Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht
zaaknummer / rolnummer: C/13/636638 / HA ZA 17-1040
Vonnis van 11 juli 2018
in de zaak van
1. de stichting
STICHTING XS4ALL,
gevestigd te Amsterdam,
2. de stichting
STICHTING INTERNET4ALL,
gevestigd te Amsterdam,
eiseressen,
advocaat mr. J.D. Edens te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
XS4ALL INTERNET B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
gedaagde,
advocaat mr. S.M. Kingma te 's-Gravenhage.
Partijen zullen hierna de Stichtingen en XS4ALL Internet genoemd worden. Eiseressen zullen afzonderlijk Stichting XS4ALL en Stichting INTERNET4ALL genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 3 oktober 2017, met producties,
- de conclusie van antwoord van 20 november 2017, met producties,
- het tussenvonnis van 21 maart 2018, waarbij een comparitie van partijen is bepaald,
- het proces-verbaal van comparitie van 17 mei 2018 en de daarin vermelde stukken.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
Op 17 december 1998 heeft KPN B.V. (hierna: KPN) de aandelen in XS4ALL Holding B.V. (hierna: XS4ALL Holding) overgenomen van de beheervennootschappen van de originele oprichters van internetprovider XS4ALL. XS4ALL Holding was destijds 100% moedervennootschap van XS4ALL Internet. In 2009 is XS4ALL Holding als verdwijnende rechtspersoon gefuseerd met de verkrijgende rechtspersoon KPN. Thans houdt KPN 100% van de aandelen in XS4ALL Internet.
2.2.
In de overnameovereenkomst van 17 december 1998 (hierna: de overnameovereenkomst) staat, voor zover van belang, onder meer het volgende:
“6.2 The Purchaser shall ensure that, as soon as reasonably possible after the Closing, one or more legal entities shall be incorporated (i) with objects that will reflect the activities described in
Exhibit 6.2,and (ii) with board members representing the Purchaser, the Company or XS4ALL and their employees.”
Exhibit 6.2,and (ii) with board members representing the Purchaser, the Company or XS4ALL and their employees.”
“EXHIBIT 6.2
Objectives
KPN Telecom B.V. intends to set up one or two legal entities (i.e. funds, foundations) with the goals:
- to stimulate the public debate regarding the Internet
- to stimulate the knowledge and awareness of the employees of XS4ALL Internet B.V. and XS4ALL Internet N.V. (Belgium) regarding the Internet, technical and social developments.
The legal entities will try to achieve these goals by:
- Stimulating participation in public debates
- Sponsoring events, outside the reach of “normal business” sponsoring
- Funding studies, courses or congresses for employees
- Building up employees saving account system.
(Employees will be able to used the saving for certain purposes)
Funding
KPN Telecom B.V. will fund the legal entities whith NLG 500,000 in 1998 and NLG 500,000 in 1999. It should be specified in a later stage the exact amounts dedicated to both objectives.
XS4ALL Holding B.V. will fund the legal entities out of its profits with a certain amount per employee based on the Companies and the individual employee’s performance (methods to be determined). (…)”.
2.3.
Op 30 november 1999 is Stichting XS4ALL opgericht door XS4ALL Holding, vertegenwoordigd door [naam 1] (hierna: [naam 1] ), die van 12 juli 1999 tot 28 februari 2006 algemeen directeur van XS4ALL Holding was. In de oprichtingsakte van Stichting XS4ALL staat, voor zover relevant, het volgende:
“(…)
Artikel 2.
Artikel 2.
1. De stichting heeft ten doel:
a. het stimuleren van het publieke debat omtrent Internet;
b. het stimuleren van de kennis en het bewustzijn van medewerkers van XS4ALL Holding B.V., (…) ten aanzien van het Internet;
c. het stimuleren van de kennis en het bewustzijn van de medewerkers van XS4ALL ten aanzien van technische ontwikkelingen;
d. het stimuleren van de kennis en het bewustzijn van de medewerkers van XS4ALL ten aanzien van sociale ontwikkelingen. (…)
Vermogen
Artikel 3.
Het tot verwezenlijking van het doel der stichting bestemde vermogen wordt gevormd door:
a. de bedragen die door KPN Telecom B.V. aan de stichting ter beschikking zullen worden gesteld;
b. het bedrag dat XS4ALL Holding B.V. per jaar ter beschikking kan stellen. Het bedrag zal worden vastgesteld aan de hand van de prestaties van de onderneming in het algemeen;
c. opbrengsten verkregen uit belegd vermogen;
d. stortingen die XS4ALL ten laste van de winst- en verliesrekening doet;
e. hetgeen op andere wijze verkregen wordt.(…)”.
2.4.
KPN heeft op 27 juni 2000, in afwijking van de overnameovereenkomst, in één keer 1.000.000 gulden overgemaakt aan Stichting XS4ALL.
2.5.
Op 6 juli 2004 heeft [naam 1] , in zijn hoedanigheid van algemeen directeur van XS4ALL Holding en XS4ALL Internet, het volgende uitvoeringsbesluit/bestuursbesluit (hierna: het bestuursbesluit) genomen tot vaststelling van nadere regels ter uitvoering van het bepaalde onder het kopje “Funding” in Exhibit 6.2 van de overnameovereenkomst:
“(…) De bestuurder van XS4ALL Holding B.V. ; (…)
Besluit:
Vast te stellen het navolgende uitvoeringsbesluit
In
Exhibit 6.2van het overnamecontract van XS4ALL Holding B.V. door KPN Telecom B.V. is het navolgende bepaald:
Exhibit 6.2van het overnamecontract van XS4ALL Holding B.V. door KPN Telecom B.V. is het navolgende bepaald:
“
XS4ALL Holding B.V. will fund the legal entities out of its profits with a certain amount per employee based on the Companies and the individual employee’s performance (methods to be determined).”
XS4ALL Holding B.V. will fund the legal entities out of its profits with a certain amount per employee based on the Companies and the individual employee’s performance (methods to be determined).”
Gevolg gevend aan deze bepaling verplicht XS4ALL Internet B.V., als zijnde 100% dochteronderneming van XS4ALL Holding B.V., zich tot in lengte van dagen aan de opvolgers van de hierboven bedoelde stichting tot het volgende:
1. Aan de Stichting XS4ALL te Diemen wordt jaarlijks, bij een winstgevendheid die normaal is in de internet branche 20,- Euro per medewerker geschonken. Als rekeneenheid geldt het gemiddeld aantal fte’s berekend aan het einde van het jaar.
Het bedrag per medewerker wordt jaarlijks met de inflatiecorrectie verhoogd.
2. Aan de Stichting Internet4ALL te Diemen wordt jaarlijks, bij een winstgevendheid die normaal is in de internet branche 55.000,- Euro geschonken. Dit bedrag wordt jaarlijks met de inflatiecorrectie aangepast. (…)
………………………………………….
De heer [naam 1]
Bestuurder XS4ALL Holding B.V. en XS4ALL Internet B.V. (…)”.
2.6.
In 2005 heeft XS4ALL Internet een financiële bijdrage aan Stichting XS4ALL voldaan met terugwerkende kracht over de periode van 1999-2004.
2.7.
Stichting INTERNET4ALL is op 21 februari 2005 opgericht. Haar doelstellingen zijn blijkens de oprichtingsakte onder meer het stimuleren van het publieke debat omtrent internet, het stimuleren van de ontwikkeling van internet en het gebruik van internet mogelijk maken voor een ieder.
2.8.
Na de oprichting van de Stichting INTERNET4ALL heeft Stichting XS4ALL als doel enkel nog het ondersteunen van de werknemers van XS4ALL Internet. Het huidige artikel 3 van haar statuten luidt, voor zover van belang, als volgt:
“
(…) Artikel 3.
(…) Artikel 3.
1. De Stichting stelt zich het volgende ten doel:
a. het ondersteunen van (ex-)personeelsleden van XS4ALL Internet B.V. die in de problemen zijn gekomen danwel met onverwachte omstandigheden zijn geconfronteerd; en
b. het financieel mogelijk maken voor medewerkers van XS4ALL Internet B.V. om studies, cursussen of opleidingen te volgen die niet passen binnen in het kader van het normale opleidingsbeleid van XS4ALL Internet B.V. (…)”.
2.9.
Tot en met 2015 ontvingen de Stichtingen van XS4ALL Internet jaarlijks financiële bijdragen. Dat ging, in ieder geval tot 2007, conform de vaste methodiek, zoals neergelegd in het bestuursbesluit. In 2007 is de verdeelsleutel van de bedragen over de Stichtingen aangepast.
2.10.
In april 2015 is [naam 3] (hierna: [naam 3] ) benoemd tot algemeen directeur van XS4ALL Internet.
2.11.
Op 5 juli 2016 heeft [naam 3] een e-mail gestuurd aan [naam 2] (hierna: [naam 2] ), voorzitter van Stichting INTERNET4ALL en StichtingXS4ALL, en [naam 1] met onder meer de volgende tekst:
“(…)
Fees over 2015 gaan we asap betalen, komt goed. Excuses voor de vertraging in deze.
M.b.t. 2016 en verder willen we wat meer in overleg treden met jullie op meerdere fronten, als ook besproken hier. Het gaat erom dat we zo af en toe stil staan bij wat we samen doen, en opnieuw bekrachtigen dat we dat nog steeds leuk, nuttig en passend vinden samen. Concreter gaat het mij erom dat ik het belangrijk vind dat: (…)
o De financiële afspraken wil ik ook zo af en toe herijken. Ook bij ons slinken allerlei budgetten zienderogen. In het kader van bovenstaande wil ik ook vast stellen bij welk jaarlijks bijdrage niveau wij ons allemaal goed kunnen voelen. (…)”.
2.12.
In een e-mail van 3 februari 2017 heeft [naam 3] aan het bestuur van de Stichtingen onder meer het volgende geschreven:
“(…) Zoals besproken tijdens onze bijeenkomst op 5 december 2016 wil ik jullie graag berichten over het voorgenomen besluit van XS4All Internet B.V. (XS4ALL) om de donatie aan Stichting Internet4All en Stichting XS4ALL (de Stichtingen) over het jaar 2016 vast te stellen op € 1 per Stichting.
Het verlagen van de donatie is ingegeven door het feit dat de huidige verhouding tussen de directie van XS4All en het bestuur van de Stichtingen onvoldoende basis biedt om de donatie ongewijzigd voort te zetten op het niveau van de afgelopen jaren. Zoals wij hebben aangegeven vinden wij de communicatie en de informatieverstrekking vanuit de Stichtingen aan XS4All als donateur gebrekkig. Wij hebben de behoefte om meer inzicht te krijgen in de algemene gang van zaken binnen de Stichtingen, de manier waarop de Stichtingen over de donaties van XS4All beschikken, aan welke projecten de Stichtingen het geld in de afgelopen jaren hebben uitgegeven en hoe deze projecten zijn uitgevoerd, hoe de Stichtingen de toekomstige donaties willen uitbesteden en hoe ze de statutaire doelstellingen (proberen te) bereiken. Ondanks onze herhaaldelijke verzoeken aan het bestuur van de Stichtingen om met ons de financiële stukken te delen hebben wij helaas nog steeds de opgevraagde informatie niet ontvangen. (…)”.
2.13.
Daarop heeft [naam 2] op 13 februari 2017 als volgt gereageerd:
“(…) In uw aangetekende brief geeft u aan dat over 2016 de betalingen aan de stichtingen worden gesteld op ieder EURO 1,-. Hierdoor komt XS4ALL B.V. haar contractuele verplichtingen niet na. Volgens onze berekening dient de betaling voor de Stichting Internet4ALL gesteld te worden op EURO 65.048,- en voor de Stichting XS4ALL op EURO 6.862,- (zie bijlage).
XS4ALL Internet B.V. (“XS4ALL”) is gehouden om aan de Stichtingen jaarlijks een bedrag te betalen in overeenstemming met u- bekend- Exhibit 6.2 van de overnameovereenkomst van XS4ALL en het bijbehorende uitvoeringsbesluit van 6 juli 2004. Ik vraag u dat te respecteren. (…)”.
2.14.
Vervolgens heeft [naam 3] bij e-mail van 20 februari 2017 als volgt gereageerd:
“(…) Wij delen overigens jullie mening dat wij met elkaar in gesprek moeten over de rol van XS4ALL Internet B.V. in het financieren van de Stichtingen, doch koppelen dat graag aan het herijken van, en/of het aangaan van nieuwe afspraken over de donaties en de samenwerking tussen XS4All Internet B.V. en de Stichtingen. Dat was een jaar geleden van onze kant het startpunt van onze uitnodiging aan jullie. (…)”.
3.Het geschil
3.1.
De Stichtingen vorderen bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
I. een verklaring voor recht dat tussen XS4ALL Internet en de Stichtingen duurovereenkomsten tot stand zijn gekomen die naar hun aard en bedoeling van partijen niet-opzegbaar zijn, inhoudende de verplichting van XS4ALL Internet de Stichtingen tot in lengte van dagen jaarlijks, bij winstgevendheid van XS4ALL Internet die normaal is in de internetbranche, dat wil zeggen EBIT is gelijk aan of meer dan 10% van de omzet, bijdragen te schenken begroot conform de in 2007 aangepaste verdeelsleutel van het bestuursbesluit van 6 juli 2004;
II. veroordeling van XS4ALL Internet tot betaling aan Stichting Internet4ALL van € 65.048,00 zijnde de jaarbijdrage 2016, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf 1 april subsidiair 23 mei 2017 meer subsidiair vanaf de dag van betekening van deze dagvaarding tot de dag der algehele voldoening;
III. veroordeling van XS4ALL Internet tot betaling aan Stichting XS4ALL van € 6.862,00 zijnde de jaarbijdrage 2016, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf 1 april subsidiair 23 mei 2017 meer subsidiair vanaf de dag van betekening van deze dagvaarding tot de dag der algehele voldoening;
IV. veroordeling van XS4ALL Internet in de proceskosten.
3.2.
De Stichtingen leggen aan hun vorderingen – kort gezegd – het volgende ten grondslag. Zij stellen zich op het standpunt dat tussen partijen duurovereenkomsten tot stand zijn gekomen, die blijkens de bedoeling van partijen niet-opzegbaar zijn en op grond waarvan XS4ALL Internet verplicht is de Stichtingen tot in lengte van dagen te financieren. Omdat XS4ALL Internet de jaarbijdragen over 2016 niet heeft betaald vorderen de Stichtingen betaling van deze bedragen.
3.3.
XS4ALL Internet voert verweer. Zij voert – kort gezegd – aan dat er op XS4ALL Internet geen afdwingbare verplichting rust tot het betalen van geldbedragen aan de Stichtingen. Het gaat hier om vrijblijvende donaties. Indien er al sprake zou zijn van duurovereenkomsten, dan zijn het opzegbare duurovereenkomsten. Als het niet-opzegbare duurovereenkomsten betreffen, dan beroept XS4ALL Internet zich op artikel 6:248 BW en artikel 6:258 BW.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
De gevorderde verklaring voor recht onder 3.1.I
4.1.
Allereerst staat de vraag centraal of tussen XS4ALL Internet en de Stichtingen duurovereenkomsten tot stand zijn gekomen. De Stichtingen stellen dat uit alle omstandigheden van het geval volgt dat er sprake is van duurovereenkomsten tussen partijen.
4.2.
XS4ALL Internet betwist dit. Volgens haar gaat het om een vrijblijvende donatie en niet om een afdwingbare verplichting. Uit het bestuursbesluit kunnen geen verplichtingen voortvloeien omdat het een interne rechtshandeling betreft en niet een besluit dat tot de Stichtingen is gericht. XS4ALL Internet heeft bij bestuursbesluit van 30 januari 2017 het bestuursbesluit bovendien ingetrokken. Daarbij komt dat sprake is van een tegenstrijdig belang bij [naam 1] bij het nemen van het bestuursbesluit, zodat het bestuursbesluit nietig is en ook om die reden daaraan geen belang kan worden toegekend. Uit de overnameovereenkomst, die op een objectieve en tekstuele wijze moet worden uitgelegd, volgt evenmin een verplichting voor XS4ALL Internet.
4.3.
De rechtbank is met de Stichtingen van oordeel dat uit de omstandigheden van het geval volgt dat tussen partijen duurovereenkomsten tot stand zijn gekomen. Daartoe is het volgende van belang. In de overnameovereenkomst is opgenomen dat XS4ALL Holding de nog op te richten entiteiten zal financieren, naast een financiële bijdrage door KPN in 1998 en 1999. Vervolgens zijn de entiteiten opgericht, eerst de Stichting XS4ALL in 1999, later de Stichting INTERNET4ALL in 2005. XS4ALL Internet heeft vanaf de oprichting jaarlijks, tot en met 2015, de Stichtingen gefinancierd. Het bestaan van de duurovereenkomsten wordt bevestigd door het bestuursbesluit, waarin het bestuur van XS4ALL Holding en XS4ALL Internet besluit dat XS4ALL Internet verplicht is om tot in lengte van dagen bij winstgevendheid jaarlijks bedragen te schenken aan de Stichtingen. Ook als, zoals XS4ALL Internet stelt, het besluit alleen interne werking heeft en als sprake is van een tegenstrijdig belang omdat de verplichting tot in lengte van dagen wordt aangegaan, volgt hieruit wel de opvatting van het bestuur van XS4ALL Holding en XL4ALL Internet dat sprake was van een verplichting tot financiering van de Stichtingen. Niet is in geschil dat partijen in 2007 hebben afgesproken de bijdrage van XS4ALL Internet anders over de Stichtingen te verdelen. Dat aanvullende afspraken worden gemaakt duidt op de overtuiging van beide partijen dat sprake is van bestaande overeenkomsten. Gesteld noch gebleken is voorts dat XS4ALL Internet op enig moment vóór het aantreden van [naam 3] heeft aangegeven dat de financiële bijdragen vrijblijvend waren. Dat ook [naam 3] er na zijn aantreden nog van uitging dat de betalingen niet vrijblijvend waren blijkt uit de bewoordingen in zijn communicatie met het bestuur van de Stichtingen. [naam 3] schrijft namelijk in de e-mail van 5 juli 2016 dat hij de financiële “afspraken” zo af en toe wil herijken. Verder schrijft hij in de e-mail van 20 februari 2017 dat hij het gesprek over het financieren van de stichtingen graag koppelt aan het herijken van en/of het aangaan van “nieuwe afspraken” over donaties en de samenwerking tussen XS4ALL Internet en de Stichtingen. Uit de bewoordingen van [naam 3] volgt dan ook dat niet alleen de Stichtingen maar ook XS4ALL Internet er steeds van is uitgegaan dat er afspraken bestaan tussen partijen met betrekking tot de financiering van de Stichtingen.
4.4.
Uit de bedoelingen van partijen, de omstandigheid dat niet is gesproken over een bepaalde duur en gelet op het feit dat XS4ALL Internet de Stichtingen vanaf hun oprichting tot en met 2015 jaarlijks heeft gefinancierd volgt dat sprake is van voor onbepaalde tijd gesloten duurovereenkomsten.
4.5.
Vervolgens is het de vraag of de tussen partijen bestaande duurovereenkomsten opzegbaar zijn. Voorop wordt gesteld dat uit vaste jurisprudentie van de Hoge Raad volgt dat de hoofdregel is dat een voor onbepaalde tijd gesloten duurovereenkomst in beginsel opzegbaar is, ook indien wet en die overeenkomst niet voorzien in een regeling van opzegging. Zoals volgt uit het arrest van de Hoge Raad van 15 april 2016 (ECLI:NL:HR:2016:660) kan een voor onbepaalde tijd gesloten duurovereenkomst naar de bedoeling van partijen niet-opzegbaar zijn, met dien verstande dat de wederpartij van degene die zich op de niet-opzegbaarheid beroept, onder omstandigheden daartegen een beroep kan doen op artikel 6:248 lid 2 BW en artikel 6:258 BW. De stelplicht en de bewijslast rust op degene die betoogt dat de duurovereenkomst niet-opzegbaar is. Daarvoor gelden geen verzwaarde eisen.
4.6.
De Stichtingen hebben aangevoerd dat partijen niet-opzegbaarheid hebben beoogd. Daartoe voeren zij het volgende aan. De niet-opzegbaarheid blijkt uit het bestuursbesluit, op grond waarvan XS4ALL Internet zich tot in lengte van dagen verplicht tot het schenken van geld aan de Stichtingen. Dat was ook de bedoeling van partijen bij de overnameovereenkomst. Verder wijzen de Stichtingen op de statuten, waarin de jaarlijkse financiering vastgelegd. Ook wijzen de Stichtingen op de vaste financieringsmethodiek voor het bepalen van de omvang van de bijdragen, die enkel te corrigeren is voor de inflatie en het feit dat jarenlang is gefinancierd volgens deze methodiek. Ook is volgens de Stichtingen van belang dat er in 2007 een aanpassing van de verdeelsleutel heeft plaatsgevonden. Tot slot blijkt de beoogde niet-opzegbaarheid uit het feit dat er entiteiten zijn opgericht, welke worden opgericht met als doel om permanent te bestaan.
4.7.
De rechtbank is van oordeel dat in hetgeen de Stichtingen hebben aangevoerd onvoldoende grond is gelegen voor het oordeel dat, in afwijking van de hoofdregel, sprake is van duurovereenkomsten die niet-opzegbaar zijn. Weliswaar wijst de zinsnede “tot in lengte van dagen” in het bestuursbesluit op niet-opzegbaarheid, maar XS4ALL Internet heeft terecht aangevoerd dat bij het nemen van dit bestuursbesluit sprake was van een tegenstrijdig belang. [naam 1] heeft het besluit genomen als directeur van XS4ALL Holding en XS4ALL Internet en was op hetzelfde moment ook lid van het bestuur van de Stichting XS4ALL. Met XS4ALL Internet is de rechtbank van oordeel dat het belang van de vennootschap niet parallel liep aan het belang van de Stichtingen. Het belang van de Stichtingen bij een financiering tot in lengte van dagen is evident. Dat de vennootschap daarbij ook belang had kan niet worden gezegd. Het tegenstrijdig belang ziet dus niet op het vastleggen van de methodiek van financiering, maar op het aangaan van een verplichting tot in lengte van dagen. Dat de overnameovereenkomst daartoe verplichtte, zoals de Stichtingen hebben aangevoerd, valt niet in te zien. Daarin is immers slechts bepaald dat de financieringsmethode nog moet worden bepaald. Het gaat hier om zodanige onverenigbare belangen dat in redelijkheid kan worden betwijfeld of [naam 1] zich bij zijn handelen uitsluitend heeft laten leiden door het belang van XS4ALL Internet. Door zijn betrokkenheid bij de Stichting XS4ALL kan niet worden gezegd dat hij in staat was het belang van XS4ALL Internet te bewaken op een wijze die van een integer en onbevooroordeeld bestuurder mag worden verwacht. Dit leidt ertoe dat het bestuursbesluit nietig is en hetgeen daarin is opgenomen niet kan worden meegenomen bij de vraag of partijen hebben beoogd niet-opzegbare duurovereenkomsten aan te gaan.
4.8.
Hetgeen overigens is aangevoerd ten aanzien van de niet-opzegbaarheid acht de rechtbank evenmin voldoende om af te wijken van de hoofdregel. Uit de overnameovereenkomst kan (slechts) als bedoeling van partijen worden afgeleid dat het hen voor ogen stond duurovereenkomsten aan te gaan. Dat zij beoogden de afspraken over financiering van de op te richten entiteiten niet-opzegbaar te maken blijkt daaruit niet. Uit de omstandigheid dat in de statuten van de Stichtingen is opgenomen dat het vermogen wordt gevormd door – onder meer – het bedrag dat XS4ALL Internet jaarlijks ter beschikking stelt volgt evenmin dat beoogd is de afspraken over financiering niet-opzegbaar te maken. Voorts kan niet in zijn algemeenheid gezegd worden dat entiteiten worden opgericht om permanent te bestaan. En wat betreft de gestelde aanpassing van de verdeelsleutel in 2007 geldt dat zonder nadere toelichting, die ontbreekt, niet valt in te zien dat daaruit de bedoeling van partijen volgt dat de overeenkomst niet-opzegbaar is.
4.9.
Al met al hebben de Stichtingen dan ook onvoldoende onderbouwd dat partijen niet-opzegbaarheid voor ogen hebben gehad, zodat de hoofdregel geldt dat de overeenkomsten opzegbaar zijn. De door de Stichtingen gevorderde verklaring voor recht dat tussen XS4ALL Internet en de Stichtingen duurovereenkomsten tot stand zijn gekomen die naar hun aard en bedoeling niet-opzegbaar zijn, zal dientengevolge worden afgewezen.
4.10.
Bij deze stand van zaken komt de rechtbank niet toe aan de beoordeling van het meer subsidiair door XS4ALL Internet gedane beroep op artikel 6:248 en artikel 6:258 BW.
De gevorderde jaarbijdragen
4.11.
Ten aanzien van de gevorderde betalingen van € 65.048,00 en € 6.862,00 overweegt de rechtbank als volgt. Uit het voorgaande blijkt dat tussen partijen duurovereenkomsten bestaan met een jaarlijkse financieringsverplichting voor XS4ALL Internet ten opzichte van de Stichtingen. Voor zover XS4ALL Internet zich op het standpunt stelt dat de duurovereenkomsten zijn opgezegd met het bestuursbesluit van 30 januari 2017 faalt dat betoog. Voor zover de rechtbank begrijpt, het betreffende bestuursbesluit is niet overgelegd, zag dat besluit op het ongedaan maken van het bestuursbesluit. Wat daarvan ook zij, dat kan niet hebben geleid tot een beëindiging van de duurovereenkomsten, reeds nu de duurovereenkomsten niet slechts zijn gebaseerd op het bestuursbesluit. Onweersproken is voorts dat de gevorderde jaarbijdragen zijn gebaseerd op de gedurende voorgaande jaren toegepaste financieringsmethodiek.
4.12.
XS4ALL Internet heeft, naar eigen zeggen, het doen van donaties met ingang van 2016 aan de Stichtingen tijdelijk gestaakt om drie redenen, namelijk vanwege de moeizame verstandhouding tussen het bestuur van de Stichtingen en het bestuur van XS4ALL Internet, het gebrek aan inzicht in de financiële positie van de Stichtingen en het gebrek aan inzicht in de activiteiten van de Stichtingen. Uit de toelichting van XS4ALL Internet tijdens de comparitie begrijpt de rechtbank dat XS4ALL Internet zich beroept op een opschortingsrecht.
4.13.
Voor een geslaagd beroep op een opschortingsrecht is onder meer vereist dat XS4ALL Internet een opeisbare vordering op de Stichtingen heeft. Dit is onvoldoende gebleken. De argumenten die XS4ALL Internet aan de opschorting ten grondslag heeft gelegd zien niet op verplichtingen van de Stichtingen waarvan XS4ALL Internet via een opschortingsrecht nakoming kan afdwingen. Dat op de Stichtingen een afdwingbare verplichting zou rusten om een goede verstandhouding met XS4ALL Internet te bewerkstelligen kan niet worden gevolgd. Ook ten aanzien van het gestelde gebrek aan inzicht in de financiën en activiteiten geldt dat XS4ALL Internet onvoldoende heeft onderbouwd dat er op de Stichtingen concrete en opeisbare verplichtingen rusten die zij niet is nagekomen. De Stichtingen hebben, hetgeen niet is weersproken, gedurende alle jaren steeds op dezelfde wijze het bedoelde inzicht verschaft. Dat vormde kennelijk, tot het aantreden van [naam 3] , geen probleem voor XS4ALL Internet. Het beroep op een opschortingsrecht faalt en de gevorderde bedragen zullen worden toegewezen.
Wettelijke handelsrente
4.14.
De Stichtingen vorderen de wettelijke handelsrente over de jaarbijdragen van 2016 vanaf 1 april 2017. XS4ALL Internet betwist de vordering, omdat er geen sprake zou zijn van een handelsovereenkomst. Voor toewijzing van de wettelijke handelsrente is vereist dat het een handelsovereenkomst betreft, dat wil zeggen een overeenkomst tot het leveren van goederen of diensten tegen betaling. Nu in dit geval op XS4ALL Internet een financieringsverplichting rust waar geen prestatie tegenover staat, is geen sprake van een handelsovereenkomst. Daarom kan de gevorderde wettelijke handelsrente niet worden toegewezen.
4.15.
De wettelijke rente wordt toegewezen, wanneer er sprake is van een vertraging in de voldoening van een geldsom. XS4ALL Internet stelt zich op het standpunt dat er geen sprake is van een verbintenis tot betaling van een geldsom. Dit betoog slaagt niet. Uit hetgeen hiervoor is overwogen, volgt namelijk dat op XS4ALL Internet een verplichting rust om jaarlijks een geldsom te betalen aan de Stichtingen. XS4ALL Internet betwist de ingangsdatum van 1 april 2017. Nu niet is betwist dat jaarlijks voor het verstrijken van het eerste kwartaal van het nieuwe jaar de bijdragen werden ontvangen, staat dit tussen partijen vast. Naar het oordeel van de rechtbank kan uit deze jaarlijkse feitelijke gang van zaken worden afgeleid dat tussen partijen de (stilzwijgende) afspraak gold dat telkens voor het einde van het eerste kwartaal de jaarbijdragen over het voorgaande jaar werd betaald. XS4ALL Internet was dan ook gehouden in het eerste kwartaal van 2017 de jaarbijdragen 2016 te voldoen. Als het mindere zal de wettelijke rente worden toegewezen vanaf 1 april 2017.
Proceskosten
4.16.
XS4ALL Internet zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van de Stichtingen worden begroot op:
- dagvaarding € 80,42
- griffierecht € 1.924,00
- salaris advocaat €
2.148,00(2 punten × tarief IV € 1.074,00)
2.148,00(2 punten × tarief IV € 1.074,00)
Totaal € 4.152,42
Nakosten
4.17.
XS4ALL Internet zal tevens worden veroordeeld in de nakosten op de hierna te vermelden wijze.
5.De beslissing
De rechtbank
5.1.
veroordeelt XS4ALL Internet om aan Stichting Internet4ALL te betalen een bedrag van € 65.048,00 (vijfenzestigduizend achtenveertig euro), vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over het toegewezen bedrag met ingang van 1 april 2017 tot de dag van volledige betaling,
5.2.
veroordeelt XS4ALL Internet om aan Stichting XS4ALL te betalen een bedrag van € 6.862,00 (zesduizend achthonderd tweeënzestig euro), vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over het toegewezen bedrag met ingang van 1 april 2017 tot de dag van volledige betaling,
5.3.
veroordeelt XS4ALL Internet in de proceskosten, aan de zijde van de Stichtingen tot op heden begroot op € 4.152,42,
5.4.
veroordeelt XS4ALL Internet in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 157,00 aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat XS4ALL Internet niet binnen 14 dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 82,00 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak,
5.5.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.6.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. M. Singeling, rechter, bijgestaan door mr. P. Palanciyan, griffier en in het openbaar uitgesproken op 11 juli 2018.