ECLI:NL:HR:2014:8

• Datum uitspraak: 10 januari 2014
• Publicatiedatum: 6 januari 2014
• Zaaknummer: 12/04979
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: M.W.C. Feteris; C. Schaap; P.M.F. van Loon; M.A. Fierstra; Th. Groeneveld
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Navorderingsaanslag rioolheffing gemeente Barendrecht en kenbaarheid van fouten

In deze zaak gaat het om een navorderingsaanslag in de rioolheffing van de gemeente Barendrecht, opgelegd aan de belanghebbende voor het jaar 2010. De oorspronkelijke aanslag van € 235 bleek te laag te zijn, aangezien het juiste bedrag volgens de Verordening rioolheffing 2010 € 258 bedroeg. Na bezwaar tegen de aanslag handhaafde de Inspecteur de aanslag, waarna de Rechtbank te Dordrecht het beroep ongegrond verklaarde. Het Hof bevestigde deze uitspraak, maar de belanghebbende ging in cassatie.

De Hoge Raad beoordeelt of de navorderingsaanslag terecht is opgelegd. De belanghebbende stelde dat hij niet redelijkerwijs kon weten dat de aanslag onjuist was, omdat de bijsluiter en de website niet duidelijk genoeg waren. Het Hof had geoordeeld dat de belanghebbende bij kennisneming van de aanslag en de bijsluiter redelijkerwijs had moeten kunnen zien dat er een fout was gemaakt. De Hoge Raad oordeelt echter dat het Hof een te ruime uitleg heeft gegeven aan het begrip 'kenbaar' in de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR).

De Hoge Raad concludeert dat de enkele vermelding van het bedrag van € 235 niet voldoende was om de belanghebbende te doen inzien dat de aanslag onjuist was. De Raad vernietigt de uitspraak van het Hof en de eerdere uitspraken van de Rechtbank en de heffingsambtenaar, en verklaart het beroep in cassatie gegrond. De navorderingsaanslag wordt vernietigd en de gemeente Barendrecht wordt veroordeeld tot vergoeding van griffierechten aan de belanghebbende.

Uitspraak

10 januari 2014

nr. 12/04979

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van
[X] te
[Z] (hierna: belanghebbende) tegen de uitspraak van het
Gerechtshof te ’s-Gravenhage van 9 oktober 2012, nr. BK-11/00690, betreffende een aan belanghebbende opgelegde navorderingsaanslag in de rioolheffing van de gemeente Barendrecht.

1. Het geding in feitelijke instanties

Aan belanghebbende is voor het jaar 2010 een navorderingsaanslag in de rioolheffing van de gemeente Barendrecht opgelegd, welke aanslag, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd.

De Rechtbank te Dordrecht (nr. AWB 11/282 RIOOLR-T2) heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep ongegrond verklaard.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof.

Het Hof heeft de uitspraak van de Rechtbank bevestigd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

2. Geding in cassatie

Belanghebbende heeft tegen ’s Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Barendrecht (hierna: het College) heeft een verweerschrift ingediend.

De Advocaat-Generaal R.L.H. IJzerman heeft op 19 september 2013 geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het beroep in cassatie.

3. Beoordeling van het middel

3.1.

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

3.1.1.

Aan belanghebbende is voor het jaar 2010 een aanslag in de rioolheffing van de gemeente Barendrecht opgelegd ten bedrage van € 235. Deze aanslag is te laag vastgesteld. Ingevolge de Verordening rioolheffing 2010 van de gemeente Barendrecht bedraagt de rioolheffing voor een geval als het onderhavige
, een woning met meer dan twee bewoners
, € 258. De fout is gemaakt bij alle belastingplichtige inwoners die hun belasting niet per automatische incasso betalen. Vervolgens is aan belanghebbende de onderhavige navorderingsaanslag ten bedrage van € 23 opgelegd.

3.1.2.

In het aanslagbiljet van de primitieve aanslag werd voor verdere informatie verwezen naar een meegezonden bijsluiter. Daarin zijn onder meer de voor het jaar 2010 geldende tarieven voor de rioolheffing vermeld, waaronder het bedrag van € 258. Voorts wordt in de bijsluiter de website www.svhw.nl vermeld, waar eveneens het bedrag van € 258 wordt genoemd.

3.2.1.

Tussen partijen is in geschil of terecht is nagevorderd.

3.2.2.

Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende bij kennisneming van zijn aanslagbiljet en de bijsluiter redelijkerwijs heeft kunnen zien dat een fout is gemaakt, aangezien het bedrag van de aanslag niet overeenstemde met het voor hem geldende bedrag in de bijsluiter. Vervolgens had belanghebbende kunnen vaststellen welk tarief het juiste is door de in de bijsluiter vermelde website www.svhw.nl te raadplegen. Voor zover belanghebbende stelt de bijsluiter niet te hebben geraadpleegd, komt dit voor zijn rekening en risico, aldus het Hof.

Voorts heeft het Hof geoordeeld dat aan uitlatingen van de Staatssecretaris van Financiën met betrekking tot navordering van geringe bedragen, die hij heeft gedaan in zijn hoedanigheid van medewetgever
, geen in rechte te beschermen vertrouwen kan worden ontleend.

De navorderingsaanslag is daarom gelet op artikel 16, lid 2, letter c, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) terecht opgelegd
, aldus het Hof.

3.3.1.

Het eerste middel betoogt dat het Hof is uitgegaan van een te ruime uitleg van het begrip “kenbaar” in artikel 16, lid 2, letter c, AWR. Deze bepaling is van toepassing - voor zover hier van belang - in alle gevallen waarin te weinig belasting is geheven doordat ten gevolge van een fout een aanslag te laag is vastgesteld, hetgeen de belastingplichtige “redelijkerwijs kenbaar” is. Volgens de toelichting op die bepaling “is de kenbaarheid in zekere mate geobjectiveerd door het gebruik van het woord “redelijkerwijs”. (…) Bij de toepassing van het kenbaarheidsvereiste gaat het er niet om of de onjuistheid voor een concrete belastingplichtige kenbaar is, maar of een belastingplichtige met een gemiddelde kennis van, en een gemiddeld inzicht in het fiscale recht, de onjuistheid onderkent.” (Kamerstukken II, 2009/10, 32 129, nr. 3, blz. 25).

Omtrent het begrip “kenbaar” is in de memorie van toelichting voorts vermeld: “Kenbaar moet hier worden opgevat in de gebruikelijke zin van te kennen, te onderkennen, te onderscheiden. De belastingplichtige moet als het ware in één oogopslag (hebben) kunnen zien dat de belastingaanslag (…) niet juist is.” (Kamerstukken II, 2009/10, 32 129, nr. 3, blz. 25).

Van een belastingplichtige wordt niet gevraagd te beoordelen of een aan hem opgelegde belastingaanslag juist is (Kamerstukken II 2009/10, 32 129, nr. 8, blz. 50).

3.3.2.

Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende bij kennisneming van zijn aanslagbiljet en de bijsluiter redelijkerwijs heeft kunnen zien dat een fout is gemaakt omdat daarin verschillende bedragen worden vermeld, en dat belanghebbende vervolgens door raadpleging van een website had kunnen vaststellen welke van die bedragen het juiste was. Aldus heeft het Hof een strengere uitleg gegeven aan het begrip “redelijkerwijs kenbaar” in artikel 16, lid 2, letter c, AWR dan blijkens de wetsgeschiedenis is beoogd. De enkele vermelding van een bedrag aan rioolheffing van € 235 is niet van dien aard dat daarmee voor een belastingplichtige onmiddellijk duidelijk had moeten zijn dat de aanslag onjuist is. Raadpleging van de bijsluiter, waarnaar op het aanslagbiljet wordt verwezen “voor verdere informatie”
, en van de daarin vermelde website, lag daarmee niet voor de hand.

Het Hof heeft dan ook ten onrechte geoordeeld dat sprake was van een redelijkerwijs kenbare onjuistheid als bedoeld in artikel 16, lid 2, letter c, AWR.

3.3.3.

Het eerste middel slaagt derhalve. Het tweede middel behoeft dan geen behandeling meer.

3.4. ’

s Hofs uitspraak kan niet in stand blijven. De Hoge Raad kan de zaak afdoen. De navorderingsaanslag dient te worden vernietigd.

4. Proceskosten

De Hoge Raad acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.

5. Beslissing

De Hoge Raad:

verklaart het beroep in cassatie gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof, alsmede de uitspraak van de Rechtbank en de uitspraak van de heffingsambtenaar op het bezwaarschrift,

vernietigt de navorderingsaanslag,

gelast dat de gemeente Barendrecht aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie betaalde griffierecht ten bedrage van € 115, alsmede het bij het Hof betaalde griffierecht ter zake van de behandeling van de zaak voor het Hof ten bedrage van € 112, en gelast dat de heffingsambtenaar aan belanghebbende vergoedt het bij de Rechtbank betaalde griffierecht ter zake van de behandeling van de zaak voor de Rechtbank ten bedrage van € 41, derhalve in totaal € 268.

Dit arrest is gewezen door de vice-president M.W.C. Feteris als voorzitter, en de raadsheren C. Schaap, P.M.F. van Loon, M.A. Fierstra en Th. Groeneveld, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier F. Treuren, en in het openbaar uitgesproken op 10 januari 2014.