ECLI:NL:HR:2002:AE1427

• Datum uitspraak: 12 april 2002
• Publicatiedatum: 4 april 2013
• Zaaknummer: 36699
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: P.J. van Amersfoort; J.W. van den Berge; A.R. Leemreis
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over successierecht en de toepassing van artikel 30 van de Successiewet 1956

In deze zaak gaat het om een beroep in cassatie van belanghebbenden X1, X2 en X3, en X4, tegen de uitspraak van het Gerechtshof te 's-Gravenhage van 12 oktober 2000, betreffende aanslagen in het recht van successie naar aanleiding van verkrijgingen uit de nalatenschap van Y, die op 21 oktober 1993 is overleden. De belanghebbenden kregen aanvankelijk verenigde aanslagen opgelegd, die na bezwaar door de Inspecteur zijn verminderd. Het Hof heeft de uitspraak van de Inspecteur bevestigd, waarna de belanghebbenden in cassatie zijn gegaan.

De Hoge Raad heeft het beroep gegrond verklaard en de uitspraak van het Hof vernietigd. De Raad oordeelt dat het Hof buiten de rechtsstrijd van partijen is getreden door af te wijken van de berekening van het verschuldigde successierecht, zoals gemaakt door de Inspecteur. De Hoge Raad stelt vast dat er een overeenkomst was tussen de belanghebbenden en de Inspecteur over de toepassing van artikel 30 van de Successiewet 1956, die niet correct door het Hof is toegepast. Dit leidt tot de conclusie dat de uitspraak van het Hof niet in stand kan blijven en dat verwijzing naar het Gerechtshof te Amsterdam noodzakelijk is voor verdere behandeling van de zaak.

Daarnaast heeft de Hoge Raad bepaald dat de Staat de kosten van het geding in cassatie, inclusief het griffierecht, aan de belanghebbenden moet vergoeden. De kosten voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand zijn vastgesteld op € 644. De uitspraak van de Hoge Raad is openbaar uitgesproken op 12 april 2002, en de relevante documenten zijn aan het arrest gehecht.

Uitspraak

Nr. 36.699

12 april 2002

JV

gewezen op het beroep in cassatie van X1, X2 en X3 te Z en X4 te Z tegen de uitspraak van het Gerechtshof te 's-Gravenhage van 12 oktober 2000, nr. BK-98/03529, betreffende na te melden aanslagen in het recht van successie.

1. Aanslagen, bezwaar en geding voor het Hof

Aan belanghebbenden zijn ter zake van hun verkrijgingen uit de nalatenschap van Y, overleden op 21 oktober 1993, op één aanslagbiljet verenigde aanslagen in het recht van successie opgelegd naar verkrijgingen van onderscheidenlijk ƒ 8.318.250, ƒ 615.884, ƒ 615.884, en ƒ 615.884, welke aanslagen, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur zijn verminderd tot aanslagen naar verkrijgingen van onderscheidenlijk ƒ 5.291.850, ƒ 396.018, ƒ 396.018, en ƒ 396.018.

Belanghebbenden zijn tegen die uitspraak in beroep gekomen bij het Hof.

Het Hof heeft die uitspraak bevestigd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

2. Geding in cassatie

Belanghebbenden hebben tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend.

3. Beoordeling van de middelen

3.1. Het Hof heeft de waarde in het economische verkeer van het tot de nalatenschap behorende aandelenpakket in goede justitie vastgesteld op ƒ 6.000.000. Dit oordeel geeft geen blijk van een onjuiste opvatting van het begrip waarde in het economische verkeer en kan, als verweven met waarderingen van feitelijke aard, voor het overige in cassatie niet op zijn juistheid worden getoetst. Het is ook niet onbegrijpelijk. Middel I, dat zich tegen dit oordeel richt, faalt derhalve.

3.2. Middel II strekt ten betoge dat het Hof buiten de rechtsstrijd van partijen is getreden door af te wijken van de berekening van het verschuldigde successierecht, zoals gemaakt door de Inspecteur, in zoverre het Hof ervan is uitgegaan dat de toepassing van artikel 30 van de Successiewet 1956 (hierna: de Wet), anders dan de Inspecteur heeft aangenomen, geen invloed ondergaat van de positie van de eerste belanghebbende als legitimaris.

3.3. Dit middel slaagt. Belanghebbenden zijn, blijkens het schrijven aan de Belastingdienst Registratie & Successie d.d. 14 februari 1996 (bijlage 10 bij het beroepschrift), welk schrijven door de Inspecteur voor akkoord is getekend, met de Inspecteur overeengekomen dat artikel 30 van de Wet zal worden toegepast overeenkomstig hetgeen beslist is in PW's 7426, 8569 en 11 841, hetgeen in dit geval inhoudt dat bij de berekening van het verschuldigde successierecht op de voet van artikel 30 van de Wet in verband met de plaats gehad hebbende verwerping moet worden aangenomen dat door de eerste belanghebbende de actie tot opvordering van zijn wettelijke erfdeel zou zijn ingesteld, ook al is zulks in feite niet geschied.

3.4. 's Hofs uitspraak kan derhalve niet in stand blijven. Verwijzing moet volgen.

4. Proceskosten

De Staatssecretaris van Financiën zal worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie. Door het verwijzingshof zal worden beoordeeld of aan belanghebbende voor de kosten van het geding voor het Hof een vergoeding dient te worden toegekend.

5. Beslissing

De Hoge Raad:

verklaart het beroep gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof,

verwijst het geding naar het Gerechtshof te Amsterdam ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dit arrest,

gelast dat de Staat aan belanghebbenden vergoedt het door dezen ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie verschuldigd geworden griffierecht ten bedrage van ƒ 160 (€ 72,60), en

veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbenden, vastgesteld op € 644 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en wijst de Staat aan als de rechtspersoon die deze kosten moet vergoeden.

Dit arrest is gewezen door de raadsheer P.J. van Amersfoort als voorzitter, en de raadsheren J.W. van den Berge en A.R. Leemreis, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier A.I. Boussak-Leeksma, en in het openbaar uitgesproken op 12 april 2002.