ECLI:NL:HR:2019:36

• Datum uitspraak: 11 januari 2019
• Publicatiedatum: 10 januari 2019
• Zaaknummer: 18/02704
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Insolventierecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: C.A. Streefkerk; A.M.J. van Buchem-Spapens; M.V. Polak; T.H. Tanja-van den Broek; H.M. Wattendorff
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Incidenteel verzoek tot zekerheidstelling voor proceskosten in faillissementsprocedure

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 11 januari 2019 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure waarin [verzoekster], wonende in de Verenigde Arabische Emiraten, een verzoek tot cassatie heeft ingediend tegen de curator van LCG Canada Financial Products 1 B.V. De curator had eerder een incidenteel verzoek ingediend tot zekerheidstelling voor de proceskosten, omdat [verzoekster] geen woonplaats in Nederland heeft en er daardoor geen verhaal mogelijk is voor de proceskosten. De Hoge Raad heeft in zijn beoordeling vastgesteld dat [verzoekster] inderdaad geen woonplaats of gewone verblijfplaats in Nederland heeft, en dat zij niet kan worden aangemerkt als iemand die een vordering heeft ingesteld of zich heeft gevoegd in een geding in Nederland. Desondanks heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de curator recht heeft op zekerheidstelling op basis van artikel 224 Rv, omdat [verzoekster] in verzet is gekomen tegen de faillietverklaring van LCG Canada. De Hoge Raad heeft het verzoek van de curator toegewezen en [verzoekster] verplicht om zekerheid te stellen voor de proceskosten, met een deadline van 8 februari 2019. Tevens is [verzoekster] veroordeeld in de kosten van het incident.

Uitspraak

11 januari 2019

Eerste Kamer

18/02704

TT/IF

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

in de zaak van:

[verzoekster] ,
wonende te [woonplaats], Verenigde Arabische Emiraten,

VERZOEKSTER tot cassatie,

advocaat: mr. J. van Weerden,

t e g e n

Pieter Rudolf DEKKER, in zijn hoedanigheid van curator in het faillissement van LCG CANADA FINANCIAL PRODUCTS 1 B.V., kantoorhoudende te Rosmalen,

VERWEERDER in cassatie,

advocaten: mr. A.C. van Schaick en

mr. N.E. Groeneveld-Tijssens.

Partijen zullen hierna ook worden aangeduid als [verzoekster] en de curator.

1. Het geding in feitelijke instanties

Voor het verloop van het geding in feitelijke instanties verwijst de Hoge Raad naar:

a. de vonnissen in de zaak C/13/16/183-F van de rechtbank Amsterdam van 27 mei 2016 en 9 juni 2016;

b. de arresten in de zaak 200.193.455/01 van het gerechtshof Amsterdam van 9 augustus 2016 en 12 juni 2018.

Het arrest van het hof van 12 juni 2018 is aan dit arrest gehecht.

2. Het geding in cassatie

Tegen het arrest van het hof van 12 juni 2018 heeft [verzoekster] beroep in cassatie ingesteld. De curator heeft een incidenteel verzoek tot zekerheidstelling voor de proceskosten ingediend. Het cassatierekest en het incidenteel verzoek tot zekerheidstelling zijn aan dit arrest gehecht en maken daarvan deel uit.

[verzoekster] heeft in het incidentele verzoek verzocht de curator niet-ontvankelijk te verklaren dan wel het verzoek af te wijzen.

De conclusie van de Advocaat-Generaal L. Timmerman strekt tot afwijzing van het incidentele verzoek tot zekerheidstelling voor de proceskosten.

De advocaten van de curator hebben schriftelijk op die conclusie gereageerd.

3. Beoordeling van het incidentele verzoek

3.1

Bij de beoordeling van het incidentele verzoek kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) Mr. P.R. Dekker heeft in zijn hoedanigheid van vereffenaar van LCG Canada Financial Products 1 B.V. (hierna: LCG Canada) de rechtbank verzocht LCG Canada in staat van faillissement te verklaren.

(ii) De rechtbank heeft LCG Canada in staat van faillissement verklaard met aanstelling van mr. P.R. Dekker als curator.

(iii) [verzoekster] is, althans was, indirect bestuurder en aandeelhouder van LCG Canada. [verzoekster] woont in [woonplaats], Verenigde Arabische Emiraten.

3.2.1

[verzoekster] is op de voet van art. 10 Fw in verzet gekomen tegen de faillietverklaring van LCG Canada. De curator heeft daarop onder meer een incidenteel verzoek ingediend tot zekerheidstelling voor de proceskosten door [verzoekster] . De rechtbank heeft bij vonnis in het incident dit verzoek toegewezen en heeft in haar eindvonnis [verzoekster] niet-ontvankelijk verklaard in haar verzet.

3.2.2

[verzoekster] is in hoger beroep gegaan van laatstgenoemd vonnis. De curator heeft onder meer een incidenteel verzoek ingediend tot schorsing van het geding op de voet van art. 27 Fw in verbinding met art. 313 lid 1 Fw teneinde in de gelegenheid te worden gesteld om de bewindvoerder van [verzoekster] (in de inmiddels op haar van toepassing geworden wettelijke schuldsaneringsregeling) op te roepen tot overneming van het geding. Nadat het hof het geding had geschorst, heeft de bewindvoerder het hof bericht het geding niet te zullen overnemen. De curator heeft daarop om ontslag van instantie verzocht. Het hof heeft in zijn eindarrest dit verzoek toegewezen.

3.3.1

[verzoekster] heeft cassatieberoep ingesteld tegen laatstgenoemd arrest.

De curator heeft in de onderhavige cassatieprocedure op de voet van art. 224 Rv in verbinding met art. 414 Rv een incidenteel verzoek ingediend strekkende tot de veroordeling van [verzoekster] om zekerheid te stellen voor de proceskosten van het geding in cassatie op straffe van niet-ontvankelijkheid. Hij heeft daaraan ten grondslag gelegd dat [verzoekster] woont in [woonplaats], Verenigde Arabische Emiraten, dat deze staat geen partij is bij het Haags Rechtsvorderingsverdrag 1954, en dat tegen [verzoekster] in Nederland geen verhaal mogelijk is voor de proceskosten.

[verzoekster] heeft als verweer tegen het incidentele verzoek in de eerste plaats aangevoerd dat art. 224 Rv toepassing mist omdat niet kan worden gezegd dat zij een vordering heeft ingesteld, zich heeft gevoegd dan wel is tussengekomen in een geding in Nederland als bedoeld in die bepaling. Daarnaast heeft zij aangevoerd dat zij, gegeven de statutaire vestigingsplaats van LCG Canada in Nederland en gegeven haar hoedanigheid van bestuurder van LCG Canada, niet kan worden aangemerkt als een persoon zonder woonplaats of gewone verblijfplaats in Nederland in de zin van art. 224 Rv.

3.3.2

Art. 224 lid 1 Rv bepaalt, voor zover in cassatie van belang, dat allen zonder woonplaats of gewone verblijfplaats in Nederland die bij een Nederlandse rechter een vordering instellen of zich voegen of tussenkomen in een geding alhier, verplicht zijn op vordering van de wederpartij zekerheid te stellen voor de proceskosten tot betaling waarvan zij veroordeeld zouden kunnen worden. De strekking van deze bepaling is te voorkomen dat een gedaagde wordt geconfronteerd met een oninbare proceskostenveroordeling in verband met het ontbreken van de mogelijkheid tot tenuitvoerlegging daarvan in het land waar de eiser zijn woonplaats heeft (vgl. Parl. Gesch. Herz. Rv, p. 392).

3.3.3

Vast staat dat [verzoekster] woont in [woonplaats], Verenigde Arabische Emiraten, en dat zij geen woonplaats of gewone verblijfplaats heeft in Nederland, zodat in zoverre is voldaan aan het vereiste van art. 224 lid 1 Rv. Dit wordt niet anders door de omstandigheid dat [verzoekster] bestuurder is of was van de vennootschap LCG Canada, die statutair is gevestigd in Nederland.

3.3.4

[verzoekster] heeft verder aangevoerd dat zij niet kan worden aangemerkt als een persoon die bij een Nederlandse rechter een vordering heeft ingesteld, zich heeft gevoegd of is tussengekomen in een geding in Nederland als bedoeld in art. 224 lid 1 Rv. Deze stelling kan haar niet baten. Mede gelet op de strekking van art. 224 lid 1 Rv (hiervoor weergegeven in 3.3.2) moet worden aangenomen dat de bepaling van overeenkomstige toepassing is indien een derde op de voet van art. 10 Fw in verzet komt tegen de faillietverklaring van een andere (rechts)persoon.

3.3.5

Het hiervoor in 3.3.3 en 3.3.4 overwogene brengt mee dat [verzoekster] gehouden is zekerheid te stellen. Het verzoek van de curator wordt derhalve toegewezen.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

in het incident:

beveelt dat [verzoekster] ten behoeve van de curator zekerheid stelt voor een bedrag van € 3.500,-- ter zake van de proceskosten waartoe [verzoekster] in de procedure in cassatie veroordeeld zou kunnen worden;

bepaalt dat de zekerheid moet zijn gesteld uiterlijk op 8 februari 2019, op straffe van niet-ontvankelijkheid van [verzoekster] in het cassatieberoep;

veroordeelt [verzoekster] in de kosten van dit incident, tot op deze uitspraak aan de zijde van de curator begroot op € 800,--;

in de hoofdzaak:

verwijst de zaak naar de rol van 15 februari 2019 voor voortprocederen.

Dit arrest is gewezen door de vicepresident C.A. Streefkerk als voorzitter en de raadsheren A.M.J. van Buchem-Spapens, M.V. Polak, T.H. Tanja-van den Broek en H.M. Wattendorff, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer M.V. Polak op
11 januari 2019 .