Uitspraak
RECHTBANK AMSTERDAM
AFDELING PRIVAATRECHT - TEAM KANTON
245
de stichting STICHTING CABINEBELANGEN
91 individuele op eigen naam procederende deelnemerszoals opgenomen in de dagvaarding in de hoofdzaak
nader ook tezamen te noemen Stichting Cabinebelangen
de naamloze vennootschap KONINKLIJKE LUCHTVAART MAATSCHAPPIJ N.V.
de vereniging VERENIGING VAN NEDERLANDS CABINEPERSONEEL gevestigd te [vestigingsplaats]
de vereniging FNV BONDGENOTEN
VERDER VERLOOP VAN DE PROCEDURE
- de akte vermeerdering eis van VNC met een productie
- de conclusie van antwoord van FNV met een productie
namens KLM: [naam 4], [naam 5], [naam 6] en de gemachtigden,
- de conclusie na comparitie zijdens Stichting Cabinebelangen met producties
- de nadere conclusie zijdens VNC en FNV met producties
- de conclusie na comparitie van KLM
- de akte uitlating producties van Stichting Cabinebelangen.
GRONDEN VAN DE BESLISSING
FEITEN
short haul(i.e. korte of continentale vluchten, zowel charters als lijndiensten) en de
long haul(i.e. lange of intercontinentale vluchten) op 8 bestemmingen. Martinair had in 2010 circa 385 cabinemedewerkers in dienst en een eigen CAO (verder de Martinair CAO). Martinair bezat in november 2011 voor de passagedivisie 4 vliegtuigen.
de passageactiviteiten van Martinair in fases per najaar 2011 te stoppen”.
De adviesaanvraag vermeldt:
[…] Refererend aan de hiervoor vermelde synergie onderzoeken komt hiermee de weg vrij om waar mogelijk een beweging van Rood (ktr: Martinair)
naar Blauw (ktr: KLM)
op gang te brengen, aangezien KLM de latende bestemmingen van Martinair ieder zorgvuldig zal bezien of zij deze in haar netwerk kunnen en wensen op te nemen.
Bij de migratie zullen Martinair medewerkers geen rechten en plichten verspelen voortvloeiend uit de Martinair arbeidsovereenkomst bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst KLM.De brief bevat de slotzin dat de afspraken tot stand zijn gekomen in overleg tussen UNC en Martinair en onder voorbehoud van de medewerking van KLM.
1. De overeenkomst is gesloten tussen Martinair en UNC. KLM is geen partij bij deze overeenkomst en is dus ook niet gebonden aan de inhoud ervan.2. Zoals bekend is het de intentie van KLM om aan alle Martinair cabine medewerkers een arbeidsovereen-komst aan te bieden. Het moment waarop dit plaatsvindt is afhankelijk van de uitkomst van overleg tussen KLM en de door KLM erkende cabine vakbonden.3. KLM neemt kennis van de afspraak tussen Martinair en UNC dat bij de migratie Martinair medewerkers bij het aangaan van een arbeidsovereenkomst met KLM geen rechten en verplichtingen zullen verspelen, die voortvloeien uit de Martinair arbeidsovereenkomst. Echter, de arbeidsovereenkomst die KLM aanbiedt, is er een voor de(ktr: starters-)
functie van 1-bander, met plaatsing van de medewerker onder aan de volgorde lijst van KLM,tenzijin overleg met de cabine vakbonden van KLM een andere wijze van instroom wordt overeengekomen. Zoals bekend heeft KLM op 17 november jl. aan de cabine vakbonden een voorstel gedaan voor de wijze van instroom.4. Het overleg hierover wordt komende week vervolgd.
De afgelopen jaren hebben wij menig resultaat ter stemming aan jullie voorgelegd. Allemaal belangrijke besluiten over vernieuwing van bijvoorbeeld de cao en zelfs een Sociaal Plan als gevolg van het stoppen met het vliegen van short haul.Jullie hebben een bijzondere periode achter de rug: de aankondiging dat jullie bedrijf stopt met het vliegen van passagiersvluchten, de overgang naar KLM per 1 februari jongstleden en de verstrekkende gevolgen die dit heeft voor jullie als cabinepersoneel. Niet alleen omdat jullie van het vertrouwde rood overstapten naar KLM blauw, maar ook omdat het voor een groot deel van het Martinair cabinecorps zou betekenen dat ‘er strepen’ moeten worden ingeleverd. Daarbij kwam de onzekerheid over primaire arbeidsvoorwaarden zoals salaris, pensioen en dergelijke.De UNC heeft, als jullie belangenbehartiger, vanaf het begin het standpunt gehuldigd dat er sprake is van overgang van onderneming. Wij hebben steeds als uitgangspunt gehad dat wij zoeken naar de voor het Martinair cabinekorps optimale oplossing die recht doet aan de positie van alle betrokken partijen, dus ook de KLM collega’s. […]Zoals jullie weten heeft KLM in december(ktr: 2010)
aan de toen erkende vakorganisaties voor het KLM cabinepersoneel, FNV Cabin Pressure en VNC, voorgesteld om jullie zo veel mogelijk op een vergelijkbaar functieniveau te laten instromen bij KLM. Een deel van het Martinair cabinepersoneel zou in het voorstel van KLM horizontaal instromen bij KLM. Omdat dit een afwijking van de cao voor KLM cabinepersoneel inhoudt, was de medewerking van genoemde vakbonden noodzakelijk. Helaas hebben wij moeten constateren dat FNV Cabin Pressure en VNC niet bereid bleken de gevraagde afwijking toe te staan.[…]
Herhaalde pogingen KLM op dit punt kleur te laten bekennen, hebben daarna niets opgeleverd. KLM zit klem en kan volgens eigen zeggen niets anders dan accepteren dat FNV Cabin Pressure en VNC voet bij stuk houden. Wat overigens niet wil zeggen dat KLM deze gang van zaken niet betreurt. Op de grond worden namelijk, met de goedkeuring van de grondbonden, wel uitzonderingen gemaakt. En met recht.
aan de haal”. Volgens de ondernemingsraad heeft KLM een zo intensieve en stelselmatige betrokkenheid bij de besluitvorming en uitvoering van het voorgenomen besluit gehad, dat KLM aangemerkt moet worden als de mede-ondernemer “
die feitelijk ter zake van de besluitvorming aan alle touwtjes heeft getrokken”. Voorts constateert de ondernemingsraad dat KLM niet aan zijn voorwaarde omtrent de opvang van het personeel heeft voldaan. Volgens het advies is de weerstand van de KLM-bonden daar debet aan.
6.1Onderlinge senioriteitBij indiensttreding bij KLM geldt de senioriteitsdatum van 1 februari 2011. Binnen de groep van cabinemedewerkers telt de onderlinge senioriteit zoals deze bij Martinair vast is gesteld op 31 januari 2011.
VORDERINGEN EN VERWEREN
Vordering Stichting Cabinebelangen
Verweer KLM
Verweer VNC en - na voeging - FNV
Vordering bij tussenkomst van VNC en FNV
Verweer KLM
BEOORDELING
Op de vordering van Stichting Cabinebelangen overgang van onderneming
een onderdeel van een onderneming. Volgens de wetsartikelen en de geldende jurisprudentie van het Europese Hof moet het daarbij gaan om (de overdracht van) een reeds bestaande duurzaam georganiseerde (stabiele) economische eenheid, waarvan de activiteiten niet beperkt zijn tot de uitvoering van een bepaald werk of één specifiek contract (vgl onder meer HvJ EU 12 februari 2009, C-466/07 Klarenberg, HvJ EU 6 september 2011, C-108/10 Scattolon en recent HvJ EU 6 maart 2014, C-458/12 Amatori).
overgegaan. Bij overgang van onderneming - vallende onder de werkingssfeer van art 7: 662 e.v. BW - is wederom volgens de jurisprudentie van het Europese Hof een rechtstreekse contractuele betrekking tussen vervreemder en verkrijger niet noodzakelijk (vgl onder meer HvJ EU 10 februari 1988, NJ 1990,423 Daddy’s Dance Hall, HvJ EU 19 mei 1992, NJ 1992,476 Sophie Redmond Stichting). Voor zover derhalve wordt betoogd dat geen sprake is van overgang van onderneming, omdat geen daartoe strekkende overeenkomst tussen KLM en Martinair is gesloten, wordt dit verweer gepasseerd. Hetzelfde geldt voor de stelling dat van een overgang van onderneming geen sprake kan zijn omdat Stichting Cabinebelangen geen eenduidig moment voor de overgang heeft genoemd of kan noemen. Een overgang van onderneming kan immers in fases plaatsvinden en het enkele feit dat niet één specifiek moment is aan te wijzen waarop alle activiteiten (tegelijkertijd) zijn overgegaan, bete-kent niet dat van overgang van onderneming dus geen sprake is. Daar waar een tijdelijk stilleggen van een onderneming niet aan een overgang van die onderneming in de weg staat, zal dat bij een gefaseerde overdracht van de activiteiten ook niet zo zijn (vgl HvJ EU 18 maart 1986, NJ 1987, 502 Spijkers). De intra-concernverhoudingen tussen Martinair en KLM staan daar evenmin aan in de weg (vgl EUR C-458/12 Amatori). Geconcludeerd wordt dan ook, dat de passagedivisie van Martinair naar KLM is overgegaan.
de identiteitvan de betrokken onderneming behouden is gebleven, waarbij gelet moet worden op alle omstandigheden, kenmerkend voor de overgang en zonder rangorde in onderling verband ogenschouw genomen, waarbij niet-limitatieve deelaspecten niet afzonderlijk dienen te worden beoordeeld, maar als geheel (vgl HvJ EU 11 maart 1997 JAR 1997, 91 Süzen, HvJ EU 10 december 1998 JAR 1999, 16 Hernandez Vidal, HvJ EU 25 januari 2001, JAR 2001, 68 Liikenne Finse Bus en HvJ EU 20 november 2003, JAR 2003, 298 Sodexho).
- De aard van de betrokken ondernemingen is hetzelfde. Zowel Martinair als KLM hebben de burgerluchtvaart mede ten doel (gehad) en vervoer(d)en daartoe passagiers door de lucht. Dat Martinair en KLM van uitstraling, doelgroep of serviceniveau verschillen, maakt dat niet anders.
- Het voltallige personeel van de passagedivisie is overgenomen, zowel het cabinepersoneel als, althans in beginsel, de vliegers. Dat KLM de medewerkers per 1 februari 2011 een nieuwe arbeidsovereenkomst heeft aangeboden, die door de medewerkers is geaccepteerd en vervolgens het dienstverband met Martinair financieel is afgewikkeld, is in dit verband niet relevant. Een deel van het personeel is vervolgens door KLM aan Martinair is terug uitgeleend (313 medewerkers) voor de tot 1 november 2011 resterende long haul-vluchten. Deze medewerkers zijn na 1 november 2011 op KLM-vluchten ingezet. Anderen (69 medewerkers) zijn direct op KLM-vluchten ingezet.
- De activiteiten van Martinair en KLM komen overeen. Dat was al zo en dat is niet veranderd. Na de komst van het personeel van Martinair zijn de activiteiten van KLM niet (in relevante mate) gewijzigd.
- Er is geen onderbreking van de activiteiten van de medewerkers geweest. Althans er is sprake van een naadloze overgang van de medewerkers, zoals blijkt uit de datum van in- en uitdiensttreding, het afwikkelen van het dienstverband en het terug detacheren van een aantal medewerkers.
- Er zijn geen kenmerkende materiële activa overgedragen; direct noch indirect. De meest in het oog springende uitrusting van een luchtvaartmaatschappij zijn de vliegtuigen (vgl JAR 2001, 68 Liikenne Finse Bus). KLM heeft geen vliegtuigen van Martinair overgenomen. De vliegtuigen van Martinair zijn door KLM ook nooit gebruikt. De vliegtuigen werden in 2011 weliswaar door Martinair geleased, maar ook die lease is door KLM niet voortgezet. KLM vloog en vliegt met een ander type vliegtuigen.
Conclusie
BESLISSING
17 maart 2014 in tegenwoordigheid van mr. T.C. van Andel, griffier.