Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Sector civiel recht, enkelvoudige kamer
zaaknummer / rolnummer: 437663 / HA ZA 09-2915
Vonnis van 17 maart 2010
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VAKANTIEXPERTS B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
eiseres,
advocaat mr. N.A. de Leeuw,
tegen
1. [A],
wonende te Davos Dorf (Zwitserland),
2. [X],
wonende te Amsterdam,
gedaagden,
advocaat mr. drs. I.M.C.A. Reinders Folmer.
Partijen zullen hierna VakantieXperts, [A] en [X] worden genoemd.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 26 augustus 2009 met producties;
- de conclusie van antwoord met producties;
- het tussenvonnis van 4 november 2009, waarbij een comparitie van partijen is gelast;
- het proces-verbaal van comparitie van 14 januari 2010 met de daarin genoemde stukken.
1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.
2. De feiten
2.1. Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend dan wel niet of onvoldoende betwist, alsmede op grond van de in zoverre niet bestreden inhoud van de overgelegde bewijsstukken, staat in dit geding het volgende vast.
2.2. Op 22 oktober 2008 heeft [X] de vierde pagina van een factuur van boekingskantoor VakantieXperts ondertekend met betrekking tot een door reisorganisator Odysseus International (hierna genoemd: Odysseus) georganiseerde vijfentwintig daagse rondreis van 22 januari tot en met 15 februari 2009 door India, waarin onder meer zijn opgesomd:
- gespecificeerd naar dag, tijdstip en vluchtnummer de geboekte vluchten,
- gespecificeerd naar aankomst, vertrekdatum en soort kamer de geboekte hotels,
- de kosten voor de reis, met een totaalbedrag van € 34.746,00, te betalen voor 3 december 2008.
Op de laatste pagina van de factuur is onder meer vermeld:
“(…)
Acceptatie van deze formulieren betekent dat u:
1. In het bezit en op de hoogte bent van de ANVR reis- en boekingsvoorwaarden alsmede de Garantieregeling SGR.
(…)
De ANVR Reisvoorwaarden zijn van toepassing op door ANVR Reisorganisatoren aangeboden reizen en diensten. Op alle overige onderdelen van de reservering zijn de ANVR boekingsvoorwaarden van toepassing.
Op deze overeenkomst zijn de voorwaarden van de garantieregeling van de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR)(…) mede van toepassing. (…)”
2.3. In de ANVR-Reisvoorwaarden is onder meer het volgende opgenomen:
“(…)
Artikel 2 Totstandkoming en inhoud overeenkomst
(…)
5.a. Degene die namens of ten behoeve van een ander een overeenkomst aangaat (de aanmelder) is hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen die uit de overeenkomst voortvloeien.
c. De (andere) reiziger(s) is (zijn) voor zijn (hun) eigen deel aansprakelijk.
(…)
Artikel 7 Wijzigingen door de reiziger
3. Wijziging van vertrekdatum of vermindering van het aantal betalende passagiers wordt beschouwd als een (deel-)annulering waarop artikel 9 van toepassing is.
(…)
Artikel 9 Annulering door de reiziger
2.a. Indien een overeenkomst wordt geannuleerd, is de reiziger naast eventueel verschuldigde reserveringskosten de volgende annuleringskosten verschuldigd:
(…)
- bij annulering vanaf de 14de dag (inclusief) tot de 5de dag (exclusief) vóór de vertrekdag: 75% van de reissom;
(…)
4. De reiziger die de reis annuleert, is gehouden de annuleringskosten conform het bepaalde in de vorige leden te voldoen, tenzij hij gemotiveerd aangeeft waarom de schade van de reisorganisator lager is uitgevallen. In dat geval zal de reisorganisator deze lagere schade in rekening brengen. Onder schade wordt verstaan geleden verlies en gederfde winst.
(…)”
2.4. Omstreeks 26 november 2008 heeft in India een terroristische aanslag plaatsgevonden, waarbij onder meer doden zijn gevallen in het Taj Mahal Hotel te Mumbai. Volgens de hiervoor vermelde factuur was in dit hotel voor [A] en [X] gedurende de rondreis voor de nachten van 7 en 8 februari 2009 een kamer geboekt.
2.5. Het calamiteitenfonds heeft naar aanleiding van deze aanslag gedurende drie dagen een negatief reisadvies voor India afgegeven. Na deze drie dagen is het negatief reisadvies weer ingetrokken.
2.6. VakantieXperts heeft per email op 19 december 2008 het volgende bericht van Odysseus – voor zover hier van belang – aan [X] verstuurd, waarbij als onderwerp is genoemd: “Party [X] & [A] vertrek 22 jan naar ’t Verre Oosten”:
“(…)
Ook hebben wij te horen gekregen dat op de vlucht van 07 februari van Jaipur naar Mumbai het vliegtuigtype veranderd is, waardoor er geen business class meer aan boord is van de vlucht. Nu zijn er 2 mogelijkheden:
1. de klanten vliegen economy class op dit traject. De klanten krijgen dan een korting van € 190,- p.p.
2. de klanten worden omgeboekt naar IC612 vertrek om 0735 (ipv 0810) waar wel business class aan boord is. De prijs blijft gelijk.
(…)”
Op dezelfde dag beantwoordt [X] deze e-mail (uiteindelijk) als volgt:
“Beste [B], dan economy op de reeds geboekte vlucht graag.”
2.7. Bij e-mailbericht van 6 januari 2009 deelt [X] onder meer het volgende aan vakantieXperts mede:
“(…)
Wat de reis naar Azië betreft: zowel voor Bangkok als voor India adviseert het ministerie van buitenlandse zaken verhoogde waakzaamheid en wij vinden dat geen goed uitgangspunt bij een vakantiereis. Daarom willen we de reis graag uitstellen. We willen de reis zeker maken en graag georganiseerd door Odysseus, maar dan op een later tijdstip.
Tot binnenkort, dan loop ik weer even binnen voor een reisafspraak.
(…)”
2.8. Bij e-mailbericht van 15 januari 2009 heeft VakantieXperts het volgende onder meer aan [X] medegedeeld:
“(…)
De kosten die Odysseus voor uw reis krijgt doorbelast zijn € 18.911,00 euro. Deze kosten moeten bij annulering aan Odysseus worden betaald.
Er zijn twee opties:
1. u laat u reis doorgaan zoals met [B] bespreken en u betaalt uw factuur.
2. u annuleert de reis en wij berekenen kosten van € 18.911.00 euro aan u door. (…)
Kunt u ons vandaag laten weten of u reis zal doorgaan, zoals besproken of geannuleerd moet worden? (…)”
Bij e-mailbericht van 16 januari 2009 heeft VakantieXperts bevestigd dat zij de reis heeft geannuleerd tegen € 18.911,00 aan kosten en heeft zij om betaling van dit bedrag verzocht.
2.9. Bij brief van 23 januari 2009 heeft VakantieXperts [X] gesommeerd om binnen zeven dagen een verminderd bedrag van € 18.517,00 aan annuleringskosten te betalen.
3. Het geschil
3.1. VakantieXperts vordert [A] en [X] bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, te veroordelen tot betaling van:
annuleringskosten ten bedrage van € 18.517,00
wettelijke rente tot de dag van de dagvaarding ten bedrag van € 353,09, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding, met primair € 2.777,55, subsidiair € 904,00 aan buitengerechtelijke incassokosten alsmede met de proceskosten.
3.2. Hieraan legt VakantieXperts ten grondslag dat [A] en [X] hun reis hebben geannuleerd ten gevolge waarvan zij ingevolge de toepasselijke ANVR-Reisvoorwaarden annuleringskosten aan haar zijn verschuldigd. Nu zij deze kosten, ook nadat zij daartoe zijn gesommeerd niet hebben betaald, zijn zij in verzuim geraakt en derhalve over de annuleringskosten tevens wettelijke rente verschuldigd.
3.3. [A] en [X] voeren verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. [X] heeft ter comparitie verklaard dat zij de factuur, zoals genoemd onder 2.2 van [B], medewerkster van VakantieXpert, heeft gekregen en vervolgens heeft ondertekend. Mede gelet op de in de factuur genoemde gespecificeerde opsomming van de reis en de kosten, had [X] moeten begrijpen dat VakantieXperts met de vraag om deze factuur te ondertekenen een aanbod deed om de reis te boeken en dat zij door ondertekening dit aanbod aanvaardde. VakantieXperts mocht op haar beurt erop vertrouwen dat doordat [X] de factuur ondertekende zij de in de factuur genoemde rondreis onder de in de factuur genoemde voorwaarden wilde maken en dat zij VakantieXperts aldus de opdracht verleende om deze reis bij Odysseus te boeken. Dit geldt te meer nu uit de stellingen van partijen volgt dat zij voor- en nadat [X] de factuur heeft ondertekend intensief contact hebben onderhouden, waarbij [X] nimmer heeft medegedeeld dat de reis zoals vermeld in de factuur niet of onvoldoende voldeed aan haar wensen. Uit de nadien gevoerde correspondentie, die in deze procedure is overgelegd, met name de e-mailberichten van 19 december 2008, zie hiervoor onder 2.6, en het e-mailbericht van 6 januari 2009, zie hiervoor onder 2.7, kan niet anders worden geconcludeerd dan dat er tussen partijen overeenstemming bestond over de te boeken reis.
Dat de factuur niet is gedateerd, dat de overige drie bladzijden niet door [X] zijn geparafeerd en dat er met de hand aantekeningen op zijn gemaakt, doet aan het voorgaande niet af. Ditzelfde geldt voor de omstandigheid dat [X] de factuur niet binnen de daarin gestelde termijn heeft betaald. Evenmin maakt de omstandigheid dat de factuur later is vervangen door een ander exemplaar, het voorgaande anders, aangezien gesteld noch gebleken is dat de te boeken reis door vervanging van de factuur geen(of onder gewijzigde omstandigheden) doorgang zou vinden.
4.2. Tussen partijen is niet in geschil dat ten gevolge van de opdracht aan VakantieXperts om de reis te boeken een rechtstreekse reisovereenkomst tot stand is gekomen tussen reisorganisator Odysseus en [X]. Nu VakantieXperts bij deze reisovereenkomst geen partij is, betwisten [A] en [X] dat VakantieXperts uit hoofde hiervan een vordering op hen heeft.
VakantieXperts heeft echter onbestreden gesteld dat zij ingevolge artikel 9 lid 11 van de algemene ANVR-agentuurvoorwaarden is gesubrogeerd in de aanspraken van reisorganisator Odysseus jegens [A] en [X], aangezien zij voor eigen rekening de annuleringskosten van [A] en [X] aan Odysseus heeft voldaan. Daarmee staat vast dat VakantieXperts het vorderingsrecht van Odysseus heeft overgenomen, zodat dit verweer wordt verworpen.
4.3. Vaststaat verder dat in de door [X] ondertekende factuur is vermeld dat de ANVR reis- en boekingsvoorwaarden op de reisovereenkomst van toepassing zijn (zie hiervoor 2.2). Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, kan dan ook niet anders worden geconcludeerd dan dat deze voorwaarden, zoals VakantieXperts stelt, op de overeenkomst van toepassing zijn.
[A] en [X] voeren verder weliswaar aan dat deze niet ter hand zijn gesteld, doch nu zij daaraan geen rechtsgevolg hebben verbonden, hebben zij geen belang bij behandeling van dit verweer en kan het onbesproken blijven. Daarbij zij overigens opgemerkt dat ook in dit kader de factuur, gelet op de daarin opgenomen tekst, dwingend bewijs biedt voor de stelling van VakantieXpert dat [X] bij het aangaan van de overeenkomst kennis had van de ANVR-voorwaarden.
4.4. [A] en [X] voeren aan dat [A] niet aansprakelijk kan worden gehouden voor de door [X] gesloten overeenkomst. VakantieXperts heeft haar vordering ten aanzien van [A] ter comparitie nader toegelicht en stelt dat op basis van artikel 2, onder 5.c, van de ANVR-Reisvoorwaarden (zie hiervoor 2.3) [A] als medereiziger voor zijn deel aansprakelijk is.
Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, valt echter niet in te zien dat een derde (in casu [A]) door een rechtshandeling, waarbij hij niet als partij is betrokken, rechtstreeks of via de toepasselijke voorwaarden wordt gebonden. Dat de rechtshandeling ten behoeve van hem is gesloten, maakt hem nog geen partij bij de overeenkomst en kan dan ook aan het voorgaande niet afdoen.
De vordering jegens [A] is dus niet toewijsbaar.
4.5. [A] en [X] betwisten verder dat [X] annuleringskosten is verschuldigd, aangezien zij de overeenkomst niet heeft geannuleerd, maar slechts om uitstel van de reis heeft verzocht (zie hiervoor onder 2.7).
Ingevolge artikel 7 van de ANVR-Reisvoorwaarden (zie hiervoor 2.3) wordt een wijziging van de vertrekdatum, hetgeen het geval is bij uitstel van de reis, beschouwd als een annulering, waarvoor de reiziger ingevolge artikel 9 annuleringskosten is verschuldigd. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, valt niet in te zien dat [X] in dit geval geen annuleringskosten is verschuldigd. VakantieXperts heeft weliswaar bij e-mail van 8 januari 2009 aan [X] medegedeeld dat zij bereid was om na te gaan of Odysseus de annuleringskosten iets lager kunnen maken indien [X] per ommegaande nieuwe reisdata binnen de lopende contractsperiode, dat wil zeggen vóór 31 oktober 2009, zou opgeven. Daaruit volgt echter niet dat als [X] deze nieuwe data zou opgeven, geen annuleringskosten in rekening zouden worden gebracht. Voor zover [A] en [X] betogen dat zij er desondanks op hebben mogen vertrouwen dat in dat geval geen annuleringskosten in rekening zouden worden gebracht, hebben zij onvoldoende feiten en omstandigheden hieraan ten grondslag gelegd. Dit geldt te meer nu uit de overgelegde e-mailberichten van VakantieXperts aan [X], zoals het e-mailbericht van 15 januari 2009 van VakantieXperts aan [X] (zie hiervoor 2.8) dient te worden geconcludeerd dat VakantieXperts [X] telkens heeft gewaarschuwd dat uitstel zal leiden tot verschuldigdheid van annuleringskosten.
4.6. Ten aanzien van de hoogte van de annuleringskosten, doet [X] een beroep op zowel artikel 503, tweede lid, van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (BW) als op artikel 9 lid 4 van de ANVR-Reisvoorwaarden (zie hiervoor onder 2.3) en stelt dat zij slechts de werkelijk door Odysseus geleden schade dient te vergoeden, die veel lager is geweest dan het door VakantieXperts gevorderde bedrag van € 18.517,--.
Ter onderbouwing van de annuleringskosten heeft VakantieXperts de annuleringsnota van Odysseus van 22 januari 2009 overgelegd. Hieruit volgt dat de annuleringskosten kosten betreffen die door luchtvaartmaatschappijen, diverse accommodaties, de treinorganisatie en de agent in India bij Odysseus in rekening zijn gebracht. [A] en [X] betwisten niet, althans onvoldoende, dat deze kosten door Odysseus zijn gemaakt, doch betogen dat Odysseus deze kosten had kunnen voorkomen door met de desbetreffende organisaties te onderhandelen en dezelfde reis een aantal maanden later te boeken. Zij voeren daarbij onder meer aan dat zij businessclasstickets hadden geboekt en dat één van de eigenschappen van een businessclassticket is dat deze te allen tijde kunnen worden uitgesteld naar een latere datum.
Wat er ook zij van de vraag of de schade lager had kunnen uitvallen, bij gebrek aan betwisting staat in rechte vast dat de werkelijk door Odysseus geleden schade € 18.517,-- bedraagt. Op grond van artikel 101, eerste lid, van boek 6 BW is Odysseus binnen redelijke grenzen verplicht om de schade zoveel mogelijk te beperken. Anders dan [A] en [X] aanvoeren, strekt deze schadebeperkingsplicht echter niet zo ver dat van Odysseus kon worden verwacht dat zij met de desbetreffende organisaties actief zou gaan onderhandelen om de kosten te beperken. Daarbij geldt dat Poels, namens VakantieXperts, ter comparitie heeft verklaard dat de businessclasstickets in dit geval niet uitgesteld konden worden, aangezien deze deel uitmaken van het gehele pakket. Nu [A] en [X] overigens geen concrete feiten en omstandigheden hebben aangevoerd op grond waarvan moet worden geconcludeerd dat Odysseus de kosten had kunnen beperken, dan wel dat deze onredelijk hoog zijn, is [X] het door Odysseus aan VakantieXperts in rekening gebrachte bedrag van € 18.517,-- verschuldigd.
4.7. Tot slot geldt het volgende. De omstandigheid dat er zich rond het geboekte tijdstip van de reis terroristische aanslagen en politieke strubbelingen in India en Thailand hebben voorgedaan zonder dat daardoor –behoudens drie dagen – een negatief reisadvies heeft gegolden, geeft op zichzelf geen grond om een reisovereenkomst, zoals de onderhavige, niet na te komen, dan wel te verlangen dat de reisorganisator kosteloos op een later tijdstip uitvoering aan de overeenkomst geeft. Ook is er in dat geval geen sprake van onvoorziene omstandigheden, aangezien reizigers zich, zoals [X] ook heeft gedaan voor het geval er een negatief reisadvies zou gelden, zich tegen dergelijke omstandigheden bij het aangaan van de reisovereenkomst hadden kunnen indekken.
4.8. De conclusie van het voorgaande is dat de vordering jegens [A] zal worden afgewezen en de (hoofd) vordering jegens [X] zal worden toegewezen. Dat behoudens [X], ook [A] is gedagvaard en de vordering tegen hem zal worden afgewezen, kan echter niet, zoals [A] en [X] stellen, tot de conclusie leiden dat [X] slechts gehouden kan worden tot betaling van de helft van het gevorderde bedrag. Iedere rechtsgrond voor deze stelling ontbreekt.
4.9. Bij gebrek aan gemotiveerd verweer, is ook de gevorderde rente jegens [X] toewijsbaar.
De buitengerechtelijke incassokosten zullen echter worden afgewezen, nu gesteld noch gebleken is dat kosten anders dan ter instructie van de zaak of ter voorbereiding van de gedingstukken zijn gemaakt.
4.10. Nu [A] en [X] in deze procedure zijn bijgestaan door dezelfde advocaat, komt hen geen aparte proceskostenveroordeling toe. Daar [X] grotendeels in het ongelijk wordt gesteld, zal zij in de proceskosten worden veroordeeld.
De kosten aan de zijde van VakantieXperts worden begroot op:
- dagvaarding € 84,01
- vast recht 475,00
- salaris advocaat 904,00 (2,0 punten × tarief € 452,00)
Totaal € 1.463,01
5. De beslissing
De rechtbank
5.1. veroordeelt [X] om aan VakantieXperts te betalen een bedrag van € 18.870,09 (achttienduizend achthonderdzeventig euro en negen cent), vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6: 119 BW over het nog niet betaalde deel van het toegewezen bedrag vanaf de dag van de dagvaarding tot de dag van betaling,
5.2. veroordeelt [X] in de proceskosten, aan de zijde van VakantieXperts tot op heden begroot op € 1.463,01,
5.3. verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.4. wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. L. van Berkum, lid van genoemde kamer, en in het openbaar uitgesproken op 17 maart 2010.?