ECLI:NL:HR:1996:ZD0218

• Datum uitspraak: 10 september 1996
• Publicatiedatum: 8 april 2013
• Zaaknummer: 103.068
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: A. Haak; J. Bleichrodt; M. Schipper
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Mishandeling door een ouder en de grenzen van tuchtrecht

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 10 september 1996 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure betreffende een veroordeling voor mishandeling. De verdachte, een vader, was door het Gerechtshof te 's-Gravenhage veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf voor zware mishandeling en mishandeling van zijn dochter. De zaak kwam in cassatie omdat de verdediging aanvoerde dat het uitdelen van corrigerende tikken onder het tuchtrecht van een ouder valt en derhalve niet als strafbare mishandeling kan worden gekwalificeerd. Het Hof had echter niet expliciet op dit verweer beslist, wat aanleiding gaf tot de vraag of dit verzuim tot cassatie zou moeten leiden.

De Hoge Raad oordeelde dat het Hof, ondanks het ontbreken van een afzonderlijke gemotiveerde beslissing op het verweer, voldoende had vastgesteld dat de handelingen van de verdachte niet opvoedkundig waren bedoeld. De verdachte had zijn dochter geslagen terwijl zij probeerde tussenbeide te komen in een ruzie tussen hem en haar moeder. De Hoge Raad concludeerde dat de handelingen van de verdachte niet konden worden gerechtvaardigd door het tuchtrecht van ouders, omdat deze handelingen niet in het belang van de opvoeding waren, maar enkel bedoeld waren om de dochter te weerhouden van het ingrijpen in zijn gewelddadige optreden tegen haar moeder. Het beroep in cassatie werd verworpen, omdat de middelen niet tot cassatie konden leiden en er geen grond was voor ambtshalve vernietiging van de uitspraak.

Deze uitspraak benadrukt de grenzen van het tuchtrecht van ouders en de noodzaak voor rechters om expliciet te motiveren wanneer zij afwijken van de verdediging die door de verdachte wordt aangevoerd. De Hoge Raad bevestigde dat de context van de handelingen van de verdachte cruciaal is voor de beoordeling of deze als strafbare mishandeling kunnen worden gekwalificeerd.

Uitspraak

10 september 1996

Strafkamer

nr. 103.068

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te 's-Gravenhage van 11 augustus 1995 alsmede tegen alle op de terechtzitting van dit Hof gegeven beslissingen in de strafzaak tegen:

[verdachte]. geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1942, wonende te [woonplaats].

1. De bestreden einduitspraak

Het Hof heeft in hoger beroep - met vernietiging van een vonnis van de Politierechter in de Arrondissementsrechtbank te 's-Gravenhage van 10 oktober 1994 - de verdachte ter zake van 1. "zware mishandeling" en 2. "mishandeling" veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf.

2. Het cassatieberoep

Het beroep is ingesteld door de verdachte.

Namens deze heeft mr. G.F. van der Hardt Aberson, advocaat te Rotterdam, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

3. De conclusie van het Openbaar Ministerie

De Advocaat-Generaal Van Dorst heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest, doch uitsluitend ten aanzien van de inzake feit 2 gegeven beslissingen, en de strafoplegging, met verwijzing van de zaak naar een aangrenzend hof ten einde in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan, en tot verwerping van het beroep voor het overige.

4. Beoordeling van het eerste, het tweede, het vierde en het vijfde middel

De middelen kunnen niet tot cassatie leiden.

Zulks behoeft, gezien art. 101a RO, geen nadere motivering nu de middelen niet nopen tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of van de rechtsontwikkeling.

5. Beoordeling van het derde middel

5.1. Blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep heeft de raadsman van de verdachte aldaar het volgende aangevoerd:

Vast staat dat [verdachte] [betrokkene 1] enige tikken heeft gegeven.

De vraag is evenwel of - gezien de context van het gebeuren - de ten laste gelegde opzet kan worden bewezen.

Alle betrokkenen verklaren dat [betrokkene 1] op dat moment in een hysterische toestand verkeerde. Gezien de ouder-dochter- relatie tussen [verdachte] en [betrokkene 1] stelt de verdediging zich op het standpunt dat het uitdelen van een paar corrigerende tikken vallen onder het Tuchtrecht van een ouder. Ingevolge een vrij constante jurisprudentie wordt dit Tuchtrecht aanvaard. Zie hiervoor aantekening 9 op art. 300 NLR. Ook kan er sprake zijn van een rechtvaardigingsgrond. Ook in deze zijn de grenzen van subsidiairiteit en proportionaliteit niet overschreden.

5.2. Nu in dit verweer de rechtsvraag aan de orde wordt gesteld of verdachtes handelen een strafbare mishandeling in de zin van art. 300 Sr oplevert had het Hof daaromtrent bepaaldelijk een afzonderlijk gemotiveerde beslissing behoren te geven. Een dergelijke beslissing ontbreekt echter in de bestreden uitspraak. Dit verzuim behoeft echter niet tot cassatie te leiden, nu het Hof, gelet op hetgeen het blijkens de gebezigde bewijsmiddelen heeft vastgesteld - te weten a) dat de verdachte ruzie had met de moeder van het slachtoffer waarbij die moeder geslagen, gestompt en getrapt werd door de verdachte, b) het slachtoffer heeft geprobeerd tussenbeide te komen om de verdachte tegen te houden en c) de verdachte op dat moment het slachtoffer twee klappen in het gezicht gaf - klaarblijkelijk heeft geoordeeld dat onder die omstandigheden de handelingen van de verdachte geen opvoedkundig doel konden dienen, doch slechts ertoe strekten zijn dochter ervan te weerhouden zich verder te keren tegen zijn gewelddadig optreden tegen haar moeder. Dit oordeel is niet onbegrijpelijk en kan in cassatie niet verder worden getoetst.

5.3. Het middel faalt dus.

6. Slotsom

Nu geen van de middelen tot cassatie kan leiden, terwijl de Hoge Raad ook geen grond aanwezig oordeelt waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd, moet het beroep worden verworpen.

7. Beslissing

De Hoge Raad verwerpt het beroep.

Dit arrest is gewezen door de vice-president Haak als voorzitter, en de raadsheren Bleichrodt en Schipper, in bijzijn van de waarnemend-griffier Van Wijk, en uitgesproken op 10 september 1996.