ECLI:NL:HR:1936:380

• Datum uitspraak: 14 oktober 1936
• Publicatiedatum: 16 mei 2024
• Zaaknummer: 7045
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: Kosters, Vice-President; van den Dries; van Woudenberg Hamstra; Fick; van Regteren Altena
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Kerkelijke goederen en belastingheffing van kosterij en kerkvoogdij

In deze zaak gaat het om een cassatieberoep tegen een uitspraak van de Raad van Beroep voor de Directe Belastingen, die op 4 januari 1936 een belastingaanslag heeft gehandhaafd voor het belastingjaar 1934. De belanghebbende, die de kosterij beheert, betwistte de aanslag op basis van het argument dat de bezittingen van de kosterij, ter waarde van f. 33.000,-, ten onrechte waren opgenomen in de belastingaanslag. De belanghebbende stelde dat de kosterij een zelfstandige stichting is en dat de bezittingen daarvan apart belast moeten worden. De Inspecteur van de Belastingdienst voerde echter aan dat de afzonderlijke boekhouding van de kosterij niet rechtvaardigt dat deze als een aparte stichting wordt beschouwd. De Raad van Beroep oordeelde dat de kosterij- en pastoriegoederen in het algemeen eigendom zijn van de Nederlandse Hervormde Kerk en dat de opbrengsten daarvan bestemd zijn voor de koster en predikant.

In cassatie werd door de belanghebbende aangevoerd dat de Raad van Beroep de wet verkeerd had toegepast door aan te nemen dat de kosterij geen zelfstandige stichting is. De belanghebbende betoogde dat de Raad van Beroep niet voldoende had aangetoond dat de kosterij geen eigen rechtspersoonlijkheid heeft en dat de uitspraak onvoldoende met redenen was omkleed. De Hoge Raad overwoog dat de belanghebbende over de opbrengst van de kosteriegoederen ten eigen bate beschikt en dat er geen bewijs is geleverd voor het tegendeel. De Hoge Raad concludeerde dat de kosteriegoederen deel uitmaken van het vermogen van de belanghebbende, behoudens bewijs van het tegendeel. De Raad van Beroep had niet gehandeld in strijd met de wet door de aanslag te handhaven, en het beroep werd verworpen.

Uitspraak

No. 7045.

De Hooge Raad der Nederlanden ,

Gezien het beroepschrift in cassatie van
[X] te [Z] , tegen de uitspraak van den Raad van Beroep voor de Directe Belastingen te
Groningen van 4 Januari 1936, betreffende haren aanslag in de belasting van de Doode Hand voor het belangstingjaar 1934;

Gezien de stukken;

Overwegende dat belanghebbende, aanslagen naar een zuiver vermogen van f. 45000.-, daartegen bij den Raad van Beroep heeft aangevoerd, dat in den aanslag ten onrechte zijn begrepen de bezittingen van de kosterij, ter waarde van f. 33000.-;

dat de kosterij afzonderlijk dient te worden belast, omdat de kosterij is eene zelfstandige stichting, zooals onder andere blijkt uit het feit, dat sinds onheugelijke tijden hare bezittingen afzonderlijk te boek staan en alle ontvangsten en uitgaven betreffende de kosterij in dat boek worden verantwoord;

Overwegende dat de Inspecteur in zijn vertoogschrift hiertegen heeft aangevoerd, dat het feit der afzonderlijke boekhouding niet rechtvaardigt de gevolgtrekking, dat de kosterij eene afzonderlijke stichting is; - dat, gelijk het geval is ten aanzien van de bezittingen, die ook volgens belanghebbende haar eigendom zijn, de Kerkvoogdij, ook de bezittingen, die van ouds zijn gesteld ten name van ‘’de Kosterij te [Z]’’, beheert en daarover beschikt, terwijl de opbrengsten ook van de kosterij – goederen komen ten bate, niet van een koster, maar van belanghebbende, die zich onbetwist als eigenares dier goederen gedraagt;

Overwegende, dat de Raad van Beroep den aanslag heeft gehandhaafd, na te hebben overwogen: ‘’dat in het algemeen moet worden aangenomen, dat onder andere de kosterie- en pastoriegoederen eigendom zijn der Nederlandsch Hervormde Kerk; - dat de opbrengst daarvan bestemd is voor koster en predikant en dezen daarop een met recht van vruchtgebruik overeenkomend recht hebben; - dat niet is gebleken, dat dit in casu anders zou zijn en uit het afzonderlijk beheeren van de kosteriegoederen geenszins blijkt van het bestaan van een afzonderlijk rechtspersoon’’;

Overwegende, dat belanghebbende in cassatie stelt:

Schending of verkeerde toepassing van de artikelen 1 en 3 van de wet van 5 October 1934 (Staatsblad 528) en van artikel 16 der wet van 19 December 1914 (Staatsblad 564) en ter toelichting aanvoert, dat de Raad van Beroep met de stelling, dat in het algemeen moet worden aangenomen, dat onder andere kosterie- en pastoriegoederen het eigendom zijn van de kerk en dat niet is gebleken, dat dit in casu anders zou zijn, niet heeft aangetoond, dat onjuist is het verweer, dat de kosterijen als zelfstandige stichtingen moeten worden beschouwd, en de uitspraak dus niet voldoende met redenen is omkleed; - dat de Raad van Beroep, aannemende, dat koster en predikant een met vruchtgebruik overeenkomend recht hebben, door niettemin den aanslag te handhaven, ten onrechte met dit vruchtgebruik geen rekening heeft gehouden, vermits de waarde der goederen moet worden bepaald overeenkomstig artikel 7 van de Wet op de Vermogensbelasting 1892;

Overwegende, dat als vaststaande moet worden aangenomen, dat belanghebbende over de opbrengst der kosteriegoederen ten eigen bate beschikt en zich ook overigens onbetwist als eigenares dier goederen gedraagt;

dat onder die omstandigheden de kosteriegoederen te [Z] mochten geacht worden deel uit te maken van het vermogen van belanghebbende, behoudens bewijs van het tegendeel;

dat echter, naar in de uitspraak is vastgesteld, van het tegendeel niet is gebleken;

dat, voorts de Raad van Beroep niet heeft aangenomen, dat den koster ten aanzien der kosteriegoederen het recht van vruchtgebruik toekomt, maar een ‘’met vruchtgebruik overeenkomend recht’’ en dus de Raad van Beroep niet heeft gehandeld in strijd met de aangehaalde artikelen door den aanslag ten volle te handhaven;

Verwerpt het beroep.

Gedaan bij de Heeren Kosters, Vice-President, van den Dries, van Woudenberg Hamstra, Fick en van Regteren Altena, Raden, en door voornoemden Vice-President uitgesproken ter Raadkamer van den veertienden October 1900 Zes en Dertig, in tegenwoordigheid van den Substituut-Griffier Somer.