Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
Bestuursrecht
zaaknummer: AMS 18/3514
uitspraak van de voorzieningenrechter van 11 juni 2018 in de zaak tussen
de besloten vennootschap S & H Horeca BV, h.o.d.n. Suzy Wong, te Amsterdam, verzoekster,
(gemachtigde: mr. S.M.M. Meijer),
en
de (waarnemend) burgemeester van Amsterdam, verweerder
(gemachtigde: mr. J. Pot).
Partijen worden aangeduid als Suzy Wong en de burgemeester.
Procesverloop
Bij besluit van 19 april 2018 (het primaire besluit) heeft verweerder het verzoek om heropening van de cocktailbar Suzy Wong aan de [adres] te Amsterdam afgewezen.
Verzoekster heeft tegen het primaire besluit bezwaar gemaakt. Zij heeft de voorzieningenrechter verzocht om een voorlopige voorziening te treffen.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 5 juni 2018. Namens verzoekster zijn verschenen [naam 1] , [naam 2] en [naam 3] . Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde en door [naam 4] .
Overwegingen
1. De voorzieningenrechter gaat na of er een voorlopige voorziening moet worden getroffen omdat de uitkomst van de bodemprocedure - hier de bezwaarprocedure - niet kan worden afgewacht. Zij let daarbij op de belangen van partijen. In dit geval betekent dit dat de voorzieningenrechter een afweging maakt tussen aan de ene kant het belang van Suzy Wong dat de cocktailbar tijdens de bezwaarprocedure weer heropend kan worden. Aan de andere kant kijkt de voorzieningenrechter naar het belang van de burgemeester dat de cocktailbar gesloten blijft. Er is in de regel geen reden een voorlopige voorziening te treffen als de voorzieningenrechter het bestreden besluit rechtmatig acht. Het oordeel van de voorzieningenrechter is niet bindend voor de rechtbank in een eventuele beroepsprocedure.
2. Deze zaak gaat over het verzoek om heropening van de cocktailbar. Suzy Wong is eigenaar van de cocktailbar.
3. De voorzieningenrechter schetst eerst de voorgeschiedenis. In december 2017 heeft Suzy Wong de cocktailbar overgenomen. Begin januari 2018 is de cocktailbar open gegaan. Op 19 januari 2018 heeft een onbekende ’s nachts (na sluitingstijd) een handgranaat voor de deur van de cocktailbar neergelegd. Naar aanleiding daarvan heeft de burgemeester Suzy Wong voor onbepaalde tijd gesloten (de eerste sluiting). Suzy Wong heeft een verzoek om heropening gedaan. Op 16 februari 2018 heeft de burgemeester laten weten dat Suzy Wong per 22 februari 2018 weer open mocht. Daaraan heeft de burgemeester enkele voorwaarden verbonden, onder andere dat Suzy Wong een goedgekeurd veiligheidsplan inlevert en dat de exploitanten een intentieverklaring ondertekenen waarin, onder meer, is opgenomen dat zij actief zullen meewerken aan politieonderzoek.
4. In de nacht van 21 op 22 maart 2018 heeft om 02:53 uur weer een onbekende een handgranaat voor de deur van Suzy Wong neergelegd. Uit de camerabeelden van Suzy Wong blijkt dat deze handgranaat rond 08:15 uur is meegenomen door een medewerker van de reinigingsdienst, die naar later blijkt, de handgranaat mee naar huis heeft genomen en in de loop van de dag de politie heeft gealarmeerd. Suzy Wong heeft de burgemeester zelf gemeld dat uit camerabeelden blijkt dat er wederom een handgranaat voor de gevel van de cocktailbar is neergelegd. Daarop heeft de burgemeester de cocktailbar opnieuw onmiddellijk gesloten voor onbepaalde tijd. De burgemeester heeft dit schriftelijk bevestigd in het sluitingsbevel van 27 maart 2018. Suzy Wong heeft daartegen op 5 april 2018 een bezwaarschrift en een verzoek om een voorlopige voorziening ingediend. Dit verzoek om een voorlopige voorziening is behandeld op de zitting van 16 april 2018. Bij uitspraak van
18 april 2018 heeft de voorzieningenrechter het verzoek om een voorlopige voorziening afgewezen. Op het bezwaarschrift is nog niet beslist.
5. In de tussentijd heeft er op 29 maart 2018 een gesprek plaatsgevonden tussen Suzy Wong en de behandelend ambtenaren. De burgemeester heeft dit gesprek opgevat als een verzoek om heropening en het als zodanig in behandeling genomen.
6. Bij het primaire besluit heeft de burgemeester het verzoek om heropening afgewezen. Volgens de burgemeester kan de sluiting worden opgeheven indien er vertrouwen is in een duurzaam herstel van de openbare orde. In een tijdsbestek van enkele weken is er echter twee keer een granaat aangetroffen voor Suzy Wong. Alleen al om die reden valt niet uit te sluiten dat er zich, na heropening, een derde incident - met een grote impact op de openbare orde - zal voordoen. Ook nu is nog niet duidelijk wat het motief is geweest en ook om die reden bestaat er risico op herhaling. Vanuit de politie is aangegeven dat het (voor de tweede maal in korte tijd) aantreffen van een handgranaat in een belangrijk uitgaansgebied in Amsterdam zowel een aanwijzing als een reden is om aan te nemen dat sprake is van een (be)dreiging en daarnaast dat er een kans op herhaling is van een ernstige schending van de openbare orde.
7.1
Voor de uitvoering van zijn sluitings- en heropeningsbevoegdheid heeft de burgemeester beleid opgesteld dat is neergelegd in de Notitie inzake het sluitings- en heropeningsbeleid met betrekking tot artikel 13b van de Opiumwet en artikel 2.7. van de Algemene Plaatselijke Verordening, vastgesteld op 11 mei 2005 (hierna: de Notitie). Doel van het beleid is het herstel van de rust in de buurt en de bescherming van omwonenden, passanten en bezoekers en het voorkomen van herhaling. De sluiting wordt opgeheven als het vertrouwen bestaat dat de openbare orde voldoende is hersteld. Daarbij wordt maatwerk toegepast. Een minimale sluiting van drie maanden is gebruikelijk. Na de sluiting kan de exploitant een verzoek om heropening indienen.
De burgemeester acht voor opheffing van een sluiting drie aspecten van belang, die in onderling verband en samenhang moeten worden gezien, namelijk:
1. de openbare-ordesituatie in en in de directe omgeving van de inrichting;
2. de afspraken tussen de burgemeester en de exploitant met betrekking tot het beheer van de te heropenen inrichting;
3. het vertrouwen van de burgemeester dat deze afspraken ook zullen worden nagekomen. Daarbij speelt met name de verwijtbaarheid van de exploitant en/of leidinggevende een rol.
Volgens het beleid dient de burgemeester er daarbij van overtuigd te zijn dat de feiten die ten grondslag lagen aan de sluiting, zich niet meer voor zullen doen, en dat de exploitant zijn zaak zodanig zal beheren dat er geen nieuwe openbare ordeverstoringen zullen plaatsvinden.
7.2
Naar aanleiding van een aantal handgranaatincidenten heeft verweerder op 26 februari 2018 in de notitie “Sluitingsbeleid naar aanleiding van handgranaatincidenten” nader beleid vastgesteld. In dit beleid is neergelegd dat bij incidenten van buitenaf, zoals het neergeleggen van een handgranaat of een beschieting, tegen andere publiek toegankelijke inrichtingen dan coffeeshops, deze in beginsel na een sluitingsperiode van vier weken kunnen worden heropend. Of hiertoe kan worden overgegaan is vooral afhankelijk van de historie (bedrijfsvoering) van de zaak, de (belastende) informatie van politie en afspraken die met de ondernemer kunnen worden gemaakt om toekomstige openbare orde incidenten te voorkomen (onder andere door het opstellen van een veiligheidsplan en medewerking aan het politieonderzoek). Ook hierbij wordt maatwerk toegepast.
8. Op grond van dit beleid is besloten dat Suzy Wong, na de eerste sluiting, na vier weken, op 22 februari 2018 mocht worden heropend.
9. De voorzieningenrechter stelt vast dat de burgemeester, nadat de tweede handgranaat voor Suzy Wong is neergelegd, de zaak niet na vier weken heeft heropend. De burgemeester legt daaraan ten grondslag dat sprake is van een bijzondere situatie omdat er hier nadat Suzy Wong - na het eerste incident - was heropend, een maand later opnieuw een granaat voor de gevel is neergelegd. Omdat er nu geen sprake meer was van toeval en het zowel voor Suzy Wong als voor de politie nog steeds onduidelijk is wat het motief van de dader of daders is, heeft de burgemeester in afwijking van het hiervoor genoemde beleid, Suzy Wong niet toegestaan om vier weken opnieuw te heropenen.
10. De voorzieningenrechter acht het, gelet op de bijzondere omstandigheden van het geval, niet onredelijk dat de burgemeester – alvorens tot heropening over te gaan – nader onderzoek nodig acht. Het beleid van verweerder biedt daarvoor ruimte. Uitgangspunt van het beleid is dat de sluiting geldt voor onbepaalde tijd en dat bij de opheffing van de sluiting maatwerk wordt verricht. Inmiddels heeft de burgemeester in de raadsvergadering van – zo begrijpt de voorzieningenrechter - 23 mei 2018 aangegeven dat de zaak zal worden behandeld in het programma “Opsporing verzocht” en dat wanneer dit geen bruikbare tips oplevert, opnieuw bezien zal worden of Suzy Wong binnen korte tijd daarop heropend kan worden. Vervolgens is in de uitzending van “Opsporing verzocht” van dinsdag 29 mei 2018 aandacht besteed aan de zaak. Volgens de gemachtigde van de burgemeester ter zitting zijn er daarop veertien tips binnengekomen, maar de gouden tip lijkt daar niet tussen te zitten. Deze week nog zal er ambtelijk overleg plaatsvinden over de voorwaarden waaronder Suzy Wong heropend kan worden, aldus de gemachtigde van de burgemeester. De week daarop, waarschijnlijk op maandag, heeft de burgemeester driehoeksoverleg met de korpschef en de (hoofd)officier van justitie.
Daarin zal zeer waarschijnlijk worden besloten dat Suzy Wong – onder nader te bepalen voorwaarden – heropend kan worden. Volgens de voorzieningenrechter levert de burgemeester daarmee voldoende maatwerk.
11. Suzy Wong voert aan dat de sluiting al vanaf 23 maart 2018 duurt. De burgemeester heeft in de periode sindsdien weinig oog voor haar belangen gehad, terwijl twee gezinnen moeten leven van de inkomsten uit Suzy Wong, zij de huur niet kan betalen en er nu een faillissement dreigt. Zij heeft het gevoel als een proeftuin voor de burgemeester te fungeren en er wordt slecht over de voortgang van de procedure met haar gecommuniceerd. Suzy Wong vindt dat er sprake is van een overschrijding van de redelijke termijn, genoemd in artikel 6 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).
12. Op grond van artikel 6, eerste lid, van het EVRM heeft een ieder bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen of bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde vervolging recht op een eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een onafhankelijk en onpartijdig gerecht dat bij de wet is ingesteld.
13. De voorzieningenrechter is van oordeel dat van een overschrijding van de redelijke termijn geen sprake is, hoewel hij begrijpt dat iedere dag dat de sluiting langer voortduurt, grote (financiële) gevolgen heeft voor Suzy Wong. Daarbij vindt de voorzieningenrechter van belang dat, hoewel dit wellicht onvoldoende met Suzy Wong is gecommuniceerd, het onderzoek naar de dader(s) nog steeds gaande is en niet is gebleken dat de burgemeester daarin geen stappen onderneemt zodat dit onderzoek ook daadwerkelijk een doel dient. Tot nu toe is het verzoek om heropening afgewezen omdat de burgemeester, die immers verantwoordelijk is voor de veiligheid en openbare orde, vindt dat twee opeenvolgende granaatincidenten een grote impact hebben op de openbare orde en gevaar opleveren voor omwonenden, passanten en bezoekers. De omstandigheid dat er voor de tweede keer een granaat is neergelegd op de openbare weg en onduidelijk is wat het motief is, maakt immers dat niet afdoende valt uit te sluiten dat er nogmaals een incident, in welke vorm dan ook, zal plaatsvinden. De voorzieningenrechter vindt het niet onredelijk dat de burgemeester zichzelf de tijd gunt om het onderzoek naar aanleiding van de uitzending bij “Opsporing verzocht” af te wachten, om de risico’s van de heropening van Suzy Wong zo klein mogelijk te houden. Daarbij speelt mee dat namens de burgemeester is aangegeven dat wanneer dit geen resultaat oplevert, bekeken zal worden onder welke voorwaarden Suzy Wong heropend kan worden. De omstandigheid dat de burgemeester deze stappen in het onderzoek niet voldoende met Suzy Wong heeft gecommuniceerd, maakt niet dat stil wordt gezeten of dat geen maatwerk wordt geleverd.
14. Verder is de voorzieningenrechter van oordeel dat verweerder voldoende heeft gemotiveerd waarom het belang van de openbare orde zwaarder moet wegen dan het belang van Suzy Wong, haar vennoten en hun gezin. Daarbij wijst de voorzieningenrechter er wel op dat hoe langer de sluiting duurt en het onderzoek geen resultaten oplevert, hoe zwaarder de belangen van Suzy Wong moeten wegen. Vooralsnog vindt de voorzieningenrechter niet dat de burgemeester, nog voor het onderzoek was afgerond en al voor de resultaten van “Opsporing verzocht” bekend waren, de belangen van Suzy Wong had moeten laten prevaleren boven dat van het openbare belang. Hoe wrang ook, dat Suzy Wong niets kan worden verweten of dat zij zelf melding van het tweede granaatincident bij de politie heeft gedaan, kan niet rechtvaardigen dat haar belang al eerder had moeten prevaleren.
15. Suzy Wong voert verder aan dat het belang van de openbare orde zijn doel voorbij schiet. Zo hebben diverse ondernemers binnen Amsterdam dreigmails ontvangen, waarin gedreigd wordt om de horeca-inrichting te beschieten, dan wel in de nabijheid ervan een handgranaat te plaatsen. De politie en de gemeente zijn op de hoogte van deze dreigmails en daar wordt onderzoek naar gedaan. Verder durven portiers van horeca-inrichtingen klanten de toegang tot de inrichting niet meer te weigeren uit angst dat dan iets voor de deur wordt gelegd, met als gevolg dat de inrichting door de burgemeester wordt gesloten. Ook in het overleg tussen ondernemers en de politie wordt niet meer gemeld dat er wapens in de inrichting zijn aangetroffen, uit angst voor sluiting. De gemachtigde van de burgemeester heeft ter zitting toegelicht dat er aandacht is voor de dreigmails maar dat vooralsnog niet is gebleken dat er een verband bestaat met de sluiting van Suzy Wong. Daarin wordt geen aanleiding gezien het beleid aan te passen. Ook daarin ziet de voorzieningenrechter geen aanleiding voor de conclusie dat de burgemeester het belang van Suzy Wong boven het algemeen belang had moeten stellen.
16. Nu op de zitting namens de burgemeester naar voren is gebracht dat op korte termijn zal worden besloten of Suzy Wong, onder voorwaarden heropend kan worden, verwacht de voorzieningenrechter dat de afwijzing van het heropeningsverzoek in bezwaar stand kan houden. Ook in het kader van de belangenafweging, ziet de voorzieningenrechter, gelet op het feit dat op korte termijn uitsluitsel wordt verwacht over de heropening van Suzy Wong geen aanleiding om nu een voorlopige voorziening te treffen. Dit betekent dat het verzoek wordt afgewezen.
17. Er is geen reden om de burgemeester te veroordelen in de proceskosten of te bepalen dat het griffierecht aan Suzy Wong wordt vergoed door de burgemeester.
Beslissing
De voorzieningenrechter wijst het verzoek om voorlopige voorziening af.
Deze uitspraak is gedaan door mr. P.H.A. Knol, voorzieningenrechter, in aanwezigheid van mr. A.E. van Duinen, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 11 juni 2018.
griffier voorzieningenrechter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak staat geen rechtsmiddel open.