Uitspraak
10 november 2006
Eerste Kamer
Nr. R05/061HR
MK/RM
Hoge Raad der Nederlanden
Arrest
in de zaak van:
1. HOOTERS N.V.,
gevestigd te Aruba,
2. [Eiser 2] h.o.d.n. "BENIHANA",
wonende op Aruba,
EISERS tot cassatie,
advocaat: mr. R.W.L. Russell,
t e g e n
N.V. ELECTRICITEIT-MAATSCHAPPIJ "ARUBA",
gevestigd op Aruba,
VERWEERSTER in cassatie,
advocaat: mr. J.W.H. van Wijk.
1. Het geding in feitelijke instanties
Bij verzoekschrift gedateerd 11 februari 2004 hebben eisers tot cassatie - verder gezamenlijk te noemen: Hooters c.s., dan wel afzonderlijk: Hooters respectievelijk [eiser 2] - en Benihana N.V. - verder te noemen: Benihana - zich in kort geding gewend tot het gerecht in eerste aanleg van de Nederlandse Antillen en Aruba, zittingsplaats Aruba en verzocht, zakelijk weergegeven en na wijziging van eis, verweerster in cassatie - verder te noemen: Elmar - te verbieden om de toelevering van stroom aan de bedrijfspanden van Benihana en Hooters aan de [a-straat] op te schorten, een en ander als nader vermeld in het inleidende verzoekschrift.
Het gerecht heeft bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, van 3 maart 2004 Elmar verboden om de toelevering van stroom aan de bedrijfspanden van Hooters en Benihana op te schorten totdat in een bodemprocedure bij in kracht van gewijsde gegane, althans uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis, enige hoegrootheid van genoemde pretense vordering van Elmar moge worden toegewezen en na betekening van dat vonnis onbetaald moge blijven, onder verbeurte van een dwangsom, het vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad verklaard, met veroordeling van Elmar in de kosten van het geding en het meer of anders gevorderde afgewezen.
Tegen dit vonnis heeft Elmar hoger beroep ingesteld bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba, hierna: het hof.
Bij vonnis van 22 maart 2005 heeft het hof het vonnis van het gerecht vernietigd en, opnieuw rechtdoende, Benihana niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering in eerste aanleg, de vorderingen van Hooters c.s. afgewezen, het vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad verklaard, het meer of anders gevorderde afgewezen en Hooters c.s. en Benihana in de kosten van het geding in beide instanties veroordeeld.
Het vonnis van het hof is aan dit arrest gehecht.
2. Het geding in cassatie
Tegen het vonnis van het hof hebben Hooters c.s. beroep in cassatie ingesteld. Het cassatierekest is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
Elmar heeft verzocht het beroep te verwerpen.
De zaak is voor partijen toegelicht door hun advocaten, voor Elmar mede door mr. F.M. Ruitenbeek-Bart.
De conclusie van de Advocaat-Generaal J.L.R.A. Huydecoper strekt tot vernietiging van het vonnis, met (terug)verwijzing van de zaak.
De advocaat van Hooters c.s. heeft bij brief van 11 juli 2006 en de advocaat van Elmar heeft bij brief van 14 juli 2006 op die conclusie gereageerd.
3. Beoordeling van het middel
3.1 In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.
(i) Elmar is op Aruba de enige leverancier van elektriciteit.
(ii) [Eiser 2] is de eigenaar van een bedrijfspand op Aruba en tevens de contractant van Elmar voor levering van elektriciteit aan dit pand en aan de twee van de in dat pand gevestigde restaurants. Hooters exploiteert het ene restaurant; [eiser 2] het andere onder de handelsnaam Benihana.
(iii) In beide bedrijven functioneert [betrokkene 1] als bedrijfsleider. Deze heeft met Elmar een overeenkomst betreffende levering van elektriciteit aan zijn privé-woning.
(iv) De contracten die Elmar met haar afnemers sluit bevatten algemene aansluitingsvoorwaarden die o.a. de contractant aansprakelijk stellen voor het geval dat er met de elektriciteitsmeters is geknoeid, en die daarbij een maatstaf geven voor de alsdan te berekenen naheffing voor (verbruiks-)kosten.
(v) In december 2003 is gebleken dat met een aanzienlijk aantal meters van afnemers van Elmar was geknoeid, zodat deze meters te weinig elektriciteitsverbruik registreerden. Terzake is een zekere [betrokkene 2], die tegen betaling het "geknoei" door het aanbrengen van een isolerend laagje zou hebben bewerkstelligd, strafrechtelijk vervolgd en veroordeeld.
(vi) Elmar heeft begin december 2003 de elektriciteitsmeter in het pand van [eiser 2] laten onderzoeken, en heeft ten slotte - na een eerste keer geen onregelmatigheden te hebben geconstateerd - vastgesteld dat met deze meter op dezelfde manier was geknoeid als met de meters in de andere hiervoor aangeduide gevallen. Elmar heeft toen de elektriciteitsvoorziening aan het pand afgesloten en de meter verwijderd.
(vii) In januari 2005 heeft Elmar [eiser 2] bericht, welk bedrag uit hoofde van de hiervóór bedoelde regeling uit de algemene aansluitingsvoorwaarden er bij wege van naheffing moest worden betaald. Na verdere contacten heeft Elmar aangekondigd dat bij gebreke van betaling de stroomlevering zou worden opgeschort.
3.2 Zoals hiervoor onder 1 vermeld heeft het gerecht in eerste aanleg op Aruba in kort geding bij vonnis van 3 maart 2004 Elmar verboden om de toelevering van stroom aan de bedrijven van Hooters en Benihana op te schorten. Het hof heeft echter bij het in cassatie bestreden vonnis van 22 maart 2005 dit vonnis vernietigd en de vorderingen van Hooters c.s. alsnog afgewezen.
3.3 Het hof heeft zijn beslissing mede doen steunen op hetgeen het, voorzover thans van belang, overweegt in rov. 5.3:
"Geïntimeerden [Hooters c.s.], althans [eiser 2], ontkennen (ontkent) dat er met de meter is gemanipuleerd, subsidiair stellen zij, naar het Hof begrijpt daarvan niet te hebben geweten. Dat de door werknemers van Elmar en ook door de politie waargenomen manipulaties met de meter hebben plaatsgevonden moet, op grond van hetgeen hiervoor onder 4.1 en 4.2 is overwogen, voorshands wel worden aangenomen. Het Hof gaat er ook vanuit dat [eiser 2] daarin de hand heeft gehad, nu het niet erg voor de hand [ligt] dat een niet-belanghebbende zich daaraan schuldig heeft gemaakt. Dat [betrokkene 2], naar hiervoor onder 4.1 is overwogen, zich voor het manipuleren van de meters steeds heeft laten betalen, maakt een opdracht daartoe door een ander dan de belanghebbende ook minder aannemelijk. Opmerkelijk is voorts dat ook met de meter van de woning van de bedrijfsleider van beide restaurants ([betrokkene 1]), op identieke wijze is gemanipuleerd. Door geïntimeerden is nog wel aangevoerd dat de meter in een afgesloten kast stond en dat slechts Elmar over een sleutel beschikte, maar door Elmar is bij memorie van grieven in de toelichting op de derde grief, niet gemotiveerd weersproken, gesteld dat (a) de betreffende kast door of in opdracht van [eiser 2] is gemaakt zodat er meerdere sleutels in omloop kunnen zijn en(b) de kast ook op een andere wijze, middels het verwijderen van de scharnieren, geopend kan worden".
In rov. 4.2, waarnaar het hof hier verwijst, heeft het onder meer en voor zover thans van belang, overwogen:
"Drie werknemers van Elmar, [betrokkene 3 t/m 5], hebben in de ochtend van 13 december 2003 vastgesteld dat met de meter van het gebouw was gemanipuleerd op de wijze als hiervoor onder 4.1 [zie hiervoor in 3.1 onder (v)] is omschreven waardoor een lager elektriciteitsverbruik werd geregistreerd. (...) Van de meter zijn foto's gemaakt die, naar het Hof heeft kunnen vaststellen, deel uitmaken van het in de stukken van dit geding ter sprake gekomen strafdossier in de zaak [betrokkene 2] e.a. Het hof heeft waargenomen dat op de betreffende foto's is te zien dat een doorzichtige substantie op de kennelijk voor registratie van de elektrische stroom bestemde verbindingen is aangebracht."
3.4.1 Middel 1 klaagt, naar de kern genomen, dat het hof ten onrechte ambtshalve kennis heeft genomen van het strafdossier van de verdachte [betrokkene 2] en het beginsel van hoor en wederhoor heeft geschonden door zich voor zijn voorlopige vaststelling dat de meter van de restaurants Hooters en Benihana door [betrokkene 2] is gemanipuleerd, op foto's uit dat dossier te baseren.
3.4.2 Deze klacht is op zichzelf gegrond, maar zij kan niet tot cassatie leiden. Het hof heeft immers kennelijk zijn oordeel niet alleen gebaseerd op zijn waarneming van hetgeen op de gewraakte foto's valt te zien, maar aan zijn oordeel daarnaast, nevengeschikt, ten grondslag gelegd het in rov. 4.2 en 5.3 als vaststaand aangenomen feit dat de genoemde werknemers van Elmar op 13 december 2003 hebben geconstateerd dat met de elektriciteitsmeter van de restaurants Hooters en Benihana was gemanipuleerd op de wijze als door het hof in rov. 5.1 is vastgesteld, welk feit in cassatie niet is bestreden en 's hofs oordeel zelfstandig draagt.
3.5 Ook de overige middelen kunnen niet tot cassatie leiden. Zulks behoeft, gezien art. 81 RO, geen nadere motivering nu de klachten niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.
4. Beslissing
De Hoge Raad:
verwerpt het beroep;
veroordeelt Hooters c.s. in de kosten van het geding in cassatie, tot op deze uitspraak aan de zijde van Elmar begroot op € 362,34 aan verschotten en € 2.200,-- voor salaris.
Dit arrest is gewezen door de vice-president D.H. Beukenhorst als voorzitter en de raadsheren A.M.J. van Buchem-Spapens, E.J. Numann, A. Hammerstein en W.D.H. Asser, en in het openbaar uitgesproken door de raadsheer W.D.H. Asser op 10 november 2006.