3.1.In overweging 2.1 tot en met 2.9 heeft de rechtbank vastgesteld van welke feiten in dit geschil wordt uitgegaan. Tegen deze vaststelling heeft [appellanten] geen grief gericht en deze feiten vormen daarmee ook in hoger beroep het uitgangspunt. Voorts staan nog enkele andere feiten, als enerzijds voldoende gesteld en anderzijds niet (voldoende) betwist, tussen partijen vast. Het hof zal hierna een overzicht geven van deze feiten.
3.1.1.[appellanten] is eind december 2021 vanuit de VS verhuisd naar Spanje.
3.1.2.Een container met verhuisgoederen van [appellanten] (hierna: de verhuisgoederen) is vanuit de VS naar Spanje vervoerd. Een ice cream truck Chevrolet uit 1952, een Dodge ijscowagen uit 2019, een Jeep Wrangler uit 2018 en een trailer uit 2019 met een ingebouwde generator ten behoeve van de Chevrolet van [appellanten] (hierna gezamenlijk: de voertuigen) zijn vanuit de VS naar Zeebrugge (België) vervoerd.
3.1.3.Transport Partners heeft het transport van de voertuigen van Zeebrugge naar het douanekantoor in Malaga (Spanje) onder T1 status geregeld.
3.1.4.Bij e-mail van 20 december 2021 heeft Transport Partners aan [appellanten] geschreven:
“
We willen graag voor jullie de T1 aan gaan vragen. Kunnen jullie ons nog voorzien van het afleveradres in Spanje en het douanekantoor waar het T-Document zal worden aangezuiverd?”
Bij e-mail van 22 december 2021 heeft Transport Partners nog een keer aan [appellanten] gevraagd of hij een douanekantoor voor de definitieve inklaring in Spanje beschikbaar heeft. [appellanten] heeft bij e-mail van 20 januari 2022 de gegevens van FSJ Transitcargo (hierna: Transitcargo) doorgegeven aan Transport Partners.
3.1.5.Bij e-mail van 24 januari 2022 heeft Transport Partners aan [persoon A] van Transitcargo bericht:
“
We've been asked by [appellant] to reach out to you regarding the Custom formalities concerning his 3 vehicles which are now stored in Zeebrugge, Belgium.
[appellant] would like to transport the cars under T1 document to Spain and informed us that FSJ transitcargo will execute the Clearance in Spain on his behalf.
We would like to request you for some information regarding this clearance, to be sure this will not cause any problems.
As [appellant] is a private person in this matter we would like to secure this clearance with you prior issuing the document and transport.
Please could you advise who we need to apply to as Cnee, what the NTCS code is we need to use for the clearance and if there are other information is that we need to consider for this shipment.”
In reactie daarop heeft [persoon A] van Transitcargo bij e-mail van 25 januari 2022 aan Transport Partners bericht: “
NTCS is [loodsnummer] ”
Daarop heeft Transport Partners op 15 februari 2022 geantwoord, met [appellanten] in de Cc dat de voertuigen op 18 februari 2022 in Spanje worden verwacht.
3.1.6.Bij e-mail van 25 januari 2022 heeft Transport Partners aan [appellanten] onder andere het volgende verzocht:
“
Tevens zouden we graag van u een schriftelijk akkoord ontvangen betreffende het aanvaarden van de (fiscale) verantwoordelijkheden betreffende het aanzuiveren van het T1 document te Spanje. Met dit akkoord neemt u als privaat persoon de verantwoordelijkheid voor eventuele ontstane kosten en verantwoordelijkheden wanneer het T1 document niet-, niet tijdig en/of onjuist wordt aangezuiverd op het douane kantoor van import MALAGACARRETERA [loodsnummer].”
3.1.7.[appellanten] heeft bij e-mail van 27 januari 2022 aan Transport Partners bericht de (fiscale) verantwoordelijkheden betreffende het aanzuiveren van het T1 document te Spanje te aanvaarden.
3.1.8.Bij e-mail van 15 februari 2022 heeft [persoon A] van Transitcargo aan Transport Partners een afbeelding en gegevens van Google maps gestuurd met de mededeling:
“
Dear [persoon B] , I add you the correct delivery address: [adres]”
3.1.9.In haar e-mail van 22 februari 2022 heeft Transport Partners om 12.23 uur aan [appellanten] onder meer het volgende bericht:
“
Now the goods arrived at your customs broker Transit cargo in Malaga, the broker is not able to clear the goods into free traffic. The T-document we’ve issued is closed properly by arrival, the problem is that the truck is not allowed to discharge prior release as the parking of the custom broker is not a customs depot.
Which means that the goods need to stay on the customs truck parking until custom clearing at the Spanish customs succeeded.
So the truck is not allowed to discharge or move due to custom regulations, while the truck already arrived yesterday and waiting charges are increasing.
To avoid further waiting expense we will transport the cargo under a second T-document to a Customs Depot in or nearby Malaga which will be appointed by Peters and May Spain , where we can discharge the truck and the cargo can wait until the clearance has proceeded properly.
Currently waiting hours are still counting at € 95,-- per hour since Monday 21.02.2022 / 08:30 Hr. the moment the truckdriver announced arrival and provided your custom broker with all necessary document to proceed customs clearance.
As mentioned in our email correspondence on the 27th of January 2022, which you confirmed you would be liable for all costs related as a result of the holdup on clearance of your cargo.
All expenses arising due to the delay in clearance will have to be paid prior release of the cargo.”
3.1.10.Bij e-mail van dezelfde dag om 15.34 uur heeft Transport Partners [appellanten] het volgende bericht:
“
We’re just informed by Spanish customs that your cargo, which is holding our truck stuck in port is under investigation.
Our intent to transport the car into a customs bonded warehouse is not possible because no one wants to issue this T-document into the custom bonded warehouse. Basically the truck is now stuck in front of the custom office not possible to move since custom formalities have not be done.
We’re only seeing below two options only to be possible:
1. Import clearance with payment of import duties and VAT.
2. Export it back to the USA.
Please contact [persoon A] to get things solved quickly as all costs are rising at the moment, these costs are all for your account.
Please take immediate action,”
3.1.11.Transport Partners heeft vanwege het uitblijven van enige reactie van [appellanten] of van Transitcargo, zelf een ander douanekantoor opdracht gegeven om de voertuigen op basis van een opvolgend T1 formulier in een douaneloods in de buurt op te slaan. Na ongeveer drie maanden heeft Transport Partners de voertuigen vanuit deze loods naar Rotterdam laten vervoeren en daar in opslag gegeven nadat ze had vernomen dat de Spaanse douane de voertuigen wilde laten vernietigen.
3.1.12.Op 24 april 2023 is uitspraak gedaan in een arbitrageprocedure die Transport Partners in maart 2022 tegen [appellanten] is gestart ter vaststelling van de door haar gestelde schade als gevolg van het feit dat de voertuigen in Spanje niet konden worden ingevoerd (productie 5 in hoger beroep van Transport Partners).
De daarin door Transport Partners gevorderde kosten zijn grotendeels, voor een bedrag van ruim vijftigduizend euro te vermeerderen met wettelijke rente, toegewezen.
3.1.13.Transport Partners heeft nog geen gebruik gemaakt van de door de voorzieningenrechter afgegeven machtiging tot onderhandse verkoop.
De kort geding procedure bij de rechtbank
3.2.1.Samengevat vorderde [appellanten] in eerste aanleg in conventie:
- primair: Transport Partners te veroordelen om binnen 24 uur na betekening van het vonnis de verhuisgoederen en voertuigen aan [appellanten] vrij te geven;
- subsidiair: Transport Partners te veroordelen om binnen 24 uur na betekening van het vonnis de verhuisgoederen en voertuigen aan [appellanten] vrij te geven;
- in alle gevallen: Transport Partners te veroordelen om aan [appellanten] ten minste 50% van het schadebedrag, zijnde € 93.500,00, te betalen, althans een voorschot op het schadebedrag toe te kennen en haar te veroordelen in de werkelijke proceskosten, althans de forfaitaire proceskosten en de nakosten te vermeerderen met de wettelijke rente.
Volgens [appellanten] heeft Transport Partners geen rechtsgeldige vordering omdat Transport Partners tekort is geschoten in de nakoming van haar afspraken met [appellanten] om de verhuisgoederen en voertuigen vrijgesteld van belastingen in te voeren in Spanje. Verder heeft Transport Partners volgens [appellanten] geen retentierecht omdat dit niet is overeengekomen en het door Transport Partners uitgeoefende retentierecht is disproportioneel. [appellanten] stelt schade te lijden doordat niet kan worden beschikt over de verhuisgoederen en de voertuigen.
3.2.2.Samengevat vorderde Transport Partners in reconventie:
- Transport Partners te machtigen om de voertuigen van [appellanten] onderhands, dan wel op een andere door de voorzieningenrechter te bepalen wijze te doen verkopen door Van Ameyde Marine B.V.;
- te bepalen dat de opbrengst van de verkoop in de plaats treedt van de voertuigen, als zekerheid voor de vordering van Transport Partners, wordt gestort in de consignatiekas om op die wijze ten behoeve van de daarop rechthebbende ter beschikking wordt gehouden, met de bepaling dat alle kosten van verkoop en opslag, zoals door de bewaarnemer en de onderhandse verkoper aan Transport Partners in rekening gebracht, uit de opbrengst worden voldaan;
- [appellanten] te veroordelen om deze onderhandse verkoop te gehengen en te gedogen en [appellanten] te veroordelen in de proceskosten.
Volgens Transport Partners is het T1 document niet aangezuiverd en konden de voertuigen in Malaga niet worden gelost vanwege oorzaken die haar niet zijn aan te rekenen. Transport Partners oefent op de voertuigen een retentierecht uit voor alle kosten die zij heeft moeten maken als gevolg van het niet tijdig aanzuiveren van het T1 document door [appellanten] waaronder kosten omdat de truck waarmee de voertuigen werden vervoerd daardoor geruime tijd in Malaga heeft vastgestaan en kosten van de opslag van de voertuigen. Deze kosten bedroegen volgens Transport Partners tot aan de mondelinge behandeling in eerste aanleg ongeveer € 55.000,00, terwijl de kosten van de opslag van de voertuigen blijven doorlopen en de waarde van de voertuigen afneemt.
3.2.3.De rechtbank heeft de vorderingen van [appellanten] in conventie afgewezen, de vorderingen van Tansport Partners in reconventie toegewezen en [appellanten] in de proceskosten van de conventie en van de reconventie veroordeeld, een en ander bij uitvoerbaar bij voorraad verklaard vonnis.
De rechtbank heeft daartoe samengevat en voor zover nog relevant in hoger beroep het volgende overwogen. Deze zaak bevat een internationaal karakter nu [appellanten] in Spanje woonachtig is en het geschil betrekking heeft op goederen die vervoerd zijn vanuit de VS naar Spanje. Aangezien Transport Partners in Nederland is gevestigd komt de Nederlandse rechter op grond van artikel 4 lid 1 Brussel I bis-Verordening rechtsmacht toe. Zou het CMR-verdrag van toepassing zijn, dan zou de Nederlandse rechter rechtsmacht toekomen op grond van artikel 31 CMR-verdrag.
Voor onderwerpen die niet door het CMR-verdrag worden geregeld, zoals het retentierecht en de gevorderde machtiging voor verkoop is het Nederlands recht van toepassing op grond van artikel 3 Rome I-Verordening en beide partijen gaan kennelijk uit van (toepasselijkheid van) het Nederlandse recht.
De verhuisgoederen zijn in een container door Peters & May Ltd. (hierna: Peters & May) vervoerd vanuit de VS naar Spanje en [appellanten] is daarvoor een overeenkomst met Peters & May aangegaan. Gesteld noch gebleken is dat het vervoer van de verhuisgoederen onderdeel is van de overeenkomst tussen [appellanten] en Transport Partners. Partijen zijn overeengekomen dat Transport Partners regelt dat de voertuigen van Zeebrugge worden vervoerd naar Malaga op basis van een T1 document. Transport Partners zou de voertuigen in de douaneloods in Malaga lossen en [appellanten] zou zelf zorgdragen voor inklaring van de voertuigen. [appellanten] heeft Transitcargo aangedragen als hun douane-expediteur en wenste dat Transitcargo de voertuigen vrijgesteld van belastingen zou invoeren.
Vaststaat dat de voertuigen op 21 februari 2022 in Malaga zijn gearriveerd, maar niet konden worden gelost als gevolg van het niet (tijdig) door of vanwege [appellanten] aanzuiveren van het T1. De truck met de voertuigen heeft ongeveer elf dagen in Malaga gestaan, omdat Transitcargo ( [persoon A] ) het niet voor elkaar kreeg om de inklaring in Spanje en de aanzuivering van het T1 document conform de wens van [appellanten] uit te voeren.
[appellanten] wenste de voertuigen in te voeren zonder invoerheffing en BTW af te dragen. Transport Partners was niet gehouden om de voertuigen vrijgesteld van belastingen in te voeren in Spanje en daarmee de kosten van vertraging als dat niet zou lukken zelf te dragen. Uit het e-mailbericht van 27 januari 2022 blijkt juist dat [appellanten] de verantwoordelijkheden aanvaardt voor wat betreft het aanzuiveren van het T1 document in Spanje. Transport Partners heeft in haar e-mail van 22 februari 2022 aan [appellanten] nog de optie gegeven om de voertuigen in te voeren door de invoerheffingen te betalen. Van enige reactie van [appellanten] op dit bericht is niet gebleken.
Transport Partners heeft daarmee een vordering op [appellanten] die in direct verband staat met de gesloten overeenkomst, waarvan deel uitmaakt de garantie door [appellanten] in te staan voor de kosten als het T1 document niet (tijdig) wordt aangezuiverd. Uit het voorgaande volgt dat Transport Partners een retentierecht mag uitoefenen op de voertuigen.
De stelling van [appellanten] dat Transport Partners geen beroep kan doen op het retentierecht omdat het gaat om een verhuizing, treft voor wat betreft de voertuigen geen doel.
Het betoog van [appellanten] dat er ten aanzien van een consument geen retentierecht kan worden uitgeoefend, dan wel dat partijen dat dan moeten zijn overeengekomen, vindt geen steun in het recht. Als het retentierecht rechtsgeldig wordt uitgeoefend is er geen grondslag om te toetsen of dat proportioneel is. Bovendien is de stelling dat de voertuigen ruim € 150.000,00 waard zijn en dat enkel de Chevrolet al meer dan voldoende waard is ter voldoening van de hele vordering van Transport Partners betwist en op geen enkele wijze onderbouwd.
Transport Partners heeft onweersproken toegelicht dat zij belang heeft bij haar vordering nu de kosten van opslag van de voertuigen blijven oplopen en de waarde van de voertuigen afneemt, aldus nog steeds de rechtbank.
De kort geding procedure in hoger beroep
3.3.1.[appellanten] heeft in hoger beroep geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden vonnis, tot het alsnog toewijzen van zijn vorderingen en afwijzen van de vorderingen van Transport Partners en tot veroordeling van Transport Partners in de proceskosten van beide instanties bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren arrest.
3.3.2.[appellanten] heeft daartoe een grief gericht tegen de overweging van de rechtbank dat Transport Partners een retentierecht heeft omdat zij een vordering heeft op [appellanten] en dat het retentierecht onverkort kan worden uitgeoefend, ongeacht de vraag of het proportioneel is. Volgens [appellanten] hadden de goederen gezien de waarde ervan bewaard moeten worden in afwachting van een rechterlijk oordeel over dat retentierecht en de daaraan ten grondslag liggende vordering.
Verder stelt [appellanten] dat hij te maken had met één contractspartij, die al dan niet zelf andere rechtspersonen inschakelde. Daarom overwoog de rechtbank volgens [appellanten] ten onrechte dat de vordering ter zake van de goederen ten onrechte was ingesteld tegen Transport Partners. Volgens [appellanten] kon de container met inboedel tegen het zero-taxtarief worden ingeklaard en heeft Transport Partners zonder daartoe de opdracht te hebben gekregen ten onrechte de spullen ingevoerd tegen de reguliere inklaringsprocedure waardoor kort gezegd de spullen niet konden worden ingevoerd en de extra kosten zijn ontstaan.
Transport Partners zou de auto's vervoeren vanuit de douaneloods in Zeebrugge naar
de douaneloods in Malaga, onder de vlag van een T1-douaneformulier. Inklaren zou [appellanten] zelf doen tegen het zero-taxtarief omdat hij langer dan een jaar buiten de EU gewoond had en de goederen minimaal 6 maanden in zijn bezit gehad had. Een aanzuivering van het
T1-formulier was voldoende opgevolgd door een ander document voor de plaatsing van de auto's in de douaneloods in Malaga zodat [appellanten] alle benodigde tijd had om de auto's in te
voeren tegen het zero-taxtarief, aldus [appellanten]
3.3.3.Transport Partners heeft geconcludeerd tot bekrachtiging van het bestreden vonnis met veroordeling van [appellanten] in de proceskosten te vermeerderen met rente bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren arrest.
Transport Partners heeft gemotiveerd verweer gevoerd. Dat verweer zal, voor zover in hoger beroep van belang, in het navolgende aan de orde komen.
Rechtsmacht en toepasselijk recht