ECLI:NL:RBAMS:2011:BT6885

• Datum uitspraak: 17 augustus 2011
• Publicatiedatum: 5 april 2013
• Zaaknummer: CV10-34956
• Instantie: Rechtbank Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: C. von Meyenfeldt
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Inbreuk op auteursrecht door publicatie op website door gedaagde

In deze zaak vorderde de eiseres, een besloten vennootschap gevestigd te Eindhoven, schadevergoeding wegens inbreuk op auteursrechten door de gedaagde, die artikelen van de Volkskrant en Trouw op zijn website had gepubliceerd zonder toestemming van de auteursrechthebbenden. De eiseres had op 20 mei 2009 een schadevergoeding van €4.595,95 geëist en de gedaagde gesommeerd om de artikelen te verwijderen. De gedaagde had de artikelen wel verwijderd, maar de schadevergoeding niet betaald. De eiseres baseerde haar vordering op lastgevingsovereenkomsten met de Volkskrant en Trouw, waarin aan haar de bevoegdheid was verleend om de intellectuele eigendomsrechten te handhaven. De gedaagde verweerde zich met het argument dat hij niet inbreuk had gemaakt op de auteursrechten, onder verwijzing naar de persexceptie van de Auteurswet en het belang van vrije informatieverspreiding. De rechtbank oordeelde dat de eiseres ontvankelijk was in haar vordering en dat de gedaagde inbreuk had gemaakt op de auteursrechten en de persoonlijkheidsrechten van de betrokken auteurs. De rechtbank verklaarde voor recht dat de gedaagde onrechtmatig had gehandeld en dat hij gehouden was de schade te vergoeden. De gedaagde werd bovendien bevolen om iedere inbreuk op de auteursrechten te staken en gestaakt te houden. De zaak werd aangehouden voor verdere toelichting van de eiseres.

Uitspraak

De besloten vennootschap [eiseres]

gevestigd te Eindhoven

eiseres

gemachtigde: mr.T.Berendsen

t e g e n

[gedaagde]

wonende te Amsterdam

gedaagde

gemachtigde: mr.Y.Moszkowicz.

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

De volgende proces­stukken zijn inge­diend:

- de dagvaarding van 28 september 2010 inhoudende de vordering van eiseres met bewijsstukken

- het antwoord van gedaagde met bewijsstuk­ken.

Bij tussenvonnis van 8 december 2010 is bepaald dat schriftelijk wordt voortgeprocedeerd. Daarna zijn nog ingediend:

-de conclusie van repliek van eiseres met bewijsstuk­ken

-de conclusie van dupliek van gedaagde met bewijsstukken

-de akte waarin eiseres reageert met bewijs­stukken

-de akte uitlating van gedaagde.

Vervolgens is vonnis bepaald op heden.

GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

1. Als gesteld en erkend dan wel niet (voldoende) weersproken staat vast:

1.1 Er zijn overeenkomsten van lastgeving van mei 2009 van de Volkskrant BV, getekend door haar toenmalige hoofdredacte[naam], en van Trouw BV, getekend doo[naam], met eiseres waarin aan eiseres de last wordt verleend op eigen naam aan de Volkskrant en Trouw toekomende intellectuele eigendomsrechten te handhaven.

1.[naam], lid van de raad van bestuur van de Persgroep Nederland BV, uiteindelijk bestuurder van Volkskrant BV en Trouw BV, heeft op 11 maart 2011 verklaard dat [naam] en [naam] voornoemd bevoegd waren de onder 1. genoemde lastgevingsovereenkomsten voor respectievelijk Volkskrant BV en Trouw BV te ondertekenen.

1.3 [naam] heeft op 14 december 2009 bevestigd dat zij aan Trouw BV de last heeft verleend haar toekomende persoonlijkheidsrechten te handha­ven van door haar gemaakte artikelen waarvan de auteursrechten zijn overgedragen aan Trouw BV.

1.4 [naam] heeft op 25 mei 2010 bevestigd dat hij aan Trouw BV de last heeft verleend hem toekomende persoonlijkheidsrechten te handhaven van door hem gemaakte artikelen waarvan de auteursrechten zijn overgedragen aan Trouw BV.

1.5 Gedaagde is houder van de domeinnaam [naam domeingids]. Gedaagde heeft op voornoemde website artikelen uit de Volkskrant en Trouw geplaatst zonder daarvoor toestemming van de auteursrechthebbenden te hebben verkregen.

1.6 Bij brief van 20 mei 2009 heeft eiseres aanspraak op een schadevergoeding gemaakt van Euro 4.595,95 alsmede gedaagde gesommeerd om nader omschreven artikelen van de website te verwijderen en de schadevergoeding aan haar te betalen.

1.7 Gedaagde heeft de artikelen van zijn website verwijderd. Hij heeft de schadevergoeding niet betaald.

Vordering

2. Eiseres vordert :

2.1 te ver­klaren voor recht:

a. dat gedaagde inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten die rusten op de in de aan de sommatiebrief van 20 mei 2009 gehechte factuur gespecificeer­de artikelen in de Volks­krant BV en Trouw BV;

b. dat gedaagde de persoonlijkheidsrechten heeft geschonden die betrekking hebben op de in de sommatiebrief van 20 mei 2009 gehechte factuur met de letter N aangeduide artikelen;

c. dat gedaagde door voornoemde inbreuken onrechtmatig heeft gehandeld;

d. dat gedaagde gehouden is de schade te vergoeden die betrokkenen daardoor hebben geleden;

2.2 gedaagde te bevelen:

iedere inbreuk op de auteursrechten die rusten op de Volkskrant en Trouw openbaar gemaakte artikelen alsmede de schending van persoonlijkheidsrechten terzake deze artikelen te staken en gestaakt te houden op straffe van een dwang­som;

2.3 gedaagde te veroordelen tot betaling van primair Eur 3.284,69 incl. btw en subsidiair Eur 1.711,28 incl. btw;

2.4 gedaagde te veroordelen in de kosten ex artikel 1019h Rv.

Eiseres heeft zich beroepen op de onder 1. weergegeven feiten.

Verweer

3. Gedaagde verweert zich tegen deze vordering met, zakelijk weergegeven, de volgende argumenten:

Eiseres is niet ontvankelijk.

Hij bestrijdt dat hij inbreuk op auteursrechten heeft gemaakt met een beroep op de persexceptie van artikel 15 Auteurswet en het maatschappelijk belang bij de 'free flow' van informatie.

Hij bestrijdt de (omvang van de) schade.

Beoordeling

4. De ontvankelijkheid:

[naam] en [naam], die de lastgevingsovereenkomsten met eiseres hebben ondertekend (zie 1.1), zijn geen bestuurder van respectievelijk de Volkskrant BV of Trouw BV. Gezien de onder 1.2 genoemde verklaring is echter voldoende komen vast te staan dat Volkskrant BV en Trouw BV de lastgevingsovereenkomsten hebben gesloten. Dat [naam] pas lid van de raad van bestuur van de Persgroep Nederland BV is geworden nadat bedoelde lastgevingsovereenkomsten zijn ondertekend is niet van belang. Als bevoegd bestuurder van Volkskrant BV en Trouw BV verklaart hij dat [naam] en [naam] indertijd bevoegd waren de lastgevingsovereenkomsten te ondertekenen. Dat is genoeg.

5. Rechthebbende:

Eiseres baseert haar optreden in deze zaak op de lastgevingsovereenkomsten (zie 1.1, 1.3 en 1.4). In de onder 1.1 genoemde lastgevingsovereenkomsten is opgenomen dat eiseres de intellectuele eigendomsrechten van Volkskrant BV en Trouw BV op eigen naam dient te handhaven. Indien in de lastgevingsovereenkomst is opgenomen voor welke rechtshandelingen zij is aangegaan (hetgeen hier is ge­beurd) terwijl de lasthebber de bevoegd­heid heeft verkregen in naam van de lastgever te handelen (hetgeen ook is gebeurd) ligt volmacht (een bevoegdheid) tot handelen in overeen­stemming met de lastgevingsovereenkomst daarin besloten. In zoverre faalt het meer subsidiaire verweer dat eiseres in deze zaak procedeert zonder volmacht. Voor wat betreft de lastgevingsovereenkomsten genoemd onder 1.3 en 1.4 miskent gedaagde dat de betreffende auteurs hun persoonlijkheidsrecht niet hebben overgedragen aan (de lastgever van) eiseres. Zij hebben (de lastgever van) eiseres slechts opgedragen die rechten te handhaven. Dat kan.

6. Eiseres baseert haar bevoegdheid tot haar vordering inzake de inbreuk op de auteursrechten van Volkskrant BV en Trouw BV op de artikelen 7 en 8 van de Auteurswet. Voor wat betreft de artikelen waarbij geen naam van de auteur is vermeld is zij inderdaad op grond van artikel 8 van de Auteurswet gerechtigd (namens Volkskrant BV en Trouw BV) op te treden. Ten aanzien van de artikelen waarbij wel auteurs zijn vermeld heeft eiseres verklaringen overgelegd waarin staat dat de betreffende auteurs in dienst van respectievelijk de Volkskrant BV of Trouw BV zijn. Gedaag­de vindt de voornoemde verklaringen onvoldoende. Hoewel met name de verkla­ring van [naam] (prod.16 eiseres) onwenselijk vaag is met betrekking tot zijn functie (waaraan gekoppeld zijn kennis om iets zinnigs over de hem gestelde vraag op te merken) en met betrekking tot de inhoud ervan (waar hij in het midden laat of een van de genoemden een stagiaire was die tevens in dienstbe­trekking bij Trouw BV was) geeft het verweer onvoldoende aanleiding om serieus te twijfelen aan de stelling dat alle betrokken auteurs een dienstverband hadden met de Volkskrant BV of Trouw BV dan wel als stagiaire het hun toeko­mende auteursrecht aan de Volkskrant BV of Trouw BV hadden overgedragen. Eiseres is dus ook gerechtigd tot optreden op basis van artikel 7 van de Auteurs­wet.

7. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen faalt het verweer inhoudende dat eiseres niet ontvankelijk zou zijn.

8. De persexceptie:

In artikel 15 van de auteurswet is omschreven wanneer open­baarma­king niet als inbreuk op het auteursrecht van een werk wordt beschouwd. Er moet zijn voldaan aan vier voorwaarden. De eerste betreft het overnemen door een dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift of in een radio- of televisieprogramma of ander medium (tezamen kort aangeduid als 'de media') dat een zelfde functie vervult van een werk dat op een van de hiervoor aangeduide wijzen is openbaar gemaakt. Eiseres heeft gesteld dat overname op de website [naam domein] daaraan niet voldoet omdat die website niet als hoofd­doel heeft het genereren en brengen van nieuws. Hoewel eiseres aldus het doel van de exceptie ten onrechte alleen beperkt tot nieuws gaat het er wel om dat de website het genereren en brengen van (nieuws)berichten of artikelen niet tot doel heeft. Gedaagde heeft zelf aangevoerd dat de website geen commercieel doel heeft doch louter bemiddelt tussen particulie­re zorgverleners en zorgvragers. De omstandigheid dat op de website [naam domeingids] (enig) nieuws wordt gegene­reerd, zoals gedaagde met prod.10 bij dupliek heeft laten zien, brengt niet met zich dat de website daardoor tot 'de media' kan worden gerekend. Evenmin brengt de omstandigheid dat gedaagde artikelen schrijft op www.nujij.nl en enige andere digitale kranten met zich dat de website [naam domein ] daardoor een persorgaan wordt. Dat betekent dat aan de eerste voorwaarde niet is voldaan. De persexceptie is alleen al daarom niet van toepas­sing.

9. Free flow van informatie:

Ingevolge de Auteursrechtrichtlijn mogen beperkingen op het auteursrecht, zoals de persexceptie, slechts in bepaalde bijzondere gevallen worden toegepast (artikel 5 leden 3 sub c en 5) mits door die beperkingen geen afbreuk wordt gedaan aan de normale exploita­tie van werken en de belangen van de auteursrechthebbende niet op onredelijke wijze worden geschaad. Dat de auteursrechthebbenden door de overname op de website [naam domeingids] niet onredelijk mogen zijn geschaad is dus zonder meer een voorwaar­de. Daar wordt echter pas aan toegekomen als is uitge­maakt dat de persexcep­tie op deze zaak van toepassing is. Zoals onder 8. is overwogen is dat niet het geval. Gedaagde heeft overigens geen feiten en/of omstandig­he­den genoemd die, afgezien van hetgeen reeds onder 8. is overwogen, tot het oordeel zouden moeten leiden dat de belangen van de auteurs­rechtheb­benden op bescherming van hun recht op grond van de redelijkheid en billijkheid zouden moeten wijken voor het belang van gedaagde om hun auteurs­rechtelijk beschermde werken op grond van het zo genoemde beginsel 'free flow of informa­tion' zonder toestem­ming of kostenvergoe­ding te mogen overnemen in zijn medium. Ook dit verweer faalt derhalve.

10. Inbreuk persoonlijkheidsrecht:

Gedaagde heeft aangevoerd dat hij bij elk overgenomen stuk de bron heeft vermeld door een z.g. hyperlink. Die hyperlink is de poort naar het oorspronkelijke bericht alwaar de auteur staat vermeld. Aldus heeft gedaagde niet voldaan aan het voor­schrift van artikel 25 auteurswet waarin staat dat de maker van een werk het recht heeft zich te verzetten tegen openbaarmaking van zijn werk zonder vermelding van zijn naam. Bij het overgenomen stuk staat immers niet de naam van de maker vermeld. Men kan er wellicht achter komen door op een hyperlink te drukken. Dat kan echter niet als vermelding van de naam worden aangemerkt.

11. Schade:

Eiseres heeft toegelicht hoe zij de schade heeft bepaald. Op basis van de freelance tarieven van de Volkskrant BV en Trouw BV heeft zij de economische waarde van de door gedaagde overgenomen artikelen bepaald. Voor schending van het auteurs­recht vordert zij twee maal de economische waarde. Voor schending van het persoonlijk­heidsrecht vordert zij de helft van de economische waarde. Aldus blijft zij binnen hetgeen gebruikelijk is in de branche nu de algemene voorwaarden van de NJV de schade van de auteur begroten op 300% van het oorspronkelijk honorarium van de auteur.

12. De relatie tussen hetgeen een persorgaan aan een auteur betaalt voor een artikel en de schade die dat orgaan lijdt door publicatie van dat artikel zonder toestem­ming/vergoeding is vrij dun. Meer voor de hand zou liggen om die schade te berekenen aan de hand van een mogelijke vergoeding die een persorgaan zou vragen voor overname van het artikel. Eiseres wordt daarom verzocht toe te lichten waarom zij de schade die zij door de schending van het auteursrecht lijdt op deze wijze berekent.

13. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen is het gevorderde onder 2.1 en 2.2 toewijsbaar met dien verstande dat voor het opleggen van een dwangsom geen aanleiding is nu gedaagde op eerste sommatie de artikelen van zijn website heeft verwijderd.

14. Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.

BESLISSING

De kantonrechter:

I verklaart voor recht dat gedaagde:

A. inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten die rusten op de in de aan de somma­tiebrief van 20 mei 2009 gehechte factuur gespecificeerde artikelen van de Volks­krant BV en Trouw BV;

B. de persoonlijkheidsrechten heeft geschonden die betrekking hebben op de in de aan de sommatiebrief van 20 mei 2009 gehechte factuur met de letter N aangedui­de artikelen;

C. door het onder A en B omschreven handelen toerekenbaar onrechtmatig heeft gehandeld;

D. gehouden is de schade te vergoeden die de betrokken partijen, Volkskrant BV, Trouw BV en de individuele auteurs waarvan de persoonlijkheidsrechten zijn geschon­den, hebben geleden tengevolge van zijn inbreukmakend en onrechtmatig hande­len;

II beveelt gedaagde met onmiddellijke ingang iedere inbreuk op de auteursrechten die rusten op door de Volkskrant BV en Trouw BV openbaar gemaakte artikelen alsmede de schending van de persoonlijkheidsrechten terzake deze artikelen te staken en gestaakt te houden;

III verwijst de zaak naar de rol van 14 september 2011 opdat eiseres de gevraagde toelichting in het geding kan brengen;

IV houdt iedere verdere belsissing aan.

Aldus gewezen door C.von Meyenfeldt, kantonrechter, en uitgesproken ter openbare terechtzit­ting van de Rechtbank Amsterdam van 17 augustus 2011 in tegenwoordigheid van de griffier.

De griffier