ECLI:NL:HR:2011:BT6396

Hoge Raad

Datum uitspraak
20 december 2011
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
10/01978 J
Instantie
Hoge Raad
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Cassatie
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Verzuim aanmaning getuige jonger dan 16 jaar in strafproces

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 20 december 2011 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure tegen een arrest van het Gerechtshof te 's-Gravenhage. De zaak betreft een verzuim in de aanmaning van getuigen die jonger zijn dan 16 jaar, in strijd met de artikelen 290.4 en 216a van het Wetboek van Strafvordering. De verdachte had beroep in cassatie ingesteld tegen het arrest van het Hof, dat op 16 maart 2010 was gewezen. De advocaat van de verdachte, mr. H.G.A.M. Halfers, had middelen van cassatie voorgesteld, die aan het arrest waren gehecht. De Advocaat-Generaal Machielse had geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest en terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof.

Tijdens de terechtzitting in hoger beroep op 2 maart 2010 waren de minderjarige getuigen [getuige 1] en [getuige 2] gehoord. De voorzitter van het Hof had vastgesteld dat deze getuigen niet op de wettelijk voorgeschreven wijze waren aangemaand om de gehele waarheid te zeggen. Dit verzuim werd door de Hoge Raad als wezenlijk voor het strafproces beschouwd, aangezien getuigen onder ede of belofte moeten worden gehoord. De Hoge Raad oordeelde dat het niet naleven van deze procedurele vereisten niet met nietigheid was bedreigd, maar dat het verzuim toch tot nietigheid moest leiden.

De Hoge Raad vernietigde daarom de bestreden uitspraak van het Gerechtshof en wees de zaak terug naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage, zodat de zaak opnieuw op het bestaande hoger beroep kon worden berecht en afgedaan. De uitspraak benadrukt het belang van de juiste procedure bij het horen van minderjarige getuigen in strafzaken.

Uitspraak

20 december 2011
Strafkamer
nr. S 10/01978 J
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te 's-Gravenhage van 16 maart 2010, nummer 22/005534-09, in de strafzaak tegen:
[Verdachte], geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1992, wonende te [woonplaats].
1. Geding in cassatie
Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. H.G.A.M. Halfers, advocaat te Rotterdam, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
De Advocaat-Generaal Machielse heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest en tot terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage teneinde op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan.
2. Beoordeling van het eerste middel
2.1. Het middel beoogt er kennelijk over te klagen dat het Hof de minderjarige getuigen [getuige 1] en [getuige 2] ter terechtzitting in hoger beroep heeft gehoord zonder dat deze getuigen op de bij de wet voorgeschreven wijze zijn aangemaand de gehele en niets dan de waarheid te zeggen.
2.2. Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 2 maart 2010 houdt onder meer het volgende in:
"De voorzitter stelt vast dat de opgeroepen getuigen [getuige 1] en [getuige 2] ter terechtzitting zijn verschenen. (...)
De voorzitter doet hierop de eerste getuige voor het gerechtshof verschijnen. Tevens verschijnt de vader van de getuige aan wie de voorzitter overeenkomstig artikel 495b Wetboek van Strafvordering bijzondere toegang verleent om bij dit gedeelte van de behandeling aanwezig te zijn.
De getuige doet op de vragen van de voorzitter opgave omtrent naam, voornamen, geboortedatum, beroep, woon- en verblijfplaats zoals hieronder is vermeld, verklaart geen bloed- of aanverwant van de verdachte te zijn.
De getuige, genaamd [getuige 1], geboren op [geboortedatum] 1994, scholier en wonende te [woonplaats], legt op vragen een verklaring af, zakelijk weergegeven als volgt:
(...)
De voorzitter doet hierop de volgende getuige voor het gerechtshof verschijnen. Tevens verschijnt de moeder van de getuige aan wie de voorzitter overeenkomstig artikel 495b Wetboek van Strafvordering bijzondere toegang verleent om bij dit gedeelte van de behandeling aanwezig te zijn.
De getuige doet op de vragen van de voorzitter opgave omtrent naam, voornamen, geboortedatum, beroep, woon- en verblijfplaats zoals hieronder is vermeld, verklaart geen bloed- of aanverwant van de verdachte te zijn.
De getuige, genaamd [getuige 2], geboren op [geboortedatum] 1994, scholier en wonende te [woonplaats], legt op vragen een verklaring af, zakelijk weergegeven als volgt:
(...)"
2.3. Het proces-verbaal van de terechtzitting van het Hof houdt niet in dat de aldaar gehoorde getuigen [getuige 1 en 2], die toen de leeftijd van zestien jaar nog niet hadden bereikt, overeenkomstig het ook in hoger beroep van toepassing zijnde art. 290, vierde lid, Sv in verbinding met art. 216a, tweede lid, Sv zijn aangemaand de gehele waarheid en niets dan de waarheid te zeggen. Daarom moet het ervoor worden gehouden dat dit niet is geschied. Hoewel het niet naleven van dit voorschrift niet met nietigheid is bedreigd, moet dit verzuim toch nietigheid ten gevolge hebben, aangezien het behoort tot het wezen van het strafproces dat getuigen onder ede of belofte worden gehoord of, indien zij de leeftijd van zestien jaren nog niet hebben bereikt, na de aanmaning de gehele waarheid en niets dan de waarheid te zeggen.
2.4. Het middel is gegrond.
3. Slotsom
Hetgeen hiervoor is overwogen, brengt mee dat de bestreden uitspraak niet in stand kan blijven, de overige middelen geen bespreking behoeven en als volgt moet worden beslist.
4. Beslissing
De Hoge Raad:
vernietigt de bestreden uitspraak;
wijst de zaak terug naar het Gerechtshof te 's-Gravenhage, opdat de zaak op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan.
Dit arrest is gewezen door de vice-president F.H. Koster als voorzitter, en de raadsheren W.M.E. Thomassen en C.H.W.M. Sterk, in bijzijn van de waarnemend griffier A.C. ten Klooster, en uitgesproken op 20 december 2011.