Uitspraak
vonnis
RECHTBANK AMSTERDAM
Sector Kanton
Locatie Amsterdam
Rolnummer: CV 08-10523
Vonnis van: 18 augustus 2009
F.no.: 497
Vonnis van de kantonrechter
I n z a k e
[eiser]
wonende te [woonplaats], Brazilië
eiser in de hoofdzaak
gedaagde in het incident
nader te noemen: [eiser]
gemachtigde: mr. E.S. de Jong
t e g e n
1. de besloten vennootschap T.N.T. Head Office BV
gevestigd te Amsterdam, kantoorhoudende te Hoofddorp
gedaagde in de hoofdzaak
nader te noemen: TNT Head Office
gemachtigde: prof. mr. L.G. Verburg
2. de vennootschap naar Braziliaans recht TNT Express Brasil Ltda,
gevestigd te Sao Paulo, Brazilië
gedaagde in de hoofdzaak
eiseres in het incident
nader te noemen: TNT Brasil
gemachtigde: prof. mr. L.G. Verburg
VERLOOP VAN DE PROCEDURE
Bij dagvaarding van 26 februari 2008 heeft [eiser] TNT Head Office en TNT Brasil in rechte betrokken. TNT Head Office en TNT Brasil hebben een conclusie van antwoord genomen, waarbij TNT Brasil voor alle weren een incident tot onbevoegdheid heeft opgeworpen. [eiser] heeft op dat incident bij antwoord gereageerd.
De zaak staat voor vonnis.
GRONDEN VAN DE BESLISSING
1. [eiser] vordert
I. primair, onder toepassing van Nederlands recht, TNT Head Office te veroordelen tot
o betaling van € 659.908,69 aan schadevergoeding wegens kennelijk onredelijk ontslag, vermeerderd met de wettelijke rente;
o nakoming van de verplichting tot betaling van de contractueel overeengekomen pensioenbedragen over 2005, 2006 en 2007 ter hoogte van € 77.000,00 vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o nakoming van de verplichting tot betaling van de contractueel overeengekomen pro rata bonus over 2007 ter hoogte van € 35.000,00, vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o betaling van de gefixeerde schadevergoeding wegens de schadeplichtige opzegging ter hoogte van € 41.800,00, vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o betaling van de buitengerechtelijke incassokosten en de proceskosten.
II. subsidiair, onder toepassing van Braziliaans recht, TNT Head Office te veroordelen tot
o betaling van 40% van het opgebouwde bedrag aan loon van 1 januari 2001 tot en met 28 augustus 2007;
o nakoming van de verplichting tot betaling van de contractueel overeengekomen pensioenbedragen over 2005, 2006 en 2007 ter hoogte van € 77.000,00 vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o nakoming van de verplichting tot betaling van de contractueel overeengekomen pro rata bonus over 2007 ter hoogte van € 35.000,00, vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o betaling van de gefixeerde schadevergoeding wegens de schadeplichtige opzegging ter hoogte van € 41.800,00, vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o betaling van de buitengerechtelijke incassokosten en de proceskosten.
III. meer subsidiair, onder toepassing van Nederlands recht, TNT Brasil te veroordelen tot
o betaling van € 659.908,69 aan schadevergoeding wegens kennelijk onredelijk ontslag, vermeerderd met de wettelijke rente;
o nakoming van de verplichting tot betaling van de contractueel overeengekomen pensioenbedragen over 2005, 2006 en 2007 ter hoogte van € 77.000,00 vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o nakoming van de verplichting tot betaling van de contractueel overeengekomen pro rata bonus over 2007 ter hoogte van € 35.000,00, vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o betaling van de gefixeerde schadevergoeding wegens de schadeplichtige opzegging ter hoogte van € 41.800,00, vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o betaling van de buitengerechtelijke incassokosten en de proceskosten.
IV. meer meer subsidiair, onder toepassing van Braziliaans recht, TNT Brasil te veroordelen tot
o betaling van 40% van het opgebouwde bedrag aan loon van 1 januari 2001 tot en met 28 augustus 2007;
o nakoming van de verplichting tot betaling van de contractueel overeengekomen pensioenbedragen over 2005, 2006 en 2007 ter hoogte van € 77.000,00 vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o nakoming van de verplichting tot betaling van de contractueel overeengekomen pro rata bonus over 2007 ter hoogte van € 35.000,00, vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o betaling van de gefixeerde schadevergoeding wegens de schadeplichtige opzegging ter hoogte van € 41.800,00, vermeerderd met de wettelijke verhoging en de wettelijke rente;
o betaling van de buitengerechtelijke incassokosten en de proceskosten.
2. Aan de vorderingen legt [eiser] de stelling ten grondslag, dat voor wat betreft zijn functie als Regional Director Global Accounts Management zijn werkgever primair TNT Head Office en subsidiair TNT Brasil is geweest.
3. De thans 53-jarige in Brazilië wonende Portugees [eiser] heeft ter ondersteuning van het werkgeverschap van hetzij TNT Head Office hetzij TNT Brasil de navolgende feiten en omstandigheden aangevoerd.
[eiser] stelt dat hij vanaf 1 mei 1997 voor het TNT concern werkzaam is geweest en de volgende functies heeft uitgeoefend:
o vanaf 1 mei 1997 tot december 2000 bij TNT Express Worldwide als Country General Manager in Moskou, Rusland;
o vanaf december 2000 tot 1 oktober 2004 bij TNT Brasil eveneens als Country General Manager in Sao Paulo, Brazilië;
o vanaf 1 oktober 2004 bij TNT Brasil als Regional Director, Business Development Latin America;
o vanaf 1 april 2005 tot 28 augustus 2007 bij TNT Head Office BV als Regional Director Accounts Management (GAM).
[eiser] voert aan dat de arbeidsovereenkomst met TNT Head Office mondeling is overeengekomen. Uit de volgende feiten en omstandigheden kan naar de mening van [eiser] de arbeidsovereenkomst met TNT Head Office worden afgeleid:
? [eiser] verrichtte zijn werkzaamheden ten behoeve van TNT. Het aanspreekpunt voor [eiser] was (laatstelijk) [persoon 1], director GAM TNT, die zijn werkzaamheden verricht vanuit Hoofddorp, alwaar TNT Head Office is gevestigd;
? [eiser] rapporteerde aan [persoon 1] over de door hem verrichte werkzaamheden;
? [persoon 1] beoordeelde het functioneren van [eiser];
? [persoon 1] kende aan [eiser] de bonus toe;
? [persoon 1] heeft namens TNT op 28 augustus 2007 de arbeidsovereenkomst opgezegd.
Deze laatste omstandigheid impliceert volgens [eiser] dat TNT (Head Office) hem ook heeft aangesteld.
Uit dit samenstel van feiten en omstandigheden blijkt volgens [eiser] dat er tussen TNT Head Office en [eiser] een gezagsverhouding bestond.
Ter ondersteuning van de door [eiser] gestelde feiten en omstandigheden heeft hij onder meer overgelegd:
? de door [persoon 1] bij brief van 19 januari 2007 op briefpapier van TNT Head Office aan [eiser] gegeven beoordeling;
? een rekeningoverzicht van [eiser] over de periode 21 juli 2001 t/m 21 augustus 2001 waaruit blijkt dat de betaling van zijn salaris (toen) geschiedde door TNT Post Groep;
? de brief van [persoon 1] d.d. 8 maart 2007, waarbij de bonus over 2006 wordt toegekend;
? de brief van [persoon 2] (voorganger van [persoon 1]) d.d. 18 april 2006, waarin de bonus over 2005 wordt toegekend.
Indien komt vast te staan dat tussen [eiser] en TNT Head Office geen arbeidsovereenkomst heeft bestaan, is er volgens [eiser] een arbeidsovereenkomst tussen [eiser] en TNT Brasil geweest.
4. TNT Brasil erkent dat tussen haar en [eiser] een arbeidsovereenkomst heeft bestaan, waarop Braziliaans recht van toepassing is en waarover naar de mening van TNT Brasil een Braziliaans bevoegde rechter dient te oordelen. De Nederlandse rechter heeft naar de mening van TNT Brasil geen rechtsmacht over de vorderingen van [eiser] tegen TNT Brasil.
Ter ondersteuning voert TNT Brasil aan dat op 2 augustus 2004 [eiser] en TNT Brasil de arbeidsovereenkomst hebben getekend. Weliswaar is op 1 april 2005 de functie van [eiser] gewijzigd, maar de contractuele relatie tussen [eiser] en TNT Brasil werd bestendigd.
TNT Brasil stelt dat de door [eiser] aangevoerde feiten en omstandigheden niet meebrengen dat TNT Head Office ten opzichte van [eiser] werkgever is geworden. In de kern stelt [eiser] dat hij aan [persoon 1] van TNT Express, die sedert 1 januari 2007 leiding geeft aan de Global Account managementactiviteiten, rapporteerde. In internationale concerns is dat niet ongebruikelijk en staat de rapportagelijn los van de vraag wie de werkgever is. Het briefpapier, waarvan [persoon 1] gebruik maakte, heeft ook geen beslissende betekenis voor het werkgeverschap. Zo is het gebruikelijk dat de leidinggevende gebruik maakt van het briefpapier van het kantoor waaruit hij werkt. Ter ondersteuning wijst TNT Brasil erop dat [eiser] in dat verband brieven heeft ontvangen op briefpapier van TNT USA, TNT NV en TNT Head Office.
TNT Brasil betoogt dat [eiser] op basis van een locale arbeidsovereenkomst, een arbeidsovereenkomst met een Braziliaanse vennootschap, werkte en dat [eiser] werkte zonder tussenkomst van TNT Head Office of een andere concernvennootschap in enige werkgeversrol. TNT Brasil voegt hieraan toe dat TNT Head Office niet de topholding van het TNT concern is maar een Nederlandse dochtervennootschap die zich richt op de hoofdkantooractiviteiten in Hoofddorp.
Ter ondersteuning legt TNT Brasil onder meer over de verklaring met bijlagen van Carlos Suplicy de Figueiredos Forbes en Carolina Perotti Cavalcanti, de Braziliaanse advocaten van TNT Brasil.
5. [eiser] baseert de bevoegdheid van de Nederlandse rechter ten aanzien van het geschil met TNT Brasil primair op artikel 18 lid 2 Verordening (EG) nr. 44/2001 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (hierna EEX-Vo) en subsidiair op artikel 6 lid 1 EEX-Vo.
6. De kantonrechter stelt voorop, dat de EEX-Vo aan de bevoegdheid voor individuele verbintenissen uit arbeidsovereenkomst een specifieke afdeling heeft gewijd, te weten afdeling 5 van hoofdstuk II (artikel 18 t/m artikel 21 EEX-Vo).
Het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen heeft in het arrest van 22 mei 2008 (Glaxosmithkline vs Rouard), zaakC-462/06 beslist dat toepassing van afdeling 5 van hoofdstuk II van de EEG-Vo (artikelen 18 t/m 21) het beroep op artikel 6 lid 1 EEX-Vo uitsluit.
7. De kantonrechter heeft derhalve na te gaan of de bevoegdheid van de kantonrechter kan worden gegrond op artikel 18 lid 2 van de EEX-Vo.
Ingevolge deze bepaling wordt een werkgever geacht woonplaats te hebben op het grondgebied van een lidstaat, wanneer een werknemer een individuele arbeidsovereenkomst aangaat met een werkgever die geen woonplaats heeft op het grondgebied van een lidstaat, maar in die lidstaat een filiaal, agentschap of andere vestiging heeft.
8. [eiser] heeft de vorderingen jegens TNT Brasil aldus ingericht, dat de kantonrechter daarover eerst heeft te oordelen in geval wordt vastgesteld dat tussen [eiser] en TNT Head Office geen arbeidsovereenkomst bestaat. Bij de beoordeling van de bevoegdheid heeft de kantonrechter er derhalve veronderstellenderwijs vanuit te gaan dat een arbeidsovereenkomst tussen [eiser] en TNT Brasil bestaat.
9. Tussen partijen is niet in geschil dat TNT Brasil geen woonplaats heeft op het grondgebied van Nederland. Voor het beantwoorden van de vraag of de (kanton)rechter ten aanzien van de vordering jegens TNT Brasil bevoegd is, is derhalve van belang of TNT Brasil in Nederland een filiaal, agentschap of andere vestiging heeft. Specifiek geformuleerd is de vraag of TNT Head Office als een filiaal, agentschap of andere vestiging van TNT Brasil kan worden beschouwd.
10. Het staat vast dat TNT Head Office niet de moedermaatschappij van TNT Brasil is. TNT Head Office is - net als TNT Brasil - één van de vennootschappen die tot het TNT concern behoren.
In de kern betoogt [eiser] dat hij door de bij TNT Head Office werkzame [persoon 3] werd beoordeeld en aan deze [persoon 3] rapporteerde. Hieruit volgt dat naar het oordeel van de kantonrechter TNT Head Office ten opzichte van TNT Brasil in ieder geval geen filiaal of agentschap is.
11. In concernverhoudingen is het gebruikelijk dat het hoogste management in een vennootschap beoordeeld wordt door een hoger geplaatste manager, die bij een andere vennootschap van dat concern werkzaam is. Dit brengt naar het oordeel van de kantonrechter mee dat de enkele omstandigheid van beoordeling en rapportage aan (en bonus toekenning door) een hoger geplaatste manager in een andere vennootschap die tot het concern van – in dit geval - TNT behoort nog niet meebrengt dat sprake is van een andere vestiging van TNT Brasil. Nu [eiser] geen andere feiten en omstandigheden heeft gesteld is naar het oordeel van de kantonrechter TNT Head Office niet als een andere vestiging van TNT Brasil te beschouwen.
12. Het voorgaande leidt ertoe dat de kantonrechter zijn bevoegdheid ten aanzien van het geschil tussen [eiser] en TNT Brasil niet kan baseren op artikel 18 lid 2 EEX-Vo. Die bevoegdheid kan ook niet op enige andere bepaling in het EEX-Vo worden gebaseerd, zodat de kantonrechter zich in het geschil tussen [eiser] en TNT Brasil onbevoegd zal verklaren.
13. Deze uitkomst van het incident leidt ook tot een redelijk resultaat. De Braziliaanse rechter zal thans bevoegd zijn te oordelen over het geschil tussen de in Brazilië wonende [eiser] en de in Brazilië gevestigde vennootschap TNT Brasil met betrekking tot de (vooral, althans mede) in Brazilië uitgevoerde werkzaamheden.
14. Bij deze uitkomst van de procedure zal de kantonrechter [eiser] als de in het ongelijk gestelde partij in het incident veroordelen.
15. De beslissing in het incident is in de verhouding tussen [eiser] en TNT Brasil een eindbeslissing. Voor [eiser] staat hiertegen hoger beroep open. Volledigheidshalve zal de kantonrechter in het dictum opnemen dat hoger beroep van dit vonnis wordt toegelaten.
Op zichzelf rijst de vraag of een hoger beroep tegen een eindoordeel in de verhouding tussen [eiser] en TNT Brasil de procedure in de hoofdzaak tussen thans [eiser] en TNT Head Office schorst. Dit laatste lijkt in deze zaak in ieder geval praktisch. Alvorens op deze vraag te beslissen zal de kantonrechter partijen in de gelegenheid stellen hun standpunt daarover kenbaar te maken. De zaak wordt daartoe naar de rol verwezen voor uitlating bij akte. Iedere partij is gerechtigd de zaak bij vervroeging op te brengen en de akte uitlating te nemen.
BESLISSING
De kantonrechter:
In het incident:
I. verklaart zich in het geschil tussen [eiser] en TNT Brasil onbevoegd;
II. veroordeelt [eiser] in de kosten van het incident aan de zijde van TNT Brasil gemaakt, welke worden begroot op € 800,00 wegens salaris gemachtigde;
III. verklaart deze veroordeling uitvoerbaar bij voorraad;
IV. de kantonrechter laat hoger beroep van dit (tussen)vonnis toe;
In de hoofdzaak:
V. verwijst de zaak naar de rol van 20 oktober 2009 voor uitlating aan de zijde van [eiser] en TNT Head Office over de voortzetting van de hoofdzaak.
Aldus gewezen te Amsterdam, door mr. D.H. de Witte, kantonrechter en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 18 augustus 2009 in tegenwoordigheid van de griffier.
De griffier De kantonrechter