ECLI:NL:RBAMS:2017:318

• Datum uitspraak: 3 februari 2017
• Publicatiedatum: 24 januari 2017
• Zaaknummer: 4779546 \ CV EXPL 16-3641
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: B.T. Beuving
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Inbreuk op auteursrecht door openbaarmaking van foto's zonder toestemming

In deze zaak vorderde eiser, een professioneel fotograaf, dat de kantonrechter zou verklaren dat de besloten vennootschap Pixfund B.V. inbreuk had gemaakt op zijn auteursrechten door vier van zijn foto's van actrice [actrice] zonder toestemming openbaar te maken op de website glmrr.com. Eiser stelde dat hij recht had op een schadevergoeding van € 6.000,00, gebaseerd op de gebruikelijke licentievergoeding voor het gebruik van zijn foto's. Pixfund voerde verweer en stelde dat de foto's slechts in klein formaat waren geplaatst en dat er geen kwade opzet was. De kantonrechter oordeelde dat Pixfund inderdaad inbreuk had gemaakt op de auteursrechten van eiser, aangezien de foto's zonder toestemming en zonder vermelding van de naam van eiser als maker waren gepubliceerd. De kantonrechter wees de vordering van eiser tot een schadevergoeding van € 6.000,00 af, maar kende wel een schadevergoeding van € 1.000,00 toe, gebaseerd op de gebruikelijke licentievergoeding van € 250,00 per foto. Daarnaast werd Pixfund veroordeeld in de proceskosten van eiser, die op € 517,19 werden begroot. Het vonnis werd uitvoerbaar bij voorraad verklaard.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht

zaaknummer \ rolnummer: 4779546 CV EXPL 16-3641

Uitspraak: 3 februari 2017

Vonnis van de kantonrechter

in de zaak van:

[eiser]

wonende te [woonplaats] ,

eiser,

gemachtigde mr. Q.J.A. Meijnen te Amsterdam,

t e g e n

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

PIXFUND B.V. ,

gevestigd te Amsterdam,

gedaagde,

gemachtigde mr. M.H. Hamberg te Amsterdam.

Partijen worden hierna aangeduid als [eiser] en Pixfund.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het ambtshalve gewezen tussenvonnis van 14 april 2016 waarbij een bijeenkomst van partijen is bevolen, met de daarin genoemde stukken,

- het proces-verbaal van de bijeenkomst van partijen van 28 september 2016, met de daarin genoemde processtukken.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1.

[eiser] is professioneel fotograaf. Hij heeft onder meer de actrice [actrice]

(hierna: [actrice] ) gefotografeerd.

2.2.

Pixfund houdt zich bezig met de exploitatie en ontwikkeling van digitale (media) concepten en maakt gebruik van de website http://glmrr.com/. Op voornoemde website publiceert Pixfund naakt/glamourfoto’s van bekende en minder bekende vrouwen. Voor de te maken fotoreportage zoekt Pixfund financiering middels
crowdfunding . De website profileert zich ook via Twitter en Facebook.

2.3.

In de zomer van 2015 zijn op de website glmrr.com vier van de door [eiser] van [actrice] gemaakte foto’s (hierna: de foto’s) gepubliceerd. Het artikel bij de foto’s luidt:

“
Over [actrice]

GLMRR werd vele malen getipt om een campagne te krijgen Nederlandse actrice [actrice] aan GLMRR mee te beginnen. Bent u al serieus? Echt waar? Dan laten deze door te beloven op [actrice] . Help ons om haar te overtuigen om met ons mee!

Pandrecht € 5 / dollar als je wilt helpen ons te overtuigen Nederlandse actrice [actrice] te poseren in het naakt voor haar toegewijde fans en - als ze daartoe beluit - voor het goede doel van haar eigen keuze.

Deze belofte pagina heeft een looptijd van precies een maand (voor de resterende duur, kijk klok op de top van deze pagina). Op de einddatum, zullen we benaderen [actrice] en vraag haar of ze denkt dat we-het-publiek heeft haar een aanbod dat ze niet kan weigeren gemaakt. Als ze accepteert, zullen wij u vasthouden aan uw belofte en vragen u om echt te doneren de 5 € / dollar.

Zo niet, wij, danken u voor het helpen om de droom levend te houden en niets anders gebeurt. Gemakkelijk en veilig? We willen zo denken!”

Onderaan voornoemd artikel staat:

“
Bronnen photograpgy [actrice] , instagram.com ”

2.4.

Op 23 augustus 2015 is een van de foto’s geplaatst op het Twitteraccount van glmrr.com.

2.5.

Op de website www.nieuwscheck.nl is op 4 september 2015 onder de kop: “ [naam] probeert [actrice] uit de kleren te krijgen” het volgende bericht verschenen:

“ [actrice] van [programma] speelt de rol van [actrice] . Ze heeft ooit in een interview aangegeven geen moeite te hebben met naakt. Tenminste om er dan dik voor betaald te krijgen om in de [tijdschrift] te staan. […] Maar om die reden probeert [naam] , voormalig hoofdredacteur van de [tijdschrift] , haar uit de kleren te krijgen voor zijn glamoursite glmrr.nl. Daar moeten mensen geld doneren. Als het streefbedrag is bereikt (mensen hoeven pas later te betalen), dan zal hij haar gaan vragen om naakt te poseren voor zijn site/leden. Via deze link kan men een stem uitbrengen om misschien te doneren om haar naakt te zien.”

2.6.

Het management van [actrice] heeft per e-mail van 7 september 2015 aan Pixfund laten weten dat zij geen medewerking zal verlenen aan een eventuele photoshoot en heeft verzocht om verwijdering van de
poll en verwijdering van de foto’s van [actrice] van de door Pixfund beheerde websites. [naam] heeft (namens Pixfund) per e-mail aan [actrice] aangegeven dat vanwege deze mededeling de
poll en de foto’s van [actrice] direct zijn verwijderd.

3. Het geschil

3.1.

[eiser] vordert, samengevat, dat de kantonrechter bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

A. voor recht verklaart dat Pixfund inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van [eiser] en de foto’s zonder toestemming van [eiser] openbaar heeft gemaakt en verspreid via de website gmlrr.com;

B. voor recht verklaart dat Pixfund inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht van [eiser] door de foto’s zonder de naam van [eiser] als auteursrechthebbende te publiceren op de website gmlrr.com;

C. Pixfund verbiedt de foto’s openbaar te maken en/of te verspreiden zonder toestemming van [eiser] ;

D. Pixfund te veroordeelt aan [eiser] een schadevergoeding te betalen van € 6.000,00 wegens inbreuk op zijn auteursrechten, althans tot betaling van een zodanig bedrag als de kantonrechter juist zal achten;

E. Pixfund te veroordelen in de werkelijk door [eiser] gemaakte proceskosten, conform 1019h Rv.

3.2.

[eiser] stelt daartoe, kort gezegd, het volgende. De door [eiser] van [actrice] gemaakte foto’s genieten uit hoofde van de Auteurswet (hierna: Aw) auteursrechtelijke bescherming. De foto’s hebben een eigen oorspronkelijk karakter en dragen het persoonlijk stempel van de maker. Pixfund heeft via glmrr.com de foto’s van [actrice] verveelvoudigd en openbaar gemaakt. Door het zonder toestemming verveelvoudigen en openbaar maken van deze foto’s maakt Pixfund inbreuk op de auteursrechten van [eiser] op de foto’s en handelt zij onrechtmatig ten opzichte van [eiser] . Het tarief van [eiser] voor het gebruik van de foto’s zoals door Pixfund gedaan bedraagt € 500,00 per foto. Nu de foto’s zonder toestemming van [eiser] zijn geplaatst dient een opslag van 100% van de gebruikelijke licentievergoeding door Pixfund aan [eiser] te worden voldaan. Ook dient nog een opslag te worden toegekend vanwege het ontbreken van naamsvermelding (artikel 25 lid 1 sub a Aw). Hiervoor dient aan te worden gesloten bij een vergoeding van eenmaal de gebruikelijke licentievergoeding, hetgeen in dit geval een extra opslag van € 500,00 per foto betekent. Dit maakt tezamen dat [eiser] recht heeft op een vergoeding van in totaal € 6.000,00 (€ 500 x 3 per foto, x 4 foto’s).

3.3.

Pixfund voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

Auteursrecht

4.1.

Niet in geschil is dat [eiser] het auteursrecht heeft op de foto’s. Op grond van artikel 1 Aw) heeft [eiser] als auteursrechthebbende het uitsluitend recht om de foto’s openbaar te maken en te verveelvoudigen. Anderen mogen dit in beginsel alleen met voorafgaande toestemming van [eiser] , tenzij zij zich op een beperkingsgrond uit de Aw kunnen beroepen, zoals een geslaagd beroep op het citaatrecht. Voorts komt [eiser] als auteursrechthebbende op grond van artikel 25 lid 1 sub a Aw het recht toe op vermelding van zijn naam als maker bij de foto’s.

Inbreuk

4.2.

Vaststaat dat Pixfund in de zomer van 2015 zonder toestemming van [eiser] en zonder vermelding van zijn naam als maker van de foto’s, de foto’s (onder meer) op de website glmrr.com heeft geplaatst en daarmee openbaar heeft gemaakt. Gelet daarop is in beginsel sprake van een inbreuk op de auteurs- en persoonlijkheidsrechten van [eiser] en daarmee tevens van onrechtmatig handelen van Pixfund jegens [eiser] op grond waarvan Pixfund schadeplichtig is. Het door Pixfund gestelde ontbreken van kwade opzet doet daar niets aan af. Ook het onbewust schenden van het auteursrecht komt voor rekening en risico van de inbreukmaker. De stelling van Pixfund dat de foto’s slechts in klein formaat op de website zijn geplaats, doet evenmin aan de inbreuk af. Tenslotte maakt het feit dat [actrice] de foto’s op haar Istagram-account heeft gepubliceerd niet dat het daardoor Pixfund vrij stond om zonder toestemming van de auteursrechthebbende ( [eiser] ) de foto’s op haar website te plaatsen. Het voorgaande is slechts anders indien het beroep van Pixfund op het citaatrecht zou slagen.

Citaatrecht

4.3.

Pixfund heeft een beroep gedaan op artikel 15a Aw, het citaatrecht. Artikel 15a lid 1 Aw luidt, voor zover relevant:

Als inbreuk op het auteursrecht op een werk van letterkunde, wetenschap of kunst wordt niet beschouwd het citeren uit een werk in een aankondiging, beoordeling, polemiek of wetenschappelijke verhandeling of voor een uiting met een vergelijkbaar doel mits:

1. het werk waaruit geciteerd wordt rechtmatig openbaar gemaakt is;

2 het citeren in overeenstemming is met hetgeen naar de regels van het maatschappelijk verkeer redelijkerwijs geoorloofd is en aantal en omvang der geciteerde gedeelten door het te bereiken doel zijn gerechtvaardigd;

3 artikel 25 Aw in acht wordt genomen; en

4 voor zover redelijkerwijs mogelijk, de bron, waaronder de naam van de maker, op duidelijke wijze wordt vermeld.

4.4.

Het citaatrecht is een beperking op het auteursrecht en dient derhalve terughoudend te worden toegepast. Het beroep op het citaatsrecht van Pixfund wordt verworpen reeds omdat het gebruik van de foto’s op de website van Pixfund zodanig is geschied dat deze geen ondergeschikt onderdeel van de publicatie uitmaken waardoor niet is voldaan aan lid 2 van artikel 15a Aw. In dit geval is immers de bij de foto’s gepubliceerde tekst ondergeschikt aan de afbeeldingen. Dat Pixfund wel een bronvermelding (zijnde het instagramaccount van [actrice] ) heeft opgenomen doet aan het voorgaande niet af.

Conclusie

4.5.

Het voorgaande leidt tot de slotsom dat Pixfund het auteursrecht van [eiser] heeft geschonden en gehouden is de schade die [eiser] dientengevolge heeft geleden te vergoeden.

Schade

4.6.

Nu de schade niet exact is vast te stellen, zal deze begroot moeten worden (6:97 lid 1 BW) op een wijze die het meest in overeenstemming is met de aard van de geleden schade. Dit betekent dat tot uitgangspunt zal worden genomen dat [eiser] ten minste aanspraak heeft op voldoening door Pixfund van een schadebedrag gelijk aan de gebruikelijke licentievergoeding die Pixfund verschuldigd zou zijn geweest indien zij voorafgaand aan de plaatsing toestemming zou hebben gevraagd aan [eiser] . Door Pixfund is betwist dat € 500,00 per foto een gebruikelijke vergoeding betreft. [eiser] onderbouwt zijn gevorderde vergoeding met facturen die hij heeft gestuurd naar aanleiding van zonder zijn toestemming gepubliceerde foto’s (zie productie 10 [eiser] ). Dit is echter geen onderbouwing van hetgeen normaal (dus indien wel toestemming zou zijn verkregen) zou worden betaald voor een dergelijk gebruik van foto’s. Ter gelegenheid van de comparitie van partijen heeft Pixfund aangevoerd dat een bedrag van € 250,00 per foto overeenstemt met de Tarievenlijst van de Stichting Foto Anoniem. De kantonrechter zal hierbij aanhaken en de te betalen licentievergoeding dan ook begroten op € 250,00 per foto waarbij rekening is gehouden met de korte duur van publicatie alsmede met het -onbetwist gestelde- beperkte aantal bezoekers van de website van Pixfund. Dit betekent dat de gederfde licentievergoeding op een bedrag van 4 maal € 250,00 is € 1.000,00 (exclusief BTW) wordt begroot en zal worden toegewezen als hierna volgt.

Opslag van de licentievergoeding wegens ontbreken van toestemming?

4.7.

Een verhoging van de licentievergoeding wegens ontbreken van toestemming voor plaatsing van de foto’s past niet in het systeem van het Nederlandse schadevergoedingsrecht bij onrechtmatige daad. Dat systeem gaat uit van een reële schadevergoeding in het individuele geval. Een vorm van schadevergoeding als middel van genoegdoening (ook wel
punitive damages genoemd) kent het Nederlandse rechtstelsel niet. In zoverre zal de vordering van [eiser] dan ook worden afgewezen.

Opslag wegens ontbreken van naamsvermelding?

4.8.

Op grond van artikel 25 lid 1 sub a Aw komt de auteursrechthebbende het recht toe op vermelding van zijn naam als maker van de foto’s. Het achterwegen laten hiervan vormt een inbreuk op de persoonlijkheidsrechten van [eiser] . Van hierdoor geleden schade is echter onvoldoende gebleken. Daarbij past een opslag boven de licentievergoeding -zie rechtsoverweging 4.7- niet in ons rechtsstelsel.

De proceskosten

4.9.

Artikel 1019h Rv bepaalt dat de in het ongelijk gestelde partij (in dit geval Pixfund) desgevorderd wordt veroordeeld in de redelijke en evenredige gerechtskosten en andere kosten die de in het gelijk gestelde partij heeft gemaakt, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet. [eiser] heeft zijn proceskosten tot en met 28 september 2016 begroot op

€ 5.839,69, exclusief BTW.

4.10.

Naar het oordeel van de kantonrechter verzet de billijkheid zich in onderhavige zaak tegen de door [eiser] gevorderde veroordeling van Pixfund in de werkelijke proceskosten op de voet van artikel 1019h Rv. De kantonrechter acht daarbij van belang dat de in dit vonnis toegewezen schadevergoeding een fractie is van de vordering van [eiser] en dat [eiser] zowel in het minnelijk voortraject als in deze procedure steeds heeft vastgehouden aan deze vordering, ondanks dat Pixfund meerdere malen een bedrag heeft geboden dat hoger is dan het thans toegewezen bedrag. Bovendien heeft de schade een beperkte omvang. Onder die omstandigheden acht de kantonrechter het niet billijk over te gaan tot toewijzing van de werkelijke proceskosten. De kantonrechter zal daarom bij het bepalen van de hoogte van de proceskosten aanknopen bij het normaliter door de kantonrechter gehanteerde forfaitaire tarief over het toegewezen bedrag. De nakosten zullen ambtshalve worden begroot en toegewezen als hierna volgt.

5. De beslissing

De kantonrechter:

5.1.

verklaart voor recht dat Pixfund inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van [eiser] bij de (vier) foto’s van [actrice] en dat Pixfund deze zonder toestemming van [eiser] openbaar heeft gemaakt en verspreid via de website gmlrr.com;

5.2.

verklaart voor recht dat Pixfund inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht van [eiser] op de foto’s van [actrice] door deze zonder de naam van [eiser] als auteursrechthebbende te publiceren op de website gmlrrr.com;

5.3.

verbiedt Pixfund de foto’s van [actrice] openbaar te maken en/of te verspreiden zonder toestemming van [eiser] ;

5.4.

veroordeelt Pixfund aan [eiser] binnen vijf werkdagen na betekening van dit vonnis te betalen een bedrag van € 1.000,00 (éénduizend euro), te vermeerderen met BTW;

5.5.

veroordeelt Pixfund in de proceskosten, aan de zijde van [eiser] tot op heden begroot op:

griffierecht € 223,00

explootkosten € 94,19

salaris gemachtigde € 200,00 (2 x tarief € 100,00)

______

totaal € 517,19

inclusief eventueel verschuldigde btw en te vermeerderen met nasalaris begroot op een bedrag van € 131,00, te verhogen met een bedrag van € 68,00 onder de voorwaarde dat betekening van het vonnis heeft plaatsgevonden en Pixfund niet binnen 14 dagen na aanschrijving vrijwillig aan het vonnis heeft voldaan;

5.6.

verklaart dit vonnis ten aanzien van de onderdelen 5.3 tot en met 5.5 uitvoerbaar bij voorraad;

5.7.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Aldus gewezen door mr. B.T. Beuving, kantonrechter, bijgestaan door mr. A. Vogelzang, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 3 februari 2017.

De griffier De kantonrechter