Uitspraak
RECHTBANK ALMELO
Sector civiel recht
zaaknummer: 123285 / HA ZA 11-637
datum vonnis: 26 september 2012 (s)
Vonnis van de rechtbank Almelo, enkelvoudige kamer voor burgerlijke zaken, in de zaak van:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Koninklijke Verpakkingsindustrie Stempher B.V.,
gevestigd te Rijssen,
eiseres in de hoofdzaak,
incidenteel verweerster,
verder te noemen Stempher,
advocaat: mr. F. Hoff te Wierden,
tegen
de rechtspersoon naar Duits recht
Kramerprogetha G.m.b.H. & Co. KG,
gevestigd te Düsseldorf, Duitsland,
gedaagde in de hoofdzaak,
incidenteel eiseres,
verder te noemen Kramerprogetha,
advocaat: mr. G. Beekman te Almelo.
1. Het procesverloop
In de hoofdzaak en in het incident
1.1 Op 9 mei 2012 heeft de rechtbank een tussenvonnis gewezen. De rechtbank neemt over hetgeen in dat vonnis over het procesverloop is overwogen.
1.2 In het tussenvonnis heeft de rechtbank aan Kramerprogetha een bewijsopdracht verstrekt. Naar aanleiding daarvan is op 20 augustus 2012 de heer dr. [S], directeur van Kramerprogetha, verschenen, maar hij verklaarde dat hij niet in staat was als getuige in deze zaak een verklaring af te leggen.
1.3 Het vonnis is bepaald op heden.
2. De beoordeling van het geschil en de motivering van de beslissing
In de hoofdzaak
2.1 Voor wat betreft de vorderingen en het standpunt van Stempher verwijst de rechtbank naar voormeld tussenvonnis van 9 mei 2012 en neemt deze over.
In het incident
2.2 De rechtbank handhaaft hetgeen in het tussenvonnis van 9 mei 2012 is overwogen en beslist.
Toepasselijkheid algemene inkoopvoorwaarden Kramerprogetha
2.3 In het tussenvonnis is aan Kramerprogetha opgedragen om de door haar gestelde feiten en omstandigheden te bewijzen waaruit kan worden geconcludeerd dat zij aan Stempher kenbaar heeft gemaakt dat zij de tussen partijen te sluiten overeenkomsten alleen onder toepasselijkheid van haar inkoopvoorwaarden wilde aangaan en dat de toepasselijkheid van die voorwaarden door Stempher op een in artikel 18 van het Weens Koopverdrag aangegeven wijze is aanvaard.
2.4 Nu door Kramerprogetha geen getuigen naar voren zijn gebracht, heeft Kramerprogetha niet bewezen dat haar inkoopvoorwaarden op de tussen partijen gesloten overeenkomsten van toepassing zijn. Vervolgens komt de rechtbank toe aan de vraag of de algemene verkoopvoorwaarden van Stempher van toepassing zijn op de tussen partijen gesloten overeenkomsten.
Toepasselijkheid algemene verkoopvoorwaarden Stempher
2.5 Stempher stelt dat haar algemene verkoopvoorwaarden van toepassing zijn. Op de voorzijde van het briefpapier van Stempher waarop alle correspondentie, opdrachtbevestigingen en facturen worden afgedrukt, staat onderaan de navolgende tekst vermeld:
“NL: Op alle overeenkomsten zijn de algemene verkoopvoorwaarden “Koninklijke Verpakkingsindustrie Stempher CV” van toepassing. Deze voorwaarden worden op aanvraag onverwijld en kosteloos toegezonden.
D: Die allgemeinen Verkaufsbedingungen der “Koninklijke Verpakkingsindustrie Stempher CV” gellten für sämtliche Vereinbarungen. Diese Bedingungen werden Ihnen auf Wünsch umgehend und kostenlos zugeschickt.
GB: All agreemenst are subject to te general terms and conditions of “Koninklijke Verpakkingsindustrie Stempher CV”. We will be happy to send you a copy of our terms and conditions without delay free of charge upon request.“
Voorts stelt Stempher dat haar algemene verkoopvoorwaarden zijn gedeponeerd bij de griffie van de rechtbank Almelo. Ook zijn de algemene verkoopvoorwaarden in drie talen integraal geplaatst op de website van Stempher en wordt er in de e-mail disclaimer naar de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden verwezen. Kramerprogetha neemt sinds 2005 producten af van Stempher en heeft ter zake tientallen opdrachtbevestigingen en facturen ontvangen, met daarop de verwijzing naar de algemene verkoopvoorwaarden. Kramerprogetha heeft ook nimmer bezwaar gemaakt tegen de toepasselijkheid van de algemene verkoopvoorwaarden van Stempher. Hieruit blijkt dat Stempher heeft voldaan aan het bepaalde in de artikelen 14 en 18 van het Weens Koopverdrag in samenhang met het bepaalde in artikel 8 van het Weens Koopverdrag, aldus Stempher.
2.6 Kramerprogetha stelt daarentegen dat algemene verkoopvoorwaarden van Stempher niet van toepassing zijn. Zowel Kramerprogetha als Stempher hebben immers op dezelfde wijze de eigen algemene voorwaarden toepasselijk willen verklaren. Indien de rechtbank meent dat de omstandigheden van het geval mee zouden brengen dat de inkoopvoorwaarden van Kramerprogetha geen onderdeel uitmaken van hetgeen tussen partijen is overeengekomen, moet derhalve hetzelfde worden aangenomen voor de verkoopvoorwaarden van Stempher.
Daarnaast is volgens Kramerprogetha geen sprake van een forumkeuze als bedoeld in artikel 23 van de Verordening (EG) nr. 44/2001 van de Raad betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (hierna: de EEX-verordening).
2.7 Zoals reeds in het vonnis van 9 mei 2012 onder 10. is overwogen, is tussen partijen niet in geschil volgens welke criteria krachtens het Weens Koopverdrag dient te worden vastgesteld of algemene voorwaarden op een overeenkomst van toepassing zijn, zodat de rechtbank daar vanuit gaat. Vast staat dat Stempher op de voorzijde van haar briefpapier, waarop alle correspondentie, opdrachtbevestigingen en facturen worden afgedrukt, een verwijzing naar haar algemene voorwaarden heeft opgenomen in de Nederlandse, de Duitse en de Engelse taal. Voorts is in voldoende mate komen vast te staan dat partijen gedurende langere tijd zaken met elkaar hebben gedaan terwijl gesteld noch gebleken is dat Kramerprogetha heeft geprotesteerd tegen de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden van Stempher. Van Kramerprogetha als internationaal opererend bedrijf mag de nodige alertheid worden verwacht ten aanzien van verwijzingen naar algemene voorwaarden op brieven, opdrachtbevestigingen en facturen van de wederpartij. Ook mocht van haar als internationaal opererend bedrijf worden verwacht dat zij zou begrijpen dat de verwijzing naar die algemene voorwaarden ertoe strekte die van toepassing te doen zijn, zeker nu de verwijzing ook nog in het Engels en het Duits op het briefpapier is opgenomen. Dat geldt in het bijzonder nu die verwijzing herhaaldelijk heeft plaatsgevonden en Kramerprogetha daartegen keer op keer niet alleen niet heeft geprotesteerd, maar ook nieuwe orders bij Stempher plaatste. Onder die omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat moet worden geconcludeerd dat de toepasselijkheid van de algemene voorwaarden door Stempher op voldoende begrijpelijke wijze is voorgesteld en door Kramerprogetha is geaccepteerd. Daarmee staat vast dat de algemene verkoopvoorwaarden van Stempher van toepassing zijn. Vervolgens komt de rechtbank toe aan de vraag of sprake is van een rechtsgeldig forumkeuzebeding in deze algemene voorwaarden.
Toepasselijkheid forumkeuzebeding
2.8 Ingevolge artikel 17 lid 2 van de algemene verkoopvoorwaarden van Stempher zullen geschillen, die niet in der minne tussen koper en Stempher opgelost kunnen worden, worden beslist door de bevoegde rechter van het arrondissement van de Rechtbank Almelo. Dit forumkeuzebeding is rechtsgeldig indien het voldoet aan de voorwaarden die art. 23 EEX-verordening daaraan stelt. Kramerprogetha stelt dat dit niet het geval is en dat partijen geen forumkeuzebeding zijn overeengekomen. Stempher stelt daarentegen dat het beding voldoet aan de bepalingen van artikel 23 lid 1 onder b en onder c van de EEX-verordening.
2.9 Ingevolge artikel 23 lid 1 sub b EEX-verordening is een forumkeuzebeding geldig indien zij wordt gesloten in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijzen die tussen partijen gebruikelijk zijn geworden. Om te kunnen aannemen dat daarvan sprake is, is vereist dat Stempher de algemene voorwaarden op een zodanige wijze aan Kramerprogetha heeft medegedeeld dat Kramerprogetha het daarin opgenomen forumkeuzebeding kende of heeft kunnen kennen (onder meer HR 27 mei 2011, LJN: BP 8689 en HR 30 maart 2012, LJN: BV 2356).
2.10 Stempher heeft gesteld dat het in de betrokken handelsbranche gebruikelijk is dat algemene voorwaarden worden gehanteerd waarin een forumkeuze is opgenomen en dat het in de betrokken branche gewoon is dat de algemene voorwaarden van toepassing worden verklaard op de wijze waarop Stempher dat heeft gedaan, te weten alleen door middel van verwijzing daarnaar op brieven, opdrachtbevestigingen en facturen. Kramerprogetha heeft daarentegen gesteld dat zij niet op de hoogte was en behoefde te zijn van een gewoonte om een forumkeuze overeen te komen door enkel een voorgedrukte verwijzing naar algemene voorwaarden op orderbevestigingen en/of facturen, zonder dat die forumkeuze ooit tussen partijen was besproken of de algemene voorwaarden zijn toegezonden. Daarnaast stelt Kramerprogetha dat een dergelijke handelwijze in het geheel niet gebruikelijk is in de handelsbranche waarin partijen werkzaam zijn.
2.11 Onder verwijzing naar voornoemd arrest van de Hoge Raad van 27 mei 2011 is de rechtbank van oordeel dat Stempher in beginsel voldoende heeft gesteld om de conclusie te dragen dat wilsovereenstemming tussen partijen met betrekking tot de forumkeuze wordt vermoed te bestaan, behoudens tegenbewijs. Naar het oordeel van de rechtbank heeft Kramerprogetha de stellingen van Stempher onvoldoende gemotiveerd weersproken. De enkele niet onderbouwde betwisting van Kramerprogetha acht de rechtbank onvoldoende. Dit klemt temeer nu Kramerprogetha in haar eigen inkoopvoorwaarden ook een forumkeuzebeding heeft opgenomen.
2.12 De rechtbank concludeert dat het onderhavige forumkeuzebeding onder het bereik van artikel 23 lid 1 sub c EEX-verordening valt en derhalve geldig is. Nu een geldige forumkeuze is gedaan, zal de rechtbank zich in de hoofdzaak bevoegd verklaren van het geschil kennis te nemen.
3. De beslissing
In het incident
De rechtbank:
I. Wijst de vordering van Kramerprogetha af.
II. Veroordeelt Kramerprogetha in de kosten van het incident, aan de zijde van Stempher tot op heden begroot op € 678,00 (1,5 punt x € 452,00).
In de hoofdzaak
De rechtbank:
III. Bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van 24 oktober 2012 voor conclusie van antwoord.
IV. Houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen te Almelo door mr. G.G. Vermeulen en op 26 september 2012 in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier.