- Voorbereiding
Is er dan wel sprake geweest van een strafbare voorbereiding? Uit verklaringen blijkt dat er al het een en ander was ondernomen alvorens de betrokkenen naar de woning zijn gegaan om het plan uit te voeren. In artikel 46b Sr is echter bepaald: "Voorbereiding noch poging bestaat indien het misdrijf niet is voltooid tengevolge van omstandigheden van de wil van de dader afhankelijk". De verdediging stelt zich in deze zaak op het standpunt dat sprake is geweest van vrijwillige terugtred.
In dit kader wordt gewezen op Hoge Raad, 13 maart 2007, LJN AZ6709:
"Of gedragingen van de verdachte toereikend zijn om de gevolgtrekking te wettigen dat het misdrijf niet is voltooid ten gevolge van omstandigheden die van zijn wil afhankelijk zijn. hangt - mede gelet op de aard van het misdrijf- af van de concrete omstandigheden van het geval. Daarbij verdient opmerking dat voor het aannemen van vrijwillige terugtred in geval van een voltooide poging veelal een zodanig optreden van de verdachte is vereist dat dit naar aard en tijdstip geschikt is het intreden van het gevolg te beletten."
Voorts heeft de Hoge Raad in het arrest van 3 maart 2009, LJN BF8844 bepaald:
"Bij de beantwoording van de vraag of van zodanig optreden sprake is, is mede van belang of en zo ja in welke mate het waarschijnlijk is dat het gevolg zou zijn ingetreden ná de uitvoeringshandelingen van de verdachte maar vóór de gedragingen waarop het beroep op vrijwillige terugtred is gebaseerd. Hoe waarschijnlijker een dergelijk intreden van het gevolg is, des te minder ligt het in de rede om vrijwillige terugtred aan te nemen."
Als de verklaringen over deze zaak op een rij worden gezet moet daaruit in ieder geval worden afgeleid, hoe afwijkend de verklaringen op andere punten dan ook mogen zijn, dat [betrokkene 2] bij de woning zou aanbellen en dat wanneer er vervolgens open zou worden gedaan, andere gereed staande betrokkenen de woning zouden binnengaan. Het aanbellen door [betrokkene 2] is daarmee een cruciale schakel in het gezamenlijke plan. Dit blijkt ook wel uit het feit dat, wanneer er niet wordt opengedaan, de betrokkenen de woning en omgeving verlaten en daarmee hun actie beëindigen. Gezien de doorslaggevende rol die het aanbellen van [betrokkene 2] speelt in de uitvoering van het plan, is het niet aanbellen door [betrokkene 2] daardoor bij uitstek hét optreden dat naar aard en tijdstip geschikt is om het intreden van het gevolg te beletten. Bovendien volgt uit het voorgaande dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat het gevolg zou zijn ingetreden na de reeds verrichten handelingen door betrokkene en vóór de gedragingen waarop het beroep op vrijwillige terugtred is gebaseerd.
Van doorslaggevend belang bij de bepaling of sprake is geweest van een strafbare voorbereiding is vervolgens de beantwoording van de vraag wat de reden voor [betrokkene 2] is geweest om niet aan te bellen. In zijn verklaringen heeft [betrokkene 2] daarvoor diverse redenen gegeven. Enerzijds lijkt uit zijn verklaring af te leiden dat het een bewegende camera is geweest die [betrokkene 2] heeft doen besluiten niet aan te bellen. "De camera ging heen en weer en van boven naar beneden. Daarom belde ik niet aan. Ik dacht dat ze me konden zien." Anderzijds heeft ook een sterke interne factor [betrokkene 2] doen besluiten niet door te gaan met de overval, "Ik heb alleen niet aangebeld bij die woning omdat ik niemand pijn wilde doen. Ik deed alsof ik wel aanbelde, maar ik belde niet. Ik wilde helemaal niet dat die man werd overvallen. Ik saboteerde de boel expres".
Ook ter terechtzitting voor uw Hof heeft [betrokkene 2] verklaard dat hij niet heeft aangebeld "omdat hij bang was voor de gevolgen".
Uit deze verklaringen van [betrokkene 2] blijkt dat zijn besluit om niet aan te bellen bij de woning zowel door interne als externe factoren is ingegeven. De Hoge Raad heeft in het arrest van 19 december 2006, LJN AZ2169 reeds overwogen: "dat van buiten komende factoren die mede ertoe hebben geleid dat het misdrijf niet is voltooid, niet aan vrijwillige terugtred in de weg behoeven te staan." Een combinatie van interne en externe factoren is dus zeer wel mogelijk. Nu [betrokkene 2] - op grond van de interne prikkel dat hij niemand pijn wilde doen en niet wilde dat er iemand overvallen werd - besloten heeft het plan niet langer uit te voeren, is sprake van vrijwillige terugtred. Het feit dat de bewegende camera er mede toe heeft geleid dat het misdrijf niet is voltooid, behoeft niet aan die vrijwillige terugtred in de weg te staan.
Nu het misdrijf daarom niet is voltooid tengevolge van omstandigheden van de wil van de dader afhankelijk, bestaat geen voorbereiding. Cliënt dient derhalve te worden ontslagen van alle rechtsvervolging."