ECLI:NL:RBAMS:2017:3316

• Datum uitspraak: 12 mei 2017
• Publicatiedatum: 17 mei 2017
• Zaaknummer: 5282506 CV EXPL 16-23855
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: C.W. Inden
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Auteursrechtelijke geschil over het gebruik van een foto door een nieuwswebsite onder het citaatrecht

In deze zaak heeft de kantonrechter van de Rechtbank Amsterdam op 12 mei 2017 uitspraak gedaan in een geschil tussen de besloten vennootschap Mediamaatjes B.V. en een professionele fotograaf. De fotograaf vorderde betaling van € 888,62 voor het gebruik van een door hem gemaakte foto, die door Mediamaatjes zonder toestemming op hun website 925.nl was gepubliceerd. De fotograaf stelde dat hij eigenaar was van het auteursrecht op de foto en dat Mediamaatjes geen toestemming had gevraagd voor publicatie, waardoor hij schade had geleden.

Mediamaatjes verweerde zich door te stellen dat het gebruik van de foto onder het citaatrecht viel, zoals vastgelegd in artikel 15a van de Auteurswet. De kantonrechter oordeelde dat aan de voorwaarden van het citaatrecht was voldaan. De foto was rechtmatig openbaar gemaakt als onderdeel van een reclamecampagne van Sapph, en het gebruik van de foto in het artikel op 925.nl was gerechtvaardigd. De rechter benadrukte dat de ironische toon van de website niet betekende dat er zwaardere eisen aan het citaatrecht gesteld moesten worden.

Uiteindelijk wees de kantonrechter de vordering van de fotograaf af en veroordeelde hem in de proceskosten van Mediamaatjes, die op € 1.500,00 werden begroot. Dit vonnis werd uitvoerbaar bij voorraad verklaard, wat betekent dat de beslissing onmiddellijk moest worden nageleefd, ongeacht eventuele hoger beroep procedures.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht

zaaknummer: 5282506 CV EXPL 16-23855

vonnis van: 12 mei 2017

vonnis van de kantonrechter

I n z a k e

[eiser]

wonende te [woonplaats]

eiser

nader te noemen: [eiser]

gemachtigde: aanvankelijk mr C.m.J. Moerkens (FNV), thans mr. D. van Eek

t e g e n

de besloten vennootschap Mediamaatjes B.V.

gevestigd te Amsterdam

gedaagde

nader te noemen: Mediamaatjes

gemachtigde: mr. M.Ch. Kaaks

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

De volgende processtukken zijn ingediend:

- de dagvaarding van 26 juli 2016 met producties,

- de conclusie van antwoord met producties,

- de akte wijziging van eis, tevens indiening producties.

Vervolgens is een tussenvonnis gewezen en een datum bepaald voor een comparitie van partijen. Beide partijen hebben voorafgaand aan de comparitie nadere producties in het geding gebracht. De comparitie heeft plaats gevonden op 13 april 2017. [eiser] is met zijn gemachtigde verschenen. Mediamaatjes is verschenen, vertegenwoordigd door de heer [naam 1] , bijgestaan door de gemachtigde. Partijen hebben ter zitting
hun standpunten toegelicht en de gemachtigden hebben spreekaantekeningen overgelegd. Na verder debat is vonnis gevraagd en is een datum voor vonnis bepaald.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

1. Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend of niet (voldoende) weersproken, alsmede op grond van de overgelegde en in zoverre niet bestreden inhoud van de bewijsstukken, staat in dit geding het volgende vast:

1.1.

[eiser] is professioneel fotograaf. Mediamaatjes exploiteert onder meer een website met de naam 925.nl. Op deze website worden nieuwsberichten geplaatst met een ironische toonzetting.

1.2.

[eiser] heeft een foto gemaakt van [naam 2] in badkleding (verder: de foto). Voor deze foto heeft [eiser] een licentie gegeven aan Sapph Intimates B.V. (verder: Sapph), welke liep tot 30 november 2010. Sapph heeft de foto gebruikt voor een reclamecampagne, waarbij de foto is verwerkt in een poster (verder: de poster). Op de poster staat boven de foto van [naam 2] “Sapph” en onder de foto staan de teksten “Lets get wet” en “ [naam 2] for Sapph Beach”.

1.3.

Sapph is failliet gegaan in 2011.

1.4.

Op 16 juni 2014 plaatste Mediamaatjes op de website 925.nl een bericht met de titel “Vanavond beleeft Sapph een renaissance”. Het artikel beslaat twee kolommen. De linkerkolom begint met de volgende tekst:
“ [naam 3] (…) heeft Sapph gekocht van bikinikoning [naam 4] . Gekocht uit ‘pure geiligheid’ en zakelijk niet de beste zet. [naam 4] vertelde 925 al dat hij bezig was met het oprichten van Proudly produced in Europe (soort Made in China maar dan hiero) dus iemand anders mag nu ruzie maken over dubbele bandjes. Vanavond lanceert [naam 3] in het The College Hotel te Amsterdam het nieuwe Sapph.
Dit gaan we in ieder geval enorm missen:”

Daaronder staat een link naar een videoclip en daar weer onder staat de poster. De poster neemt ongeveer de helft van de linkerkolom in beslag. De rechterkolom bevat enkel tekst.

vordering en verweer

2. [eiser] vordert – kort gezegd – Mediamaatjes bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis te veroordelen tot betaling van € 888,62 exclusief BTW, met wettelijke rente, buitengerechtelijke kosten en de werkelijke proceskosten.

3. Aan zijn vorderingen legt [eiser] ten grondslag dat hij eigenaar is van het auteursrecht van de door Mediamaatjes gepubliceerde foto. Voor publicatie was aan Mediamaatjes geen toestemming gegeven, zodat de daardoor geleden schade vergoed moet worden.

4. Mediamaatjes voert verweer tegen de vorderingen en vordert eveneens veroordeling in de werkelijke proceskosten. Die proceskosten heeft de gemachtigde van Mediamaatjes ter zitting gematigd tot € 1.500,00. Op het verweer zal bij de beoordeling, voor zover van belang, worden ingegaan.

beoordeling

5. Vast staat dat [eiser] het auteursrecht heeft op de foto, die onderdeel uitmaakt van de poster. Uitgangspunt is dan dat een derde voor publicatie van die foto – en de poster – toestemming nodig heeft van [eiser] . Vast staat dat Mediamaatjes die toestemming niet heeft gevraagd of verkregen.

6. Mediamaatjes beroept zich echter op het citaatrecht, als bedoeld in artikel 15a Auteurswet (Aw). Als aan de voorwaarden in deze bepaling wordt voldaan, is van een inbreuk op het auteursrecht geen sprake. Die voorwaarden zijn de volgende:
1. het werk waaruit geciteerd wordt is rechtmatig openbaar gemaakt;

2. het citeren is in overeenstemming met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is en aantal en omvang der geciteerde gedeelten zijn door het te bereiken doel gerechtvaardigd;
3. artikel 25 Aw (betreffende de persoonlijkheidsrechten van de auteur) wordt in acht genomen;
4. voor zover redelijkerwijs mogelijk wordt de bron, waaronder de naam van de maker, op duidelijke wijze vermeld.

7. Anders dan [eiser] lijkt te veronderstellen, kan niet de aanvullende eis worden gesteld dat sprake moet zijn van citeren in serieuze media, nog los van de vraag wat daar onder verstaan moet worden. De aard van het medium kan wel een rol spelen bij de beoordeling van de tweede eis uit artikel 15a Auteurswet. De ironische toonzetting van op zichzelf zakelijke berichten op de website 925.nl, maakt echter niet dat in dit geval veel zwaardere eisen gesteld moeten worden aan wat redelijkerwijs geoorloofd is.

8. Aan de voorwaarden uit artikel 15a Auteurswet is voldaan. De foto is als onderdeel van de poster in de reclamecampagne van Sapph rechtmatig openbaar gemaakt. De poster maakt een logisch onderdeel uit van een artikel over Sapph, dat juist door controversiële posters – waaronder de door 925.nl gepubliceerde – bekendheid verwierf. De poster maakt ook niet een zodanig overheersend onderdeel uit van het artikel, dat sprake is van zelfstandige exploitatie daarvan. Mediamaatjes had immers evengoed een andere reclame-uiting van Sapph op dezelfde plek op kunnen nemen, zonder dat de betekenis van het artikel zou zijn veranderd. Ook in omvang is de poster niet overheersend. Ten aanzien van de laatste twee voorwaarden overweegt de kantonrechter dat op de poster de naam van [eiser] niet is vermeld. [eiser] heeft nog wel een ansichtkaart in het geding gebracht waarop de poster is afgebeeld, met op de achterzijde vermelding van zijn naam. Dat maakt echter nog niet dat zijn naam is vermeld op de poster zelf, zoals die oorspronkelijk door Sapph is gepubliceerd. Bij die stand van zaken kan Mediamaatjes niet worden tegengeworpen dat zij de naam van [eiser] als maker van de foto niet heeft vermeld.

9. De vordering van [eiser] zal dan ook worden afgewezen en hij zal in de proceskosten worden veroordeeld. Die proceskosten zullen worden begroot conform artikel 1019h Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. [eiser] heeft zich daar niet tegen verzet en mede gezien het feit dat de gemachtigde van Mediamaatjes zijn honorarium vanwege het belang van de zaak aanzienlijk gematigd heeft, verzet de billijkheid zich ook niet tegen toewijzing van die kosten.

BESLISSING

De kantonrechter:

wijst het gevorderde af;

veroordeelt [eiser] in de proceskosten, tot op heden aan de zijde van Mediamaatjes te begroten op € 1.500,00 aan salaris gemachtigde;

veroordeelt [eiser] tot betaling van een bedrag van € 50,00 aan nasalaris, te verhogen met een bedrag van € 68,00 onder de voorwaarde dat betekening van het vonnis heeft plaatsgevonden en [eiser] niet binnen 14 dagen na aanschrijving vrijwillig aan het vonnis heeft voldaan, een en ander voor zover van toepassing, inclusief btw;

verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad.

Aldus gewezen door mr. C.W. Inden, kantonrechter, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 12 mei 2017 in tegenwoordigheid van de griffier.