ECLI:NL:OGEAC:2024:14

Uitspraak

GERECHT IN EERSTE AANLEG VAN CURAÇAO

Zaaknummer: CUR202103729

Vonnis van 22 januari 2024

in de zaak van

[ECHTGENOTE 3],

wonende in Curaçao,

eiseres in conventie, verweerster in reconventie,

gemachtigde: mr. N.V.R. Doekhie,

tegen

1.[ERFGENAAM VAN [ECHTGENOTE 2],

wonende in Aruba,

2.
[ZOON VAN ERFLATER EN [ECHTGENOTE 2],

wonende in Curaçao,

gedaagden in conventie, eisers in reconventie,
gemachtigde: mr. E.E.S. MoenirAlam,

3.
[ECHTGENOTE 1],

zonder bekende woon- of verblijfplaats,

gedaagde,

niet verschenen.

Partijen worden hierna [echtgenote 3], [erfgenaam van [echtgenote 2], [zoon van erflater en [echtgenote 2] en [echtgenote 1] genoemd.
1. Het procesverloop

1.1.

Het procesverloop blijkt uit:

het verzoekschrift met producties, op 18 november 2021 ter griffie ingediend,
de akte uitlating voortprocederen na schorsing van 17 oktober 2022,
de akte van [erfgenaam van [echtgenote 2] en [zoon van erflater en [echtgenote 2] van 21 november 2022, met een productie,
het op de rol van 21 november 2022 tegen [echtgenote 1] verleende verstek,
de antwoordakte van 19 december 2022,
de conclusie van antwoord in conventie, tevens van eis in reconventie van
de conclusie van repliek in conventie, tevens conclusie van antwoord in reconventie van 24 april 2023, met producties,
de conclusie van dupliek in conventie, tevens conclusie van repliek en vermeerdering van eis in reconventie van 19 juni 2023,
de conclusie van dupliek in reconventie, tevens uitlating vermeerdering van eis van 29 augustus 2023, met een productie.

1.2.

Vonnis is bepaald op vandaag.

2.De feiten

2.1.

Op […] 2008 is de echtgenoot van [echtgenote 3], [erflater], te Barranquilla, Colombia, overleden. Hij werd 82 jaar. Bij testament, verleden op 20 augustus 2007 voor notaris Chatlein te Curaçao, heeft [erflater] het vruchtgebruik van zijn gehele nalatenschap gelegateerd aan zijn echtgenote en tot zijn enige erfgename benoemd [dochter van echtgenote 3], geboren op […] 1957 […] .

2.2. [

Erflater] was van […] 1959 tot […] 1969 in algehele gemeenschap van goederen getrouwd met [echtgenote 1]. Op 3 september 1962, dus tijdens dit huwelijk, werd hij eigenaar van de woning Brokopondostraat […] in Curaçao. Uit dit huwelijk zijn geen kinderen geboren. [echtgenote 1] is op […] 1966 uitgeschreven naar Santo Domingo.

2.3. [

erflater] was van […] 1973 tot […] 1998 in algehele gemeenschap van goederen getrouwd met [echtgenote 2]. Op 7 september 1970 was hij eigenaar geworden van de woning San Mateowijk […] in Curaçao. Die viel dus in de gemeenschap. Op […] 1982 hebben de beide echtgenoten [zoon van erflater en [echtgenote 2], geboren op […] 1972, geadopteerd.

2.4.

Bij vonnis van het gerecht van 9 augustus 2010, gewezen tussen [echtgenote 2] als eiseres en [echtgenote 3] als gedaagde, is de gemeenschap tussen [echtgenote 2] en [echtgenote 3], voor zover thans van belang, aldus verdeeld dat het aandeel van [echtgenote 2] in de beide woningen is toegedeeld aan [echtgenote 3] en dat [echtgenote 3] is veroordeeld om wegens overbedeling aan [echtgenote 2] een bedrag van NAf 59.906,07 te voldoen. Daarbij is rekening gehouden met het feit dat de woning Brokopondostraat […] voor de helft aan [echtgenote 1] toekwam. [echtgenote 2] en [echtgenote 3] hebben kans gezien Brokopondostraat […] te verkopen aan [kopers], maar levering is niet mogelijk zonder de medewerking van [echtgenote 1].

2.5. [

echtgenote 2] is op 17 augustus 2022 overleden. Zij werd 82 jaar. Bij testament, op 3 april 2019 verleden voor notaris Johnson te Aruba, heeft zij het vruchtgebruik van haar woning in Aruba gelegateerd aan [zoon van erflater en [echtgenote 2] en aan haar zuster […]. Tot enig erfgenaam heeft zij [erfgenaam van [echtgenote 2] benoemd.

3.Het geschil

in conventie:3.1. [echtgenote 3] verzoekt kosteloos te mogen procederen en vordert na vermeerdering van eis om voor recht te verklaren wat de verdeling is van de huwelijksgemeenschapsgoederen tussen de drie echtgenoten, inclusief het aandeel van [zoon van erflater en [echtgenote 2] en de dochter van [echtgenote 3]. Verder vordert zij dat [zoon van erflater en [echtgenote 2], voor zover hij nog rechten als legitimaris heeft, wordt gelast mee te werken aan het vestigen van vruchtgebruik en dat vervangende toestemming tot verkoop van Brokopondostraat […] wordt verleend, voor zover [echtgenote 1] of haar erfgenamen niet komen opdagen en voor zover [erfgenaam van [echtgenote 2] weigert mee te werken.
Ten slotte verzoekt zij om haar en haar dochter, de erfgename van [erflater], in de gelegenheid te stellen het aandeel van [echtgenote 1] te gebruiken om [erfgenaam van [echtgenote 2] volledig uit te betalen, met de verplichting de vordering van [echtgenote 1] dan wel haar erfgenamen op eerste vordering te voldoen.

in reconventie:

3.2. [

erfgenaam van [echtgenote 2] en [zoon van erflater en [echtgenote 2] vorderen herberekening van het onroerend goed bij toewijzing van het verzoek van [echtgenote 3] om alsnog pensioenrechten te verrekenen, vaststelling wat aan [zoon van erflater en [echtgenote 2] toekomt uit de nalatenschap van zijn vader en machtiging van notaris Naaldijk dan wel een gerechtsdeurwaarder om in plaats van [echtgenote 1] mee te werken aan levering van Brokopondostraat […]. Ten slotte vordert [erfgenaam van [echtgenote 2] de wettelijke rente over het bedrag van de overbedeling vanaf 9 augustus 2010, de datum van het vonnis waarbij dat bedrag werd vastgesteld.

in conventie en in reconventie:

3.3.

Partijen hebben over en weer verweer gevoerd. Op hun stellingen zal, voor zover van belang, hierna worden ingegaan.

4.De beoordeling

in conventie en in reconventie

4.1.

In de aanhef van het verzoekschrift heeft [echtgenote 3] opgenomen dat zij mede optreedt voor haar dochter [dochter van echtgenote 3], de erfgename van [erflater], maar [dochter van echtgenote 3] is meerderjarig en een machtiging ontbreekt, dus [echtgenote 3] kan in deze procedure niet mede namens haar optreden. Als vruchtgebruikster van de gehele nalatenschap van [erflater] heeft zij overigens een zelfstandig belang.

4.2.

Op 1 januari 2012 is het nieuwe erfrecht in werking getreden, waarmee de legitieme portie werd afgeschaft. [erflater] is op 20 februari 2008 overleden; dat is minder dan vier jaren vóór het in werking treden van de nieuwe wet. Volgens artikel 83, tweede lid van de Landsverordening overgangsrecht nieuw Burgerlijk Wetboek behoudt de legitimaris in dat geval zijn bevoegdheden totdat sedert het overlijden van de erflater vijf jaren zijn verstreken.

4.3. [

echtgenote 3] heeft dit punt meermalen aan de orde gesteld en heeft daarbij te kennen gegeven dat [zoon van erflater en [echtgenote 2] zich noch tegenover haar noch tegenover de erfgename op zijn legitieme heeft beroepen, voordat hij het in deze procedure deed. Het was aan [zoon van erflater en [echtgenote 2] om daartegenover aan te tonen dat hij zich tijdig op zijn legitieme heeft beroepen. Dat heeft hij niet gedaan, zodat moet worden vastgesteld dat hij zijn bevoegdheden als legitimaris heeft verloren. [zoon van erflater en [echtgenote 2] heeft nog aangevoerd dat [echtgenote 3] en haar dochter het testament voor hem verborgen hebben gehouden, maar dat testament is in Curaçao verleden en het was voor hem dus eenvoudig na te gaan of zijn overleden vader een testament had gemaakt. Daar had hij [echtgenote 3] of haar dochter niet voor nodig. Verrekening van huurpenningen met [zoon van erflater en [echtgenote 2] is daarmee overigens ook niet langer aan de orde.

4.4.

In het vonnis van 9 augustus 2010 is de gemeenschap tussen [echtgenote 3] en [echtgenote 2] grotendeels verdeeld. Alleen de kwestie van de pensioenrechten is er buiten gebleven, omdat [echtgenote 3] daar toen te laat mee kwam. [erflater] was 63 jaar toen hij met haar trouwde, dus het is maar zeer de vraag of hij tijdens dat huwelijk nog enig pensioen heeft opgebouwd. Het was ook verder aan [echtgenote 3] om duidelijk te maken welk pensioen [erflater] bij welke werkgever wanneer zou hebben opgebouwd en op welk deel zij recht meent te hebben. Het enkele verzoek om rekening te houden met ‘de pensioenrechten’ is te vaag om iets mee te kunnen. Dit betekent dat de voorwaarde waaronder [erfgenaam van [echtgenote 2] herberekening van het onroerend goed heeft gevorderd niet is vervuld, zodat voor de verdeling onverkort kan worden uitgegaan van het vonnis van 9 augustus 2010.

4.5. [

echtgenote 1] is voor de onverdeelde helft mede-eigenaar van de woning aan de Brokopondostraat […]. Toen de woning San Mateowijk […] werd aangeschaft was zij al van [erflater] gescheiden. Zij is in 1966 uitgeschreven naar Santo Domingo. In 1969 volgde de echtscheiding. Dat is in deze procedure het laatste wat over haar bekend is. Als zij nog leeft is zij nu 85 jaar oud. Tegen haar is verstek verleend.

Het is van groot belang dat aan het vonnis van 9 augustus 2010 na al die jaren eindelijk uitvoering wordt gegeven. Daartoe is nodig dat de woning aan de Brokopondostraat […] wordt verkocht en geleverd aan een derde. Dat is tot nu toe niet gelukt vanwege het ontbreken van de medewerking van [echtgenote 1]. Zoals door [erfgenaam van [echtgenote 2] verzocht zal daarom mr. I.W.R. Naaldijk, notaris, worden aangewezen als vertegenwoordiger, als bedoeld in artikel 3:300 eerste lid BW, om namens [echtgenote 1] alles te doen wat nodig is voor de verkoop en levering aan [kopers] of een andere derde over wie [echtgenote 3], haar dochter [dochter van echtgenote 3] en [erfgenaam van [echtgenote 2] het eens zijn, van het woonhuis met aanhorigheden en bijbehorende grond, plaatselijk bekend als Brokopondostraat […] in Curaçao.

4.6. [

echtgenote 3] wil ook een dwangvertegenwoordiger zien aangewezen voor het geval [erfgenaam van [echtgenote 2] niet wil meewerken, maar er is geen aanleiding om te veronderstellen dat [erfgenaam van [echtgenote 2], die zelf ook op verkoop aanstuurt en om een vertegenwoordiger voor [echtgenote 1] heeft verzocht, haar medewerking zal weigeren.

4.7.

Zonder de medewerking van [echtgenote 1] kon de woning Brokopondostraat […] niet worden verkocht en ontbrak het [echtgenote 3] aan de middelen om [echtgenote 2] en later [erfgenaam van [echtgenote 2] haar aandeel uit te betalen. Er is dan ook geen aanleiding om alsnog wettelijke rente over het bedrag van de overbedeling toe te kennen vanaf de datum van het vonnis.

4.8.

Ten slotte heeft [echtgenote 3] verzocht om het aandeel van [echtgenote 1] te mogen gebruiken om [erfgenaam van [echtgenote 2] volledig uit te betalen.

4.9.

Het is inderdaad zaak dat [erfgenaam van [echtgenote 2] haar aandeel nu op kort termijn krijgt uitbetaald. Daartoe lijken [echtgenote 3] en haar dochter echter alleen in staat als ook de woning San Mateowijk […] wordt verkocht. Dat is echter het woonhuis van [echtgenote 3], die inmiddels ook 82 is. Daartegenover ziet het er naar uit dat het aan [echtgenote 1] toekomende deel van de koopsom tot in lengte van dagen voor haar gereserveerd op een rekening zal blijven staan. De verdeling zal daarom zo worden gewijzigd dat het aandeel van [echtgenote 1] in de koopsom wordt toegedeeld aan [echtgenote 3] en haar dochter [dochter van echtgenote 3] en wel tot het bedrag dat zij na verkoop van de woning Brokopondostraat […] te kort komen om [erfgenaam van [echtgenote 2] haar aandeel volledig uit te betalen, en dat [echtgenote 1] een vordering voor dat bedrag krijgt op [echtgenote 3] en [dochter van echtgenote 3].

5.De beslissing

Het gerecht:

in conventie:

5.1.

verleent [echtgenote 3] toestemming om kosteloos te procederen,

in conventie en in reconventie:

5.2.

verklaart voor recht dat [zoon van erflater en [echtgenote 2] zijn bevoegdheden als legitimaris in de nalatenschap van zijn vader [erflater] heeft verloren,

5.3.

verklaart voor recht dat de gemeenschap tussen [echtgenote 3] , haar dochter [dochter van echtgenote 3] en [erfgenaam van [echtgenote 2] definitief is verdeeld na uitvoering van het vonnis van 9 augustus 2010 en dat aan [echtgenote 1] toekomt de helft van de opbrengst van de woning Brokopondostraat […], verminderd met het bedrag dat [echtgenote 3] en haar dochter na verkoop van de woning Brokopondostraat […] te kort komen om [erfgenaam van [echtgenote 2] haar aandeel volledig uit te betalen, voor welk bedrag [echtgenote 1] een onmiddellijk opeisbare vordering op hen wordt toebedeeld,

5.4.

wijst mr. I.W.R. Naaldijk, notaris te Curaçao aan als vertegenwoordiger, als bedoeld in artikel 3:300 eerste lid BW, om namens [echtgenote 1] alles te doen wat nodig is voor de verkoop en levering aan [kopers] of een andere derde over wie [echtgenote 3], haar dochter [dochter van echtgenote 3] en [erfgenaam van [echtgenote 2] het eens zijn, van het woonhuis met aanhorigheden en bijbehorende grond, plaatselijk bekend als Brokopondostraat […] in Curaçao,

5.5.

wijst af het meer of anders gevorderde.

Dit vonnis is gewezen door mr. P.E. de Kort, rechter, bijgestaan door
de griffier, en in het openbaar uitgesproken op 22 januari 2024.