Conclusie
Nr. 11/01732
Mr. Knigge
Zitting: 23 oktober 2012
Conclusie inzake:
[Verdachte]
1. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft bij arrest van 30 maart 2011 verdachte wegens 1. "met iemand beneden de leeftijd van twaalf jaren handelingen plegen die mede bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam, meermalen gepleegd" en 2. "met iemand, die de leeftijd van twaalf jaren maar nog niet die van zestien jaren heeft bereikt, buiten echt, ontuchtige handelingen plegen die mede bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam, meermalen gepleegd" veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van dertig maanden, waarvan negen maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren.
2. Tegen deze uitspraak is namens verdachte cassatieberoep ingesteld.
3. Namens verdachte heeft mr. B.P. de Boer, advocaat te Amsterdam, vier middelen van cassatie voorgesteld.
4. Het eerste middel
4.1. Het middel klaagt dat uit de gebezigde bewijsmiddelen niet kan volgen dat in de onder 2 bewezenverklaarde periode sprake is geweest van seksueel binnendringen.
4.2. Ten laste van de verdachte is onder 2 bewezenverklaard dat:
"hij op tijdstippen in de periode van 15 november 2000 tot en met 14 november 2003 te Zandvoort, met [slachtoffer], geboren op [geboortedatum] 1988, die toen telkens de leeftijd van twaalf jaren maar nog niet die van zestien jaren had bereikt, telkens buiten echt, ontuchtige handelingen heeft gepleegd, die mede bestonden uit het seksueel binnendringen van het lichaam van [slachtoffer], hebbende verdachte meermalen
- de blote billen van [slachtoffer] gestreeld, gekust en gelikt en
- met zijn tong in en rondom de vagina van [slachtoffer] gelikt en
- de blote borsten van [slachtoffer] betast en in de tepels van [slachtoffer] geknepen en aan de borsten van [slachtoffer] gezogen."
4.3. Het bewezenverklaarde onder 1 (dat ziet op de periode vóór 15 november 2000) en onder 2 steunt op de volgende bewijsmiddelen:
"1. een proces-verbaal van 14 juni 2007, opgemaakt in de wettelijke vorm door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [verbalisant 1] en [verbalisant 2] (pol. pag 19 t/m 28). Dit proces-verbaal houdt in - kort en zakelijk weergegeven - als de op evengenoemde datum tegenover verbalisanten voornoemd afgelegde verklaring van [slachtoffer].
(ad 1 en 2)
Ik doe aangifte van ontucht met mij gepleegd door mijn stiefvader [verdachte]. Met deze aangifte wil ik bereiken dat [verdachte] straf krijgt. Ik ben geboren op [geboortedatum] 1988 te [geboorteplaats]. Mijn moeder en ik woonden bij hem in Zandvoort.
(ad 1)
Ik was ongeveer 10 jaar oud toen het begon. (hof begrijpt: in de periode 15 november 1998 tot en met 14 november 1999). Ik herinner mij dat [verdachte] op een dag boven kwam. Hij trok mijn onderbroek naar beneden. Hij ging mijn billen strelen. Ook begon hij mij kusjes te geven met zijn mond op mijn billen. Hij ging met zijn tong tussen mijn billen naar mijn vagina. Hij zei: "draai je om dan kan ik er beter bij". Ik heb mij toen omgedraaid en toen ging hij verder. Hij ging met zijn tong naar mijn vagina en ging met zijn tong erin en hij ging mijn vagina likken met zijn tong. Dit was de eerste keer. Nadat het die eerste keer was gebeurd, is het de volgende dag weer gebeurd. Het ging eigenlijk op dezelfde manier en daarna gebeurde het steeds vaker. Hij ging mijn vagina ook betasten met zijn vingers en hij ging ook met zijn vingers in mijn vagina. Ik denk dat dit een paar weken was nadat hij mij voor het eerst had gelikt (het hof begrijpt: in de periode 15 november 1998 tot en met 14 november 1999). Hij ging mij ook betasten aan mijn blote borsten als hij ging likken aan mijn vagina. Hij zoog ook met zijn mond aan mijn borsten en kneep in mijn tepels. Het is een keer gebeurd dat ik op [verdachte] moest gaan liggen. Ik lag al in bed en was bijna in slaap gevallen. Hij kwam mijn kamer binnen. Hij kwam naast mij liggen in mijn eenpersoonsbed, zodat ik op hem moest gaan liggen. Hij zei ook: Kom even op me liggen". [Verdachte] maakte vervolgens met zijn piemel "rijbewegingen" tegen mijn onderlichaam/vagina aan. Hij deed dat eerst met kleding aan. Daarna ging de kleding uit. [Verdachte] trok mijn pyjamabroek naar beneden en toen die van hem. Mijn onderbroek trok hij voor een deel naar beneden en hij deed ook snel zijn broek naar beneden. Hierna voelde ik dat bij met zijn blote piemel tegen mijn vagina op en neer ging. Op een keer heb ik mijn linkerpols gebroken. Het was in de zomer. Ik was toen volgens mij 11 jaar (het hof begrijpt: in de zomer 2000). [Verdachte] is toen thuis met mij onder de douche gegaan. Hij haalde zijn piemel uit zijn zwembroek en ging daar mee spelen. [Verdachte] pakte mijn hand en toen moest ik het bij hem doen. Ik moest hem aftrekken en ik zag dat bij klaarkwam.
(ad 2)
Mijn moeder is gescheiden van [verdachte] (hof begrijpt: eind mei 2002). Na de scheiding is [verdachte] naar de Filippijnen vertrokken (het hof begrijpt: in juli 2002).
2. een proces-verbaal van 21 juni 2007, opgemaakt in de wettelijke vorm door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant 1] (pol. pag 29 t/m 31). Dit proces-verbaal houdt in - kort en zakelijk weergegeven - als de op evengenoemde datum tegenover verbalisanten voornoemd afgelegde verklaring van [slachtoffer].
(ad 1+2)
Dat [verdachte] ontuchtige handelingen (het hof begrijpt: van de aard als omschreven in het als bewijsmiddel 1 opgenomen deel van haar verklaring) met mij pleegde is heel vaak gebeurd vanaf mijn 10de tot mijn 13de jaar en enkele keren toen ik al 14 jaar was.
(ad 2)
Het is ook een keer gebeurd vlak nadat [verdachte] door mijn moeder het huis was uitgezet. (Het hof begrijpt: na eind mei 2002. Het slachtoffer was toen 13 jaar.) Volgens mij was de scheiding toen officieel geworden. [Verdachte] was tijdelijk ingetrokken bij zijn broertje in Zandvoort. Ik zocht hem daar op na schooltijd of in de pauzes. Daar heeft hij mij weer gelikt.
(ad 2)
Nadat [verdachte] een jaar in de Filippijnen had gewoond is hij teruggekomen naar Nederland en heeft hij bij zijn moeder in Zandvoort gelogeerd. (Het hof begrijpt: vanaf eind mei 2003 tot begin oktober 2003. Het slachtoffer was toen 14 jaar.) Toen is het nog zeker twee keer gebeurd, een keer in de woning van mijn stiefoma en een keer in de boxruimte behorend bij die woning. Ik moest [verdachte] helpen de matras uit de boxruimte op te halen. Daar beneden moest ik mijn broek uittrekken. [Verdachte] ging mijn vagina likken met zijn tong.
(ad 1 + 2)
U vraagt aan mij of ik een inschatting kan maken over hoe vaak het is gebeurd dat [verdachte] ontuchtige handelingen met mij pleegde. Nee, het is heel vaak gebeurd vanaf mijn 10e tot en met mijn 13e jaar (het hof begrijpt: in de periode 15 november 1998 tot en met 14 november 2001) , maar ook wel enkele keren toen ik al 14 was (het hof begrijpt: in de periode 15 november 2002 tot en met 14 november 2002).
3. een geschrift, zijnde een niet op ambtseed opgemaakt proces-verbaal van 6 februari 2008, opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [verbalisant 3] en [verbalisant 4] (pol. pag 166 t/m 178). Dit proces-verbaal houdt in - kort en zakelijk weergegeven - als de op evengenoemde datum tegenover verbalisanten voornoemd afgelegde verklaring van de verdachte:
(ad 1+2)
[Slachtoffer] is de dochter van [betrokkene 1], met wie ik getrouwd ben geweest. [Slachtoffer] was dus mijn stiefdochter. Eind mei 2002 heb ik het huis verlaten en enkele maanden later zijn we gescheiden. [Slachtoffer] was toen bijna 14. In juli 2002 ben ik vertrokken naar de Filippijnen. Vanaf eind mei 2003 tot begin oktober 2003 ben ik teruggeweest in Nederland.
(ad 1+ 2)
Ik denk dat het misbruik is begonnen toen [slachtoffer] 10 of 11 jaar oud was. Het ging geleidelijk. Het ging steeds verder. Ik heb ook seksuele handelingen verricht toen ze 13 jaar was. Het gebeurde een paar keer per maand.
(ad 1)
Het gebeurde thuis op haar slaapkamer. Ik heb bij het masseren haar onderbroekje naar beneden gedaan. Langzamerhand ging het steeds verder. Ik heb tijdens het masseren haar billen aangeraakt. Ik heb ook haar billen gekust.
(ad 1)
Ik heb [slachtoffer] ook gekust op haar vagina. Ik heb ook met mijn tong haar vagina gelikt. Via haar billen ging ik met mijn tong naar haar vagina. Ik heb haar borsten en tepels ook aangeraakt.
(ad 1)
Tijdens het douchen heeft zij me toen ook weleens aangeraakt. Ze raakte mijn piemel en mijn ballen aan. Ik ben toen klaargekomen. Daarna heb ik haar broekje omlaag gedaan en heb ik haar vagina gelikt.
(ad 1)
Ik heb haar gepenetreerd met mijn vinger. Ik heb dat 1 of 2 keer gedaan.
(ad 1)
Ik heb ook 2 of 3 keer met mijn penis tegen haar vagina aan gezeten. Ik kan me van één keer herinneren dat ik op de kamer van [slachtoffer] was. Ik was naakt en zij was ook naakt.
( ad 2)
Nadat ik het huis heb verlaten, heb ik maximaal twee maanden in de woning van mijn broer verbleven. Als [slachtoffer] verklaart dat daar ook seksuele handelingen hebben plaatsgevonden, dan zal dat wel.
(ad 2)
Ik woonde toen ik even in Nederland terug was (het hof begrijpt van eind mei 2003 tot oktober 2003) bij mijn moeder in Zandvoort. Ik had ook in die periode contact met [slachtoffer]. Ik heb toen ook seksuele handelingen verricht bij [slachtoffer]. Hetzelfde als wat ervoor gebeurde. Het klopt dat [slachtoffer] in die periode ook wel eens sliep bij mij en mijn moeder. In de box van het huis van mijn moeder heb ik [slachtoffer]'s vagina gelikt."
4.4. De subklacht dat niet blijkt dat verdachte is binnengedrongen toen het slachtoffer 14 jaar was, faalt reeds omdat dat ook niet uit de bewijsmiddelen hoeft te volgen. Dat de handelingen in de bewezenverklaarde periode zijn verricht, betekent niet noodzakelijk dat deze ook gedurende de hele periode zijn verricht.
4.5. Het Hof heeft uit de verklaring van het slachtoffer kunnen afleiden dat de verdachte ook nadat het slachtoffer de leeftijd van 12 jaren bereikte bij haar is binnengedrongen. Het feitelijk oordeel van het Hof dat de "ontuchtige handelingen" waarover het slachtoffer in bewijsmiddel 2 (ad 1 + 2) spreekt "van de aard [zijn] als omschreven in het als bewijsmiddel 1 opgenomen deel van haar verklaring" vormt een geenszins onbegrijpelijke uitleg van de desbetreffende verklaring. Ook de verdachte verklaart blijkens bewijsmiddel 3 dat de latere seksuele handelingen hetzelfde waren als de eerdere. Bovendien is het op zich al weinig waarschijnlijk dat de wijze waarop de vagina werd gelikt, nadat het slachtoffer 12 jaar werd opeens minder vergaand zou zijn geweest. Daar komt bij dat tussen de schaamlippen likken al binnendringen oplevert.(1) Verdachte verklaart zelf over dat likken dat hij daarbij via de billen met zijn tong naar de vagina van het slachtoffer ging. Dat hij daarbij niet tussen de schaamlippen is gekomen, is erg onwaarschijnlijk. Gelet op het voorgaande acht ik het oordeel van het Hof dat de verdachte bij het slachtoffer seksueel is binnengedrongen, zoals onder 2 is bewezenverklaard, niet onbegrijpelijk. Dit oordeel behoefde ook geen nadere motivering nu in hoger beroep enkel is betwist dat de verdachte vóór haar twaalfde jaar bij het slachtoffer is binnengedrongen.
4.6. Het middel faalt.
5. Het tweede middel
5.1. Het middel klaagt dat het Hof de opgelegde straf onbegrijpelijk heeft gemotiveerd.
5.2. Het Hof heeft ten aanzien van de strafoplegging het volgende overwogen:
"De rechtbank Haarlem heeft de verdachte voor het onder 1 en 2 ten laste gelegde veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van achttien maanden en met toewijzing van de vordering van de benadeelde partij en schadevergoedingsmaatregel.
Tegen voormeld vonnis is door de verdachte en het openbaar ministerie hoger beroep ingesteld. De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte voor het onder 1 en 2 ten laste gelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van drie jaren en voorts met toewijzing van de vordering van het slachtoffer als benadeelde partij, met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel.
Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf en maatregel bepaald op grond van de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en gelet op de persoon van de verdachte, zoals van een en ander ter terechtzitting is gebleken.
Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen. De verdachte heeft zich gedurende een periode van ruim vier jaren schuldig gemaakt aan het veelvuldig plegen van seksueel misbruik met zijn stiefdochter, welk misbruik mede bestond uit het seksueel binnendringen van het lichaam. De handelingen zijn begonnen toen het slachtoffer ongeveer tien jaren oud was en zijn - met een onderbreking van een jaar toen de verdachte in het buitenland woonde - doorgegaan tot in ieder geval haar veertiende jaar. De ontucht vond vooral plaats in het woonhuis waar de verdachte, samen met de moeder en het broertje van het slachtoffer woonde. Het seksueel misbruik vond onder meer plaats in de slaapkamer van het slachtoffer. Het eigen huis en de eigen slaapkamer zijn bij uitstek plaatsen waar een kind veilig moet kunnen zijn. De verdachte heeft echter op haar veiligheid op grove wijze inbreuk gemaakt ten behoeve van zijn eigen seksueel gerief. Hoewel de verdachte, ook volgens het slachtoffer, geen geweld of dwang heeft gebruikt, heeft hij als stiefvader misbruik gemaakt van de afhankelijke positie die zij tegenover hem innam en haar ertoe gebracht zijn handelen als normaal te aanvaarden. De verklaring van het slachtoffer houdt voorts in dat de verdachte tegen haar heeft gezegd dat zij erover niets tegen haar moeder mocht zeggen. Daarmee heeft hij haar als jong kind toe gebracht een zeer belastend geheim tegenover haar eigen moeder te bewaren. Thans, jaren later, blijken de gevolgen. Naar de ervaring leert en zoals ook blijkt uit de inhoud van de slachtofferverklaring van 16 maart 2011 die ter terechtzitting in hoger beroep is voorgelezen, is het slachtoffer enkele jaren later de psychische gevolgen van zijn handelen gaan ervaren en belemmert dit haar nog immer in haar huidige functioneren. De verdachte heeft haar, hoewel dit, naar het hof wil aannemen, niet zijn intentie was, zwaar beschadigd. Dit zijn zeer ernstige feiten. Een onvoorwaardelijke gevangenisstraf zoals door de rechtbank opgelegd doet naar het oordeel van het hof dan ook onvoldoende recht aan de ernst ervan. Het hof acht oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van dertig maanden in beginsel passend en geboden.
Daartegenover staat, het hof zal daarmee in strafmatigende zin rekening houden, dat blijkens het uittreksel uit het algemeen documentatieregister de verdachte in Nederland niet eerder strafrechtelijk is veroordeeld. De verdachte die momenteel in het buitenland woonachtig is en niet ter terechtzitting in hoger beroep is verschenen, heeft aan het hof een brief doen toekomen. Deze brief houdt in - kort gezegd - dat hij diepe spijt betuigt aan zowel zijn stiefdochter als zijn ex-echtgenote. Het hof acht enerzijds aannemelijk dat de verdachte spijt heeft van zijn handelen, anderzijds moet worden vastgesteld dat de verdachte niet de moeite heeft genomen zich hetzij in eerste aanleg, hetzij in hoger beroep, zich te verantwoorden voor zijn handelen. Het hof zal, mede om de verdachte ervan te weerhouden opnieuw strafbare feiten te plegen, een gedeelte van acht maanden van de op te leggen gevangenisstraf voorwaardelijk opleggen en zal daaraan een proeftijd van twee jaar verbinden. De raadsman van de verdachte heeft er bij pleidooi echter op gewezen dat na het instellen van het hoger beroep op 19 september 2008 en de uiteindelijke behandeling in hoger beroep op 16 maart 2011 bijna dertig maanden hebben gelegen. Dit is een schending van het recht van de verdachte op behandeling van zijn zaak binnen een redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid EVRM, waarmee in de strafmaat rekening gehouden dient te worden.
Op grond van het tijdsverloop, zoals door de raadsman aangegeven, is het hof met de raadsman van oordeel dat de behandeling van de zaak niet binnen een redelijke termijn heeft plaatsgevonden. Deze overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, EVRM dient te leiden tot strafvermindering. Het hof zal daarom in plaats van de voormelde gevangenisstraf van dertig maanden waarvan acht maanden voorwaardelijk, een gevangenisstraf opleggen van dertig maanden waarvan negen maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar, hetgeen het hof, gelet op al het voorgaande, passend en geboden acht."
5.3. Het Hof heeft overwogen dat het de oplegging van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van dertig maanden in beginsel passend en geboden acht. Het Hof heeft echter een gedeelte van negen maanden voorwaardelijk opgelegd, kennelijk omdat het "in strafmatigende zin" rekening heeft gehouden met verdachtes blanco strafblad. Volgens de steller van het middel is dit onbegrijpelijk, nu de opgelegde straf, gelet op de toepasselijke VI-regeling, hierdoor in feite zwaarder uitpakt. Het gevolg is immers dat de verdachte geen twintig maanden, maar eenentwintig maanden moet uitzitten.
5.4. Volgens de Hoge Raad staat enerzijds geen rechtsregel eraan in de weg dat de rechter bij de strafoplegging rekening houdt met de manier waarop de op te leggen straf zal worden ten uitvoer gelegd, de regeling van de voorwaardelijke invrijheidstelling daaronder begrepen, maar schrijft anderzijds niet enige rechtsregel de rechter voor daarmee wel rekening te houden.(2) Dat lijkt te betekenen dat de rechter zich niet hoeft te bekommeren om het verschil tussen de bruto- en de nettostraf en dus evenmin om het effect dat art. 15 lid 3 Sr heeft op de duur van de werkelijke straftijd. Voor het onderhavige geval brengt dat mee dat de in het cassatiemiddel betrokken stelling dat de opgelegde straf door de voorwaardelijke strafoplegging in feite zwaarder uitpakt omdat de verdachte nu een maand langer moet zitten, feitelijke grondslag mist. Bij de vraag naar de zwaarte van de straf mag het Hof immers - gelijk het lijkt te hebben gedaan - geheel abstraheren van de "manier" waarop de straf wordt ten uitvoer gelegd.
5.5. Volgens de Hoge Raad gaat het bij de VI slechts om de "manier" waarop de straf wordt ten uitvoer gelegd. Dat standpunt getuigt niet alleen van weinig zin voor de werkelijkheid van de veroordeelde, maar is mijns inziens ook niet te rijmen met de tekst van de wet. De wet spreekt immers van het "niet" ten uitvoer leggen van de straf, niet van het op een andere wijze ten uitvoer leggen van de straf.(3) Het zou de Hoge Raad dan ook sieren als hij uitlegt waar zijn opvatting de noodzakelijke steun in het recht vindt. Die uitleg is tot nu toe uitgebleven.
5.6. In mijn bijdrage aan de Balkema-bundel heb ik het standpunt ingenomen dat de hier bedoelde jurisprudentie van de Hoge Raad heroverweging verdient.(4) Dit omdat die jurisprudentie - kort samengevat - zich niet verdraagt met het proportionaliteitsbeginsel en evenmin met de wetsgeschiedenis. De Hoge Raad lijkt echter niet van gedachten te zijn veranderd. In HR 2 oktober 2012, LJN BX5386 (niet gepubliceerd) werd in de conclusie op voormelde bijdrage gewezen. De Hoge Raad deed het middel echter af op voet van art. 81 RO.
5.7. De vraag is of de deur daarmee definitief in het slot is gegooid. Hoewel de wens hier mogelijk de vader van de gedachte is, kan erop gewezen worden dat het falen van het cassatiemiddel in HR 2 oktober 2012, LJN BX5386 te maken kan hebben met rechtsverwerking (zie punt 5.5 van de conclusie). Van belang daarbij is mogelijk ook dat de Hoge Raad een week eerder een arrest wees waarin in het belang der wet geoordeeld werd over de vraag of art. 14fa Sr toepassing kan vinden als de straf vóór de inwerkingtreding ervan is opgelegd.(5) De Hoge Raad beantwoordde die vraag bevestigend en overwoog daarbij dat van strijd met het legaliteitsbeginsel geen sprake was nu de toepassing van art. 14fa Sr "geen wijziging brengt in de aard en de maximale duur van de mogelijk ten uitvoering te leggen straf". Daaruit lijkt toch de gedachte te spreken dat een verlenging van de "duur van de mogelijk ten uitvoering te leggen straf" - waarmee iets anders lijkt te zijn bedoeld dan de duur van de opgelegde straf - een zwaardere straf oplevert. Mogelijk komt aan hetgeen in het kader van het legaliteitsbeginsel heeft te gelden, ook betekenis toe als het om de straftoemeting gaat. Een reden waarom dat niet zo zou zijn, heb ik niet kunnen bedenken. Anders gezegd: uit de gedachte dat de Hoge Raad streeft naar innerlijke consistentie, valt de hoop te putten dat hij grond ziet voor heroverweging van zijn jurisprudentie.
5.8. Mijn conclusie is daarom dat het middel slaagt.
6. Het derde middel
6.1. Het middel klaagt erover dat het Hof aan de overschrijding van de redelijke termijn enkel als rechtsgevolg heeft verbonden de verhoging van het voorwaardelijke gedeelte van de opgelegde straf met één maand.
6.2. Volgens de steller van het middel schiet de door het Hof gegeven motivering van het rechtsgevolg tekort, gelet op de in cassatie toegepaste kortingen bij vergelijkbare termijnoverschrijdingen.
6.3. In deze zaak is op 18 september 2008 namens verdachte en op 19 september 2008 door de officier van justitie hoger beroep ingesteld. Het Hof heeft uitspraak gedaan op 30 maart 2011 en dus niet binnen de hier toepasselijke termijn van twee jaren.(6) Deze termijn is met ruim zes maanden overschreden.
6.4. Bij de beoordeling van het middel is het volgende van belang:
"Toetsing door de Hoge Raad als cassatierechter
Als cassatierechter onderzoekt de Hoge Raad het oordeel van de feitenrechter inzake het tijdsverloop vòòr de uitspraak waartegen beroep in cassatie is ingesteld. Dat onderzoek wordt als volgt begrensd:
a. Het oordeel van de feitenrechter inzake de redelijke termijn kan in cassatie slechts in beperkte mate worden getoetst, in die zin dat de Hoge Raad alleen kan onderzoeken of het oordeel geen blijk geeft van een onjuiste rechtsopvatting en niet onbegrijpelijk is in het licht van alle omstandigheden van het geval. Van onbegrijpelijkheid zal overigens niet licht sprake zijn omdat een dergelijk oordeel sterk verweven pleegt te zijn met waarderingen van feitelijke aard die zich onttrekken aan een beoordeling door de cassatierechter.
b. Ook het rechtsgevolg dat de feitenrechter heeft verbonden aan de door hem vastgestelde overschrijding van de redelijke termijn, kan slechts op zijn begrijpelijkheid worden getoetst."(7)
6.5. Ik stel voorop dat de feitenrechter niet is gebonden aan de door de Hoge Raad gehanteerde uitgangspunten voor strafvermindering wegens overschrijding van de redelijke termijn in de cassatiefase.(8) In de cassatiefase zou, gelet op de termijnoverschrijding van meer dan zes maanden, een korting van 10% zijn toegepast. Dit zou - onafgerond - een strafvermindering van 2,2 maanden betekenen (10% van het onvoorwaardelijke gedeelte van 22 maanden).(9)
6.6. De door het Hof toegepaste korting van een maand op het onvoorwaardelijk gedeelte van de straf is de helft minder. Daar komt bij dat tegenover die korting een verlenging van het voorwaardelijk gedeelte van de straf staat. De nominaal opgelegde straf is dus niet verminderd. Een en ander maakt dat het rechtsgevolg dat het Hof in dit geval aan de termijnoverschrijding heeft verbonden, niet zonder meer begrijpelijk is.
6.7. Het middel slaagt.
7. Het vierde middel
7.1. Het middel klaagt dat het Hof in strijd met art. 359 lid 2 Sv niet in het bijzonder de redenen heeft opgegeven waarom het is afgeweken van een door de verdediging ingenomen uitdrukkelijk onderbouwd standpunt met betrekking tot de strafoplegging.
7.2. Ter terechtzitting in hoger beroep is door de raadsman van de verdachte het volgende aangevoerd:
"Publiciteit
50. Cliënt geeft voorts te kennen zeer veel last te ondervinden van de publiciteit die aan de zaak is gegeven. Cliënt is met naam en toenaam genoemd in een bericht in een lokale krant, maar erger nog: op het internet circuleert een soortgelijk bericht dat hem duidelijk identificeerbaar in verband brengt met het strafbare feit.
51. Dit betekent dat een simpele google-actie op de naam van cliënt op de eerste twee pagina's van de zoekresultaten het betreffende artikel naar boven brengt. Momenteel wordt het archief van de internetkrant waar het artikel op staat, onderhouden en is het artikel niet toegankelijk, maar in de nabije toekomst zal dit anders zijn. Ik voeg een print van het artikel als bijlage bij deze pleitaantekeningen.
52. Het hoeft geen nadere uitleg dat het betreffende bericht voorgoed op het internet zal blijven figureren. Zelfs na een veroordeling en de ommekomst van zijn straf zal cliënt in verband met het strafbare feit worden gebracht. Dit heeft veel nadelige consequenties voor zijn zakelijke contacten. De verdediging verzoekt Uw Hof ook met deze omstandigheid rekening te houden in de strafoplegging."
7.3. Kennelijk en niet onbegrijpelijk heeft het Hof het aangevoerde niet opgevat als een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt als bedoeld in art. 359 lid 2 Sv. Het middel faalt derhalve.
8. Het eerste en het vierde middel falen en kunnen worden afgedaan met de aan art. 81 RO ontleende motivering. Het tweede middel slaagt. Dat geldt ook voor het derde middel, gesteld dat de Hoge Raad aan de beoordeling daarvan toekomt.
9. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.
10. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak ten aanzien van de strafoplegging en in zoverre tot zodanige op art. 440 Sv gebaseerde beslissing als de Hoge Raad gepast zal voorkomen en tot verwerping van het beroep voor het overige.
De Procureur-Generaal
bij de Hoge Raad der Nederlanden,
AG
1 HR 18 mei 2010, LJN BK6910, NJ 2010/287.
2 HR 5 oktober 2010, LJN BN1711; HR 23 maart 2010, LJN BK9252, NJ 2010/393.
3 Zie in het bijzonder art. 15j lid 1 Sr, dat bepaalt dat de rechtbank ingeval van herroeping gelast "dat het gedeelte van de vrijheidsstraf dat als gevolg van de toepassing van de regeling van voorwaardelijke invrijheidstelling niet ten uitvoer is gelegd", alsnog geheel of gedeeltelijk moet worden ondergaan.
4 G. Knigge, 'De vrijheid van de resocialiserende rechter', in: F.W. Bleichrodt, J.A.W. Lensing & P.C. Vegter (red.), De rechter in het geding. Liber amicorum mr. J.P. Balkema, Deventer: Kluwer 2011, p. 121-133.
5 HR 25 september 2012, LJN BX5063.
6 HR 17 juni 2008, LJN BD2578, NJ 2008/358, rov. 3.16.
7 HR 17 juni 2008, LJN BD2578, NJ 2008/358, rov. 3.7.
8 Die uitgangspunten lijkt de Hoge Raad ook te hanteren als hij om doelmatigheidsredenen de straf vermindert wegens overschrijding van de redelijke termijn in hoger beroep. Zie o.m. HR 20 april 2010, LJN BL1485; HR 29 maart 2011, LJN BP3962 en HR 20 december 2011, LJN BU2012.
9 HR 17 juni 2008, LJN BD2578, NJ 2008/358, rov. 3.6.2.