Uitspraak
beschikking
RECHTBANK TE ALKMAAR
Sector civiel recht
LK/AM
zaaknummer / rekestnummer: 128209 / HA RK 11-37
Beschikking van 29 september 2011
in de zaak van
het bestuur van de stichting
STICHTING HET HUIS VAN ZESSEN,
statutair gevestigd te Alkmaar,
1. [bestuurslid 1],
2. [bestuurslid 2],
3. [bestuurslid 3].
advocaat mr. F. Diepraam te Haarlem.
De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het verzoekschrift met 10 producties, ter griffie ingekomen op 6 april 2011;
- de brief van 10 mei 2011, met 2 producties;
- de akte houdende toelichting, tevens akte overlegging aanvullende productie,
ter griffie ingekomen op 11 augustus 2011.
Verzoekster wordt hierna aangeduid als de Stichting.
De beoordeling
Het verzoekschrift strekt tot het wijzigen van de statuten van de stichting Stichting Het Huis van Zessen door de rechtbank, op de grond dat - kort gezegd - ongewijzigde handhaving van de huidige statuten zou leiden tot gevolgen die bij de oprichting redelijkerwijze niet kunnen zijn gewild en de huidige statuten in de mogelijkheid van wijziging niet voorzien (artikel 294 Boek 2 Burgerlijk Wetboek, hierna BW).
Overgelegd zijn een uittreksel uit het Handelsregister waar de Stichting staat ingeschreven, de oorspronkelijke statuten uit 1510, de beschikking van deze rechtbank van 20 maart 1980 waarin een verzoek tot wijziging van de statuten is toegewezen alsmede de huidige statuten.
Bij de stukken bevindt zich eveneens een verklaring van de Beschermheer van de Stichting, de Bisschop van Haarlem-Amsterdam, waarin hij verklaart op de hoogte te zijn van het verzoek en met de inhoud daarvan in te stemmen.
Als grond voor het verzoek wordt onder meer aangevoerd dat de doelomschrijving in de huidige maatschappelijke omstandigheden niet meer reëel is, de statuten niet voldoen aan de huidige wettelijke eisen en dat sommige statutaire bepalingen inmiddels hun relevantie hebben verloren. De statuten voldoen daardoor volgens het bestuur niet meer aan de eisen van de tijd, zodat primair is verzocht de statuten aan te passen en te moderniseren conform de conceptakte van de hand van notaris mr. J.H.M. Erkamp te Alkmaar die is overgelegd als productie 9 bij het verzoekschrift. Gezien het feit dat artikel 294 Boek 2 BW voorschrijft dat de rechtbank zo min mogelijk van de bestaande statuten afwijkt, heeft de Stichting subsidiair verzocht de statuten te wijzigen overeenkomstig de conceptakte die is overgelegd als productie 10. In deze conceptakte zijn uitsluitend de - volgens de Stichting - hoogst noodzakelijke wijzigingen opgenomen. Op verzoek van de rechtbank is het verzoekschrift aangevuld met een toelichting ten aanzien van de overeenkomsten en de verschillen tussen beide conceptaktes.
De door het bestuur van de Stichting als noodzakelijk genoemde statutenwijzigingen betreffen een wijziging van de doelomschrijving, opname van de mogelijkheid tot wijziging van de statuten, toevoeging van een regeling inzake de bestemming van een overschot na vereffening zoals voorgeschreven in artikel 286 van Boek 2 BW en de bepaling wie optreedt als Beschermheer.
De doelomschrijving van de Stichting luidt sinds 1980 "... te voorzien in het levensonderhoud van arme ouden van dagen, zo mogelijk ten getale van tenminste tien". Gelet op het feit dat het Huis van Zessen sinds de jaren tachtig feitelijk al niet meer werd bewoond door arme ouden van dagen en het pand in 1997 is verkocht, is het voor de Stichting sindsdien niet meer mogelijk om op de aanvankelijk beoogde wijze invulling te geven aan haar statutaire doelomschrijving. Blijkens het verzoekschrift heeft de Stichting haar vermogen na voormelde verkoop aangewend om andere goede doelen en liefdadigheidsinstellingen te ondersteunen. Teneinde het gehele vermogen van de Stichting aan te kunnen wenden in overeenstemming met de wensen van de oprichters stelt het bestuur van de Stichting voor om de doelomschrijving voortaan als volgt te laten luiden: "Het doel van de stichting is de ouderenzorg in de meest ruime zin, waaronder begrepen het huisvesten van behoeftige bejaarden, alsmede het subsidiëren van met name op het gebied van Kerk en Samenleving gelegen levensbeschouwelijke danwel maatschappelijke activiteiten".
Gezien de stukken en gelet op wat in het verzoekschrift is aangevoerd, is de rechtbank van oordeel dat ongewijzigde handhaving van de statuten zal leiden tot gevolgen die bij de oprichting redelijkerwijze niet kunnen zijn gewild en dat wijziging van het doel noodzakelijk is. Nu de statuten bovendien niet voorzien in de mogelijkheid om de statuten te wijzigen is de rechtbank op grond van artikel 2:294 van het Burgerlijk Wetboek bevoegd om tot wijziging van de statuten over te gaan.
De huidige doelomschrijving leidt ertoe dat het vermogen van de Stichting niet (volledig) kan worden aangewend voor (andere) liefdadigheidsdoelen terwijl het er naar het oordeel van de rechtbank voor gehouden moet worden dat de wil van de oprichter(s) van het Huis van Zessen daar redelijkerwijs wel op gericht is geweest. Artikel 294 lid 2 BW bepaalt dat de rechtbank bij een wijziging van het doel een doel aanwijst dat aan het bestaande verwant is. De door de Stichting voorgestelde doelsomschrijving voldoet naar het oordeel van de rechtbank aan deze eis zodat deze wijziging zal worden toegestaan zoals verzocht.
Ook met betrekking tot de overige door de Stichting als noodzakelijk omschreven wijzigingen, zoals in 2.4 hiervoor genoemd, is de rechtbank van oordeel dat achterwege laten van deze wijzigingen zal leiden tot gevolgen die bij de oprichting redelijkerwijze niet kunnen zijn gewild. De mogelijkheid tot wijziging van de statuten is noodzakelijk om te komen tot een omzetting van de Stichting in een private kerkelijke instelling, een en ander zoals nader toegelicht in het verzoekschrift. Daarnaast heeft het bestuur van de Stichting onder meer verzocht aan de statuten een regeling toe te voegen inzake de bestemming van een overschot na vereffening en de statuten te laten bepalen wie optreedt als Beschermheer. De rechtbank acht ook deze wijzigingen noodzakelijk.
Dan komt de vraag aan de orde of de rechtbank de statuten wijzigt overeenkomstig het primaire verzoek van de Stichting, zodat de statuten in alle opzichten voldoen aan de eisen van de huidige tijd en de Stichting haar activiteiten op professionele wijze kan voortzetten. Het betreft met name toevoeging van bepalingen omtrent de wijze van besluitvorming binnen het bestuur, de verantwoordelijkheid van het bestuur, de rol van de Beschermheer en bepalingen omtrent de ontbinding en vereffening van de Stichting. De rechtbank onderschrijft het belang van deze wijzigingen, zodat de rechtbank een wijziging van de statuten zoals primair door de Stichting verzocht zal toewijzen.
3.De beslissing
De rechtbank:
Wijzigt de statuten van de stichting Stichting het Huis van Zessen, gevestigd te Alkmaar, in die zin dat die voortaan komen te luiden zoals opgenomen in de aan deze beschikking gehechte conceptakte, overgelegd als productie 9, van de hand van notaris Erkamp te Alkmaar.
Deze beschikking is gegeven door de rechters mrs. A.E. Merkus, voorzitter, M.S. Lamboo en J.S. Reid en in het openbaar uitgesproken op donderdag 29 september 2011.