Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht
zaaknummer / rolnummer: C/13/608091 / HA ZA 16-500
Vonnis in incident van 4 januari 2017
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
GOBROWSKI FORMATS B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat: mr. M.Ch. Kaaks te Amsterdam,
tegen
1. de rechtspersoon naar het recht van de staat New York (Verenigde Staten van Amerika)
TBWA WORLDWIDE INC,
gevestigd te New York (Verenigde Staten van Amerika),
2. de rechtspersoon naar Fins recht
TBWA \ HELSINKI OY,
gevestigd te Helsinki (Finland),
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
TBWA \ NEBEKO B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
gedaagden in de hoofdzaak,
eiseressen in het incident,
advocaat: mr. M. Wolters, te Amsterdam.
Eiseres in de hoofdzaak zal hierna worden aangeduid als Gobrowski Formats. Gedaagden in de hoofdzaak zullen hierna in vrouwelijk enkelvoud worden aangeduid als TBWA c.s. en afzonderlijk als TBWA Worldwide, TBWA \ Helsinki en TBWA \ Nebeko.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de gelijkluidende dagvaardingen van 2 februari 2016 respectievelijk 4 februari 2016, met producties;
- de conclusie van antwoord tevens incidentele conclusie houdende exceptie van onbevoegdheid, met producties;
- de conclusie van antwoord in het incident.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.
2.Het geschil
in de hoofdzaak
2.1.
Gobrowski Formats vordert dat de rechtbank bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
1) voor recht verklaart dat het Buy this!-format van TBWA \ Worldwide en TBWA \ Helsinki inbreuk maakt op de auteursrechten van Gobrowski Formats;
2) TBWA c.s. hoofdelijk beveelt om met onmiddellijke ingang na betekening van het te dezen te wijzen vonnis iedere exploitatie van het Buy this!-format, alsmede iedere exploitatiehandeling die inbreuk maakt op de auteursrechten van Gobrowski Formats, te staken en gestaakt te houden in de gehele Europese Unie, althans in Nederland;
3) TBWA c.s. hoofdelijk beveelt om de raadsman van Gobrowski Formats te voorzien van een door een registeraccountant gecontroleerde en geaccordeerde schriftelijke opgave met aanhechting van kopieën van alle ter staving van die opgave relevante bescheiden, waaronder van alle contracten die door TBWA \ Worldwide, TBWA \ Helsinki en/of TBWA \ Nebeko ten behoeve van de exploitatie van het Buy this!-format zijn gesloten, van de volgende gegevens: de door TBWA \ Worldwide, TBWA \ Helsinki en/of TBWA \ Nebeko met de exploitatie van het Buy this!-format behaalde omzet sinds 2014, waaronder maar niet beperkt tot royalties en inkomsten uit de productie van campagnes gerelateerd aan Buy this! en de omzet behaald met de verkoop van formatrechten en uitzendrechten;
4) TBWA c.s. hoofdelijk veroordeelt tot betaling van volledige schadevergoeding en/of winstafdracht aan Gobrowski Formats, nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet;
5) beveelt dat TBWA c.s. hoofdelijk, voor iedere overtreding van het onder 2 en 3 bepaalde, en voor iedere dag dat die overtreding voortduurt, een aan Gobrowski Formats te betalen dwangsom van € 25.000,00 verbeurt;
6) TBWA c.s. op de voet van artikel 1019h Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna: Rv) hoofdelijk veroordeelt in de kosten van deze procedure.
2.2.
Gobrowski Formats legt aan haar vordering – voor zover hier van belang – ten grondslag dat zij eigenaar is van de auteursrechten op het tv-format Gobrowski. In 2015 heeft Gobrowski Formats geconstateerd dat TBWA \ Helsinki een tv-format heeft ontwikkeld en geproduceerd onder de naam “Buy this!”. Een trailer van de serie Buy this! is op internet te bekijken via de website YouTube. TBWA \ Worldwide heeft aangekondigd dat het format wereldwijd zal worden uitgebracht. Volgens Gobrowski Formats is het format van Buy this! vrijwel gelijk aan het format van Gobrowski, dat de bedenker [naam 1] (hierna: [naam 1] ) in 2011 aan TBWA \ Nebeko heeft gepresenteerd. De kennis van TBWA \ Nebeko mag worden toegerekend aan TBWA \ Worldwide en TBWA \ Helsinki. Daarmee wordt inbreuk gemaakt op de aan Gobrowski Formats toebehorende auteursrechten en wordt onrechtmatig gehandeld jegens Gobrowski Formats en [naam 1] . Door de inbreuk lijdt Gobrowski Formats schade. De exploitatie van het Buy this!-format ontneemt Gobrowski Formats namelijk de mogelijkheid het format zelf te exploiteren.
in het incident
2.3.
TBWA c.s. vordert dat de rechtbank zich niet bevoegd verklaart om kennis te nemen van de vorderingen tegen TBWA \ Worldwide en TBWA \ Helsinki, althans zich niet bevoegd verklaart om kennis te nemen van deze vorderingen voor zover die zien op een verdergaand verbod dan het Nederlandse territorium of voor wat TBWA \ Helsinki betreft op meer dan de schade die Gobrowski Formats in Nederland stelt te hebben geleden doordat TBWA \ Helsinki de twee minuten durende case-story op de website YouTube heeft geplaatst, althans Gobrowski Formats in deze vorderingen niet ontvankelijk verklaart. TBWA c.s. vordert tevens veroordeling van Gobrowski Formats in de kosten van het incident op de voet van artikel 1019h Rv, vermeerderd met de explootkosten van betekening en wettelijke rente ex artikel 6:119 BW.
2.4.
TBWA c.s. legt voor wat betreft TBWA \ Helsinki aan haar vordering ten grondslag, dat op grond van artikel 2 Verordening (EU) Nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (herschikking) (hierna: herschikte EEX-Vo) TBWA \ Helsinki uitsluitend voor de gerechten van het land van haar eigen woonplaats dient te worden gedagvaard, tenzij de herschikte EEX-Vo een andere rechtbank bevoegdheid verleent. Gobrowski Formats heeft volgens TBWA c.s. niet gesteld op grond van welke bijzondere bevoegdheidsgrondslag de rechtbank Amsterdam bevoegd is. De rechtbank begrijpt de stellingen van TBWA c.s. aldus dat voormelde stellingen ook ten behoeve van TBWA \ Worldwide worden betrokken. Met dien verstande dat TBWA c.s. zich daarbij beroept op afdeling 1.1.1 Rv.
2.5.
Gobrowski Formats voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover voor de beoordeling van belang, ingegaan.
3.De beoordeling
in het incident
3.1.
TBWA \ Nebeko is gevestigd te Amsterdam, zodat de rechtbank ten aanzien van haar bevoegd is om kennis te nemen van de vordering in de hoofdzaak. TBWA c.s. heeft dat ook niet betwist. TBWA \ Nebeko heeft niet gesteld dat zij een eigen belang heeft bij toewijzing van de incidentele vordering. Haar vordering kan reeds om die reden niet worden toegewezen.
3.2.
De rechtsmacht van de Nederlandse rechter moet wat betreft TBWA \ Helsinki worden vastgesteld aan de hand van de herschikte EEX-Vo, nu deze materieel en temporeel van toepassing is. Uitgangspunt vormt artikel 4 lid 1 herschikte EEX-Vo; zij die woonplaats hebben op het grondgebied van een lidstaat worden, ongeacht hun nationaliteit, opgeroepen voor de gerechten van die lidstaat. TBWA \ Helsinki heeft woonplaats op het grondgebied van Finland, dat lid is van de Europese Unie. TBWA \ Helsinki moet daarom in beginsel voor de gerechten van Finland worden gedagvaard.
3.3.
Gobrowski Formats heeft aangevoerd dat in dit geval rechtsmacht voor de Nederlandse rechter bestaat. Zij baseert zich daarvoor op artikel 7 lid 2 herschikte EEX-Vo; degene die woonplaats heeft op het grondgebied van een lidstaat kan ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad ook worden opgeroepen voor het gerecht van de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan of zich kan voordoen. Volgens Gobrowski Formats verspreidt en publiceert TBWA \ Helsinki een inbreukmakende trailer via internet (YouTube) in onder meer Nederland. Dat is volgens Gobrowski Formats onrechtmatig tegenover haar, omdat zij daardoor gehinderd wordt bij de eigen exploitatie van haar format. Verder willen TBWA \ Helsinki en TBWA \ Worldwide het format in Nederland exploiteren, aldus Gobrowski Formats. De rechtbank begrijpt deze laatste stelling aldus, dat deze exploitatie om dezelfde reden als hiervoor vermeld onrechtmatig tegenover haar is.
3.4.
Blijkens jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJEU) gewezen ten aanzien van artikel 5 lid 3 EEX-Vo volgt dat “plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan of kan voordoen” zowel ziet op de plaats waar de schade is ingetreden als op de plaats van de gebeurtenis die de oorzaak van de schade vormt (zie Hof van Justitie EU, 3 oktober 2013, C-170/12, Pinckney/KDG). Deze rechtspraak is van overeenkomstige toepassing ten aanzien van artikel 7 lid 2 herschikte EEX-Vo.
3.5.
Gobrowski Formats heeft zich op het standpunt gesteld dat TBWA \ Helsinki en TBWA \ Worldwide het format van Buy this! wereldwijd, en daarmee ook in Nederland, willen exploiteren. TBWA \ Helsinki heeft hiertegen aangevoerd dat Buy this! niet in Nederland ter beschikking zal worden gesteld. Dit verweer heeft zij echter, gelet op de onbetwiste stelling dat het format wereldwijd zal worden geëxploiteerd, onvoldoende onderbouwd. Vastgesteld wordt dat het door Gobrowski Formats ingeroepen vermogensrecht (namelijk haar beweerde exploitatierecht) in Nederland wordt beschermd. Gobrowski Formats stelt dat zij het format van Gobrowski in Nederland wil exploiteren. Indien haar stelling, dat het Buy this!-format inbreuk maakt op haar auteursrechten, juist is en Buy this! in Nederland wordt geëxploiteerd zal dit tot schade aan de kant van Gobrowski Formats kunnen leiden. De rechtsmacht van de Nederlandse rechter is daarmee ten aanzien van TBWA \ Helsinki in beginsel gegeven.
3.6.
Met betrekking tot TBWA \ Worldwide geldt dat de rechtbank op de voet van artikel 6 onder e Rv rechtsmacht toekomt. Op grond van dit artikel komt de Nederlandse rechter ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad rechtsmacht toe indien het schadebrengende feit zich in Nederland heeft voorgedaan of zich kan voordoen. Artikel 6 sub e Rv is ontleend aan artikel 5 sub 3 EEX-Vo (thans artikel 7 lid 2 herschikte EEX-Vo), zodat aansluiting gezocht kan worden bij de hiervoor onder 3.4 weergegeven jurisprudentie die op dat artikel is gewezen. Gobrowski Formats heeft ook ten aanzien van TBWA \ Worldwide gesteld dat zij het format Buy this! wereldwijd, en daarmee ook in Nederland, wil exploiteren. Hetgeen hiervoor onder 3.5 met betrekking tot TBWA \ Helsinki is overwogen dient hier met betrekking tot TBWA \ Worldwide als herhaald en ingelast te worden beschouwd. Ook ten aanzien van TBWA \ Worldwide komt aan de Nederlandse rechter in beginsel rechtsmacht toe.
3.7.
Subsidiair heeft TBWA c.s. aangevoerd dat ten aanzien van TBWA /Helsinki en TBWA /Worldwide heeft te gelden dat de rechtbank onbevoegd is voor zover de vorderingen zien op een verbod buiten het Nederlandse territorium c.q. op meer dan de schade die Gobrowski Formats stelt in Nederland te hebben geleden.
Aangezien de door de Nederlandse rechter verleende rechtsbescherming enkel geldt voor het Nederlands grondgebied, mag hij slechts uitspraak doen over de schade die is veroorzaakt op het Nederlands grondgebied (zie arrest Pinckney/KDG ).
De rechtbank is dus ten aanzien van TBWA \ Helsinki en TBWA \ Worldwide onbevoegd kennis te nemen van vorderingen die daarbuiten vallen. Daaronder moet ook worden begrepen een verbodsvordering ten aanzien van inbreuken buiten Nederland.
In zoverre slaagt de incidentele vordering.
3.8.
De slotconclusie is dat de rechtbank zich niet bevoegd zal verklaren kennis te nemen van de vorderingen tegen TBWA \ Worldwide en TBWA \ Helsinki, voor zover de vorderingen zien op een verdergaand verbod dan het Nederlands territorium of voor wat TBWA / Helsinki betreft op meer dan de schade die Gobrowski Formats in Nederland stelt te hebben geleden.
Voor het overige zal de incidentele vordering worden afgewezen.
Nu partijen over en weer gedeeltelijk in het gelijk en gedeeltelijk in het ongelijk worden gesteld zullen de proceskosten worden gecompenseerd.
in de hoofdzaak
3.9.
Nu is geantwoord in de hoofdzaak zal de zaak worden verwezen naar de rol voor beraad rolrechter omtrent het bepalen van een comparitie.
3.10.
Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.
4.De beslissing
De rechtbank
in het incident
4.1.
verklaart zich niet bevoegd kennis te nemen van de vorderingen tegen TBWA \ Worldwide en TBWA \ Helsinki, voor zover de vorderingen zien op een verdergaand verbod dan het Nederlands territorium of - voor wat TBWA / Helsinki betreft - op meer dan de schade die Gobrowski Formats stelt te hebben geleden in Nederland;
4.2.
wijst het meer of anders gevorderde af;
4.3.
compenseert de proceskosten in het incident, aldus dat iedere partij de eigen kosten draagt;
in de hoofdzaak
4.4.
verwijst de zaak naar de rol van
18 januari 2017voor beraad rolrechter omtrent het bepalen van een comparitie;
18 januari 2017voor beraad rolrechter omtrent het bepalen van een comparitie;
4.5.
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. G.H. Marcus, rechter, bijgestaan door mr. E.R. Mac-Donald, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 4 januari 2017. [1]