de meldingen en klachten geen gewicht toekomt of mag komen; [verweerder] heeft immers steeds wel op de meldingen kunnen reageren en heeft daarvan ook gebruik gemaakt. Bovendien is het ook niet zo dat de meldingen, na 2 of 3 jaar, geen rol meer kunnen spelen in een procedure als deze, waarin sprake is van een optelling van incidenten.

15. Wat resteert is de verzochte rehabilitatiebrief. Met KLM is de kantonrechter van oordeel dat dit verzoek niet toewijsbaar is. Uit hetgeen hiervoor is overwogen volgt dat het gedrag dat [verweerder] op verschillende momenten heeft vertoond wel degelijk als grensoverschrijdend kan worden gekwalificeerd; het verbaal agressief, autoritair en intimiderend overkomen op collega’s kan immers ook daaronder worden geschaard. Voorts is niet gebleken dat KLM mededelingen naar derden heeft gedaan over [verweerder] : in een interne e-mail van 19 december 2022 (zie rov. 1.44) is melding gemaakt van een onderzoek naar vermeend ernstig grensoverschrijdend gedrag, maar daarin staat vermeld dat het gaat om meldingen van dergelijk gedrag door een oud-medewerker van KLM die werkzaam was als piloot, maar dit betreft niet [verweerder] . Op zich is duidelijk dat het bij de vermelding van een “oud-medewerker” niet om [verweerder] ging, omdat hij op dat moment nog in dienst was bij KLM. Wel stelt [verweerder] terecht dat het passend was geweest dat KLM [verweerder] zelf voor het sturen van deze e-mail had laten weten dat de in deze mail genoemde meldingen niet betrekking hadden op hem. Dit rechtvaardigt echter niet een rectificatie, zoals verzocht.

23. Nu aan de ontbinding geen billijke vergoeding wordt verbonden, hoeft KLM geen gelegenheid krijgen het verzoek in te trekken.

23. De proceskosten worden gecompenseerd in die zin, dat iedere partij de eigen kosten draagt.

BESLISSING

De kantonrechter:

In de verzoeken:

ontbindt de arbeidsovereenkomst tussen partijen met ingang van 1 mei 2023;

veroordeelt KLM tot betaling van de transitievergoeding van € 189.982,00 aan [verweerder] ;

verklaart de beschikking, wat de onder II genoemde veroordeling betreft, uitvoerbaar bij voorraad;

wijst het meer of anders verzochte af.

Deze beschikking is gegeven door mr. Y.A.M. Jacobs, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op 15 maart 2023 in tegenwoordigheid van mr. J. Higler-Huisman, de griffier.