Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Afdeling privaatrecht
zaaknummer / rolnummer: C/13/549218 / HA ZA 13-1147
Vonnis van 28 september 2016
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
DAURAA B.V.,
gevestigd te Lichtenvoorde,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. A.P. de Wit te Eindhoven,
tegen
1. de vennootschap naar Luxemburgs recht
CIRCLE PRINTERS LUXEMBOURG S.A.,
gevestigd te Luxemburg, Luxemburg,
2. de vennootschap naar Spaans recht
IMPRESIA IBERICA S.A.,
gevestigd te Madrid, Spanje,
gedaagden in conventie,
eiseressen in reconventie,
advocaat mr. C. Hellingman te Amsterdam.
Eiseres in conventie zal hierna Dauraa genoemd worden, gedaagden in conventie worden gezamenlijk aangeduid als Circle Printers, dan wel afzonderlijk als Luxembourg voor gedaagde in conventie sub 1 en Impresia voor gedaagde in conventie sub 2.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 18 juli 2013 met producties 1 tmt 27,
- de incidentele conclusie van 5 maart 2014 houdende vordering artikel 843a Rv met productie 1 en 2,
- de incidentele conclusie van antwoord van Dauraa van 19 maart 2014 met producties 28 tmt 32,
- de akte aanvullende productie van Dauraa van 9 juli 2014 met productie 33,
- het proces-verbaal van de zitting van 9 juli 2014 en de daarin genoemde aantekeningen,
- het vonnis in incident van 6 augustus 2014,
- de conclusie van antwoord in conventie en van eis in reconventie van 17 september 2014 met producties 1 tmt 44,
- de akte houdende rectificatie van Circle Printers van 1 oktober 2014,
- het vonnis van 1 oktober 2014,
- de conclusie van repliek in conventie en van antwoord in reconventie van 21 januari 2015 met productie 34,
- de conclusie van dupliek in conventie en van repliek in reconventie van 10 juni 2015 met producties 44 tmt 49
- de conclusie van dupliek in reconventie van 28 oktober 2015 met producties 35 tmt 42,
- de akte bewijsaanbod, beroep op verjaring en eisvermeerdering in conventie van 11 november 2015 met producties 43 en 44,
- de akte uitlating producties tevens antwoord vermeerdering van eis in conventie van 20 januari 2016 met productie 50,
- de antwoordakte van 3 februari 2016 van Dauraa,
- de akte aanvullende productie van Dauraa in conventie en reconventie van 13 juni 2016 met producties 45 en 46,
- de akte aanvullende producties in conventie van Dauraa van 13 juni 2016 met producties 47 en 49 (productie 48 is geweigerd),
- de akte producties van Circle Printers van 13 juni 2016 met producties 51 tmt 55,
- het proces-verbaal van het pleidooi van 13 juni 2016 met de daarin genoemde pleitaantekeningen.
- de brief van Circle Printers van 27 juni 2016 uitlating producties 47 en 49 Dauraa.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
Dauraa is een softwarebedrijf dat software, meer in het bijzonder een Management Informatie Systeem/Enterprise Resource Planning (MIS/ERP) systeem, levert en bijbehorende diensten verleent. De software is met name bestemd voor de grafische sector. Dauraa heette voorheen DiMS! Organizing Print B.V.
2.2.
Circle Printers Luxembourg is de moedermaatschappij van de Circle Printers groep met dochtermaatschappijen in diverse Europese landen. De Circle Printers groep biedt dienstverlening aan op het gebied van drukwerk. Impresia is een Spaanse tussenholding van de Circle Printers groep.
2.3.
Circle Printers wenste een MIS/ERP system aan te schaffen. In dat verband heeft de CEO van Dauraa in Barcelona op 25 mei 2010 een presentatie gegeven over de software van Dauraa aan diverse fabrieksdirecteuren alsmede de CFO en CEO van de Circle Printers Groep.
2.4.
Op 24 augustus 2010 heeft een bijeenkomst plaatsgevonden over de projectaanpak voor de implementatie van de software ten behoeve van Impresia in Spanje. Ook op 13 september 2010 heeft er een ontmoeting plaatsgevonden tussen partijen waarbij over de software is gesproken.
2.5.
Voorafgaand aan het sluiten van de hierna genoemde overeenkomsten heeft Dauraa brochures over haar software verstrekt aan Circle Printers. Hierin staat voor zover hier relevant:
“DiMS.NET!, a new MIS/ERP system for medium-to-large printers was introduced at the show, and is an evolution of the DiMS! System wich automates the complete range of web-enabled administrative and printing processes across an entire enterprise. […] which adapts to the user’s application behavior and requirements
[…] is an extension of the DiMS! ERP/MIS software package specifically designed for printing companies with multiple plant operations.
[…] DiMS! Enterprise is totally multi-currency enabled. Not only can every plant operate in their own currency, but all the financial data from all the plants can be consolidated.
[…] Additionally, all financial reports can be accumulated from different financial entities employing various currencies allowing for a complete enterprise overview. […] Additionally the DiMS! System can consolidate all the financial data […] from multiple financial entities employing different currencies, which improves accounting control and enables a quicker method for financial overview.” […]
en:
DiMS! will enable you to effectively organize and integrate your entire company. The unprecedented and unique enterprise functionality improves your multi-plant operation tremendously. […]
DiMS! is a single, Web-enabled, multi-lingual, multi-currency software package that integrates the complete range of administrative and printing processes for all existing graphic techniques, including digital print, sheetfed and web offset, gravure, and all finishing processes. […]
5 Essential Features […] 2. A single end-to-end-solution […] 4. Real Enterprise functionality”
2.6.
Vervolgens zijn op 24 september 2010 twee overeenkomsten gesloten. De eerste overeenkomst is een overeenkomst tussen Dauraa en Impresia en heeft betrekking op de levering van software en de implementatie hiervan in Spanje. De tweede overeenkomst is overeengekomen tussen Dauraa en Luxembourg en heeft betrekking op de levering van software en de implementatie hiervan in relatie tot onder meer Oostenrijk, Zweden, Finland, België en Frankrijk. Beide overeenkomsten komen in grote lijnen met elkaar overeen (hierna gezamenlijk: de Overeenkomsten). De Overeenkomsten bestaan elk uit drie pagina’s.
2.7.
In de Overeenkomsten staat voor zover hier relevant:
“Customer is purchasing licenses for the DiMS! software for an Initial Fee of […] as specified below. The Initial Fee, Annual Fee and the Users Right grants customer and all its affiliates the right to use the DiMS! System.
[…]
Users right for DiMS! Standard Software shall be provided for successive terms of twelve (12) consecutive months each, with the first such term (the “Initial Term”) commencing on Order (“the Maintenance Date”) for each plant and subsequent terms (each, a “Renewal Term”) commencing on the applicable anniversary of the Maintenance Date. DiMS! will provide services on a time and materials basis to include project management, implementation, consulting, and training services. This forecast is based on the services forecast attached as Attachement A hereto (the “Services Forecast”). Travel and expenses are not included, and all such expenses will be billed as incurred. The Implementation support services are invoiced on a weekly basis as incurred.
If, after an initial term of three years, the Customer decides to cancel this contract the Customer is still granted the right to use the Software within the terms and conditions of this agreement.
2.8. “
DiMS! Standard Software”, “DiMS software” en “DiMS! System”, genoemd in de Overeenkomsten, (hierna te noemen: de Software) zijn niet nader gespecificeerd in de (bijlagen bij) Overeenkomsten of de hierop van toepassing zijnde algemene voorwaarden. Evenmin is een programma van eisen opgenomen of zijn anderszins specificaties van functionaliteit opgenomen.
2.9.
In de op de Overeenkomsten van toepassing zijnde algemene voorwaarden is het volgende opgenomen:
“16.2 For Convenience
Each Party may also terminate any Individual Agreement upon 365 calendar days prior written notice to the other party (any such termination that is not a Termination for Cause, a “Termination for Convenience”)”
2.10.
Op 19 januari 2011 vindt een bespreking plaats tussen partijen. Op 20 januari 2011 stuurt Circle Printers de volgende email aan Dauraa:
“As agreed yesterday, I am summarizing in this email the topics discussed in our meeting yesterday as well the conclusions of it. Please review it and let me know if this reflects what we discussed or otherwise let me know what needs to be reviewed.
- Addendum to CirclePrinters Contract: DiMS will prepare a document that will be signed by DiMS and CirclePrinters and added to the existing contracts. This document will contain at least the following information:
1. Modules included in DiMS project for CP: Description and key functionalities,
2. Description of the CP business model and how DiMS will be valid to manage the following Group layers: plant, financial company, country, division and enterprise.”
2.11.
Op 18 februari 2011 schrijft Dauraa aan Circle Printers:
“[…] Please find attached my proposal for the addendum to the contract. My objective was to create a document with the right aggregation level of content. Please let me know your thoughts on this document. It might be that you want specific details in the document that are of concern to you. We are happy to add more content to it.”
Bij deze email bevindt zich een document met de titel “DiMS Processes MIS/ERP System for the Printing and Packaging Industry”.
2.12.
Op eveneens 18 februari 2011 schrijft Dauraa aan Circle Printers:
[…] We agreed on the next plan: We develop missing financial functionality to our product with respect to:
1. Enterprise; Country; Division; Plant level
2. Depreciation with multiple parallel methods
3. Conformity with IFRS
4. Conformity with local GAAP
2.13.
Op 30 september 2011 schrijft een advocaat namens Circle Printers:
“[…] I herewith request and, where necessary, demand – without prejudice to any other rights and defences my clients may have – that you confirm to me in writing, within fourteen days of today, that the defects and the agreements not honoured, as listed in the overview prepared by my clients, shall be fully repaired or honoured, respectively, no later than 1 November 2011. If within said 14 day-term, I do not hear from you, or you reject my request, I shall advise my clients to terminate the agreements. However, my clients would regret it if you allow matters to reach that stage.”
Bij deze brief is een bijlage gevoegd. Hierin staan punten opgesomd waaraan de Software volgens Circle Printers niet aan voldoet:
“ […]
a. Only two layers (mother son) when CP needs to have at least four: legal entity, country, division, group.
i. DIMS show us a possible solution but we didn’t see a full version tested.
b. Consolida tion at country level has no be demonstrated especially
i. Conslodation historical scheme if the company is in SEK and the consolidation in Euros. Currency historic data to be proven.
ii. Two levels consolidation capability to be proven: one at country level, one at group level.
c. VAT: we need to see solutions that solve all Group countries specifications especially the one we gave details (the Spanish VAT specifications)
d. Fixed assets. Module still in development and did’t see the final version to be tested. Specific issue to be demonstrated: how to manage impairment test.
e. Credit module: we didn’t see any demonstration how it works.
f. Purchase vs. booking of non stock item (service)
i. Need to be able to attach a work center to a nonstock order
ii. Need to be able to specify where the cost goes to P&L (invoice to be received)
iii. Need to be able to book the cost into the P&L at consumption not when invoice is received.
g. Controlling
i. Setting a work center at the detail level (line) of a purchase order and not in the header (same for all the lines)
h. Sales: currency sales. If the final exchange rate is different from the quoted sales DIMS to show it can manage the booking.
i. Tax : booking between local gaap and group gaap to be tested.
[…]”
2.14.
Bij brief van 8 november 2011 schrijft de advocaat van Circle Printers:
“[…] my clients terminate the agreements they concluded with your client. […] Alternatively and with a view to the provisions of article 16.2 of your client’s General Terms and Conditions, my clients hereby terminate their respective agreements with your client by 8 November 2012, thus duly observing the notice period of 365 days.”
2.15.
Op 14 maart 2014 is (bewijs)beslag gelegd door Circle Printers op de software van Dauraa.
3.Het geschil
in conventie
3.1.
Dauraa vordert, na vermeerdering van eis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad samengevat -:
I. Voor recht te verklaren dat Circle Printers niet gerechtvaardigd was de Overeenkomsten te ontbinden;
II. Voor recht te verklaren dat Circle Printers niet gerechtvaardigd was de Overeenkomsten op te zeggen tegen 8 november 2012;
III. Circle Printers te veroordelen de Overeenkomsten en de overeenkomsten van 19 januari 2011 na te komen op straffe van een dwangsom van € 10.000,- per dag(deel) dat zij hiermee in gebreke blijft;
IV. Luxembourg te veroordelen tot betaling van het totaalbedrag van de facturen, te weten € 20.872,54 te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf vervaldatum facturen;
V. Impresia te veroordelen tot betaling van het totaalbedrag van de facturen, te weten €101.206,82 te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf vervaldatum facturen;
VI. Circle Printers hoofdelijk te veroordelen tot betaling van € 441.733,00 als vergoeding voor de aanpassing van de standaardsoftware, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf datum betekening dagvaarding;
VII. Circle Printers te veroordelen tot betaling van € 63.343,43 aan schadevergoeding uit hoofde van een onrechtmatig beslag, althans een in goede jusititie te bepalen bedrag, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 14 maart 2014;
Subsdiair:
VIII. Indien de vordering onder II wordt afgewezen, Circle Printers te veroordelen tot inachtneming van een opzegtermijn van twaalf maanden, te rekenen vanaf de datum van het vonnis, binnen welke termijn partijen de overeenkomsten en daaruit voortvloeiende verplichtingen zullen nakomen;
IX. Indien de vordering onder III wordt afgewezen, Circle Printers hoofdelijk te veroordelen tot betaling van vervangende schadevergoeding ter hoogte van een bedrag op te maken bij staat, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente vanaf datum betekening dagvaarding.
3.2.
Circle Printers voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
in reconventie
3.3.
Circle Printers vordert, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad samengevat -:
I. Dauraa te veroordelen tot betaling van € 41.222,45 aan Luxembourg te vermeerderen met wettelijke handelsrente;
II. Circle Printers te veroordelen tot betaling van € 365.774,69 aan Impresia te vermeerderen met wettelijke handelsrente;
III. Voorwaardelijk, voor het geval een bewijsopdracht wordt gegeven, Circle Printers toegang te verlenen tot de bij conservatoir bewijsbeslag in beslaggenomen gegevensdragers;
IV. Dauraa te veroordelen in de kosten van de procedure en het gelegde conservatoir bewijsbeslag.
3.4.
Dauraa voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
in conventie
geen koop
4.1.
Circle Printers stelt dat op de Overeenkomsten titel 7.1 Burgerlijk Wetboek (BW) van toepassing is. Hiertoe zoekt Circle Printers (analoge) aansluiting bij het Beeldbrigade-arrest (HR 27 april 2012, LJN BV1301). Uit dit Beeldbrigade-arrest volgt dat een overeenkomst tot het aanschaffen van standaardcomputerprogrammatuur – op een gegevensdrager of via een download – voor een niet in tijdsduur beperkt gebruik tegen betaling van een bepaald bedrag ertoe strekt de verkrijger iets te verschaffen dat geïndividualiseerd is en waarover hij feitelijke macht kan uitoefenen. Gezien onder meer de ruime toepasselijkheid van de kooptitel dient de kooptitel op een zodanige overeenkomst van toepassing te zijn, aldus de Hoge Raad. In onderhavig geval betreft het, anders dan de casus in het aangehaalde arrest, niet de aanschaf van software met een eeuwigdurend gebruiksrecht. Het gebruiksrecht is hier, naar Dauraa onweersproken stelt, telkens beperkt voor de duur van één jaar. Hieruit volgt dat geen goed verkregen is waarover de verkrijger feitelijke macht kan uitoefenen. Het verkregen gebruiksrecht eindigt immers na tijdsverloop. Voor een (parallelle) toepassing van titel 7.1 BW op de Overeenkomst bestaat daarom geen ruimte. De beoordeling van de Overeenkomsten dient plaats te vinden in het licht van boek 6 BW (algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht).
de Software
4.2.
Circle Printers heeft zich op het standpunt gesteld dat de Software niet voldeed aan de Overeenkomsten, althans hetgeen Circle Printers heeft mogen verwachten. De tekortkomingen volgen uit de brief van 30 september 2011. De belangrijkste tekortkomingen zijn: a. de Software is niet in staat om financiële data op vier niveaus te verwerken (groep, land, divisie, fabriek); b. de verwerking en consolidatie van data stemt niet overeen met nationale en internationaal geaccepteerde accountancy regels; c. de Software was niet uitgerust in diverse talen; en d. de Software is niet toegerust op werken met diverse valuta. De tekortkomingen zijn volgens Circle Printers ook erkend door Dauraa tijdens de bespreking van 19 januari 2011. Vanaf dat moment was Dauraa in verzuim. Bij brief van 30 september 2011 heeft Circle Printers Dauraa in gebreke gesteld. Nu nakoming is uitgebleven heeft Circle Printers daarom bij schrijven van 8 november 2011 mogen ontbinden.
Subsidiair heeft Circle Printers nog aangevoerd dat tijdens de bespreking van 19 januari 2011 een wijziging van de Overeenkomsten is afgesproken, in die zin dat nader is overeengekomen dat de software bepaalde extra functionaliteiten diende te hebben. Circle Printers weerspreekt uitdrukkelijk dat sprake is van een nadere overeenkomst tot het verrichten van meerwerk: deze besproken extra functionaliteiten vallen onder de Overeenkomsten.
Door Dauraa wordt betwist dat de Software niet voldeed aan de gemaakte afspraken.
4.3.
In de kern gaat het hier dus om de vraag of de Software beschikte over de overeengekomen functionaliteiten. De Overeenkomsten zijn ten aanzien van de vraag wat van de Software mocht worden verwacht uitermate summier te noemen. Van een beschrijving van (de eigenschappen van) de Software is geen sprake. Wel nemen beide partijen als uitgangspunt dat de door Circle Printers aangeschafte Software ziet op de software die Dauraa ten tijde van het sluiten van de Overeenkomsten op de plank had liggen. Als dus enkel naar de tekst van de Overeenkomsten wordt gekeken is van een wanprestatie geen sprake: de tekstueel overeengekomen software is door Dauraa beschikbaar gesteld. Bij de uitleg van een bepaling, of zoals in dit geval: het begrip “software”, komt het echter naast de zuiver taalkundige uitleg, aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan een bepaling mochten toekennen en op hetgeen zij daarbij redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.
4.4.
Voor de uitleg van het begrip Software dient volgens Circle Printers aansluiting te worden gezocht bij de brochures van Dauraa, de gegeven presentaties voorafgaand aan het sluiten van de Overeenkomsten (te kennen uit het overgelegde materiaal en de schriftelijke verklaringen), het groepsoverzicht dat Circle Printers voorafgaand aan het sluiten van de Overeenkomsten heeft gegeven aan Dauraa en hetgeen gezien het aanbod van vergelijkbare partijen mocht worden verwacht. Hierbij is verder nog van belang dat door Dauraa geen verdere nadere informatie is verschaft, aldus Circle Printers.
4.5.
De brochures maken, zoals door Dauraa opgemerkt, geen onderdeel uit van de Overeenkomsten. Dit laat onverlet dat deze brochures, evenals de presentaties, mede gezien de voorafgaand aan het sluiten van de Overeenkomsten zeer beperkte informatie waarover Circle Printers beschikte, bijgedragen hebben aan hetgeen Circle Printers mocht verwachten van die software. Dit moet ook redelijkerwijs door Dauraa zijn verwacht. Zowel de presentaties als de brochures zijn daarom relevant bij de uitleg van het begrip Software. Echter, nadere bestudering van de brochures leert dat deze brochures reclamemateriaal betreffen en ook de presentaties in min of meer algemene bewoordingen het product aanprijzen. Van een concrete opsomming van te verwachten specificaties is niet gebleken.
4.6.
Zo is meer specifiek niet gebleken dat hierin is verkondigd dat de Software beschikte over de door Circle Printers onder a. (de vier niveaus) en c. (taal) genoemde functionaliteiten. Ten aanzien van a. (de vier niveaus) is nergens terug te vinden dat bij de Software consolidatie op vier verschillende niveaus mogelijk is. In de brochures wordt enkel gesproken over consolidatie van alle vestigingen en van diverse entiteiten. De verwachting dat de Software deze vier niveaus zou kennen kan ook niet redelijkerwijs volgen uit de overhandiging van een groepsoverzicht door Circle Printers aan Dauraa. Immers, naar Dauraa heeft gesteld, is de Software ook daadwerkelijk in staat om informatie op verschillende niveaus te verwerken. Dat dit kennelijk niet op een wijze is die door Circle Printers wordt gewenst, maakt niet dat sprake is van een tekortkoming.
4.7.
Ten aanzien van de aangevoerde tekortkoming c. (taal) geldt dat door Dauraa onweersproken is aangevoerd dat de Software actief is toegerust op de Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse taal. Verder zijn partiële vertalingen aanwezig voor een groot aantal talen. Verder heeft Dauraa aandacht gevraagd voor het feit dat in de Overeenkomsten is opgenomen dat het Circle Printers vrij staat om de Software te laten vertalen en Dauraa vervolgens de vertalingen zou importeren. De rechtbank overweegt dat in de brochures enkel staat dat de Software meertalig is. Verdere specificatie hiervan ontbreekt. In redelijkheid kan daarop dan niet de verwachting worden gebaseerd dat de Software in elke door Circle Printers gewenste taal beschikbaar zou zijn.
4.8.
Ten aanzien van de gestelde tekortkomingen b. (accountancy regels) en d. (valuta) geldt dat door Dauraa wordt betwist dat de Software op deze onderdelen niet zou voldoen. Circle Printers heeft vervolgens nagelaten nader te onderbouwen dat de Software niet zou voldoen aan de accountancy regels en niet in staat zou zijn gegevens te verwerken in de noodzakelijke diverse valuta. Deze verweren moeten daarom als onvoldoende gemotiveerd onderbouwd worden verworpen.
4.9.
Ten aanzien van de overige tekortkomingen die zouden volgen uit de lijst van 30 september 2011 geldt dat deze lijst losse opmerkingen betreft die door Circle Printers niet vertaald zijn naar concrete functionaliteiten die zouden ontbreken. Voor zover hier al verwezen zou worden naar specifieke functionaliteiten is nagelaten voldoende specifiek te onderbouwen op grond van welke informatie deze functionaliteit redelijkerwijs mocht worden verwacht.
4.10.
Circle Printers heeft nog gewezen op, naar zij stelt, vergelijkbare ERP-software van SAP, Oracle en Baan. Nu deze ERP-systemen in tegenstelling tot de Software bepaalde functionaliteiten kennen, wijst dit op een tekortkoming, aldus Circle Printers. Deze vergelijking gaat echter niet op nu Dauraa onweersproken heeft gesteld dat de Software branchespecifieke software betreft met een grote focus op de kernprocessen van drukkerijen. Dit terwijl de door Circle Printers genoemde ERP-software een andere, meer algemene, focus kent en niet kan worden gebruikt voor de kernprocessen van drukkerijen. In redelijkheid kan niet worden ingezien waarom alle functionaliteiten in een dergelijk algemeen pakket, aanwezig mogen worden verwacht in een sectorspecifiek pakket.
4.11.
Verder heeft Circle Printers nog gewezen op door haar gestelde vragen in de periode na het sluiten van de Overeenkomsten. Dit betreffen inderdaad vragen die van groot belang lijken voor de beoordeling van de Software en de toepasbaarheid hiervan binnen de Circle Printers organisatie. Nu deze vragen, opmerkelijk genoeg, pas zijn gesteld nadat de Overeenkomsten zijn gesloten kunnen deze vragen geen rol spelen bij de vaststelling wat partijen ten tijde van het sluiten van de Overeenkomsten zijn overeengekomen.
4.12.
Dat Dauraa erkend zou hebben tijdens de bespreking van 19 januari 2011 dat sprake is van een tekortkoming is op geen enkele wijze gebleken. Uit de door Circle Printers aangehaalde correspondentie, waaronder de email van 21 januari 2011, volgt enkel dat door partijen geconcludeerd is dat de Software niet voldeed aan de wensen die Circle Printers na het ondertekenen van de Overeenkomsten kenbaar heeft gemaakt. Partijen zijn vervolgens in overleg getreden om de Software te laten voldoen aan deze wensen. Van een erkenning, laat staan een gerechtelijke erkenning, is niet gebleken.
4.13.
Uit het voorgaande volgt dat niet is gebleken dat de Software in januari 2011 niet voldeed aan de Overeenkomsten en hetgeen partijen redelijkerwijs mochten verwachten. Het verweer van Circle Printers dat Dauraa in januari 2011 hierdoor in verzuim zou zijn, wordt dan ook verworpen.
nadere afspraken
4.14.
Subsidiair heeft Circle Printers zich op het standpunt gesteld dat in januari 2011 nadere afspraken zijn gemaakt, in die zin dat nader is overeengekomen dat de Software bepaalde extra functionaliteiten diende te hebben. Voor zover Circle Printers hiermee bedoelt dat deze nadere afspraken enkel een verduidelijking betreffen van de bij Overeenkomst overeengekomen afspraken, wordt zij daarin niet gevolgd. Uit het voorgaande volgt immers dat de levering van de besproken functionaliteiten niet overeengekomen is met het sluiten van de Overeenkomsten.
4.15.
Maar ook als het standpunt van Circle Printers aldus moet worden begrepen dat er nadere afspraken zijn gemaakt welke hebben geresulteerd in een wijziging van de Overeenkomsten en deze afspraken niet zijn nagekomen, moet dit verweer worden verworpen nu Circle Printers heeft nagelaten te onderbouwen hoe deze nadere afspraken dan exact luiden. Uit de communicatie tussen partijen kan enkel volgen dat partijen kennelijk hebben afgesproken om in kaart te gaan brengen welke aanvullende wensen bij Circle Printers leefden en deze functionaliteiten te gaan bouwen. Door Dauraa wordt ook erkend dat zij bereid was om, ten behoeve van de goede relatie tussen partijen, kosteloos deze functionaliteiten te gaan ontwikkelen. Echter, partijen hebben over het addendum waarover in de mail van 21 januari 2011 wordt gesproken geen overeenstemming bereikt. Partijen verschillen van mening over wiens schuld dit is. Wat daar ook van zij, zonder dit addendum of een andere concretisering van de nadere werkzaamheden die Dauraa volgens Circle Printers nog diende te verrichten, kan niet worden vastgesteld dat Dauraa tekort is geschoten in de nakoming van die nadere werkzaamheden. Evenmin is gebleken van overeengekomen opleverdata en van een geschonden fatale termijn is dus evenmin sprake.
4.16.
Voor zover Circle Printers heeft bedoeld dat Dauraa in gebreke is gebleven met een op Dauraa rustende verplichting om de aanvullende wensen van Circle Printers in kaart te brengen, kan Circle Printers evenmin worden ontvangen. Uit de email van 18 februari 2011 en het daarbij horende document volgt dat Dauraa in ieder geval een aanzet tot het opstellen van een addendum heeft opgesteld. Verder heeft Dauraa gemotiveerd gesteld dat op deze opzet door Circle Printers niet inhoudelijk is gereageerd en ook overigens de benodigde medewerking van Circle Printers voor het opstellen van een lijst met gewenste functionaliteiten heeft ontbroken. Deze gang van zaken is door Circle Printers onvoldoende gemotiveerd betwist. Ook als wordt aangenomen dat het aan Dauraa was om dit addendum op te stellen, is Dauraa voor de verdere uitwerking hiervan afhankelijk van de medewerking van Circle Printers: het is immers aan Circle Printers om duidelijk te maken welke extra functionaliteiten zij nu precies wenst. De vraag of Dauraa ten aanzien van deze nadere afspraken in verzuim is gekomen wordt dan ook negatief beantwoord.
conclusie ontbinding
4.17.
Uit het voorgaande volgt dat Dauraa niet is gebleken van een grondslag voor ontbinding. Dit betekent dat de ontbinding onrechtmatig is geweest en vordering I voor toewijzing in aanmerking komt.
opzegging Overeenkomsten
4.18.
Door Circle Printers is subsidiair gesteld dat de Overeenkomsten bij brief van 8 november 2011 door haar zijn opgezegd tegen 8 november 2012. Door Dauraa wordt betwist dat dit een rechtsgeldige opzegging betreft omdat de Overeenkomsten een minimale looptijd kennen van drie jaar. Dit volgt volgens Dauraa uit de onder de feiten weergegeven tekst van de Overeenkomsten waarin staat “after an initial term of three years”. De rechtbank stelt vast dat een expliciete (initiële) looptijd niet in de Overeenkomsten is opgenomen. Wel is ten aanzien van het gebruiksrecht expliciet opgenomen dat dit recht wordt verschaft voor een periode van 12 opeenvolgende maanden. De bepaling waarop Dauraa een beroep doet kan niet worden gelezen als een minimaal overeengekomen looptijd: dit staat er simpelweg niet. Enkel staat hier dat als de klant na een periode van drie jaar de overeenkomst opzegt hij een gebruiksrecht behoudt. Door aan te voeren dat het gebruikelijk is om de aanschaf van licenties voor meerdere jaren te doen en er gezien de gestelde looptijd ook een korting is verschaft, is onvoldoende onderbouwd dat bedoeld is overeen te komen dat de Overeenkomst een initiële vaste looptijd kent van drie jaar. Evenmin is voldoende onderbouwd waarom op grond van de redelijkheid en billijkheid geen gebruik gemaakt kan worden van de in artikel 16.2 algemene voorwaarden genoemde opzeggingsgrond (“for convenience”). Uit dit artikel volgt nu juist dat een reden voor deze opzegging hoeft niet te worden gegeven.
4.19.
Dit betekent dat de Overeenkomsten beëindigd zijn per 8 november 2012. Gezien de nauwe samenhang tussen de Overeenkomsten en de gemaakte nadere afspraken zijn ook deze nadere afspraken per die datum beëindigd. Hieruit volgt dat vordering II en III zullen worden afgewezen. Nu de vorderingen IV en V overigens niet zijn betwist, komen deze vorderingen voor toewijzing in aanmerking.
4.20.
Ten aanzien van subsidiaire vordering VIII stelt Dauraa dat misbruik van opzegbevoegdheid wordt gemaakt nu de Overeenkomsten zijn beëindigd zonder dat deze zijn uitgevoerd. Nu echter sprake is van een rechtsgeldige beëindiging van de Overeenkomsten en het gestelde misbruik niet nader is onderbouwd bestaat er geen grondslag voor de toewijzing van deze vordering.
4.21.
Van een rechtsgrond waarop subsidiaire vordering IX kan worden gebaseerd, is niet gebleken. Deze vordering wordt daarom eveneens afgewezen.
aanpassing van de standaardsoftware
4.22.
Dauraa heeft gesteld dat zij kosten heeft gemaakt voor de aanpassing van haar Software om te voldoen aan de aanvullende eisen en wensen van Circle Printers en Circle Printers dient deze kosten te vergoeden. Hierop baseert zij vordering VI. Deze vordering moet worden afgewezen. Naar Dauraa zelf stelt zijn partijen overeengekomen dat Dauraa de werkzaamheden kosteloos zou verrichten. Het is dus niet zo dat er geen enkele afspraak is gemaakt. Artikel 7:405 BW is dus niet van toepassing. Dat Dauraa deze afspraak heeft gemaakt vanuit zakelijke overwegingen, namelijk het uitzicht op een langdurige en lucratieve samenwerking en dit anders is gelopen, biedt geen grondslag voor een vergoeding van de gemaakte kosten. Gesteld noch gebleken is bijvoorbeeld dat overeen is gekomen dat de prijsstelling van de werkzaamheden zou veranderen indien de Overeenkomsten werden opgezegd. Er is dus, ook op grond van de redelijkheid en billijkheid, geen grondslag voor toewijzing van deze vordering.
beslag
4.23.
Dauraa stelt dat het op 14 maart 2014 gelegde beslag onrechtmatig was en door dit beslag vrijwel het hele bedrijf volledig was platgelegd en schade is geleden. Hierop baseert Dauraa vordering VII. Nu van enig onrechtmatig handelen door Dauraa niet is gebleken, is het gelegde beslag onrechtmatig en is Circle Printers aansprakelijk voor de hierdoor geleden schade. De gemiste winst ad € 9.477,50 wordt door Dauraa onderbouwd met een gespecificeerde urenstaat waarin is gerefereerd aan een werkonderbreking van een groot aantal medewerkers. De eveneens gevorderde advocaatkosten ad € 2.141,50 zijn onderbouwd door overlegging van een gespecificeerde factuur. Tegenover deze gespecificeerde vordering staat een niet nader onderbouwde betwisting van Circle Printers. Deze kosten komen dan ook voor toewijzing in aanmerking. De begroting van de door de directeur gemaakte kosten ad € 1.724,43 komt de rechtbank niet onredelijk voor en zal eveneens worden toegewezen. De gevorderde reputatieschade van € 50.000,00 is onvoldoende onderbouwd en zal worden afgewezen. In totaal zal dus € 13.343,43 van de gevorderde schadevergoeding worden toegewezen.
proceskosten
4.24.
Nu partijen over en weer op punten in het ongelijk worden gesteld, worden de proceskosten gecompenseerd.
in reconventie
4.25.
In reconventie vordert Circle Printers terugbetaling van de door haar betaalde facturen. Circle Printers baseert haar reconventionele vorderingen I en II primair op de stelling dat op Dauraa een ongedaanmakingsverplichting rust in het kader van de ontbinding van de Overeenkomsten. Nu in conventie vast is komen te staan dat geen rechtsgeldige ontbinding heeft plaatsgevonden, bestaat er geen ongedaanmakingsverplichting in de zin van artikel 6:271 BW.
4.26.
Subsidiair stelt Circle Printers dat sprake is van een verplichting tot terugbetaling van de reeds betaalde facturen op basis van een bestaande stilzwijgende opschortende of ontbindende voorwaarde waaronder de betaling van deze facturen heeft plaatsgevonden. De Overeenkomsten zijn wederkerig en tegenover de verbintenis van Dauraa tot het leveren van diensten staat een betalingsverplichting. Het spreekt voor zich dat de betalingen voorwaardelijk zijn wanneer Circle Printers niet in het genot wordt gesteld van haar licenties vanwege een rechtsgeldige opzegging. Dit geldt ook voor de verrichtte werkzaamheden en de escrowvergoedingen. Daarbij hebben de betalingen Dauraa ongerechtvaardigd verrijkt, aldus steeds Circle Printers.
4.27.
Deze stelling wordt verworpen. Totdat een overeenkomst daadwerkelijk beëindigd is, zijn partijen gebonden aan de verbintenissen die uit die overeenkomst voortvloeien. Een betalingsverplichting kent geen impliciete opschortende of ontbindende voorwaarde en niet is gebleken dat partijen een dergelijke voorwaarde overeen zijn gekomen. Van een ongerechtvaardigde verrijking van Dauraa is evenmin sprake. De betalingsverplichtingen jegens Dauraa zijn gebaseerd op de overeengekomen Overeenkomsten en daarom niet ongerechtvaardigd. De vorderingen in reconventie worden dan ook afgewezen.
4.28.
Aan de voorwaardelijke vordering komt de rechtbank niet toe nu er geen bewijsopdracht wordt gegeven.
proceskosten
4.29.
Circle Printers zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten in reconventie worden veroordeeld. Deze kosten worden aan de zijde van Dauraa begroot op
(½ × 6 punten × € 2.580,00) € 7.740,00.
5.De beslissing
De rechtbank
in conventie
5.1.
verklaart voor recht dat Circle Printers niet gerechtvaardigd de Overeenkomsten heeft ontbonden;
5.2.
veroordeelt Luxembourg tot betaling van € 20.872,54, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente in de zin van artikel 6:119a BW vanaf de vervaldatum facturen zoals gespecificeerd in productie 26 bij dagvaarding;
5.3.
veroordeelt Impresia tot betaling van € 101.206,82, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente in de zin van artikel 6:119a BW vanaf de vervaldatum facturen zoals gespecificeerd in productie 26 bij dagvaarding;
5.4.
veroordeelt Circle Printers tot betaling van € 13.343,43, te vermeerderen, met de wettelijke rente in de zin van artikel 6:119 BW;
5.5.
verklaart hetgeen is bepaald onder 5.2, 5.3 en 5.4 uitvoerbaar bij voorraad;
5.6.
compenseert de proceskosten tussen partijen, in die zin dat ieder der partijen de eigen kosten draagt,
5.7.
wijst af het anders of meer gevorderde;
in reconventie
5.8.
wijst de vorderingen af;
5.9.
veroordeelt Circle Printers in de proceskosten, aan de zijde van Dauraa tot op heden begroot op € 7.740,00.
Dit vonnis is gewezen door mr. B.T. Beuving en in het openbaar uitgesproken op 28 september 2016. [1]