Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht, voorzieningenrechter civiel
zaaknummer / rolnummer: C/13/620065 / KG ZA 16-1457 MvdV/BB
Vonnis in kort geding van 11 januari 2017
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
THE OFFICE OPERATORS B.V.,
gevestigd te Schiphol,
eiseres bij dagvaarding van 9 december 2016,
advocaat mr. S.M. Kaak te Utrecht,
tegen
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BOUWENS MANAGEMENT B.V.,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BOUWENS GROEP B.V.,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BOUWENS FACILITY MANAGEMENT & SERVICES B.V.,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
HOST& B.V.,
alle gevestigd te Amsterdam,
gedaagden,
advocaat mr. M.E. Kingma te Amsterdam.
Eiseres zal hierna The Office Operators worden genoemd en gedaagden zullen gezamenlijk worden aangeduid als Bouwens&.
1.De procedure
Ter terechtzitting van 22 december 2016 heeft The Office Operators gesteld en gevorderd overeenkomstig de in fotokopie aan dit vonnis gehechte dagvaarding. Bouwens& heeft verweer gevoerd met conclusie tot weigering van de gevraagde voorzieningen. Beide partijen hebben producties en een pleitnota in het geding gebracht.
Na verder debat hebben partijen verzocht vonnis te wijzen.
Na verder debat hebben partijen verzocht vonnis te wijzen.
Ter zitting waren aanwezig:
aan de zijde van The Office Operators: [naam 1] met mr. Kaak;
aan de zijde van Bouwens&: [naam 2] met mr. Kingma.
2.De feiten
2.1.
The Office Operators is een in 2010 opgerichte onderneming die full-service flexwerk- en vergaderplekken op diverse locaties in Nederland en België aanbiedt. In het Handelsregister staan haar bedrijfsactiviteiten als volgt vermeld:
‘SBI-code: 70221 - Organisatie-adviesbureaus
SBI-code: 6832 - Beheer van onroerend goed
Management-activiteiten; beheer onroerend goed. Het ter beschikking stellen van arbeidskrachten.’
The Office Operators drijft haar onderneming sinds haar oprichting onder de naam The Office Operators al dan niet in combinatie met de afkorting TOO. Ten behoeve van de exploitatie van haar diensten heeft The Office Operators op 10 oktober 2010 de domeinnaam www.theofficeoperators.com laten registreren. Op haar website presenteert The Office Operators zich als volgt:
Het vrouwelijk personeel dat bij The Office Operators de diensten verzorgt draagt de op de afbeelding hierboven getoonde rode jurken en het mannelijk personeel draagt rode dassen. Het vrouwelijk personeel met de rode jurken wordt ook afgebeeld op reclamemateriaal van The Office Operators. The Office Operators laat de rode kleur verder op andere manieren binnen haar onderneming terugkomen, zoals op haar website, in haar logo en op kantoorbenodigdheden zoals pennen, visitekaartjes en briefpapier.
2.2.
Bouwens& is een onderneming die facilitaire diensten, zoals receptie-, beveiligings- en chauffeursdiensten, voor bedrijven aanbiedt. In 2016 is zij dat gaan doen onder de naam The Office Host. Bouwens& heeft The Office Host op haar website als volgt gepresenteerd:
Voor The Office Host heeft Bouwens& een aparte website onder de door haar op 14 oktober 2015 geregistreerde domeinnaam www.theofficehost.nl geopend. Op die website wordt naast een omschrijving van de verschillende mogelijkheden van The Office Host onder meer afbeeldingen getoond van (vrouwelijke) ‘office hosts’ in een rode jurk:
De ‘office hosts’ in een rode jurk worden ook afgebeeld in reclamemateriaal van The Office Host. Daarnaast laat Bouwens& de rode kleur op andere manieren binnen haar onderneming terugkomen, zoals haar websites en briefpapier.
2.3.
Bij brief van 28 november 2016 heeft (de advocaat van) The Office Operators aan Bouwens& onder meer laten weten dat zij met het gebruik van de naam The Office Host in strijd handelt met de handelsnaamrechten van The Office Operators en dat zij onrechtmatig handelt omdat zij dezelfde diensten aanbiedt als The Office Operators met gebruikmaking van de dezelfde karakteristieke (rode) kenmerken. The Office Operators sommeert Bouwens& onder meer om iedere inbreuk op de handelsnaamrechten van The Office Operators en enig onrechtmatig handelen jegens The Office Operators te staken en gestaakt te houden.
3.Het geschil
3.1.
The Office Operators vordert samengevat - Bouwens& op straffe van dwangsommen:
I. te gelasten iedere inbreuk op de handelsnaamrechten van The Office Operators door het gebruik van The Office Host, waaronder het gebruik van de domeinnaam www.theofficehost.nl, of een daarmee overeenstemmend teken te staken en gestaakt te houden;
II. te bevelen ieder drukwerk, zoals maar niet beperkt tot briefpapier, visitekaartjes, facturen en brochures, waarop The Office Host of een daarmee overeenstemmend teken staat, te vernietigen en daarvan schriftelijk bewijs aan The Office Operators te zenden;
III. te bevelen de internetsite www.theofficehost.nl te verwijderen en verwijderd te houden;
IV. te gebieden het onrechtmatig handelen jegens The Office Operators te staken en gestaakt te houden, waaronder begrepen het gebruik voor het aanbieden en uitvoeren van de facilitaire diensten van:
- de handelsnaam The Office Host, en/of
- de domeinnaam theofficehost.nl, en/of
- de kenmerkende rode kleur van de kleding van het personeel die de facilitaire diensten voor afnemers verzorgen, en/of
- de doorvoering van deze rode accenten in haar reclame uitingen, de website, het briefpapier en in publieke uitlatingen zoals advertenties.
- de handelsnaam The Office Host, en/of
- de domeinnaam theofficehost.nl, en/of
- de kenmerkende rode kleur van de kleding van het personeel die de facilitaire diensten voor afnemers verzorgen, en/of
- de doorvoering van deze rode accenten in haar reclame uitingen, de website, het briefpapier en in publieke uitlatingen zoals advertenties.
Ten slotte vordert The Office Operators om de termijn waarbinnen de bodemprocedure moet worden gestart op zes maanden te bepalen en Bouwens& te veroordelen in de werkelijke proceskosten.
3.2.
The Office Operators heeft daartoe gesteld, kort gezegd, dat Bouwens& met de handelsnaam The Office Host die zij vanaf 2016 mede is gaan gebruiken inbreuk op de oudere handelsnaamrechten van The Office Operators maakt in de zin van artikel 5 van de Handelsnaamwet (Hnw). Volgens The Office Operators wijkt The Office Host in onvoldoende mate af van de handelsnaam The Office Operators en is er, gezien dezelfde diensten die partijen aanbieden en gezien hetzelfde gebied waarbinnen partijen opereren, verwarring tussen beide ondernemingen te duchten. Daar komt volgens The Office Operators bij dat Bouwens& onrechtmatig handelt wegens slaafse nabootsing omdat zij dezelfde diensten aanbiedt met gebruikmaking van dezelfde karakteristieke (rode) kenmerken. Vooral de presensatie van het vrouwelijk personeel in de sterk gelijkende rode jurken maakt volgens The Office Operators de kans op verwarring groot. Met haar keuze voor de handelsnaam The Office Host en de kleur rood als veelvuldig terugkerende kleur probeert Bouwens& volgens The Office Operators bewust verwarring te veroorzaken zodat zij kan profiteren van de bekendheid van The Office Operators die The Office Operators met zorg en de daarmee gepaard gaande kosten heeft weten te verwerven binnen de kleine markt van facilitaire dienstverlening. Bouwens& had eenvoudig voor een andere naam en kleur kunnen kiezen, aldus The Office Operators.
3.3.
Bouwens& voert verweer.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
4.1.
De vorderingen zijn in kort geding alleen toewijsbaar als voldoende aannemelijk is dat ze ook in een bodemprocedure worden toegewezen en als van The Office Operators niet gevergd kan worden dat zij (de uitkomst van) een bodemprocedure afwacht.
4.2.
The Office Operators heeft een spoedeisend belang bij haar vorderingen, nu een mogelijke inbreuk op haar handelsnaam zo spoedig mogelijk moet worden gestaakt. Bij een eerste vergelijking van de handelsnamen van partijen in combinatie met de rode jurken van het vrouwelijke personeel dat door beide partijen wordt gebruikt is de gelijkenis inderdaad opvallend. Het is dan ook begrijpelijk dat The Office Operators zo spoedig mogelijk wil weten of de vorderingen toewijsbaar zijn.
4.3.
The Office Operators heeft haar vorderingen primair gebaseerd op artikel 5 Hnw. Op grond van dit artikel is het verboden om een handelsnaam te voeren die, vóórdat de onderneming onder die naam werd gedreven, reeds door een ander rechtmatig werd gevoerd, of die van diens handelsnaam slechts in geringe mate afwijkt, een en ander voor zover dientengevolge, in verband met de aard van beide ondernemingen en de plaats waar zij gevestigd zijn, bij het publiek verwarring te duchten is tussen die ondernemingen.
4.4.
Tussen partijen is niet in geschil dat The Office Operators sinds 2010 als handelsnaam The Office Operators hanteert. Verder is voldoende vast komen te staan dat Bouwens& naast de door haar reeds gebruikte handelsnamen sinds 2016 ook de handelsnaam The Office Host is gaan voeren voor haar facilitaire dienstverlening. Bouwens& heeft The Office Host als apart onderdeel van haar bedrijf gepresenteerd met een eigen website onder de domeinnaam www.theofficehost.nl en een eigen e-mailadres. Ook wordt The Office Host onder die naam gepresenteerd in brochures en op briefpapier.
4.5.
The Office Operators wordt voorshands gevolgd in haar stelling dat de handelsnamen van partijen slechts in geringe mate van elkaar afwijken. Daarbij is in aanmerking genomen dat beide namen een Engelse aanduiding zijn van de personen die de facilitaire diensten bij kantoren/bedrijven (‘office’) uitvoeren. Het enige verschil is dat het uitvoerend personeel in de naam van The Office Operators ‘operators’ en in de naam van Bouwens& ‘host’ wordt genoemd. Dit is een geringe afwijking, temeer nu de woorden ‘operator’ en ‘host’ begripsmatig verwant zijn.
4.6.
De vraag die vervolgens voorligt is of, in verband met de aard van de ondernemingen en de plaats waar zij zijn gevestigd, bij het publiek verwarring te duchten is.
4.7.
The Office Operators is gevestigd te Schiphol en zij biedt haar diensten aan in Nederland (vooral in de Randstad) en in België. Bouwens& is gevestigd te Amsterdam en biedt haar diensten ook vooral in de Randstad aan. Daarmee opereren zij (onder meer) in hetzelfde geografische gebied.
4.8.
Partijen verschillen van mening over de vraag of de aard van de ondernemingen hetzelfde is. Volgens The Office Operators is dat het geval omdat beide ondernemingen personeel inzetten voor het uitvoeren van facilitaire diensten bij bedrijven. Bouwens& betwist dat de aard van de ondernemingen hetzelfde is. In dat verband heeft zij aangevoerd dat zij met The Office Host uitsluitend front-office diensten aan bedrijven met een eigen kantoor verleent terwijl The Office Operators kantoorruimte verhuurt en daarbij in sommige gevallen ook de receptiediensten verzorgt. Volgens Bouwens& verleent The Office Operators in geen geval receptiediensten aan ondernemingen die gebruik maken van de diensten van Bouwens&.
Hoewel partijen zich allebei op de markt van de facilitaire dienstverlening bewegen, zitten zij - zo begrijpt de voorzieningenrechter - niet of nauwelijks in elkaars vaarwater. The Office Operators is, zo blijkt ook uit hoe zij zich op haar website presenteert, gericht op bedrijven die op zoek zijn naar full-service kantoorruimte-flexplekken, eventueel aangevuld met faciliterend personeel. The Office Operators biedt geen faciliterend personeel als zelfstandige dienst aan. Bouwens& daarentegen richt zich met The Office Host op bedrijven die alleen kantoordiensten, zoals receptie-, beveiligings- en chauffeursdiensten, willen afnemen. The Office Host op haar beurt biedt geen kantoorruimte aan. Alleen indien bedrijven die kantoorruimte van The Office Operators huren er ook faciliterend personeel bij willen hebben, begeven partijen zich in elkaars vaarwater.
4.9.
De potentiële klanten waarop de ondernemingen zijn gericht wordt gevormd door bedrijven op de kleine markt van de facilitaire dienstverlening; het gaat om relatief deskundig publiek. Het verwarringsgevaar zal minder groot zijn dan bij consumenten die een product aanschaffen of een dienst geleverd willen hebben.
4.10.
Ten aanzien van het verwarringsgevaar is verder nog relevant dat Bouwens& aannemelijk heeft gemaakt in de communicatie over The Office Host steeds ook Bouwens& te vermelden, al dan niet door aan ‘The Office Host’ toe te voegen ‘powered by Bouwens&’.
4.11.
Gelet op het voorgaande is de voorzieningenrechter voorshands van oordeel dat onvoldoende aannemelijk is dat verwarringsgevaar in de zin van de Handelsnaamwet te duchten valt bij het relevante publiek. Daarbij komt dat niet is gebleken dat zich daadwerkelijk verwarring heeft voorgedaan in de zin dat klanten die naar The Office Operators wilden bij Bouwens& terecht zijn gekomen dan wel dat klanten hebben gedacht dat The Office Host gelieerd is aan The Office Operators. Het door The Office Operators in dit verband in het geding gebrachte whatsapp bericht van een medewerker van Bouwens& naar een medewerker van The Office Operators is in ieder geval onvoldoende om daarvan uit te gaan. Hoewel daadwerkelijke verwarring voor een handelsnaaminbreuk geen vereiste is, vormt het wel een indicatie dat geen reëel verwarringsgevaar bestaat.
4.12.
Bouwens& heeft verder terecht aangevoerd dat de handelsnaam The Office Operators beschrijvend is voor de dienst die zij aanbiedt, hetgeen met zich brengt dat deze handelsnaam weinig onderscheidend vermogen heeft.
Weliswaar is onderscheidend vermogen geen vereiste voor de geldigheid van een handelsnaam, maar het gebrek daaraan, althans de mate waarin onderscheidend vermogen al dan niet aanwezig is, is voor de beschermingsomvang wel relevant. Omdat algemene benamingen niet gemonopoliseerd moeten kunnen worden is de bescherming van een handelsnaam met een beschrijvend karakter beperkt van aard. Een beschrijvende aanduiding, ook indien verwarringwekkend, is alleen onrechtmatig indien bijkomende omstandigheden dat meebrengen. (ECLI:NL:HR:2015:3554).
4.13.
Als al in hoger beroep of in een bodemzaak geoordeeld zou worden dat wel sprake is van verwarringsgevaar, dan moeten bijkomende omstandigheden aanwezig zijn voordat het gebruik van de handelsnaam The Office Host als onrechtmatig kan worden aangemerkt. Van die bijkomende omstandigheden is niet gebleken.
The Office Operators heeft gesteld dat Bouwens& bewust verwarring tracht te creëren om zo op misleidende wijze klanten bij The Office Operators weg te lokken. Zij heeft dat, tegenover de gemotiveerde betwisting van Bouwens& niet aannemelijk gemaakt. Dat de rode jurken voor het vrouwelijk personeel waarmee Bouwens& onder meer op haar website naar buiten treedt sterk lijken op die van The Office Operators is niet voldoende. The Office Operators heeft geen alleenrecht op het gebruik van de kleur rood, al dan niet in bedrijfskleding voor dames.
Dat Bouwens& onrechtmatig heeft geprofiteerd van de bekendheid van The Office Operators is voorshands ook niet aannemelijk geworden. Bouwens& heeft in dit verband naar voren gebracht dat zij met de kleurkeuze op haar website en in haar reclamemateriaal voor The Office Host aansluiting heeft gezocht bij de huisstijl die zij binnen haar gehele onderneming gebruikt en bij haar slogan “verliefd op service”. Van de huisstijl van The Office Operators zegt Bouwens& tot dit kort geding niet op de hoogte te zijn geweest. De overeenstemmende kenmerken (vrouwelijk personeel met ongeveer hetzelfde model rode jurk, rode accenten op de website en in reclamemateriaal en vergelijkbaar briefpapier met rode letters en een grijs logo op de achtergrond) kan dus op toeval berusten. Ten aanzien van de naam The Office Host heeft Bouwens& aangevoerd dat zij uitsluitend voor deze naam heeft gekozen om haar nieuwe wijze van front office dienstverlening, waarbij meerdere functies bij één persoon zijn ondergebracht, aan te duiden. Ook dit komt vooralsnog niet ongeloofwaardig voor. Bovendien ondersteunt de omstandigheid dat Bouwens& aan ‘The Office Host’ steeds toevoegt ‘powered by Bouwens& het standpunt van Bouwens& dat van een bewust aanhaken bij The Office Operators geen sprake is. Maar ook als geen sprake is van toeval, en Bouwens& wel bewust heeft willen aanhaken bij de bekendheid van The Office Operators, dan leidt dat in dit geval niet tot onrechtmatig handelen. Dat Bouwens& alternatieven heeft, of verwarring mogelijk is, is niet genoeg. Dat Bouwens& opzettelijk de indruk heeft willen wekken dat men niet met een onderdeel van Bouwens& maar met The Office Operators van doen heeft, dan wel anderszins zich heeft schuldig gemaakt aan bedrog of misleiding, is niet aannemelijk geworden. Dat The Office Operators veel reclame heeft gemaakt om haar naam bekendheid te geven maakt dit niet anders.
4.14.
Dat Bouwens& op andere gronden dan de hiervoor besprokene onrechtmatig jegens The Office Operators heeft gehandeld is evenmin aannemelijk geworden.
4.15.
Het voorgaande leidt tot de slotsom dat de vorderingen van The Office Operators worden afgewezen. De overige weren van Bouwens& behoeven bij deze uitkomst geen bespreking meer.
4.16.
The Office Operators zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Bouwens& heeft op grond van artikel 1019h Rv om een vergoeding van de werkelijke proceskosten gevraagd, aangezien het hier (onder meer) een intellectueel eigendomsrecht betreft. De advocaatkosten heeft zij daarbij begroot op € 6.118,00. De voorzieningenrechter acht dit bedrag, gelet op de omvang van dit kort geding, redelijk en evenredig, nu het vergelijkbaar is met het indicatietarief van € 6.000,= voor een eenvoudige IE-zaak.
De kosten aan de zijde van Bouwens& worden dan ook begroot op:
- griffierecht € 619,00
- salaris advocaat
6.118,00
6.118,00
Totaal € 6.737,00
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
weigert de gevraagde voorzieningen,
5.2.
veroordeelt The Office Operators in de proceskosten, aan de zijde van Bouwens& tot op heden begroot op € 6.737,00,
5.3.
verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. M.W. van der Veen, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. B.P.W. Busch, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 11 januari 2017. [1]