ECLI:NL:RBAMS:2019:4919

Rechtbank Amsterdam

Datum uitspraak
12 juli 2019
Publicatiedatum
10 juli 2019
Zaaknummer
7339028 CV EXPL 18-25125
Instantie
Rechtbank Amsterdam
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Auteursrechtelijke inbreuk door gebruik van portretfoto zonder toestemming

In deze zaak heeft de kantonrechter van de Rechtbank Amsterdam op 12 juli 2019 uitspraak gedaan in een geschil tussen de besloten vennootschap Dutch News B.V. en een professionele fotograaf, hierna te noemen [eiser]. De zaak betreft een vordering van [eiser] tegen Dutch News wegens vermeende inbreuk op zijn auteurs- en persoonlijkheidsrechten door het gebruik van een portretfoto zonder toestemming en zonder naamsvermelding. De foto was door [eiser] gemaakt in opdracht van een derde partij en werd door Dutch News ten minste 20 keer gebruikt bij artikelen op hun website, zonder dat [eiser] hiervoor toestemming had gegeven.

De rechtbank heeft vastgesteld dat Dutch News de foto had ontvangen van de geportretteerde, die toestemming had gegeven voor het gebruik van de foto. [Eiser] vorderde onder andere een verklaring voor recht dat Dutch News inbreuk had gemaakt op zijn rechten, alsook schadevergoeding en vergoeding van proceskosten. Dutch News voerde aan dat er geen sprake was van inbreuk, omdat de foto in opdracht was gemaakt en de geportretteerde toestemming had gegeven voor het gebruik.

De kantonrechter oordeelde dat, op basis van artikel 19 van de Auteurswet, het gebruik van de foto door Dutch News niet als inbreuk op het auteursrecht kan worden beschouwd, omdat de foto in opdracht was gemaakt en de geportretteerde toestemming had gegeven. De vordering van [eiser] werd afgewezen, en hij werd veroordeeld in de proceskosten van Dutch News. Dit vonnis benadrukt de nuances van auteursrechtelijke bescherming in het kader van portretfotografie en de rol van toestemming van de geportretteerde.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht
zaaknummer: 7339028 CV EXPL 18-25125
vonnis van: 12 juli 2019

vonnis van de kantonrechter

i n z a k e

[eiser]

wonende te [woonplaats]
eiser
nader te noemen: [eiser]
gemachtigde: mr. L. de Vries
t e g e n

de besloten vennootschap Dutch News B.V.

gevestigd te Amsterdam
gedaagde
nader te noemen: Dutch News
gemachtigde: mr. C.H. Kan

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

Het procesdossier bestaat uit:
  • de dagvaarding van 25 oktober 2018, met producties;
  • de conclusie van antwoord, met producties;
  • het instructievonnis van 28 december 2018;
  • de conclusie van repliek, met producties;
  • de conclusie van dupliek, met producties;
  • de akte uitlating producties van [eiser] ;
  • de dagbepaling vonnis.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

1. Als gesteld en niet (voldoende) weersproken staat het volgende vast.
1.1.
[eiser] is professioneel fotograaf en handelt onder de naam [handelsnaam] Persfotografie.
1.2.
Dutch News is een kleinschalig nieuwsplatform dat tot doel heeft Nederlands nieuws toegankelijker en begrijpelijker te maken voor Engelstalige inwoners en expats. Zij exploiteert de website www.dutchnews.nl.
1.3.
[eiser] is auteursrechthebbende op de foto ‘ [naam] ’. Deze zal in het navolgende worden aangeduid als: de foto.
1.4.
Dutch News heeft de foto tenminste 20 keer bij artikelen (al deze artikelen zijn geschreven door [naam] , maar vertaald in het Engels) op haar website gebruikt, zonder toestemming en naamsvermelding van [eiser] .
1.5.
Dutch News heeft de foto toegestuurd gekregen van de geportretteerde, [naam] . [naam] heeft Dutch News toestemming gegeven de foto op haar website te gebruiken bij de artikelen.
1.6.
De gemachtigde van [eiser] heeft Dutch News bij brief van 2 januari 2018 aangeschreven wegens inbreuk op zijn auteursrecht.
1.7.
Dutch News daarop op 5 januari 2018 laten weten dat de foto is verwijderd van de website.
1.8.
Op 16 januari 2018 heeft Dutch News inhoudelijk gereageerd en aangevoerd dat de foto is verstrekt door de geportretteerde en dat de geportretteerde toestemming heeft gegeven om de foto te gebruiken op de website.
1.9.
Bij brief van 23 juni 2018 heeft [naam] voor zover relevant het volgende aan [eiser] bericht, naar aanleiding van zijn auteursrechtsclaim jegens Dutch News:
In 2013 maakte u enkele portretfoto’s van mij, in opdracht van een derde partij. (…) ik heb u nooit toestemming gegeven om mijn portret door te verkopen of op andere wijze commercieel te gebruiken, anders dan voor de eenmalige publicatie waarvoor de foto’s in 2013 werden genomen. (…) Daarom verzoek ik u per direct:1. mijn portret van uw website te verwijderen.2. mijn portret niet langer commercieel te gebruiken.3. te stoppen met het juridisch stalken van partijen die zonder commercieel oogmerk en in goed vertrouwen een van de foto’s een paar keer op hun website hebben geplaatst en op uw verzoek direct verwijderd.
1.10.
Op 23 juli 2018 heeft [naam] voor zover relevant nog het volgende aan de gemachtigde van [eiser] bericht:
Impliciet heb ik natuurlijk ingestemd met publiceren in de publicatie waarvoor de foto’s in opdracht waren gemaakt, want het was in mijn belang dat er goede foto’s bij een interview met mij zouden worden geplaatst, onder andere vanwege het promotionele karakter van een dergelijke publicatie voor mijn bedrijf, maar heb nooit - impliciet of expliciet - ingestemd met andere publicatie. (…)

Geschil

2. [eiser] vordert bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
2.1.
een verklaring voor recht dat Dutch News inbreuk heeft gemaakt op de auteurs- en persoonlijkheidsrechten van [eiser] ;
2.2.
veroordeling van Dutch News tot betaling van € 3.000,00 aan schadevergoeding wegens inbreuk op de auteurs- en persoonlijkheidsrechten van [eiser] ;
2.3.
veroordeling van Dutch News tot betaling van de werkelijke proceskosten op grond van artikel 1019h Rv, subsidiair veroordeling van Dutch News tot betaling van buitengerechtelijke kosten en de gebruikelijke proceskosten, waaronder een bedrag aan nakosten;
2.4.
veroordeling van Dutch News tot betaling van wettelijke rente vanaf de datum van betekening van het vonnis tot de dag van voldoening.
3. [eiser] stelt hiertoe, kort gezegd, dat hij schade heeft geleden doordat Dutch News veelvuldig inbreuk heeft gemaakt op zijn auteurs- en persoonlijkheidsrechten. Dutch News heeft de foto openbaar gemaakt zonder toestemming en zonder naamsvermelding van [eiser] . [eiser] heeft hierdoor schade geleden. [eiser] heeft de schadevergoeding beperkt tot het bedrag waarvoor hij bereid was de kwestie buitengerechtelijk af te doen.
4. Dutch News heeft aangevoerd, kort weergegeven, dat er geen sprake is van een auteursrechtinbreuk, omdat de uitzonderingssituatie van artikel 19 lid 3 van de Auteurswet (Aw) zich hier voordoet. Het gaat namelijk om een portretfoto die in opdracht is gemaakt ten behoeve van de geportretteerde. De foto is door de geportretteerde aan Dutch News ter beschikking gesteld. De geportretteerde heeft daarbij toestemming aan Dutch News gegeven om deze te gebruiken op haar website. Bovendien heeft [eiser] geen schade geleden. Voor zover al sprake is van schade, dan is die veel beperkter dan het gevorderde bedrag.

Beoordeling

5. Het meest verstrekkende verweer van Dutch News luidt dat er geen sprake is van een auteursrechtinbreuk, gezien het bepaalde in artikel 19 Aw, meer in het bijzonder de uitzondering van lid 3. In artikel 19 Aw staat, voor zover hier van belang:
1. Als inbreuk op het auteursrecht op een portret wordt niet beschouwd de verveelvoudiging daarvan door, of ten behoeve van, den geportretteerde of, na diens overlijden, zijne nabestaanden.2. (…)3. Ten aanzien van een fotografisch portret wordt mede niet als inbreuk op het auteursrecht beschouwd het openbaar maken daarvan in een nieuwsblad of tijdschrift door of met toestemming van een der personen, in het eerste lid genoemd, mits daarbij de naam des makers, voor zoover deze op of bij het portret is aangeduid, vermeld wordt.4. Dit artikel is slechts van toepassing ten aanzien van portretten, welke vervaardigd zijn ingevolge eene opdracht, door of vanwege de geportretteerde personen, of te hunnen behoeve aan den maker gegeven.
6. In opdracht gemaakte fotografische portretten mogen derhalve zonder toestemming van de maker ( [eiser] ) door de geportretteerde ( [naam] ) aan nieuwsbladen of tijdschriften worden aangeboden en door deze worden verveelvoudigd en openbaar gemaakt, mits daarbij de naam van de maker wordt genoemd, dat laatste alleen voor zover deze op of bij het portret is aangeduid. Naar de strekking van artikel 19 Aw kunnen ook tv-nieuwsprogramma’s en internetwebsites van deze faciliteit gebruik maken. Vaststaat dat [naam] Dutch News toestemming heeft gegeven de foto te gebruiken.
7. Tussen partijen is niet in geschil dat de naam van de maker niet op of bij de foto die door Dutch News is geplaatst is vermeld. Onder de gegeven omstandigheden hoefde dat ook niet. Redengevend daartoe is dat Dutch News, onder overlegging van het originele artikel waarvoor de foto in 2013 is gemaakt, heeft aangetoond dat de naam van de maker niet op of bij het oorspronkelijke portret was aangeduid. Daarom hoefde Dutch News, gelet op artikel 19 lid 3 Aw, de naam van de maker niet te vermelden.
8. Vervolgens dient de vraag te worden beantwoord of in dit geval sprake is van een in opdracht gemaakt portret in de zin van artikel 19 lid 4 Aw. Ook dat is het geval. Tussen partijen is niet in geschil dat de foto in opdracht is gemaakt. Anders dan [eiser] stelt, is de omstandigheid dat deze opdracht feitelijk is verstrekt door een derde, niet van doorslaggevend belang. De geportretteerde heeft, blijkens zijn verklaring van 23 juli 2018, te kennen gegeven belang te hebben gehad bij de totstandkoming van de foto, vanwege het promotionele karakter van publicatie daarvan. Gelet hierop wordt geoordeeld dat de foto (mede) ten behoeve van de geportretteerde is gemaakt. Daarmee is voldaan aan het bepaalde in artikel 19 lid 4 Aw. Hetgeen [eiser] hierover verder heeft gesteld leidt niet tot een andere conclusie.
9. Gelet op het voorgaande slaagt het primaire verweer van Dutch News. Sprake is van de in artikel 19 lid 3 Aw genoemde uitzonderingssituatie. Dat betekent dat Dutch News geen inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van [eiser] . Nu het verweer van Dutch News doel treft, kunnen de andere verweren onbesproken blijven.
10. De overige stellingen van [eiser] leiden niet tot een andere uitkomst. Slotsom is dan ook dat de vordering van [eiser] wordt afgewezen.
11. [eiser] wordt als de in het ongelijk gestelde partij met de proceskosten belast.

BESLISSING

De kantonrechter:
I. wijst de vordering af;
II. veroordeelt [eiser] in de proceskosten gevallen aan de zijde van Dutch News, tot op heden begroot op € 480,00 aan salaris gemachtigde, voor zover van toepassing, inclusief btw;
III. veroordeelt [eiser] in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 60,00 aan salaris gemachtigde, te verhogen met een bedrag van € 68,00 en de explootkosten van betekening van het vonnis, een en ander voor zover van toepassing inclusief btw, onder de voorwaarde dat [eiser] niet binnen veertien dagen na aanschrijving volledig aan dit vonnis heeft voldaan en betekening van het vonnis pas na veertien dagen na aanschrijving heeft plaatsgevonden;
IV. veroordeelt dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door kantonrechter mr. E. Pennink en uitgesproken op de zitting van 12 juli 2019 in aanwezigheid van de griffier.