Beoordeling
Bevoegdheid
5. Unibail heeft haar vordering gebaseerd op de concerngarantie die HBC aan haar heeft afgegeven. De garantie houdt kort weergegeven in dat HBC als moedermaatschappij voor een periode van 10 jaar de nakoming heeft gegarandeerd van de maandelijkse huurbetalingsverplichting van Hudson’s Bay Netherlands zoals bepaald in artikel 7.2 van de huurovereenkomst met Unibail. Er bestaat een voldoende nauw verband tussen de onderhavige vordering en die huurovereenkomst. Daarmee is de kantonrechter bevoegd.
HBC heeft nog aangevoerd dat partijen een forumkeuze voor uitsluitend de sector handel van de rechtbank Amsterdam hebben gemaakt. Dit standpunt gaat niet op, gelet op artikel 108 lid 2 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv). Ook is die uitleg gelet op de bewoordingen van het beding onvoldoende aannemelijk. Het beroep van HBC op onbevoegdheid wordt verworpen.
Spoed
6.Unibail is ontvankelijk in haar vordering. Voldoende aannemelijk is dat HBC in financieel zwaar weer is terechtgekomen. Unibail heeft een spoedeisend belang bij een beslissing op korte termijn over de toewijsbaarheid van haar vordering.
Dit kort geding
7.In dit kort geding dient te worden beoordeeld of de in deze zaak aannemelijk te achten omstandigheden een ordemaatregel vereisen dan wel of de vordering van Unibail in een bodemprocedure een zodanige kans van slagen heeft dat het gerechtvaardigd is op de toewijzing daarvan vooruit te lopen door het treffen van een voorziening zoals gevorderd. Het navolgende behelst een voorlopig oordeel over het geschil tussen partijen.
8.In geschil is of, en zo ja in hoeverre, HBC de afgegeven concerngarantie moet nakomen. Bij vonnis van 21 april 2020 heeft de kantonrechter in de bodemprocedure tussen partijen geoordeeld dat de garantieovereenkomst dient te worden aangemerkt als een abstracte concerngarantie. Overwogen is dat HBC zich niet kan beroepen op de verweermiddelen die Hudson’s Bay Netherlands kan inroepen tegen Unibail. De verweren van HBC zijn om die reden gepasseerd en HBC is veroordeeld tot betaling aan Unibail van de volledige huurachterstand tot en met december 2019.
Afstemmingsregel
9.Vaste jurisprudentie is dat de rechter in kort geding de zogenaamde afstemmingsregel dient toe te passen. Die regel houdt in dat het vonnis moet worden afgestemd op het oordeel van de bodemrechter, ongeacht of dit oordeel is gegeven in de overwegingen of in het dictum, en ongeacht of het bodemvonnis in kracht van gewijsde is gegaan. Een uitzondering daarop is aan de orde indien het vonnis klaarblijkelijk op een misslag berust en de zaak dermate spoedeisend is dat een beslissing in hoger beroep niet kan worden afgewacht, of als sprake is van zodanige wijziging van omstandigheden dat de bodemrechter, als hij daarvan op de hoogte was geweest, tot een andere beslissing was gekomen. Aan de afstemmingsregel ligt ten grondslag dat de rechtsverhouding tussen partijen in een bodemprocedure in beginsel bindend wordt vastgesteld.
10.HBC heeft in dit kort geding aangevoerd dat de huurovereenkomst en de verplichting tot afgifte van een concerngarantie in strijd met het mededingingsrecht tot stand zijn gekomen. Door onderlinge afstemming tussen verhuurders zou de huurprijs te hoog zijn vastgesteld, althans zou Hudson’s Bay Netherlands gedwongen zijn geweest om akkoord te gaan met voor haar nadelige condities.
Voorzover HBC zich beroept op een verweermiddel dat Hudson’s Bay Netherlands in haar rechtsverhouding met Unibail heeft (gehad), geldt dat de kantonrechter in de bodemprocedure heeft geoordeeld dat HBC dat verweer niet kan voeren. Het bodemvonnis is duidelijk en de beslissing is gemotiveerd. Van een klaarblijkelijke misslag in het vonnis die niet kan wachten op de beslissing in hoger beroep is geen sprake. Het mededingingsverweer van HBC is niet in de bodemprocedure aan de kantonrechter voorgelegd. HBC heeft niet aannemelijk gemaakt dat de omstandigheden die zij aan haar nieuwe verweer ten grondslag heeft gelegd pas ná het bodemvonnis zijn opgekomen. Van een wijziging van omstandigheden die afwijking van de afstemmingsregel rechtvaardigt is dus geen sprake.
Ook de andere stellingen van HBC die erop neer komen dat de voorzieningenrechter de beslissing niet zou moeten afstemmen op de overwegingen en het dictum van het bodemvonnis gaan om bovengenoemde reden niet op.
11.Voorzover HBC de schending van mededingingsrecht als zelfstandig verweer inroept tegen nakoming van de concerngarantie treft dit evenmin doel. Voorshands is niet aannemelijk dat sprake is van onrechtmatige benadeling van HBC. Dat Hudson’s Bay Netherlands en/of HBC door kartelvorming bij het aangaan van de huurovereenkomst gedwongen werden nadelige condities te accepteren blijkt onvoldoende. Zij werden tijdens de onderhandelingen over de huurovereenkomst met Unibail bijgestaan door een advocatenkantoor. Aannemelijk is dat de gangbare marktprijzen en condities in Nederland bekend waren. Er is tot begin 2020 nooit tegen een te hoge prijs of ongunstige voorwaarden geprotesteerd. Dat Hudson’s Bay Netherlands indertijd beperkt was in de keuze van winkelruimte op de Nederlandse markt blijkt niet, hetgeen onaannemelijk maakt dat potentiële verhuurders in staat waren druk uit te oefenen op Hudson’s Bay Netherlands of HBC om akkoord te gaan met ongunstige voorwaarden. Daarbij komt dat HBC niet heeft gereageerd op de stelling van Unibail dat als al sprake is van kartelvorming, het mededingingsrecht niet de rechtsverhouding tussen een karteldeelnemer en diens wederpartij met nietigheid bedreigt, maar de afspraken tussen karteldeelnemers onderling.
12.Gelet op het voorgaande strandt het verweer van HBC dat wegens strijd met het mededingingsrecht de concerngarantie voorshands als nietig moet worden aangemerkt, althans zou moeten leiden tot een verminderde huurprijsverplichting.
13.Onderstaand zal worden ingegaan op de andere verweren van HBC, voorzover de beslissing daarover niet reeds in het voorgaande besloten ligt.
Btw en wettelijke (handels)rente
14.Deze posten heeft Unibail niet in de bodemzaak gevorderd. HBC heeft de verschuldigdheid gemotiveerd betwist. Het debat daarover is nog onvoldoende gevoerd en zal in het hoger beroep dienen plaats te vinden. Er is nader onderzoek naar de feiten voor nodig waarvoor in dit kort geding geen plaats is. De vordering van Unibail zal op deze onderdelen worden afgewezen.
Faillissement veroorzaakt
15.Het standpunt van HBC dat Unibail het faillissement van Hudson’s Bay Netherlands mede zou hebben veroorzaakt, als gevolg waarvan HBC in redelijkheid niet gebonden is aan de concerngarantie, is voorshands niet aannemelijk. Het is gemotiveerd betwist door Unibail en in deze procedure zonder nader onderzoek niet goed genoeg te beoordelen.
Coronacrisis
16.Het beroep van HBC op de coronacrisis als onvoorziene omstandigheid wordt gepasseerd. Het beroep op het ‘corona-akkoord’ gaat niet op omdat HBC geen huurder is en niet de verweermiddelen van Hudson’s Bay Netherlands kan inroepen, zoals hiervoor is overwogen. Dat de coronacrisis de vermogenspositie van HBC in Noord-Amerika heeft aangetast is tegenover de belangen van Unibail voorshands onvoldoende reden om HBC niet gebonden te achten aan haar verplichtingen op grond van de concerngarantie.
Onvoldoende verhuuractiviteiten
17.Voorzover HBC aanvoert dat Unibail onvoldoende heeft ondernomen om haar schade te beperken als bedoeld in artikel 1.2 van de concerngarantie geldt het volgende. Aannemelijk is dat Unibail zelf groot belang heeft om haar winkelruimte opnieuw te verhuren; leegstand heeft een negatieve uitstraling op de rest van het winkelcentrum dat ook van Unibail is. Dat Unibail vele kansen om tot verhuur te komen heeft gemist, zoals HBC aanvoert, heeft Unibail voldoende gemotiveerd betwist met ingebrachte producties, waaronder de verklaring van de heer O. Hoff en de overgelegde correspondentie. Ook hier geldt dat een verder onderzoek naar de feiten in dit kort geding niet kan plaatsvinden.
Het verweer van HBC wordt als voorshands onvoldoende aannemelijk verworpen.
Periode 1 maart 2020 – 1 maart 2021
18.De betalingsvordering van Unibail ziet op de maandelijkse termijnen vanaf 1 maart 2020 tot 1 maart 2021. Onjuist is dat de bodemrechter de vordering op dit onderdeel heeft afgewezen, zoals HBC aanvoert. De bodemrechter heeft daarover geen inhoudelijk oordeel gegeven.
De conclusie is datde gevorderde betalingsveroordeling bij wege van voorschot toewijsbaar is zoals in het dictum vermeld, inclusief de gevorderde maar op datum vonnis nog niet opeisbare maandtermijnen. Deze termijnen beslaan nog een periode van vier maanden. Voldoende aannemelijk is dat Unibail binnen die periode geen nieuwe huurder zal hebben kunnen vinden.
19.Het standpunt van partijen kan als volgt worden samengevat. Unibail vordert dat HBC zekerheid dient te stellen voor de nakoming van de betalingsveroordeling in de onderhavige zaak en in de bodemzaak. Zij beroept zich daartoe op artikel 6:51 van het Burgerlijk wetboek (BW) en 6:162 BW. Unibail voert aan dat gebleken is dat de concerngarantie een ‘lege huls’ blijkt te zijn. HBC weigert te bevestigen dat zij de garantie zal nakomen ex artikel 6:80 BW en reageert niet op verzoeken en sommaties tot betaling. De financiële positie van HBC is slecht en verslechtert met de dag, mede door de coronacrisis. HBC is net van de beurs gehaald en het is duidelijk dat er een aanzienlijke hoeveelheid schulden is. In Canada, waar HBC is gevestigd, is beslaglegging pas mogelijk nadat een vonnis in een bodemzaak is verkregen. HBC heeft in Nederland geen bekende verhaalsobjecten. HBC wringt zich in alle mogelijke bochten om aan verhaal elders in de wereld te ontkomen. Zij maakt zich schuldig aan
asset stripping.Zij heeft het winkelcomplex [adres] , waarvan zij eigenaar is, met een waarde van 1/3 van haar totale vermogen, inmiddels overgeheveld naar een vennootschap in Bermuda. Ook doet zij pogingen de Canadese erkenningsprocedure van het Nederlandse bodemvonnis te vertragen. Unibail vreest dat er uiteindelijk geen verhaal mogelijk zal zijn voor de bedragen die zij te vorderen heeft, aldus Unibail. HBC betwist dat zij gedwongen kan worden zekerheid te stellen en ontkent onrechtmatig te handelen.
20.Overwogen wordt als volgt. Voldoende aannemelijk is dat HBC financieel in zwaar weer verkeert. HBC heeft ter zitting erkend dat zij mede als gevolg van de coronacrisis financiële problemen heeft. Zij heeft geprobeerd een regeling te treffen met meerdere verhuurders waarbij zij als reden heeft opgegeven dat zij op termijn mogelijk niet meer in staat is aan haar verplichtingen te voldoen. HBC betaalt momenteel aan geen enkele verhuurder de door haar gegarandeerde maandelijkse huur. Op zich maken deze omstandigheden duidelijk dat Unibail groot belang heeft bij zekerheidstelling teneinde verhaal mogelijk te maken. Dit is echter niet voldoende om HBC daartoe te dwingen. Dat HBC vermogensbestanddelen aan verhaal tracht te onttrekken met geen ander doel dan haar schuldeisers te benadelen kan voorshands niet met voldoende mate van aannemelijkheid worden vastgesteld. Dat HBC zich op andere wijze schuldig maakt aan misbruik van recht of ander onrechtmatig handelen jegens Unibail is vooralsnog evenmin gebleken. De aanwijzingen die Unibail daarvoor heeft verstrekt zijn niet sterk genoeg.
21.Wat betreft het beroep van Unibail op artikel 6:51 BW en 6:162 BW betreft geldt het volgende. HBC heeft zich niet contractueel tot zekerheidstelling verplicht. Ten tijde van het aangaan van de huurovereenkomst is onderhandeld over de vorm van zekerheidstelling. Partijen werden tijdens die besprekingen ieder bijgestaan door advocaten. Er is gesproken over een bankgarantie. Unibail heeft daarvan welbewust afgezien omdat dit een te zware wissel trok op de financiële positie van Hudson’s Bay Netherlands en heeft genoegen genomen met een niet door zekerheid gedekte concerngarantie van HBC. Ook een wettelijke verplichting tot het stellen van zekerheid ontbreekt. Het beroep van Unibail op artikel 6:51 BW gaat dus niet op.
Onder zeer bijzondere omstandigheden kan op grond van de redelijkheid en billijkheid een verplichting tot zekerheidstelling worden aangenomen. Die omstandigheden doen zich hier echter niet voor.
De vordering tot het stellen van zekerheid wordt gelet op het voorgaande afgewezen.
22.Nu HBC haar betalingsverplichting niet nakomt, daarnaast aannemelijk is dat zij in financiële problemen zit of mogelijk op korte termijn zal raken, er inmiddels een betalingsveroordeling in de bodemzaak jegens haar is verkregen die zal worden aangevuld met de in dit kort geding uit te spreken betalingsveroordeling en naast dit alles in Canada een tenuitvoerleggingsprocedure is gestart, bestaat aanleiding de door Unibail gevorderde informatieverplichting ter zake haar voor verhaal vatbare vermogensbestanddelen in binnen- en buitenland toe te wijzen. Unibail heeft daarbij een voldoende groot en gerechtvaardigd belang. Ter zitting heeft HBC desgevraagd verklaard die informatie niet vrijwillig te willen verstrekken. De redelijkheid en billijkheid van artikel 6:2 BW jo. artikel 444 Rv zoals dit in de wetsgeschiedenis en jurisprudentie wordt uitgelegd biedt voldoende basis voor het opleggen van de verplichting, ook voor wat betreft de te verstrekken informatie over vermogensbestanddelen in het buitenland, en de herhaling om de 90 dagen.
23.De gevorderde verplichting tot het overleggen van een controleverklaring van de registeraccountant wordt na afweging van de betrokken belangen afgewezen. Aannemelijk is dat een registeraccountant een dergelijke verklaring niet kan afleggen, dan wel slechts na kostbaar en tijdrovend onderzoek. De termijn om te voldoen aan de informatieverplichting die onderstaand wordt opgelegd zal in redelijkheid worden bepaald op drie weken na vonnisdatum.
Dwangsom
24.De beslissing tot het opleggen van een dwangsom ter nakoming van de informatieverplichting zal worden aangehouden, teneinde te bezien of dit noodzakelijk is. De meest gerede partij kan verzoeken om een schriftelijke, indien nodig mondelinge voortzetting van de behandeling voor het geval binnen drie maanden na heden een geschil over de nakoming van de informatieverplichting ontstaat. Alsdan wenst de voorzieningenrechter tevens informatie te ontvangen over de stand van de erkenningsprocedure in Canada en de hoger beroepsprocedure. Mocht binnen de termijn van drie maanden geen bericht zijn ontvangen, dan zal de vordering tot het opleggen van een dwangsom als ingetrokken worden beschouwd. Mocht daarna alsnog een conflict ontstaan, dan zal Unibail een nieuw kort geding aanhangig kunnen maken.
Buitengerechtelijke kosten
25.Voorzover Unibail heeft gevorderd dat HBC zal worden veroordeeld in gemaakte buitengerechtelijke kosten zal de vordering worden afgewezen. Voorshands is onvoldoende aannemelijk dat deze kosten gelet op de dubbele redelijkheidstoets voor vergoeding in aanmerking komen.
26.HBC zal als de meest in het ongelijk gestelde partij worden belast met de proceskosten aan de zijde van Unibail
.De vordering tot vergoeding van de reële proceskosten wordt afgewezen. Misbruik van recht of ander onrechtmatig handelen van HBC jegens Unibail is voorshands niet aannemelijk, zoals hiervoor reeds is overwogen.