ECLI:NL:HR:1932:BG9439

• Datum uitspraak: 8 februari 1932
• Publicatiedatum: 5 april 2013
• Zaaknummer: 34 518
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: A. Schepel
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Noodweer en mishandeling tijdens ruzie met buurman

In deze zaak oordeelt de Hoge Raad over een cassatieberoep van Johannes Gerardus Hartman, die was veroordeeld voor mishandeling. De feiten van de zaak zijn als volgt: op 7 december 1930 heeft Hartman in Westbroek Johannes van Sikkelerus mishandeld door hem met een bijltje te slaan, wat resulteerde in pijnlijke verwondingen. Hartman stelde dat hij handelde uit noodweer, omdat hij vreesde dat van Sikkelerus hem zou aanvallen. De politierechter had echter geoordeeld dat het verweer van noodweer niet opging, omdat het enkel gebaseerd was op de vrees voor een dreigende aanval, wat niet voldoende was om tot zelfverdediging over te gaan.

Het Gerechtshof te Amsterdam bevestigde het vonnis van de politierechter, met uitzondering van de opgelegde straf. Hartman ging in cassatie, maar de Hoge Raad oordeelde dat de vrees voor een aanval, zelfs als deze denkbeeldig is, niet kan rechtvaardigen dat men zelf tot de aanval overgaat. De Hoge Raad concludeerde dat de politierechter en het Hof terecht hadden geoordeeld dat er geen sprake was van noodweer en dat Hartman dus strafbaar was voor zijn handelen.

De Hoge Raad verwerpt het beroep van Hartman, waarmee de eerdere uitspraken van de lagere rechters in stand blijven. Dit arrest benadrukt de strikte eisen die aan het verweer van noodweer worden gesteld en bevestigt dat enkel een dreigende houding van een ander niet voldoende is om tot zelfverdediging over te gaan.

Uitspraak

8 februari 1932

34 518

De Hooge Raad der Nederlanden,

Op het beroep van Johannes Gerardus Hartman, geb. te Amsterdam 12 Maart 1875, wonende aldaar, zonder beroep, req. van cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Amsterdam van den 22 October 1931, waarbij in hooger beroep is bevestigd, behalve ten aanzien van de opgelegde straf, een mondeling vonnis van den Politierechter bij de Arr. Rb. te Utrecht van den 30 Januari 1931, bij welk vonnis req. ter zake van ‘’mishandeling’’, met toepassing van de artt. 300, 23 van het W. v. Str., is veroordeeld tot betaling van eene geldboete van vijfentwintig gulden en vervangende hechtenis van tien dagen, zijnde deze straf, met vernietiging van het vonnis in zooverre, door het Hof gesteld op geldboete van tien gulden en vervangende hechtenis van tien dagen;

Gehoord het verslag van den Raadsheer Schepel;

Gezien de insinuatie enz.;

Gelet op het middel van cassatie namens req. voorgesteld bij pleidooi: (f.i. van het middel);

Gehoord de conclusie Adv. – Gen. Wijnveldt – Strekkende tot verwerping van het beroep;

O. dat bij het in zooverre bevestigde vonnis van den Politierechter blijkens de daarvan gestelde aanteekening van het aan req. te laste gelegde w. en o. bewezen is verklaard, dat req. op 7 December 1930 te Westbroek Johannes van Sikkelerus heeft mishandeld, door opzettelijk en gewelddadig dezen met een bijltje te slaan, waardoor genoemde van Sikkelerus pijnlijk getroffen en bloedig verwond is geworden;

dat de politierechter dit feit heeft gequalificeerd en het Hof te dier zake straf heeft opgelegd als boven is vermeld;

dat blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting des politierechters req. heeft verklaard: ‘’Ik had dat bijltje bij mij, om het hek van het erf, waarop ik mij bevond en dat, naar ik vermoedde, door van Sikkelerus was gesloten om mij het weggaan te beletten, te openen. Toen ik mij in de richting van het hek begaf, zag ik van Sikkelerus op mij afkomen, terwijl hij in de eene hand een moker en in de andere hand een stuk ijzer had. Van Sikkelerus nam tegen mij een dreigende houding aan, waarop ik, bevreesd dat van Sikkelerus mij zou aanvallen, zelf tot den aanval ben overgegaan; daar het hek was afgesloten, was ik bang, wanneer van Sikkelerus mij aanviel, niet te kunnen ontvluchten’’;

dat, blijkens de aanteekening omtrent het vonnis, de Politierechter req. ter zake van het bewezen verklaarde en gequalificeerde feit strafbaar oordeelend, daarbij heeft overwogen: ‘’gaande het door verdachte gevoerde verweer, waarin hij zich op noodweer beroept, niet op, daar, het een dreigende aanval afweren door zelf tot den aanval over te gaan, niet oplevert noodweer’’;

dat het Hof op dit punt zich met het vonnis onder overneming der gronden heeft vereenigd;

O. omtrent het middel:

dat enkel vrees, dat men zal worden aangerand door iemand, die een dreigende houding aanneemt, welke vrees zelfs denkbeeldig kan zijn daar eene dreigende houding bij eene bedreiging kan blijven, nooit tot rechtvaardiging kan strekken, van het alvast zelf tot den aanval overgaan en het daarbij begaan van een strafbaar feit;

dat daarom de Politierechter, den inhoud van het verweer van req. in aanmerking nemend, dit terecht niet als noodweer heeft aangemerkt, en zijne overweging daaromtrent is juist, terwijl het Hof deze beslissing, zonder artikel 41 van het W.v.Str. te schenden, heeft kunnen bevestigen;

dat dus het middel is ongegrond;

Verwerpt het beroep;