ECLI:NL:OGEAC:2021:84

Gerecht in eerste aanleg van Curaçao

Datum uitspraak
3 mei 2021
Publicatiedatum
10 mei 2021
Zaaknummer
CUR200700008
Instantie
Gerecht in eerste aanleg van Curaçao
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Oude boedels in Curaçao en de rol van het Land bij de ontwikkeling en uitgifte van onroerende zaken

In deze zaak, behandeld door het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao, gaat het om de problematiek van oude boedels in Curaçao, waarbij onroerende zaken langdurig onverdeeld zijn gebleven. De zaak betreft verschillende terreinen die al eeuwenlang op naam staan van overleden personen, wat leidt tot een onduidelijke eigendomssituatie. Door gebrekkige registratie en het tijdsverloop zijn er veel onbekende deelgenoten, waardoor een normale verdeling van de nalatenschap niet mogelijk is. Dit heeft geleid tot een juridische situatie waarin gebruikers zich als rechthebbenden beschouwen, maar geen eigendomsrechten kunnen uitoefenen.

In 2007 is er een wettelijke regeling ingevoerd (artikel 3:200a e.v. BW) die de rechter de mogelijkheid biedt om onroerende zaken in eigendom toe te kennen aan de gebruikers, mits er een behoorlijke inrichting en ontwikkeling van het terrein plaatsvindt. Het Gerecht heeft in deze zaak het Land Curaçao verzocht om antwoorden te geven op verschillende vragen met betrekking tot de ontwikkeling en uitgifte van terreinen, waaronder Rancho en Vrij St. Michiel. Het Land heeft een belangrijke rol in de ontwikkeling van deze terreinen, maar de inbreng van het Land is de laatste jaren achtergebleven, wat heeft geleid tot stilstand in de behandeling van veel oude boedelzaken.

De rechter heeft op 3 mei 2021 besloten om het Land te verzoeken om op de oude-boedelzitting van 11 juni 2021 bij akte de vragen te beantwoorden, en heeft verdere beslissingen aangehouden. Dit besluit is van belang voor de voortgang van de afhandeling van de betrokken oude boedels, waarbij vele honderden belanghebbenden betrokken zijn.

Uitspraak

Zaaknummers: CUR200700008, CUR201200083, CUR201703763, CUR201703789, CUR201802292, CUR201900808, CUR201900809
Datum beschikking: 3 mei 2021

GERECHT IN EERSTE AANLEG VAN CURAÇAO

BESCHIKKING

betreffende de verzoeken op grond van artikel 3:200a e.v. van het Burgerlijk Wetboek tot toekenning van (een deel van) de langdurig onverdeeld gebleven onroerende zaken

VRIJ ST. MICHIEL,

JAN ABEL,
VADER SIJNTJE,
TUCACAS,
GATO,
WANOTA,
SPERANZA ARIBA,
alle te Curaçao,
met in alle zaken als belanghebbende op grond van de wet:

HET LAND CURAÇAO,

gemachtigde: mr. H.M. van Rossum.

Het procesverloop

In alle zaken zijn tussenbeschikkingen gegeven.
De tussenbeschikkingen zijn te vinden op de website van het Gemeenschappelijk Hof van Justitie (
www.gemhofvanjustitie.org/uitspraken/onverdeelde-boedels).
In alle zaken is het Land aan zet, soms al jaren.

De verdere beoordeling

Deze zaken gaan over woonbuurten te Curaçao met een onduidelijke eigendomssituatie. Het gaat steeds om terrein (
tera di famia) dat al héél lange tijd - soms al driehonderd jaar - op naam staat van lang geleden overleden personen.
Door het tijdsverloop, maar ook door gebrekkige registratie in het verleden van de gegevens van de burgerlijke stand (naam, geboorte, afstamming, overlijden, huwelijk, scheiding), is het bij dit soort oude boedels onmogelijk om tot een normale verdeling van de nalatenschap over te gaan: er zitten te veel gaten in de stamboom, er zijn inmiddels vaak honderden of duizenden personen die deelgenoot zijn in de nalatenschap, er zijn te veel deelgenoten onbekend of onvindbaar en de waarde van ieders erfdeel weegt vaak niet op tegen de kosten van een normale verdeling. Juridisch zijn deze langdurig onverdeeld gebleven terreinen een soort niemandsland. Gebruikers/bewoners kunnen zich (gevoelsmatig) als rechthebbende beschouwen, maar zij kunnen ‘hun’ perceel niet overdragen, niet verhypothekeren en niet aan hun kinderen nalaten.
Dit soort problematische oude boedels komt in Curaçao veel voor. In 2007 is een bijzondere wettelijke regeling ingevoerd die een oplossing kan brengen (artikel 3:200a e.v. Burgerlijk Wetboek). In het kort komt het erop neer dat de rechter stukken grond in eigendom kan toekennen aan de gebruikers (meestal: de bewoners) van het terrein. Op die manier ontstaat alsnog een normale eigendomssituatie.
Een wettelijke eis is daarbij wel dat er een behoorlijke inrichting en ontwikkeling van het terrein moet komen. Als de gebruikers dat zelf niet kunnen bewerkstelligen, kan de rechter het terrein in eigendom toekennen aan het Land, dat het vervolgens na ontwikkeling in koop, erfpacht of huur uitgeeft aan de gebruikers.
Omdat de ruimtelijke ordening van algemeen belang is, zeker bij grote woonwijken als waar het in deze zaken om gaat, is in artikel 3:200c lid 3 BW bepaald dat de rechter omtrent de voorstellen tot ontwikkeling ‘het gevoelen’ inwint van het Land. In geval van toekenning van het terrein aan het Land, is het Land belast met de ontwikkeling van het terrein en de uitgifte van kavels aan de individuele gebruikers.
Tot dusver is door het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao in twaalf oude boedelzaken op grond van deze nieuwe wettelijke regeling beslist. Soms ging het, net als hier, om complete woonbuurten (
Rancho, Vetter), soms om een (bijna) onbebouwd stuk mondi (
Bicento, Soledad, New Orleans, Chango, Mijn Wensch) en soms om een enkel perceel of bouwvallig pand in de binnenstad (
Seranostraat, Roodeweg, Quintastraat, Hoogstraat x Willemstraat, Versaillesweg).
Met name in de zaken met bebouwd terrein, heeft het Land (DROV, ROP) een belangrijke constructieve rol gespeeld om tot een ordentelijke indeling en afwikkeling te komen.
De laatste jaren is de inbreng van het Land achtergebleven, waardoor de behandeling van veel oude boedelzaken is komen stil te liggen:
Boedel
Verzoeker
Status
Periode van stilstand
Vrij St Michiel
75.000 m2
Het Land
Wachten op indelingsplan Land
sinds 2011
Rancho
120.000 m2
[…] c.s.
Uitgeprocedeerd. Terrein is in eigendom toegekend aan het Land. Land moet ontwikkelen en uitgeven aan bewoners/gebruikers.
?
Vetter
207.000 m2
[…] c.s.
Hoger beroep bij Hof loopt
geen
Jan Abel
25.000 m2
[…]
Wachten op aanvulling indelingsplan Land
sinds 2021
Vader Sijntje
35.000 m2
[…]
Wachten op aanvulling indelingsplan Land
sinds 2019
Noorwegen
15.000 m2
Het Land
Eindbeschikking volgt 11/6/21
geen
Tucacas
91.000 m2
[…] c.s.
Wachten op indelingsplan Land
sinds 2018
Gato
900.000 m2
[…] c.s.
Wachten op indelingsplan Land
sinds 2019
Wanota
85.000 m2
[…] c.s..
Wachten op indelingsplan Land
sinds 2020
Speranza
Ariba
25.000 m2
[…] c.s.
Wachten op indelingsplan Land
sinds 2020
Bij deze zaken zijn vele honderden belanghebbenden betrokken. Mede met het oog op hun belang bij een voortvarende en doelmatige afdoening, verzoekt het gerecht het Land de volgende vragen te beantwoorden.
a) Wat is de stand van zaken van de ontwikkeling en uitgifte van Rancho?
b) Wat is de beoogde termijn voor afronding van de ontwikkeling en uitgifte van Rancho?
c) Wat is de reden dat er geen (ontwerpen voor) indelingsplannen meer worden gemaakt?
d) Bestaat er concreet zicht op dat het Land in de zaken Vrij St. Michiel, Jan Abel, Vader Sijntje, Tucacas, Gato, Wanota en Speranza Ariba alsnog tot het vervaardigen van (ontwerpen voor) indelingsplannen overgaat, en zo ja, binnen welke termijn?
e) Hoe ziet het Land zijn rol en taak bij de oplossing van problematische ‘tera di famia’ in het algemeen en bij de toepassing van de wettelijke regeling van artikel 3:200a Burgerlijk Wetboek in het bijzonder?
Aan de hand van de beantwoording van de vragen zal over het verdere procesverloop en de inhoudelijke afdoening worden beslist.

Beslissing

Het Gerecht:
verzoekt het Land op de oude-boedelzitting van 11 juni 2021 bij akte de hiervoor opgenomen vragen te beantwoorden;
houdt iedere verdere beslissing aan.
Aldus gegeven te Curaçao op 3 mei 2021 door mr. P.E. de Kort, rechter in het Gerecht in eerste aanleg van Curaçao.