Uitspraak
Rechtbank Amsterdam
Sector Bestuursrecht Algemeen
Enkelvoudige kamer
UITSPRAAK
In het geding met reg.nr. AWB 06/2431 BESLU
tussen:
[eiser], wonende te [woonplaats],
eiser,
vertegenwoordigd door mr. F.E. de Neef,
en:
het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Amstelveen,
verweerder,
vertegenwoordigd door mr. A.J. Tielbeke.
1. PROCESVERLOOP
De rechtbank heeft op 3 mei 2006 een beroepschrift ontvangen, gericht tegen het besluit van verweerder van 22 maart 2006 (hierna: het bestreden besluit).
Het onderzoek is gesloten ter zitting van 11 december 2007.
2. OVERWEGINGEN
Eiser heeft verweerder op 9 augustus 2005 verzocht om de geslachtsnaam van eiser te wijzigen van [naam] in [naam] dan wel [naam], nu uit eisers geboorteakte blijkt dat zijn achternaam dient te worden gespeld met een lange "ij” en niet met de lettercombinatie “i” en “j”. De rechtbank merkt ter verduidelijking op dat in deze uitspraak de lange “ij” als lettercombinatie van “i”en “j” wordt weergegeven.
Bij besluit van 21 september 2005 heeft verweerder eisers verzoek afgewezen. Verweerder heeft zich daarbij op het standpunt gesteld dat de gegevens van eiser in overeenstemming met het Logisch Ontwerp, zijnde een ministeriële systeembeschrijving voor wat betreft de te stellen eisen aan de gemeentelijke basisadministratie (gba), zijn opgenomen. Niet in het Logisch Ontwerp opgenomen tekens, waaronder de Hollandse IJ (ij), mogen niet worden gebruikt.
Eiser heeft tegen dit besluit bezwaar gemaakt.
Bij het bestreden besluit heeft verweerder het bezwaar, voor zover gericht tegen het Logisch Ontwerp, niet-ontvankelijk verklaard en voor het overige ongegrond verklaard. Verweerder heeft zich daarbij op het standpunt gesteld dat het Logisch Ontwerp dient te worden aangemerkt als een algemeen verbindend voorschrift of beleidsregel, zodat hiertegen geen bezwaar openstaat.
Ingevolge artikel 7 van de Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (hierna: Wet GBA) is het verweerder niet toegestaan om af te wijken van de voorschriften van het Logisch Ontwerp. De Hollandse “ij” is niet opgenomen in paragraaf II.3 van het Logisch Ontwerp, zodat deze ook niet in de geslachtsnaam van eiser kan worden opgenomen. Uit de geboorteakte van eiser blijkt dat er twee puntjes boven de “ij” in [naam] moeten worden geplaatst, zodat de huidige schrijfwijze van eisers geslachtsnaam in de gba correct is. De omstandigheid dat eiser ervoor heeft gekozen om zijn achternaam met een “y” te spellen en hij dientengevolge als [naam] bekend staat, is geen omstandigheid die aan verweerder kan worden tegengeworpen, aldus verweerder.
Eiser heeft in beroep aangevoerd dat hij geen bezwaar heeft gemaakt tegen het Logisch Ontwerp als zodanig, doch tegen het bestreden besluit. Het Logisch Ontwerp heeft tot gevolg gehad dat familienamen niet ongewijzigd in de gba zijn opgenomen, voor zover de Hollandse “ij” in die naam voorkomt. Dit is in strijd met het bepaalde van artikel 5 van boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: het BW), zodat artikel 15 en volgende van het Besluit GBA en het Logisch Ontwerp onverbindend dienen te worden verklaard. Verder ontbreekt een voldoende wettelijke basis voor het verbod op het gebruik van de Hollandse “ij” in de gba. Verweerder heeft miskend dat blijkens de geboorteakte van eiser is beoogd om zijn geslachtsnaam met de Hollandse “ij” te spellen, terwijl de combinatie van “i” en “j” hieraan niet gelijk is. Het staat verweerder niet vrij om ter vervanging van de Hollandse “ij” de combinatie van “i” en “j” te gebruiken, omdat deze de meeste gelijkenis vertoont met de Hollandse “ij”. Evenzogoed had verweerder dan kunnen kiezen voor “y”. Deze keuze had dan aan eiser moeten worden gelaten, aldus eiser.
De rechtbank overweegt als volgt.
Partijen zijn verdeeld over de vraag of de weigering van verweerder om de geslachtsnaam van eiser in de gba te wijzigen, in rechte stand kan houden.
De gba is indertijd door de wetgever in het leven geroepen met als doel dat iedere gemeente de gegevens van burgers op gelijke wijze in een geautomatiseerd systeem bijhoudt en dat die gegevens tussen de verschillende geautomatiseerde systemen inwisselbaar zijn. In artikel 6 van de Wet GBA is bepaald dat bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels worden gesteld omtrent de technische en administratieve inrichting en werking, en de beveiliging van die basisadministraties.
De technische inrichting van de gba is op grond van het Besluit vaststelling systeembeschrijving GBA (Besluit vaststelling) door middel van een systeembeschrijving vastgesteld. Artikel 3, aanhef en onder a van het Besluit vaststelling bepaalt dat die systeembeschrijving wordt gevormd door het Logisch Ontwerp GBA. Dit Logisch Ontwerp luidt overeenkomstig bijlage II bij het Besluit vaststelling. Ten aanzien van de binnen het gba te gebruiken letterstandaard is de Teletex tekenset opgenomen in het Logisch Ontwerp, versie 3.5, pagina 350. Deze Teletex tekenset is tot stand gekomen na internationale onderhandelingen, wat ertoe heeft geleid dat er allerlei combinaties van letters en karakters in te vinden zijn, waaronder ook de Hollandse “ij” onder positie E6.
Ter wille van de eenduidigheid in de gba’s heeft de wetgever de keuze gemaakt dat een aantal van de in Teletex tekenset opgenomen karakters niet meer gebruikt mogen worden. Zodoende is bepaald niet meer de Hollandse “ij” onder positie E6 van de Teletex tekenset te gebruiken, maar daarvoor in de plaats een losse “i” en een “j”, dus twee tekens, te gebruiken.
Als gevolg van deze keuze van de wetgever heeft de gemeente Amstelveen de naam van eiser in het gba aangepast naar [naam], met een losse “i” en “j”. Eiser heeft zich vervolgens tot verweerder gewend met het verzoek om in het gba van de gemeente Amstelveen de Hollandse “ij” in zijn naam te vervangen door een “y” en niet door een “i” en een “j”. Hij verzoekt daarmee niet om een naamswijziging, zoals verweerder stelt, maar om een andere aanpassing in het gba dan door verweerder uit praktisch oogpunt als oplossing is gekozen. Eiser heeft aangevoerd dat doordat verweerder de Hollandse “ij” in zijn naam in het gba aanpaste naar een “i” en een “j”, hem daarmee de keuzemogelijkheid is ontzegd om een andere letter, in het bijzonder de “y”, daarvoor in de plaats te zetten.
Gelet op het feit dat verweerder op het moment dat hij de spelling van eisers naam in het gba veranderde, geen duidelijk alternatief voor de Hollandse “ij” heeft gehad anders dan de door de wetgever aangedragen “i” en “j”, heeft verweerder daarmee op zichzelf niet een onredelijke keuze gemaakt. Toch is de rechtbank uit wat door verweerder is aangevoerd en wat in de wetgeschiedenis daarover te vinden is, niet gebleken dat de wetgever de keuze voor de “i” en “j” ter vervanging van de Hollandse “ij” als een dwingende keuze heeft willen aanmerken en daarmee op voorhand heeft willen uitsluiten dat onder bijzondere omstandigheden een belanghebbende toch de keuzemogelijkheid ten aanzien van de spelling van zijn naam in het gba zou moeten hebben.
Verweerder had in dit specifieke geval naar het oordeel van de rechtbank de keuzevrijheid van eiser moeten laten prevaleren boven zijn belang bij uniforme ordening en had dus niet hoeven weigeren om de schrijfwijze van eisers naam in de gba aan te passen aan eisers voorkeur voor een “y” in plaats van de Hollandse “ij”. De rechtbank merkt hierbij als bijzondere omstandigheid aan dat er bij eiser, zoals hij ter zitting nogmaals expliciet heeft aangevoerd, primair de behoefte bestaat om de spelling van zijn achternaam aan te laten sluiten bij de spelling in Angelsaksische taalgebieden. Eiser heeft in dit verband aangevoerd dat hij bij het reizen naar familie in Noord-Amerika hinder ondervindt van het feit dat zijn naam in zijn paspoort staat geschreven met een “i” en een “j” in plaats van met een “y”. In het buitenland heeft men moeite met het uitspreken van de naam [naam] en men weet de naam door de aldaar onconventionele spelling daarvan niet eenduidig in computersystemen te verwerken. Eiser heeft voorts aangevoerd dat aangezien hij er de voorkeur aan geeft zijn naam met een “y” te spellen daar waar dat mogelijk is, hij is gestuit op veiligheidsproblemen in het buitenland doordat zijn naam op zijn paspoort dientengevolge anders is gespeld dan op bijvoorbeeld zijn credit cards.
Gelet op het voorgaande dient eiser dan ook de keuze te worden gelaten of in de gba van de gemeente Amstelveen de Hollandse “ij” in zijn achternaam gewijzigd dient te worden in een “i” en een “j” of in een “y”. Nu eiser tijdens de zitting zijn voorkeur voor [naam] met een “y” heeft uitgesproken, dient zijn naam aldus in de gba van de gemeente Amstelveen te worden aangepast.
Het beroep is gegrond. De rechtbank zal het bestreden besluit vernietigen. Daarbij ziet de rechtbank aanleiding om met toepassing van artikel 8:72, vierde lid, van de Awb, zelf in de zaak te voorzien. De rechtbank zal de bezwaren van eiser gegrond verklaren en het primaire besluit van 21 september 2005 herroepen op de voet van artikel 7:11, tweede lid, van de Awb.
De rechtbank ziet aanleiding om verweerder te veroordelen in de door eiser gemaakte proceskosten, welke zijn begroot op € 644,00 ((1 punt voor het beroepschrift + 1 punt voor het verschijnen ter zitting) x factor 1 x € 322,00). Voorts dient het door eiser betaalde griffierecht van € 141,00 aan hem te worden vergoed. De rechtbank beslist als volgt.
3. BESLISSING
De rechtbank:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het bestreden besluit;
- herroept het besluit van 21 september 2005;
- bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde besluit;
- veroordeelt de gemeente Amstelveen in de kosten van het geding, aan de zijde van eiser begroot op € 644,00 (zegge: zeshonderd vierenveertig euro), te betalen aan eiser;
- bepaalt dat de gemeente Amstelveen het door eiser betaalde griffierecht van € 141,00 (zegge: honderd eenenveertig euro) aan eiser vergoedt.
Gewezen door mr. J.J. Bade, rechter,
In tegenwoordigheid van S.S. Soylu, griffier,
En openbaar gemaakt op: 11 maart 2008.
De griffier, De rechter,
Tegen deze uitspraak kunnen een belanghebbende en het bestuursorgaan gedurende zes weken na toezending van deze uitspraak hoger beroep instellen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State te ’s-Gravenhage.
Afschrift verzonden op:
Coll.
DOC: B