ECLI:NL:OGHACMB:2020:68

Uitspraak

Burgerlijke zaken over 2020 Vonnis no.:

Registratienummer: ghis 25422-H 23/18-CUR201400587-CUR2017H00221

Uitspraak: 14 januari 2020

GEMEENSCHAPPELIJK HOF VAN JUSTITIE

van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en

van Bonaire, Sint Eustatius en Saba

Tussenvonnis betreffende de onroerende zaak
Zee en Landzicht(468.300 m2, deels ‘conserveringsgebied’ en deels ‘stedelijk woongebied’), die in de openbare registers op naam staat van Jan Meyer overleden in Curaçao op 25 december 1863

tussen:

1.[medeappellant sub 1],

2. [medeappellante sub 2],

3. [medeappellante sub 3],

4. [medeappellante sub 4],

5. andere belanghebbenden,

hierna te noemen: [medeappellanten] c.s.,

oorspronkelijk mede-eisers, thans medeappellanten in hun eigen appel en medegeïntimeerden in het door [geïntimeerden] c.s. ingesteld appel,

gevolmachtigde: mr. R.M. Nieuw,

alsmede

5.[medeappellante sub 5],

6. [medeappellante sub 6],

7 [medeappellante sub 7],

8. [medeappellant sub 8],

9. [medeappellant sub 9],

10. [medeappellante sub 10],

allen wonende in Curaçao,

hierna te noemen: [medeappellanten] c.s.,

oorspronkelijk mede-eisers, thans medeappellanten in hun eigen appel en medegeïntimeerden in het door [geïntimeerden] c.s. ingesteld appel,

thans procederende in persoon,

aanvankelijk tegen

1.[geïntimeerde sub 1],

2. [
[geïntimeerde sub 2],

2. [
[geïntimeerde sub 3],

2. [
STICHTING BEHARTIGING BELANGEN ERVEN CONSTANTIN CLEMENT MEYER,

2. [
STICHTING BEHARTIGING BELANGEN ERVEN PAULINA CAROLINA MEYER,

2. [
STICHTING BEHARTIGING BELANGEN ERVEN ANNA MARIA MEYER,

2. [
STICHTING BEHARTIGING BELANGEN ERVEN JEROME MARTIS MEYER,

alle wonende respectievelijk gevestigd in Curaçao,

hierna te noemen: [geïntimeerden] c.s.,

oorspronkelijk gedaagden, thans geïntimeerden in het door appellanten 1-10 ingestelde appel en appellanten in hun eigen appel,

gevolmachtigde: thans kennelijk eveneens mr. R.M. Nieuw,

8.mr. Chester Allan PETERSON, advocaat,

in zijn hoedanigheid van gewezen onzijdig persoon in de nalatenschap van Jan MEIJER (plantage Land en Zeezicht), overleden te Curaçao op 25 december 1863, tot onzijdig persoon benoemd door het Hof bij vonnis van 4 januari 2000 (AR 1304/97 – H 682/98), op 16 april 2019 ontslag verzocht hebbende, welk verzoek door het Hof is aanvaard,

wonende in Curaçao,

hierna te noemen: mr. Peterson,

gemachtigde: mr. S.I. Da Costa Gomez,

9.[belanghebbende sub 9],

10. [
[belanghebbende sub 10],

beiden hierna te noemen: [belanghebbenden] c.s.,

belanghebbenden,

gemachtigde: mr. S.I. Da Costa Gomez,

11. alsmede
een onbepaald aantal in hoger beroep betrokken deelgenoten, opgeroepen per advertentie en via de website van het Hof (
http://www.gemhofvanjustitie.org/uitspraken/onverdeelde-boedelsonder de naam ‘Land en Zeezicht’).

12.
Notaris mr. Alba Chatlein, notaris ten overstaan van wie de verdeling plaatsvindt,

alba@chatlein.com

13.Notaris mr. Hady Simon, in dit vonnis benoemd tot onzijdig persoon,

simon@simon-steenbaar.com

14.
Deurwaarder R.A. Ramazan, in dit vonnis belast met het incasseren van huurpenningen,

robertico@dwkramazan.com

1.Het nader verloop van de procedure

1.1.

Het Hof verwijst voor het verloop tot dan toe naar zijn tussenvonnis van 5 februari 2019.

1.2.

Op 12 maart 2019 hebben [medeappellanten] c.s. (met producties), [medeappellanten] c.s. (met productie) en [geïntimeerden] c.s. een akte genomen.

1.3.

Op 29 maart 2019 heeft [naam 1] een akte, met producties, ingezonden.

1.4.

De familie [naam 2] heeft een akte, met producties, gedateerd 31 maart 2019 ingezonden.

1.5. [

[belanghebbende sub 9] c.s. heeft een akte zonder datum (vermoedelijk 2 april 2019) ingezonden.

1.6. [

[medeappellanten] c.s. heeft een antwoordakte, met producties, gedateerd 2 april 2019, en [medeappellanten] c.s. een contra-akte gedateerd 2 april 2019 ingezonden. Voorts zijn van meerdere belanghebbenden aktes, gedateerd 2 april 2019, ingekomen betreffende hun afstamming.

1.7. [

[medeappellanten] c.s. heeft op 11 april 2019 een productie ingezonden.

1.8.

Op 16 april 2019 heeft een comparitie plaatsgevonden. Hiervan is proces-verbaal opgemaakt. Ter comparitie heeft De [belanghebbende sub 9] c.s. een akte genomen.

1.9.

Op 26 april 2019 heeft De [belanghebbende sub 9] c.s. stukken ingezonden.

1.10.

Op 14 mei 2019 zijn stukken van de notaris Alba R. Chatlein, te weten een stamboom van Jan Meyer van 7 januari 2014 en een conceptverklaring van erfrecht van kennelijk 25 april 2019, ingekomen.

1.11.

Op 4 juni 2019 heeft een comparitie plaatsgevonden, waarvan proces-verbaal is opgemaakt.

1.12.

Op 17 juni 2019 is een mail van [medeappellanten] c.s. ingekomen.

1.13.

Op 1 juli 2019 is een schrijven van [naam 3] ingekomen.

1.14.

Op 4 juli 2019 hebben [medeappellanten] c.s. en [geïntimeerden] c.s. een ‘Gezamenlijke akte toelichting royement’, met producties, genomen. Tevens hebben De [belanghebbende sub 9] c.s. en [medeappellanten] c.s. een ‘Akte uitlating, tevens incidenteel verzoek tot tussenkomst casu quo voeging’ genomen.

1.15.

Op 20 augustus 2019 hebben mr. Peterson, De [belanghebbende sub 9] c.s. en [medeappellanten] c.s. een antwoordakte genomen. Tevens hebben [medeappellanten] c.s. en [geïntimeerden] c.s. een ‘Gezamenlijke antwoordakte, akte inzake parkeren van de procedure’, met producties, genomen.

1.16.

Op 22 augustus 2019 is wederom een schrijven van [naam 3]ingekomen.

1.17.

Vonnis is nader bepaald op heden.

2.Beoordeling

Partijen

2.1.

Kennelijk heeft de groep [medeappellanten] c.s. zich thans aangesloten bij de groep [geïntimeerden] c.s. (gevolmachtigde van beide: mr. Nieuw) en de groep [medeappellanten] c.s. bij De [belanghebbende sub 9] c.s. (advocaat van beide: mr. Da Costa Gomez en kennelijk, zo is dit door hem ter comparitie verklaard: mr. Peterson). Voorts is er, zo mag worden aangenomen, een niet onbelangrijk onbepaald aantal belanghebbenden.

Verzoek aanhouding

2.2.

Het verzoek van [medeappellanten] c.s. en [geïntimeerden] c.s. om de zaak voor onbepaalde tijd aan te houden (akte 20 augustus 2019) wordt afgewezen. [medeappellanten] c.s. en De [belanghebbende sub 9] c.s. verzetten zich daartegen. Deze verdelingszaak sleept zich al twintig jaren voort. Het Hof heeft vooralsnog onvoldoende fiducie in voornemens en financiële mogelijkheden van [medeappellanten] c.s. en [geïntimeerden] c.s. om andere deelgenoten uit te kopen.

2.3.

Voor het verbeteren door de notaris van de verklaring van erfrecht is naar verwachting nog voldoende tijd beschikbaar: totdat een concrete tegeldemaking aan de orde is. Het Hof brengt voorts in herinnering hetgeen door de voorzitter is opgemerkt ter comparitie van 16 april 2019, naar aanleiding van de vraag of er niet eerst een tussenbeslissing noodzakelijk is om vast te stellen wie er wel of geen deelgenoot is:

Voorzitter: dat moet zeker gebeuren maar vindt later plaats, via een bepaalde procedure waarbij de notaris bekijkt wie een rechtsgeldige deelgenoot is. Het bewijs hiertoe moet worden geleverd via documenten afgegeven door Kranchi. Het eiland Curaçao heeft al 150 jaar een Burgerlijke Stand. Personen die ervan uitgaan deelgenoot te zijn, zullen hiertoe bewijs moeten inleveren bij notaris Chatlein door middel van het overleggen van een geboorteakte van zichzelf, de ouders, de grootouders en zo verder tot aan de erflater Jan Meyer

Als de plantage Land- en Zeezicht wordt verkocht voor NAf 3.500.000,- dan zal er, zo is het voorstel, 10% i.e. NAf 350.000,- gereserveerd worden voor de onbekende deelgenoten die zich later aanmelden met aktes van de burgerlijke stand als bewijs. Na de verdeling van 90% kan er nog apart geprocedeerd worden over de vraag of men erfgenaam (deelgenoot) is. Slaagt men in het bewijs, dan krijgt men uitbetaald uit de gereserveerde 10%. Na vijf jaren wordt alsnog verdeeld wat over is van die 10% (NAf 350.000,-).

Wie er deelgenoot zijn, zal de notaris beslissen na ontvangst van het bewijs van deelgenoot te zijn. Wat betreft eventuele geschillen zie art. 677 e.v. Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering

DNA-onderzoek

2.4.

Het verzoek van [naam 3] (en [naam 3]) (brieven van 2 april 2019, 1 juli 2019 en 22 augustus 2019) om een DNA-onderzoek te gelasten waaruit een biologische afstamming, kennelijk uit 1882, zou kunnen blijken, wordt afgewezen. Om als kind te kunnen erven is het nodig dat er familierechtelijke (d.i. afstammingsrechtelijke betrekkingen) bestaan. Indien de moeder niet gehuwd was en geen erkenning of adoptie heeft plaatsgevonden, kan slechts een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap, in een aparte procedure, leiden tot het ontstaan van familierechtelijke betrekkingen met een vader (met toevoeging van een latere vermelding aan de geboorteakte van het kind).

2.5.

Om dezelfde reden kan evenmin worden rekening worden gehouden met de door DNA-onderzoek vastgestelde biologische verwantschap tussen de familie [naam 2] en een erfgenaam van Jan Meyer (akte [naam 2] 23 maart 2019).

2.6.

Nodig zijn, om als deelgenoot te worden aangemerkt, aktes van de burgerlijke stand beginnend bij zichzelf en teruggaand tot Jan Meyer. Deze aktes dienen betrokkenen zelf te achterhalen: bij de ambtenaar van de burgerlijke stand (Kranshi) of – indien van vóór 1900 – bij het Nationaal Archief.

Verzoek voeging of tussenkomst

2.7.

De [belanghebbende sub 9] c.s. is, doordat zij het aandeel van deelgenoten hebben verkregen (producties 1-2 bij akte De [belanghebbende sub 9] c.s. van vermoedelijk 2 april 2019), deelgenoot en als zodanig belanghebbende. Zijn verzoek tot tussenkomst of voeging (akte 4 juli 2019, p. 3) is overbodig en wordt daarom afgewezen.

Honorarium mr. Peterson

2.8.

Het verzoek van mr. Peterson, [belanghebbende sub 9] c.s. en [medeappellanten] c.s. om het honorarium van mr. Peterson als onzijdig persoon vast te stellen (akte 4 juli 2019, p. 3) wordt afgewezen. Het is in het geheel niet onderbouwd. Evenmin heeft mr. Peterson gereageerd op rov. 2.7 van het tussenvonnis van het Hof van 5 februari 2019, met daarin onder meer de volgende opmerking:

(…) Mr. Peterson is kennelijk advocaat geweest van de eigenaren van de kippenboerderij (Moderno Egg’s Farm); zie proces-verbaal van 2 september 2008, p. 2, onderaan. Deze kippenboerderij is, als huurder, op een deel van het conserveringsdeel van de plantage Zee en Landzicht gevestigd en de eigenaren hebben een erfdeel in de [geïntimeerden]-boedel gekocht.

Onzijdig persoon

Overeenkomstig de uitkomst van de comparitie van 16 april 2019 zal in de nalatenschap van Jan Meyer overleden op 25 december 1863, notaris mr. Hady Simon worden benoemd tot nieuwe onzijdig persoon als bedoeld in artikel 3:181 BW die afwezige en onwillige deelgenoten vertegenwoordigt.

2.9.

Het Hof brengt rov. 2.7 van zijn tussenvonnis van 5 februari 2019 in herinnering:

(…) Uit de wetsgeschiedenis van de langdurig onverdeeld gebleven gemeenschappen-regeling stamt de volgende uitlating: ‘Denkbaar is dat de onzijdig persoon genoegen neemt met een (hypothecair verzekerde) geldvordering op de bekende erfgenamen die, als niemand zich meldt, na vijf jaren verjaart … of dat de rechter in die zin beslist ingevolge artikel 185 van Boek 3’ (
Parlementaire Geschiedenis van het Curaçaose Burgerlijk Wetboek, red. M.F. Murray, 2016, deel 1, p. 901). In het onderhavige geval kan een bedrag worden afgezonderd ten behoeve van de onbekende deelgenoten. Dit gereserveerde bedrag zou tot de afloop van de verjaringstermijn van vijf jaren kunnen blijven staan op de derdengeldrekening van de notaris, opdat deze vervolgens wat resteert verdeelt onder de verschenen deelgenoten.

2.10.

Ter comparitie van 16 april 2019 is men uitgekomen op 10% reservering ten behoeve van onbekende deelgenoten. Dit percentage komt het Hof redelijk voor.

Degene die huurpenningen incasseert

2.11.

Zie het tussenvonnis van het Hof van 11 september 2018, rov. 4.23. Overeenkomstig de uitkomst van de comparitie van 16 april 2019 zal, met toepassing van artikel 3:168 lid 2 BW, deurwaarder R.A. Ramazan worden aangewezen om de huurpenningen te incasseren bij de kippenboerderij. Hij zal ook bevoegd zijn eventuele andere aan de boedel toekomende gelden te innen; zo is kennelijk ook grond verhuurd voor een zendmast.

2.12.

De kippenboerderij heeft niet het recht om zijn huurbetalingsplicht op te schorten omdat De [belanghebbende sub 9] c.s. als deelgenoot te zijner tijd in het kader van de verdeling een aandeel zal ontvangen.

2.13.

De vraag of het beroep van de kippenboerderij op de 5-jarige verjaring gegrond is, kan thans bij ontbreken van een weerwoord niet worden beantwoord.

Benoeming deskundigen

2.14.

Het Hof zal de heren H.M.P. Henriquez (Caresto Real Estate), R. van Meeteren (RvM Design & Taxaties) en C.G. Bijlstra, (Landmark Real Estate) als deskundigen benoemen. Dat Bijlstra ook betrokken was bij de eerste taxatie (van 4 juli 2008) ziet het Hof niet als bezwaar.

2.15.

Zij zijn bereid. Hun voorlopig geschatte kosten zijn NAf 8.250,- (excl. OB) per kantoor, dat is inclusief OB NAf 8.745,- per kantoor. Deze komen ten laste van de boedel.

2.16.

Aangezien over de exacte begrenzing van “Zee en Landzicht” althans van de litigieuze tot de nalatenschap van Jan Meyer behorende grond (zie akte [medeappellanten] c.s. en [geïntimeerden] c.s. van 20 augustus 2019, p. 3, met productie 1) en over de vraag of de grond al niet eerder is overgedragen enige onzekerheid bestaat bij partijen (zie de stukken, overgelegd door mr. Peterson bij mail van 26 april 2019; volgens de notaris hebben deze betrekking op andere grond), zal aan deskundigen mede gevraagd worden daarover te berichten.

2.17.

Het Hof wil een aparte taxatie van (a) het
deel conserveringsgebied(met kippenfarm), (b) het
deel stedelijk gebieden (c) het
geheel. Dat ooit het conserveringsgebied door de overheid stedelijk gebied zal worden gemaakt, is te speculatief om daarmee thans rekening te houden.

2.18.

Bij de waardebepaling door de deskundigen moet rekening worden gehouden met de positie van de 25-30 huidige bewoners ter plaatse. In beginsel moeten deze ter plaatse kunnen blijven wonen (op basis van koop, erfpacht of huur) na een onderhandse verkoop of veiling. Het aantal van 25-30 valt mee, want kennelijk is er ruimte voor 643 kavels (tussenvonnis van 3 februari 2019, rov. 2.13). Als zij deelgenoten zijn zullen zij meedelen in de opbrengst van Zee en Landzicht. Het Hof wenst dat de deskundigen zo mogelijk de namen van de bewoners vermelden, met aanduiding van de plaats van hun woning.

2.19.

De taxaties kunnen dienst doen bij de beoordeling of een bod tot onderhandse koop redelijk is en voorts ter bepaling van de inzetprijs bij de eerste veiling. Veiling van het deel conserveringsgebied en van het deel stedelijk gebied zou kunnen plaatsvinden onder de ontbindende voorwaarde dat veiling van het geheel meer opbrengt.

2.20.

Overigens wordt de redelijkheid van een bod tot onderhandse koop niet enkel bepaald door de door deskundigen getaxeerde waarde. Indien het [medeappellanten] c.s. en [geïntimeerden] c.s. lukt financiering te verkrijgen en een bod te doen, zal zwaar wegen dat zij afstammen van Jan Meyer en dat zij een band hebben met de grond.

2.21.

Met gebruikers die niet ter plaatse wonen en met voormalige bewoners of gebruikers wordt geen rekening gehouden, behoudens dat zij, indien zij deelgenoot zijn, zullen delen in de opbrengst.

2.22.

Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.

3.Beslissing

Het Hof:

3.1.

Benoemt tot deskundigen:

G.C. Bijlstra,

Landmark Real Estate,

Schottegatweg Oost 64,

bijlstra@landmark.cw

H.M.P. Henriquez,

Caresto Real Estate,

Dr. Maalweg 36

charlie@caresto.com

R. van Meeteren,

RVM Design & Taxaties,

Kaya Drs. Oy Sprock 60

richard@rvm-designtaxaties.com

3.2.

Beveelt een gezamenlijk onderzoek door de deskundigen ter gezamenlijke beantwoording van de in rov. 2.16-2.17 (in verbinding met rov. 2.18) genoemde vragen.

3.3.

De kosten komen ten laste van de boedel; uit de boedel dient het bedrag in de vorm van een voorschot aan het Hof worden betaald. Zodra het volledige bedrag is ontvangen krijgen de deskundigen daarvan bericht en mogen zij met hun werkzaamheden beginnen.

3.4.

Bepaalt dat uit de boedel het voorschot dient te worden overgemaakt naar rekeningnummer Banco di Caribe (Curaçao) [rekeningnummer] ten name van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie, Wilhelminaplein, onder vermelding van “voorschot deskundigenrapport Zee en Landzicht, zaaknummer CUR2017H00221”, op uiterlijk 14 februari 2020. De griffier wordt opgedragen om binnen drie dagen na dit vonnis de beheerder van de boedel over de hoogte van het te betalen bedrag te informeren;

3.5.

Draagt de griffier op om de deskundigen onmiddellijk in kennis te stellen van de betaling van het voorschot.

3.6.

Draagt de griffier op zorg te dragen voor toezending van een kopie van dit vonnis aan de deskundigen; overige processtukken zijn te raadplegen op de website van het Hof (
http://www.gemhofvanjustitie.org/uitspraken/onverdeelde-boedelsonder de naam ‘Land en Zeezicht’).

3.7.

Wijst de deskundigen er op dat zij voor aanvang van het onderzoek kennis dient te nemen van de Leidraad deskundigen in civiele zaken (dit zal gelijktijdig met dit vonnis worden opgestuurd);

3.8.

Bepaalt dat de deskundigen hun werkzaamheden onmiddellijk moeten staken en contact moeten opnemen met het Hof als tijdens de uitvoering van de werkzaamheden het voorschot niet toereikend blijkt te zijn;

3.9.

Bepaalt dat de deskundigen de drie ge(vol)machtigden, enerzijds mr. Nieuw (renatanieuw@gmail.com) en anderzijds mr. Da Costa Gomez (dacostagomez@lawgroup.cw) en/of mr. Peterson (peterson@lawgroup.cw) in de gelegenheid zullen stellen het onderzoek ter plaatse bij te wonen; indien zij niet bij het onderzoek ter plaatse aanwezig zijn, mogen de deskundigen het onderzoek niet uitvoeren, tenzij enerzijds mr. Nieuw en anderzijds mr. Da Costa Gomez en/of mr. Peterson zijn uitgenodigd om bij dat onderzoek aanwezig te zijn, waarvan uit het rapport moet blijken;

3.10.

Bepaalt dat, als de ge(vol)machtigden of degenen die de ge(vol)machtigden vergezelden bij het onderzoek ter plaatse aanwezig zijn geweest, uit het rapport blijkt welke opmerkingen zij hebben gemaakt, welke verzoeken zij hebben gedaan en hoe de deskundigen hierop hebben gereageerd;

3.11.

Bepaalt dat genoemde ge(vol)machtigden nadere inlichtingen en gegevens aan de deskundigen dienen te verstrekken als daarom wordt verzocht, de deskundigen toegang dienen te verschaffen tot voor het onderzoek noodzakelijke plaatsen, en de deskundigen ook voor het overige gelegenheid dienen te geven tot het verrichten van het onderzoek;

3.12.

Bepaalt dat de deskundigen een concept van het rapport aan genoemde ge(vol)machtigden toezenden, en deze de gelegenheid geven daarop binnen twee weken bij de deskundigen te reageren; uit het definitieve rapport moet zowel blijken van de door de ge(vol)machtigden gemaakte opmerkingen en verzoeken als van de reactie van de deskundigen daarop;

3.13.

Draagt de deskundigen op om uiterlijk 31 maart 2020 een schriftelijk en ondertekend rapport in drievoud ter griffie van het Hof in te leveren en een (digitaal) afschrift daarvan aan de ge(vol)machtigden te zenden, onder bijvoeging van een gespecificeerde declaratie;

3.14.

Wijst de deskundigen erop dat uit het schriftelijk rapport moet blijken op welke stukken het oordeel van de deskundigen is gebaseerd;

3.15.

Bepaalt dat de zaak wordt geplaatst op de rolzitting van 28 april 2020 voor gelijktijdig door partijen te nemen akten na deskundigenbericht;

3.16.

Verklaart de beslissing over het voorschot uitvoerbaar bij voorraad;

3.17.

Houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mrs. J. de Boer, M.W. Scholte en F.W.J. Meijer, leden van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba en ter openbare terechtzitting van het Hof in Curaçao uitgesproken op 14 januari 2020 in tegenwoordigheid van de griffier.