Uitspraak
beschikking
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling publiekrecht Team Strafrecht
Zorgmachtiging (artikel 2.3, eerste lid, Wet forensische zorg (Wfz) jo. art. 6:5, aanhef en onderdeel a, Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz))
Zaaknummer / rekestnummer: 683209 / 20-2449
Beschikking van de rechtbank op het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 Wvggz, ten aanzien van:
[betrokkene] ,
geboren op [geboortedag] 1973 te [geboorteplaats] ( [geboorteland] ),
ingeschreven in de Basisregistratie Personen op het adres
[adres 1] ,
bijgestaan door zijn raadsman mr. G.E. Menick, advocaat te Amsterdam,
hierna te noemen: betrokkene.
1.Procesverloop
1.1.
De officier van justitie heeft verzocht een zorgmachtiging ten behoeve van betrokkene te verlenen. Dit verzoekschrift is op 23 april 2020 bij de rechtbank binnengekomen. Bij het verzoekschrift zijn de volgende bijlagen gevoegd:
- de medische verklaring van 15 april 2020;
- het zorgplan van 8 april 2020;
- de bevindingen van de geneesheer-directeur van 17 april 2020; en
- de politiegegevens en de strafvorderlijke en justitiële gegevens van betrokkene die relevant kunnen zijn voor de beoordeling van het ernstig nadeel.
1.2.
De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 8 mei 2020 in het gebouw van de rechtbank Amsterdam.
1.3.
Op de zitting waren aanwezig en heeft de rechtbank gehoord:
- betrokkene;
- de behandelaar van betrokkene, [behandelaar] ;
- de raadsman van betrokkene, mr. G.E. Menick; en
- de officier van justitie, mr. L.E. Stroink.
De rechtbank heeft op de zitting telefonisch de zorgverantwoordelijke van betrokkene,
[zorgverantwoordelijke] , die het zorgplan van betrokkene heeft opgesteld, gehoord.
2.Standpunt van het Openbaar Ministerie
De officier van justitie heeft de rechtbank verzocht om aan betrokkene geen zorgmachtiging te verlenen, omdat een forensisch kader, de maatregel van terbeschikkingstelling (hierna: tbs-maatregel) met voorwaarden, noodzakelijk is. Behandeling in een civiel kader biedt niet genoeg bescherming. Zij heeft daarom gevorderd dat in de strafzaak met parketnummer 13/233421-19, welke strafzaak tegelijkertijd met de onderhavige civiele zaak is behandeld, aan betrokkene een tbs-maatregel met voorwaarden zal worden opgelegd.
3.Standpunt van betrokkene
Betrokkene heeft op de zitting verklaard dat hij nu bereid is om zijn medicatie in te nemen. Hij verklaarde: Acht dagen voor het gebeurde, was ik gestopt met de medicatie. Ik dacht dat ik geen autisme had, ik dacht dat ik zo geboren was. Ik zei dat het niets te maken had met medicijnen. Ik zei dat men geen medicijnen moet slikken. Hij was in mijn huis.
De advocaat van betrokkene heeft verklaard zich niet te verzetten tegen toewijzing van het verzoek tot afgifte van een zorgmachtiging. De advocaat heeft verzocht niet als verplichte zorg op te nemen het ‘toedienen van vocht’, het ‘toedienen van voeding’ en het ‘beperken van het recht op het ontvangen van bezoek’.
4.Toelichting zorgverantwoordelijke [zorgverantwoordelijke] en behandelaar [behandelaar]
Zorgverantwoordelijke [zorgverantwoordelijke] heeft verklaard dat betrokkene in de Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) van Inforsa aan de [adres 2] verbleef en aansluitend met een rechterlijke machtiging in de psychiatrische kliniek van GGZ Mentrum op de [adres 3] .
Op 9 maart 2020 ging betrokkene met ontslag en sindsdien verblijft betrokkene thuis.
Betrokkene wordt nu ambulant behandeld door het Forensisch ACT van Inforsa (FACT Inforsa) [1] . [behandelaar] heeft op de zitting verklaard dat de behandeling goed verloopt en betrokkene inmiddels zijn medicatie inneemt. Het contact tussen [behandelaar] en betrokkene is ook goed. Betrokkene wordt een keer per week thuis door [behandelaar] bezocht en er is vaker telefonisch contact. Naast Clozapine krijgt betrokkene ook een depot Haldol tegen een psychose. Betrokkene lijkt op dit moment stabiel. [zorgverantwoordelijke] heeft verklaard dat het noodzakelijk is dat een zorgmachtiging met als verplichte zorg het ‘opnemen in een accommodatie’ en het ‘toedienen van medicatie’ aan betrokkene wordt verleend. Betrokkene kan vanuit zijn ziekte geen betrouwbare instemming geven voor het gebruik van de antipsychotica. Als betrokkene besluit te stoppen met zijn medicatie, kan hij direct worden opgenomen en kan hij worden behandeld in het kader van de zorgmachtiging.
Over de in het zorgplan opgenomen vormen van zorg het ‘toedienen van vocht’, het ‘toedienen van voeding’ en het ‘beperken van het recht op het ontvangen van bezoek’ heeft [zorgverantwoordelijke] verklaard dat ze niet noodzakelijk zijn voor de behandeling van betrokkene.
[zorgverantwoordelijke] heeft verklaard dat het wel noodzakelijk is om het ‘aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen’
in het zorgplan op te nemen. Tijdens een eerdere rechterlijke machtiging is gebleken dat betrokkene veelvuldig telefonisch contact opnam met de hulpverleners, waarbij de bereikbaarheid van de organisatie in het gedrang kwam. Daarom moet bij een eventuele opname de telefoon van betrokkene kunnen worden ingenomen.
5.Beoordeling
5.1.
Uit de stukken en wat op de zitting is besproken is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van autismespectrumstoornis en schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen.
Deze stoornissen leiden tot ernstig nadeel, gelegen in levensgevaar voor een ander, ernstig lichamelijk letsel en de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is. Betrokkene kan tijdens psychotische decompensaties vanuit zijn paranoïde en gestoorde impulscontrole snel tot agressie naar anderen komen. Hierbij vertoont hij oninvoelbaar gedrag, waarbij hij zich door minimale prikkels plotseling agressief kan uiten. Dit is in het verleden al diverse keren gebeurd, waardoor hij eerder een BOPZ maatregel heeft gehad of met het strafrecht in aanraking is gekomen. Zo heeft hij in 2007 een voor hem onbekende man voor een trein gegooid. Hiervoor heeft hij destijds een maatregel ex art. 37 van het Wetboek van Strafrecht (oud) opgelegd gekregen. Kort voorafgaand aan opname is er een geweldsincident geweest waarbij betrokkene vanuit een paranoïde waan iemand in zijn oor heeft gebeten. Betrokkene heeft zich tijdens deze opname en in het verleden agressief geuit naar personeel en mede-cliënten. Ook heeft hij een ambulant begeleider tijdens een psychotische decompensatie geschopt totdat deze op de grond lag.
5.2.
Betrokkene heeft verplichte zorg nodig om een crisissituatie en ernstig nadeel af te wenden, zijn geestelijke gezondheid te stabiliseren en dusdanig te herstellen dat hij zijn autonomie zoveel mogelijk terug krijgt.
5.3.
Er zijn geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis. Om die reden is verplichte zorg nodig. De in het verzoekschrift genoemde vormen van zorg zijn gebaseerd op het zorgplan. Betrokkene is nu bereid tot zorg, maar kan, zoals eerder vaker is gebleken zorg mijden en de nodige medicatie staken, waardoor hij weer ernstig nadeel kan veroorzaken.
6.De volgende vormen van zorg worden voor na te noemen duur verzocht:
Vorm van zorg
Duur
toedienen van vocht
6 maanden
toedienen van voeding
6 maanden
toedienen van medicatie
6 maanden
het verrichten van medische controles
6 maanden
het verrichten van andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening
6 maanden
beperken van de bewegingsvrijheid
6 maanden
insluiten
6 maanden
uitoefenen van toezicht op betrokkene
6 maanden
onderzoek aan kleding of lichaam
6 maanden
onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen
6 maanden
controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen
6 maanden
aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen
6 maanden
beperken van het recht op het ontvangen van bezoek
6 maanden
opnemen in een accommodatie
6 maanden
6.2.
De rechtbank zal de verplichte zorg in de vorm van het ‘toedienen van vocht’, en het ‘toedienen van voeding’ en het ‘beperken van het recht op het ontvangen van bezoek’ afwijzen, omdat gebleken is dat dit niet noodzakelijk is. Het zorgplan moet in die zin gewijzigd worden.
6.3.
De rechtbank is ervan overtuigd dat een behandeling in civiel kader met een zorgmachtiging noodzakelijk is om betrokkene te behandelen en de maatschappij te beveiligen. De rechtbank vindt het belangrijk dat het risico dat betrokkene opnieuw in een psychose raakt, en daarmee het risico dat hij opnieuw geweldsdelicten begaat, wordt geminimaliseerd. Een zorgmachtiging is noodzakelijk om het medicatiegebruik van betrokkene te monitoren en waarborgen en bij een eventuele terugval snel in te kunnen grijpen. Een zorgmachtiging (met daarin opname in een accommodatie als vorm van verplichte zorg) bij iemand die ambulant behandeld wordt en waar verplichte zorg uitsluitend zal worden toegepast als die ambulante behandeling het ernstig nadeel niet langer kan wegnemen, voldoet naar het oordeel van de rechtbank aan het uitgangspunt van de wet dat opname een ultimum remedium moet zijn. Er zijn in dit geval geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben. De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief.
Bij het bepalen van de juiste zorg is rekening gehouden met de veiligheid van betrokkene en anderen, en met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen.
6.4.
De verschillende vormen van zorg kunnen voor de hieronder gestelde termijnen worden
toegepast. Deze termijnen zijn noodzakelijk om het doel van verplichte zorg te realiseren.
7.Beslissing
De rechtbank:
Wijst toehet verzoek van de officier van justitie en
verleent een zorgmachtigingten aanzien van
verleent een zorgmachtigingten aanzien van
[betrokkene] ,
geboren op [geboortedag] 1973 te [geboorteplaats] ( [geboorteland] ),
inhoudende dat bij wijze van verplichte zorg de volgende maatregelen kunnen worden getroffen:
Vorm van zorg
Duur
Het toedienen van medicatie: toediening van depotmedicatie, antipsychotica: Haldol 75mg per 2 weken en oraal gebruik van Clozapine. Indien medicatieswitch is geïndiceerd een andere vorm van antipsychotica.
6 maanden
Het verrichten van medische controles.
6 maanden
Het verrichten van andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening.
6 maanden
Beperken van de bewegingsvrijheid. Indien opname nodig is, zal dit in een gesloten setting moeten.
6 maanden
Insluiten, indien nodig. Bij agressie tijdens klinische opname is separatie noodzakelijk.
6 maanden
Uitoefenen van toezicht op betrokkene: Betrokkene dient in ambulant kader bereikbaar te zijn voor psychiatrisch hulpverleners van het Forfact 1 –team. Ook indien nodig bij klinische opname.
6 maanden
Onderzoek aan kleding of lichaam, indien klinische opname plaatsvindt.
6 maanden
Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen, indien klinische opname plaatsvindt.
6 maanden
Controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen, indien klinische opname plaatsvindt.
6 maanden
Aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen, indien klinische opname plaatsvindt.
6 maanden
Opnemen in een accommodatie, indien nodig wanneer betrokkene zich niet aan afspraken houdt of psychotisch decompenseert.
6 maanden
De rechtbank bepaalt dat het zorgplan dient te worden gewijzigd in die zin dat:
- het toedienen van vocht en voeding; en
- het beperken van het recht op het ontvangen van bezoek
niet in het zorgplan worden opgenomen.
niet in het zorgplan worden opgenomen.
Deze zorgmachtiging is bij voorraad uitvoerbaar. De machtiging is geldig vanaf dagtekening en moet binnen twee weken ten uitvoer worden gelegd.
Deze machtiging is op 22 mei 2020 gegeven door
mr. W.M.C. van den Berg, voorzitter,
mrs. R.A. Overbosch en J. Huber, rechters,
in tegenwoordigheid van mr. C.T. St Rose griffier.
Tegen de beschikking van deze rechtbank staat voor verzoeker beroep in cassatie bij de Hoge Raad open,
in te stellen door een advocaat door het indienen van een verzoekschrift bij de griffie van de Hoge Raad,
binnen drie maanden na de dag van de uitspraak van deze beschikking.